Άμεση ανίχνευση Βιολογικού σήματος: Μικροσκόπηση Εισαγωγή στην Άσκηση 1 Copyright© 2007 (Ν. 2121/93), Αριστέα Βελεγράκη. Με την επιφύλαξη κάθε νομίμου δικαιώματος. Εργαστήριο Μικροβιολογίας Δ/ντρια Α. Τσελένη-Κωτσοβίλη Ακαδημαϊκό Έτος 2006-2007 Α. Βελεγράκη

Γιατί χρειάζεται η αναγνώριση (ταυτοποίηση) των βακτηρίων Μεγάλης σημασίας για τον ασθενή Η παρουσία βακτηρίων σε κατά φύση στείρα (ΚΦΣ) κλινικά υλικά (αίμα, εγκεφαλονωτιαίο υγρό κ.λ.π) απαιτεί εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο. Το είδος ή το γένος βακτηρίων που ανευρίσκονται σε ΚΦΣ κλινικά υλικά υποδεικνύουν στον κλινικό ιατρό το κατάλληλο αντιβιοτικό για εμπειρική αγωγή επειδή μερικά βακτήρια έχουν αντοχή σε μερικές ομάδες αντιβιοτικών. Η μικροσκόπηση είναι πολύ σημαντικό βήμα στην ταυτοποίηση: Σε μερικά κλινικά δείγματα αποτελεί τη βάση για τον προσδιορισμό της «ποιότητας» του δείγματος προκειμένου να κριθεί κατάλληλο για επιπλέον επεξεργασία π.χ καλλιέργεια. Η μικροσκόπηση αποτελεί αρχικό βήμα στην ταυτοποίηση των μικροοργανισμών. Οι μικροσκοπηθέντες οργανισμοί στο κλινικό δείγμα θα πρέπει να μη διαφέρουν από αυτούς που αργότερα θα αναπτυχθούν σε καλλιέργεια. Η μικροσκόπηση θα καταδείξει εάν χρειάζονται ειδικές συνθήκες για καλλιέργεια (μερικά μικρόβια δεν αναπτύσσονται παρουσία οξυγόνου, μερικά χρειάζονται βιταμίνες για να αναπτυχθούν και άλλα συγκεκριμένα ιχνοστοιχεία) Μεγάλης σημασίας στη διάγνωση λοιμώξεων. Για τους κλινικούς βακτηριολόγους το μικροσκόπιο είναι απαραίτητη προϋπόθεση εργασίας. Α. Βελεγράκη

H άσηπτη τεχνική Εργασίες ρουτίνας στο μικροβιολογικό εργαστήριο: Μεταφορά μικροοργανισμών από ένα υλικό καλλιέργειας σε άλλο ή από την καλλιέργεια σε αντικειμενοφόρο πλάκα για μικροσκόπηση.  Για να μειωθεί ο κίνδυνος επιμόλυνσης, αλλά και για να μειωθεί ο κίνδυνος έκθεσης των εργαστηριακών σε πιθανά παθογόνα ΕΙΝΑΙ απαραίτητο να εφαρμόζεται η άσηπτη τεχνική.  Αυτή η τεχνική επιτρέπει τον ασφαλή χειρισμό των μικροοργανισμών και περιλαμβάνει 5 δραστηριότητες: ενοφθαλμισμό,επώαση, επιθεώρηση καλλιεργειών, απομόνωση και ταυτοποίηση (3ε,α,τ).  Α. Βελεγράκη

Μικροσκοπική παρατήρηση μικροοργανισμών Σκοπός: Τα βακτηριακά κύτταρα είναι συνήθως διαφανή και χρειάζονται χρώση για να μελετηθεί η μορφολογία, το μέγεθος και ο τρόπος οργάνωσής τους.  Απλή χρώση: Χρησιμοποιείται μόνο μία χρωστική. Τα βακτηριακά κύτταρα φέρουν συνήθως αρνητικό επιφανειακό φορτίο. Συνεπώς, χρωματίζονται εύκολα με βασικές χρώσεις. Οι βασικές χρώσεις είναι θετικά φορτισμένες (ιόντα Η+). Στη συνέχεια προσλαμβάνονται από την αρνητικά φορτισμένη βακτηριακή επιφάνεια. Οι απλές βασικές χρώσεις εφαρμόζονται σε μονιμοποιημένα (με θέρμανση) παρασκευάσματα βακτηρίων. Α. Βελεγράκη

Προετοιμασία παρασκευάσματος Εφαρμόζεται άσηπτη τεχνική!  Μία σταγόνα εναιωρήματος μικροβίων «απλώνεται» στην επιφάνεια καθαρής αντικειμενοφόρου πλάκας.  ΛΕΠΤΗ ΕΠΙΣΤΡΩΣΗ! Το παρασκεύασμα αφού στεγνώσει στον αέρα, μονιμοποιείται με ήπια θέρμανση στη λυχνία bunsen. ΧΡΩΣΗ Α. Βελεγράκη

Βασικές χρώσεις methylene blue (κυανού του μεθυλενίου), malachite green (πράσινο του μαλαχίτη), basic fuchsin (βασική φουξίνη), crystal violet (κρυσταλλικό ιώδες), και safranin (σαφρανίνη). Α. Βελεγράκη

Απλή χρώση με κυανού του μεθυλενίου Κόκκοι βακτηρίων σε σχηματισμό τετράδων Α. Βελεγράκη