Καθ. Γεώργιος Ι. Δουκίδης Η Συμβολή του Λιανεμπορίου Τροφίμων στην Εθνική Οικονομία: Μύθοι και πραγματικότητα Καθ. Γεώργιος Ι. Δουκίδης

Περιεχόμενα Κλάδος με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και οικονομικά μεγέθη Σημαντική συνεισφορά στην εθνική οικονομία Διεθνώς συγκρίσιμοι χρηματοοικονομικοί δείκτες Θετική επίδραση στο καλάθι της νοικοκυράς Προοπτικές ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας του κλάδου

Περιεχόμενα Κλάδος με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και οικονομικά μεγέθη Σημαντική συνεισφορά στην εθνική οικονομία Διεθνώς συγκρίσιμοι χρηματοοικονομικοί δείκτες Θετική επίδραση στο καλάθι της νοικοκυράς Προοπτικές ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας του κλάδου

Επίπεδα καταγραφής του κλάδου λιανεμπορίου τροφίμων Γ. ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ (+Λαϊκές Αγορές, Περίπτερα, Κάβες, Αρτοποιία κλπ) Β. ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ (+Παντοπωλεία, Μίνι Μάρκετ) Α. ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ (Αλυσίδες Σουπερμάρκετ και συνεταιρισμοί)

Το πιο διαδεδομένο πανελλήνιο δίκτυο καταστημάτων 2000 2009 Σουπερμάρκετ (400+ m2) 1.243 1.825 Μικρά Σουπερμάρκετ (100 - 399 m2) 2.430 2.489 Σύνολο Σουπερμάρκετ (Α) 3.673 4.314 Παντοπωλεία(< 100 m2) 13.648 13.248 Σύνολο Καταστημάτων Τροφίμων (Β) 17.321 17.562 Φούρνοι 7.023 8.781 Γαλακτοπωλεία - Dairy 1.488 780 Κάβες 2.059 1.874 Περίπτερα 9.660 9.878 Ψιλικατζίδικα 7.235 7.097 Σύνολο Λιανεμπορίου τροφίμων (Γ) 44.786 45.972 Αριθμόςς Καταστημάτων Σουπερμάρκετ (Α) 4.400 Σουπερμάρκετ και παντοπωλεία (Β) 29.000 Καταστήματα Λιανεμπόριο τροφίμων (Γ) 57.000 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Πανόραμα 2010 & εκτιμήσεις Πηγή: Nielsen

Ευρεία πανελλαδική κάλυψη με πυκνά δίκτυα των Σ/Μ Σύνολο Καταστημάτων Σ/Μ Καταστήματα Σ/Μ προς Καταστήματα Λιανεμπορίου Κάτοικοι ανά Κατ. Σ/Μ Ιόνια Νησιά 195 3,69% 1.187 Νότιο Αιγαίο 316 3,64% 972 Δυτική Μακεδονία 166 3,49% 1.766 Βόρειο Αιγαίο 110 3,20% 1.821 Ηπειρός 3,05% 2.119 Πελοπόννησος 302 2,99% 2.027 Στερεά Ελλάδα 231 2,55% 2.400 Δυτική Ελλάδα 308 2,50% 2.409 Θεσσαλία 292 2,18% 2.520 Σύνολο Κεν. Μακεδονίας 770 2,11% 2.591 Σύνολο Αττικής 1106 1,79% 3.697 Αν. Μακεδονία και Θράκη 188 3.227 Κρήτη 220 1,74% 2.767 Σύνολο 4370 2,25% 2.586 Σύγκριση με το εξωτερικό Κάτοικοι ανά Κατ. Σ/Μ Η.Π.Α. 8.600 Η.Β. 9.600 Γαλλία 5.100 Ισπανία 5.300 Ελλάδα 2.586 Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Πανοράματος 2010 και ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Υψηλός κύκλος εργασιών με περιορισμένη συμμετοχή του οργανωμένου λιανεμπορίου Γ. ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ (+Λαϊκές Αγορές, Περίπτερα, Κάβες, Αρτοποιία κλπ) 100% 30-31 δις € Β. ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ (+Παντοπωλεία, Μίνι Μάρκετ) Α. ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ (Αλυσίδες Σουπερμάρκετ και συνεταιρισμοί) 50% 14-15 δις € 40% 11,5-12,5 δις €

Ευρωπαϊκή σύγκριση: ανεπτυγμένη αγορά με τη μεγαλύτερη όμως συγκέντρωση ειδικευμένων καταστημάτων Πηγή: IGD, 2008 Σ/Μ Πηγή: EUROSTAT

Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης την δεκαετία 2000-2010 Πηγή: Nielsen Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Αύξηση της εργασίας σε Πανελλήνια βάση Εργαζόμενοι στον κλάδο 2007 2010* Σύνολο Αλυσίδων Σ/Μ 72.500 76.085 Λοιπό Λιανεμπόριο Τροφίμων 108.287 114.115 Σύνολο Λιανεμπορίου Τροφίμων (Γ) 185.787 190.200 *Εκτίμηση Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. και Πανόραμα Σ/Μ 2010 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Συνεχείς επενδύσεις για καινοτομία, ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη Τα 2/3 για παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα Επενδύσεις σε εκ. € Έτος Λιανεμπόριο Τροφίμων Σ/Μ 2010* 840 530 2009* 833 527 2008* 862 545 2007 691 389 2006 623 391 2005 667 378 2004 460 348 2003 487 327 2002 574 380 Σύνολο 6.037 3.815 *Εκτίμηση Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. και Πανόραμα Σ/Μ 2010

Περιεχόμενα Κλάδος με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και οικονομικά μεγέθη Σημαντική συνεισφορά στην εθνική οικονομία Διεθνώς συγκρίσιμοι χρηματοοικονομικοί δείκτες Θετική επίδραση στο καλάθι της νοικοκυράς Προοπτικές ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας του κλάδου

Προμηθευτές Λιανεμπορίου Τροφίμων Το οικονομικό περιβάλλον του λιανεμπορίου τροφίμων (Μοντέλο εισροών-εκροών) Ευρύτερος Οικονομικός Χώρος Εκτός Λιανεμπορίου Τροφίμων Οικονομικό Σύστημα Λιανεμπορίου Τροφίμων Παραγωγή τροφίμων, ποτών και λοιπών αγαθών οικιακής χρήσης για εγχώρια κατανάλωση Προμηθευτές Λιανεμπορίου Τροφίμων Χονδρεμπόριο τροφίμων, ποτών και λοιπών αγαθών οικιακής χρήσης για εγχώρια κατανάλωση Λιανεμπόριο Τροφίμων Γεωργία, θήρα και δασοκομία, Αλιεία, Ορυχεία και λατομεία, Μεταποίηση, Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και νερού, Κατασκευές, Λοιπό Χονδρικό και λιανικό εμπόριο: επισκευές οχημάτων και ειδών νοικοκυριού, Ξενοδοχεία και εστιατόρια, Μεταφορές, αποθηκεύσεις, και επικοινωνίες, Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, Διαχείριση ακίνητης, περιουσίας, εκμισθώσεις και επιχειρηματικές δραστηριότητες, Δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση, Εκπαίδευση, Υγεία και κοινωνική μέριμνα, Άλλες υπηρεσίες υπέρ του κοινωνικού συνόλου, Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό

Προμηθευτές: Παραγωγή τροφίμων και χονδρεμπόριο τροφίμων Μέθοδος υπολογισμού συνολικών οικονομικών επιδράσεων (άμεσες, έμμεσες, πολλαπλασιαστικές) Προμηθευτές: Παραγωγή τροφίμων και χονδρεμπόριο τροφίμων Λιανεμπόριο τροφίμων Παραγωγή τροφίμων και χονδρεμπόριο προς εγχώρια κατανάλωση Αποτελέσματα Άμεσων επιδράσεων Αποτελέσματα Έμμεσων επιδράσεων + + Αποτελέσματα Πολλαπλασιαστικά (Άμεσων) Αποτελέσματα Πολλαπλασιαστικά (Έμμεσων) + Συνολικά αποτελέσματα

Σημαντική συνολική επίδραση στην εθνική οικονομία (2007, σε χιλ. €) Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία Απασχόληση Μισθοί και Αμοιβές Άμεσες οικονομικές επιδράσεις 3.335.099 185.787 1.362.307 Έμμεσες οικονομικές επιδράσεις 5.427.516 123.330 1.992.751 Πολλαπλασιαστικές επιδράσεις άμεσων αποτελεσμάτων 1.700.967 94.757 694.803 Πολλαπλασιαστικές επιδράσεις έμμεσων αποτελεσμάτων 3.561.654 117.307 1.335.086 Συνολικές επιδράσεις 14.025.236 521.181 5.384.947 Σύνολο Ελλάδας 200.032.937 4.782.684 38.786.553 % Λιανεμπορίου Τροφίμων επί της συνολικής οικονομίας 7,01% 10,89% 13,88%

Περιεχόμενα Κλάδος με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και οικονομικά μεγέθη Σημαντική συνεισφορά στην εθνική οικονομία Διεθνώς συγκρίσιμοι χρηματοοικονομικοί δείκτες Θετική επίδραση στο καλάθι της νοικοκυράς Προοπτικές ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας του κλάδου

Κερδοφορία & Αποδοτικότητα (2007, 2008, 2009) Πηγή: Πανόραμα Σ/Μ 2010 (78 Αλυσίδες Σ/Μ)

Υγιής πιστοληπτική ικανότητα και συναλλακτική συμπεριφορά (2009) Πηγή: ICAP, 2010, 92 επιχειρήσεις του οργανωμένου λιανεμπορίου

Δείκτες και επιδόσεις που συμβαδίζουν με τυπικά σ/μ του εξωτερικού (best-practice) Σε ποσοστά επί των πωλήσεων (%) Τυπικές Αλυσίδες Σουπερμάρκετ παγκοσμίως * Τυπικές Αλυσίδες Σουπερμάρκετ Ελλάδας ** κέρδος προ φόρων 2009 2,9% 1,47% κέρδος προ φόρων 2008 3,17% 1,94% κέρδος προ φόρων 2007 3,4% 2,00% Μικτό κέρδος 2009 23,23% 21,06% Μικτό κέρδος 2008 23.15% 21,05% Κόστος Λειτουργίας 2009 19,13% 21,09% Κόστος Λειτουργίας 2008 18,80% 20,13% Κόστος λειτουργίας 2007 19,21% 19,93% *AHOLD (NED), Carrefour (FR), Casino (FR), COLRUYT (BEL), METRO (GER), Wal-Mart (USA), AUCHAN Group (FR), G. Delhaize (BEL), KESKO (FIN) **Carrefour-Marinopoulos, AB Βασιλόπουλος, Σκλαβενίτης, Αφοί Βερόπουλοι, ΜΕΤΡΟ, Ατλαντικ, Μασούτης Διαμαντής, Πέντε, Αρβανιτίδης

Δείκτες και επιδόσεις που συμβαδίζουν με τυπικά σ/μ του εξωτερικού (best-practice)

Περιεχόμενα Κλάδος με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και οικονομικά μεγέθη Σημαντική συνεισφορά στην εθνική οικονομία Διεθνώς συγκρίσιμοι χρηματοοικονομικοί δείκτες Θετική επίδραση στο καλάθι της νοικοκυράς Προοπτικές ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας του κλάδου

Πραγματική μείωση τιμών το 2010 (Προμηθευτές και λιανεμπόριο)

Διατήρηση σταθερών τιμών την περίοδο 2009-2010 (8) (Γ.Δ.) (1) Μέσοι υποδείκτες ΔΤΚ 2009-2010 Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Πλειοψηφία των κωδικών και των κατηγοριών μείωσε τις τιμές το 2010 (Χωρίς τις αυξήσεις ΦΠΑ)

Χαμηλότερη η τιμή του τυπικού καλαθιού συγκρινόμενη με το εξωτερικό (Απρίλιος 2011)

Η συγκράτηση τιμών συνεχίζεται το Α’ τετράμηνο 2011

Η συγκράτηση τιμών συνεχίζεται το Α’ τετράμηνο 2011

Περιεχόμενα Κλάδος με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και οικονομικά μεγέθη Σημαντική συνεισφορά στην εθνική οικονομία Διεθνώς συγκρίσιμοι χρηματοοικονομικοί δείκτες Θετική επίδραση στο καλάθι της νοικοκυράς Προοπτικές ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας του κλάδου

Προοπτικές ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας του λιανεμπορίου τροφίμων Αγοραστικές τάσεις των Ελλήνων καταναλωτών Η σημασία των καινοτόμων επώνυμων προϊόντων ευρείας κατανάλωσης Ενίσχυση των πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας Αναδυόμενες καταναλωτικές και αγοραστικές τάσεις Προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας του μέλλοντος Βιώσιμη ανάπτυξη και επιχειρηματικότητα Συνεργατική εφοδιαστική αλυσίδα Τεχνολογικά ενεργοί καταναλωτές Υγεία και ευεξία των καταναλωτών, ποιότητα ζωής Αναμόρφωση θεσμικού πλαισίου και αναβάθμιση υποδομών στην Ελλάδα Επιβάρυνση του κόστους των προϊόντων από τις ιδιαιτερότητες των οδικών μεταφορών Ρυθμιστικοί κανονισμοί για ανέγερση και λειτουργία αποθηκών και καταστημάτων Σ/Μ Απλοποίηση του Κ.Β.Σ. και ηλεκτρονικές συναλλαγές

Δυνάμεις και τάσεις στην αλυσίδα αξίας του μέλλοντος Ο έξυπνος καταναλωτής σας συνεργάτης Διαφοροποίηση των καναλιών αγοράς και πώλησης Η αλυσίδα αξίας του μέλλοντος Συμπεριφορά καταναλωτή Ροή αγαθών Ροή πληροφορίας Οικονομικές: Μετασχηματισμός των κορυφαίων οικονομιών Αυξανόμενο χάσμα ανάμεσα στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες Οικολογικές: Έλλειψη και αποδοτικότητα ενέργειας Βιωσιμότητα και διαχείριση αποβλήτων Κανόνες «ανοικτού δικτύου» Σύγκλιση στατικού, δυναμικού και πλούσιου περιεχομένου Τα πάντα είναι υπηρεσία Αλλαγή από το προϊόν στην υπηρεσία Εμπορευματοποίηση της ποιότητας «Άμεση» Εφ. αλυσίδα Θεσμικές: Νομοθεσία για την υγεία και την ευεξία Αρχές ιδιωτικότητας Δημογραφικές: Μετακινήσεις πληθυσμών Αστικοποίηση Τεχνολογικές: Εικονική πραγματικότητα Πληροφοριακά δίκτυα

Κόστη επιβάρυνσης από τις ιδιαιτερότητες των οδικών μεταφορών ανά τεμάχιο Περιορισμός Μικτών Μεταφορών σε ΙΧ Σύνολο (σε €) Επίπτωση Ειδικού Φόρου καυσίμων / τεμάχιο Επίπτωση διοδίων / τεμάχιο Χρηματοοικονομικό Κόστος over stock 2 ημερών Επιμερισμός λόγω μη πληρότητας φορτηγού Συνολική επίπτωση οδικών μεταφορών / τεμάχιο Δυτική Ελλάδα 0,0111 0,0113 0,014 0,12 0,1565 Θράκη 0,0299 0,0177 0,1815 Αττική 0,0030 0,0012 0,1383

Επικοινωνία-Πληροφόρηση Δρ. Λευτέρης Κιοσές Λ. Κηφισίας 62, Μαρούσι, τηλ.: 212 1019954 e-mail: info@ielka.gr, website: www.ielka.gr