ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Ι Η διαχείριση της ετερότητας. Διδάσκων : Αναπληρωτής Καθηγητής Νικολάου Γεώργιος

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

Μοντέλα Διαχείρισης της Ετερότητας Αφομοιωτικό. Ενσωμάτωσης. Πολυπολιτισμικό. Αντιρατσιστικό. Διαπολιτισμικό.

Αφομοίωση Δεν υπάρχει χώρος για το διαφορετικό. Μέσω της διαδικασίας του επιπολιτισμού, η μειονοτική ομάδα χάνει στοιχεία της ιδιαίτερης ταυτότητάς της και υιοθετεί την κυρίαρχη κουλτούρα. Εξαρτάται από το μέγεθος της κάθε ομάδας, τις σχέσεις (φιλικές ή εχθρικές) μεταξύ τους και από το πόσο παραδοσιακή είναι η μειονοτική ομάδα. Ποτέ δεν έχουμε πλήρη (τέλεια) αφομοίωση.

Ενσωμάτωση Πρόκειται για μια πιο «ήπια» αφομοίωση. Η ιδιαιτερότητα των μαθητών λαμβάνεται υπόψη. Στόχος κι εδώ είναι η υιοθέτηση από τους μειονοτικούς μαθητές της κυρίαρχης κουλτούρας.

Πολυπολιτισμικό μοντέλο (πολιτισμικός σχετικισμός) Σκοπός εδώ είναι η προστασία της ιδιαίτερης ταυτότητας και κουλτούρας των μειονοτικών πληθυσμών. Δημιουργία «πολιτισμικών νησίδων», με ξεχωριστά σχολεία, γειτονιές, πολιτιστικά κέντρα κλπ. (πχ China Town). Απομονωτισμός – γκετοποίηση. Έλλειψη αλληλεπίδρασης. Έλλειψη κοινωνικής συνοχής.

Αντιρατσιστικό μοντέλο Διαφέρει από τα προηγούμενα. Είναι προϋπόθεση για τη λειτουργία μιας δημοκρατικής, ευνομούμενης πολιτείας, που θα σέβεται τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Προβλέπει την θωράκιση του θεσμικού πλαισίου της χώρας από κάθε διάταξη που θα προωθεί ρατσιστικές ή ξενοφοβικές συμπεριφορές ή διακρίσεις. Προϋπόθεση για όλα τα μοντέλα. Στέκεται περισσότερο σε κανονιστικό επίπεδο.

Διαπολιτισμικότητα Στηρίζεται: Στην αποδοχή του άλλου. Σεβασμό της ταυτότητας του άλλου. Αλληλεπίδραση. Επικοινωνία.

Διαχείριση της πολυπολιτισμικότητας Στη διαπολιτισμική θεωρία η έμφαση δίνεται στη γνωριμία και την αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφόρων κουλτούρων που συνθέτουν μία κοινωνία. Η πρόθεση «δια» δείχνει τη συνάντηση, το διάλογο και τη σύνδεση των κουλτούρων. Με λίγα λόγια την αλληλεπίδρασή τους. Η διαπολιτισμικότητα δεν ταυτίζεται με τις σχετικιστικές λογικές.

Παραδοχές – Βάσεις της Διαπολιτισμικής Θεωρίας Η αναγνώριση της ετερότητας. Η κοινωνική συνοχή. Η ισότητα. Η δικαιοσύνη.

Εκπαιδευτικές προεκτάσεις 1/3 Η αφομοιωτική προσέγγιση οδηγεί σ’ ένα σχολείο μονοπολιτισμικό, μονογλωσσικό και εθνοκεντρικό, στο ιδεολογικό πλαίσιο του οποίου θα πρέπει κάθε μαθητής να υποταχθεί, προκειμένου να «επιβιώσει» μέσα σ’ αυτό.

Εκπαιδευτικές προεκτάσεις 2/3 Ο πολιτισμικός σχετικισμός οδηγεί σε μία εκπαιδευτική πολιτική διαχωρισμού, είτε αυτή συμβαίνει στο ίδιο το σχολικό σύστημα (διαφορετικές τάξεις για αλλοδαπούς), είτε με τη δημιουργία ειδικών σχολικών δομών για τους «διαφορετικούς».

Εκπαιδευτικές προεκτάσεις 3/3 Η διαπολιτισμικότητα, αντίθετα, αποδεχόμενη την ετερότητα ως κατάσταση υπαρκτή θέτει ως προτεραιότητα τη δημιουργία εκείνου σχολικού περιβάλλοντος που θα χαρακτηρίζεται από: Την αποδοχή και το σεβασμό της ιδιαιτερότητας του άλλου. Τη δημιουργία κλίματος επικοινωνίας και συνεργασίας. Τη φροντίδα για παροχή ίσων ευκαιριών πρόσβασης στη γνώση, αλλά και την κοινωνική, πολιτισμική και οικονομική ζωή.

Αρχές Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Εκπαίδευση για ενσυναίσθηση (empathy). Εκπαίδευση για αλληλεγγύη. Εκπαίδευση για διαπολιτισμικό σεβασμό. Εκπαίδευση κατά του εθνικιστικού τρόπου σκέψης. H. Essinger

Το διαπολιτισμικό σχολείο Ένα σχολείο συνεκπαίδευσης. Με σεβασμό στις κουλτούρες των μαθητών. Προωθεί το διάλογο και τη συνεργατικότητα. Βασίζεται στην αλληλεγγύη και τις υψηλές αξίες. Ενισχύει τον εθελοντισμό και τις κοινές δράσεις.

Διαπολιτισμικός διάλογος και επικοινωνία Άρση στερεοτύπων και προκαταλήψεων. Γνωριμία και αμοιβαία εμπιστοσύνη. Επικοινωνία. Συνεργασία.

Τέλος Ενότητας

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ. http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1110

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Αναπληρωτής Καθηγητής Νικολάου Γεώργιος. «ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ι. Η διαχείριση της ετερότητας». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1110.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1] https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/