ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εφαρμοσμένη Οικολογία Κλιματικές αλλαγές (Η Τρύπα Όζοντος) Διδάσκων: Αν. Καθ. John M. Halley

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

1. Η Τρύπα Όζοντος CFC (χλωροφθοράνθρακες) βρίσκονται σε ψυγεία και σπρέι CFC Με την απελευθέρωσή τους ανεβαίνουν στην ατμόσφαιρα (έχουν μεγάλη διάρκεια στη στρατόσφαιρα) Cl Δημιουργία ελεύθερων ριζών CFCl3+hνCl+CFCl2 Τρύπες δημιουργούνται εξαιτίας της ταχείας μείωσης του όζοντος από τα ιόντα χλωρίου. βλ. http://www.atm.ch.cam.ac.uk/tour/index.html

2. Φυσικός κύκλος όζοντος Φυσικός κύκλος όζοντος Απελευθέρωση χλωρίου: 1 άτομο χλωρίου μπορεί να αντιδράσει με 100 000 μόρια όζοντος. O2+O+hν1O3 Φυσικός κύκλος όζοντος O3 O2 Δημιουργία ελεύθερης ρίζας CFCl3+hν  Cl + CFCl2 CFC Επιτάχυνση απώλειας όζοντος Cl+O3ClO+O2 ClO+O3Cl+2O2 O3+hν2O2+O βλ. http://www.atm.ch.cam.ac.uk/tour/index.html

3. Απώλεια Όζοντος Στρατοσφαιρικό νέφος Ρυθμός απώλειας δεν είναι όμοιος παντού. Είναι μεγάλος σε ψυχρές περιοχές σε πολικά στρατοσφαιρικά νέφη. Μεγαλύτερες απώλειες όζοντος σε ... (μέρος?) Η τρύπα είναι μεγαλύτερη ... (εποχή?) Η παρατηρούμενη μείωση του όζοντος μπορεί να μετατοπιστεί σε γειτονικές περιοχές, όπως σε Νέα Ζηλανδία. Συνέπειες: αύξηση των εκπομπών υπεριώδη φωτισμού (κυρ. UVB)  αύξηση καρκίνου δέρματος. Missing box 1 is “Antarctica” Missing box 2 is “Spring”

4. Ιστορικό 1974 Υπόθεση “Rowland-Molina”: Οργανικά αλογονούχα μόρια με μεγάλη διάρκεια ζωής (πχ. CFCs) μπορούν να οδηγήσουν σε απώλεια όζοντος στην ατμόσφαιρα. 1975 «παραμύθι επιστημονικής φαντασίας, ένα σακί σκουπίδια ...σκέτη ανοησία» Πρόεδρος της DuPont. 1976 Επίσημη έκθεση της U.S. NAS λέει ότι υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις για την “υπόθεση απώλειας όζοντος”. 1978-81 Απαγόρευση των CFC στα σπρέι στις ΗΠΑ, αλλά η απόφαση ανατρέπεται από τον πρόεδρο Reagan. 1985 βρίσκεται η τρύπα όζοντος στην Ανταρκτική. 1987, αντιπρόσωποι από 43 χώρες υπογράφουν το Πρωτόκολλο του Montreal. 1994 Κορυφώνεται η συγκέντρωση των CFC στην ατμόσφαιρα. 2008 Ο πιο σημαντικός δείκτης (Effective Equivalent Chlorine, EECl), 10% πιο χαμηλός από το 1994. 2024 (πρόβλεψη) Τα επίπεδα όζοντος αυξάνονται με στατιστική σημαντικότητα. 2068 (πρόβλεψη) Ανάκαμψη του όζοντος στα επίπεδα του 1980.

Η κατάσταση σχετικά με την τρύπα του όζοντος Ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα του 20ου αιώνα. Υποκατάστατα χαμηλού κόστους διαθέσιμα. Η συγκέντρωση των CFCs κορυφώθηκε το 1994 και πλέον μειώνεται. 1987 Πρωτόκολλο Montreal, μία ιστορία επιτυχίας. Έτσι αυτό το πρόβλημα περνάει τώρα στην κατηγορία αυτών ‘χαμηλού ενδιαφέροντος’ .

Ο βάτραχος στη σουπιέρα Δυο Περιπτώσεις MONTREAL (1987) Επιτυχία. COPENHAGEN (2009) Αποτυχία Εύκολες εναλλακτικές λύσεις (CFCHCFCHFC) Αλλαγές επηρεάζουν τα ψυγεία και τα σπρέι. Πολέμιοι = DuPont και άλλες εταιρίες. Τρύπα όζοντος = καθαρός συναγερμός. Λύση = Εναλλακτικές πηγές ενέργειας ή πυρηνική ενέργεια. Απαιτούμενες αλλαγές στην γεωργία, μεταφορά, ενέργεια. Πολέμιοι = ΗΠΑ και Κίνα. Δεν υπάρχει καθαρός συναγερμός. Ο βάτραχος στη σουπιέρα (ένα παραμύθι)

Τέλος Ενότητας

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ. http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1305.

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκων: Αν. Καθ. John M. Halley. «Εφαρμοσμένη Οικολογία. Κλιματικές αλλαγές, Η Τρύπα Όζοντος». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1305.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1] https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.