Το ευρωπαϊκό θέατρο του 20ού αιώνα (1900-1960) Ενότητα 12 Jean Genet (1910-1986) Αγγελική Ρόζη Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Θεατρικών Σπουδών

Στόχοι της ενότητας Γνωριμία με τον Jean Genet, το έργο και τη θεατρική του αισθητική Η ψευδαίσθηση, η πραγματικότητα και η έννοια του ρόλου

Περιεχόμενα της ενότητας Jean Genet (1910-1986) Η μυθιστορηματική βιογραφία Η θεατρική αισθητική του Genet: η επί σκηνής αναμέτρηση της ψευδαίσθησης και της πραγματικότητας Η έννοια του ρόλου Θεατρικό έργο που εξετάζεται.

Jean Genet (1910-1986) Εικόνα 1: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/JeanGenet-HansKoechler1983-cropped.jpg/200px-JeanGenet-HansKoechler1983-cropped.jpg

Jean Genet (1910-1986) Η μυθοπλαστική αναπαράσταση μιας πράξης, μιας εμπειρίας, μας αφαιρεί συνήθως την επιθυμία να επιχειρήσουμε την επιτέλεσή της στο επίπεδο της πραγματικότητας και του εαυτού μας. [...] Προορισμός του καλλιτέχνη –ή του ποιητή – δεν είναι το να βρει μια πρακτική λύση στα προβλήματα του κακού. [...] Στις μέρες μας, μερικοί ποιητές επιδίδονται σε μια πολύ περίεργη δραστηριότητα: τραγουδούν το Λαό, την Ελευθερία, την Επανάσταση κτλ. που, επειδή τραγουδιούνται, εξωθούνται και καρφώνονται σ’ έναν αφηρημένο ουρανό όπου παριστάνουν, συγκεχυμένα και ξεφουσκωμένα, κάποιους δύσμορφους αστερισμούς. Αποσαρκώνονται, κι έτσι γίνονται απρόσιτα. [...]

Jean Genet (1910-1986) Όταν γράφονται, μερικές φορές με τρόπο εκθαμβωτικό, γίνονται συστατικά στοιχεία ενός ποιήματος. Εφόσον η ποίηση είναι νοσταλγία κι εφόσον το τραγούδι καταστρέφει αυτό που το προκάλεσε, οι ποιητές μας σκοτώνουν αυτό το οποίο ήθελαν να το κάνουν να ζήσει. Μήπως δεν γίνομαι κατανοητός; Jean Genet, «Προειδοποίηση», Το Μπαλκόνι, Αθήνα: Εκδόσεις Κρύσταλλο, 1986, 13-14.

Η μυθιστορηματική βιογραφία Η θεατρική αισθητική του Genet: η επί σκηνής αναμέτρηση της ψευδαίσθησης και της πραγματικότητας H θεατρική παράσταση πρέπει να ανακτήσει τη βαρύτητα ενός σοβαρού γεγονότος που θα θυμίζει τελετουργία. Ωστόσο η τελετουργία αυτή δεν προσβλέπει στην αποκάλυψη κάποιας υπερβατικής αλήθειας. Είναι ένα σκηνικό παιχνίδι στο οποίο ο συγγραφέας αναπαράγει τις «κοινωνικές» τελετές που νομιμοποιούν τον ιδεολογικό και πολιτισμικό κανόνα της δυτικής παράδοσης.

Η μυθιστορηματική βιογραφία Η θεατρική αισθητική του Genet: η επί σκηνής αναμέτρηση της ψευδαίσθησης και της πραγματικότητας H κυριαρχία της θεατρικότητας: το θέατρο πρέπει να υπηρετεί την απόλυτη ψευδαίσθηση απομακρύνοντας κάθε ίχνος ρεαλισμού από τη σκηνή. Τα δραματικά πρόσωπα δεν έχουν άλλη διάσταση εκτός από αυτή του ηθοποιού που καλείται να υποδυθεί ένα ρόλο. Μετατρέπονται έτσι σε θεατρικά σημαίνοντα («ζωντανές» μεταφορές), τα οποία σηματοδοτούν το λόγο του συγγραφέα.

Η έννοια του ρόλου O ρόλος αναφέρεται σε ένα αυστηρά προκαθορισμένο σχήμα συμπεριφοράς, εξωτερικής εμφάνισης και γλωσσικού ιδιώματος. Παραπέμπει σε ένα κοινωνικά καθορισμένο πρότυπο, που δεν επηρεάζεται από την ατομική ή ψυχολογική διάσταση του ηθοποιού-χαρακτήρα.

Η έννοια του ρόλου O Genet δημιουργεί τους θεατρικούς του ήρωες αντλώντας το υλικό του από το ρεπερτόριο της κοινωνικής ιεραρχίας. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η κοινωνική ταυτότητα είναι ένας ρόλος που ο καθένας καλείται να υποδυθεί. Οι ρόλοι αυτοί συνήθως δομούνται στη βάση δυαδικών σχέσεων εξουσίας: δούλος - αφέντης, δικαστής - κατηγορούμενος, ιερέας - αμαρτωλός, λευκός - μαύρος, Ευρωπαίος - ιθαγενής. H αντίθεση ανάμεσα σε κυριαρχικούς και υποτελείς ρόλους αποτελεί το στοιχείο συνοχής της ιεραρχίας. Δίνοντας έμφαση στη θεατρικότητα των σχέσεων εξουσίας στα έργα του, ο Genet έχει στόχο να αποκαλύψει το ψεύτικο υπόβαθρο πάνω στο οποίο στηρίζεται η κοινωνική ιεραρχία.

Θεατρικό έργο Θεατρικό έργο που εξετάζεται Οι δούλες (1946)

Τέλος Ενότητας

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (1/2) Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνες/Σχήματα/Διαγράμματα/Φωτογραφίες Εικόνα 1:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/JeanGenet-HansKoechler1983-cropped.jpg/200px-JeanGenet-HansKoechler1983-cropped.jpg