ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βυζαντινή Μικροτεχνία Παλαιοχριστιανικά κοσμικά ελεφαντοστά Α’ Διδάσκων: Επίκ. Καθ. Α. Γ. Μαντάς

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

Περιγραφή θεματικής ενότητας Στο πλαίσιο της ενότητας αυτής γίνεται παρουσίαση παλαιοχριστιανικών ελεφαντοστών με κοσμικό διάκοσμο.

Μαθησιακοί στόχοι Το μάθημα αποσκοπεί στο να γνωρίσουν οι φοιτητές σημαντικά έργα της βυζαντινής μικροτεχνίας και να εξοικειωθούν με επιστημονικά ζητήματα του θέματος και της βυζαντινής αρχαιολογίας εν γένει.

Υπατικά Δίπτυχα Tα υπατικά δωρίζονταν από τον νεοδιορισθέντα ύπατο σε φιλικά διακείμενα προς αυτόν μέλη της Συγκλήτου, τόσο στη Ρώμη όσο και στην Κωνσταντινούπολη. Τα δίπτυχα των υπάτων της Κωνσταντινούπολης έχουν σημαντικές εικονογραφικές και στυλιστικές διαφορές σε σχέση με τα αντίστοιχα των υπάτων της Ρώμης.

Aosta, Καθεδρικός ναός, Υπατικό δίπτυχο του Probus (406)

Paris, BNF, Cabinet des Médailles, Υπατικό δίπτυχο του Αναστασίου (517)

Paris, Musée Cluny, Υπατικό δίπτυχο του Αρεοβίνδου (506). Αγ. Πετρούπολη, Κρατικό Μουσείο Ερμιτάζ, Υπατικό δίπτυχο του Αρεοβίνδου (506). Paris, Musée Cluny, Υπατικό δίπτυχο του Αρεοβίνδου (506).

Wien, Nationalbibliothek, cod. med. gr. 1, fol. 6v.

Paris, Louvre, Υπατικό δίπτυχο του Αρεοβίνδου (506).

Berlin, Museum für Spätantike und byzantinische Kunst, Υπατικό δίπτυχο Ιουστίνου (540).

Wien, Kunsthistorisches Museum, Υπατικό δίπτυχο με προσωποποιήσεις της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης (τέλη 5ου – αρχές 6ου αι.)

New York, Metropolitan Museum of Art, Υπατικό δίπτυχο Ιουστινιανού (521).

Δίπτυχα υψηλόβαθμων αξιωματούχων, οι οποίοι δεν κατείχαν το αξίωμα της Υπατείας. Ο Ρούφιος Προβιανός ήταν Βικάριος στη Ρώμη

Berlin, Staatsbibliothek, Δίπτυχο του Ρούφιου Προβιανού (μετά το 395).

Αυτοκρατορικά Δίπτυχα Τα αυτοκρατορικά δίπτυχα δεν είναι γνωστό αν τα δώριζε ο αυτοκράρτωρ στους νεοδιορισθέντες υπάτους ή το αντίστροφο. Πιθανότερο πάντως (λόγω της χρήσης των πτώσεων στις επιγραφές) είναι ότι επρόκειτο για δώρα του υπάτου προς τον αυτοκράτορα.

Paris, Louvre, Δίπτυχο Barberini, (6ος αι.)

München, Bayerische Staatsbibliothek, Σπαράγματα αυτοκρατορικού διπτύχου (430-450).

Τέλος Ενότητας

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ. http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1132 .

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκων: Επίκ. Καθ. Α. Γ. Μαντάς. «Βυζαντινή Μικροτεχνία. Παλαιοχριστιανικά κοσμικά ελεφαντοστά A’». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1132 .

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.