Ανόργανη Φαρμακευτική Χημεία-ΙΙ
Φάρμακα κατά των εντερικών παθήσεων
Κολλοειδείς ενώσεις βισμουθίου/αργιλίου Επουλωτικά του γαστρεντερικού έλκους που ενεργούν τοπικά εκδηλώνοντας κυτταροπροστατευτική δράση Κολλοειδείς ενώσεις βισμουθίου/αργιλίου
Τρικαλιούχο δικιτρικό βισμούθιο- K3(NH4)2 Bi6O3(OH)3(C6H5O4)4. Tο τρικαλιούχο δικιτρικό βισμούθιο(ή υποκιτρικό βισμούθιο) αποτελεί σύμπλοκη ένωση βισμουθίου και κιτρικού οξέος. Tο φάρμακο ευνοεί την επούλωση του πεπτικού έλκους εκδηλώνοντας τοπική προστατευτική δράση. Tο φάρμακο έχει χρησιμοποιηθεί, σε συνδυασμό με αναστολέα της αντλίας πρωτονίων και δύο αντιμικροβιακά, σε τετραπλά σχήματα στη θεραπεία εκρίζωσης του H.pylori ιδιαίτερα σε ανθεκτικές περιπτώσεις Τo τρικαλιούχο δικιτρικό βισμούθιο συvδέεται με τo vεκρωτικό πρωτεϊvικό υλικό τoυ πυθμέvα του έλκους και vα σχηματίζει μια έvωση βισμoύθιoυ και πρωτεΐvης πoυ καλύπτει τηv επιφάvεια τoυ έλκoυς αvαστέλλovτας τη δράση της πεψίvης.
Σουκραλφάτη H σουκραλφάτη είναι σύμπλοκη ένωση υδροξειδίου του αργιλίου με θειωμένη σακχαρόζη, αδιάλυτη στο ύδωρ και στην αιθανόλη. Στο όξινο περιβάλλον του στομάχου πολυμερίζεται μετατρεπόμενη σε εντόνως κολλώδη και ιξώδη γέλη H σχηματιζόμενη γέλη προσκολλάται στο επιθήλιο του γαστρικού βλεννογόνου και τις ελκωτικές επιφάνειες σχηματίζοντας προστατευτική στιβάδα στη θέση του έλκους και το προστατεύει αυτό από την παραπέρα επίδραση του γαστρικού οξέος, της πεψίνης και των χολικών αλάτων. Επίσης, ενεργοποιεί το σχηματισμό της ενδογενούς προσταγλαδίνης PGE2 του βλεννογόνου, γεγονός που εξηγεί τις αποτελεσματικές κυτταροπλαστικές της ιδιότητες.
Ενεργός άνθρακας-Charcoal activated (Norit, Carbosylane) Παρασκευάζεται από την πυρολυτική απόσταξη διαφόρων οργανικών υλών. Με απανθράκωση απομακρύνονται όλα τα άλλα στοιχεία. Σχηματίζεται μια πορώδης ουσία που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της Φαρμακοποιίας. Περιέχει οξυγόνο και υδρογόνο που βρίσκονται στην επιφάνεια με μορφή ΟΗ, COOH και CO ομάδων Η χρήση του αποδίδεται στον λεπτόκοκκο χαρακτήρα της κόνις που εξασφαλίζει μεγάλη επιφάνεια και προσροφητική ικανότητα
Ταυτοποίηση θόλωμα
Ενεργός άνθρακας-Charcoal activated Ο ενεργός άνθρακας θεωρείται σαν το καλύτερο αντίδοτο για τις περιπτώσεις δηλητηριάσεων από ουσίες που έχουν προσληφθεί από το στόμα. Η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου αυτού είναι καλύτερη εάν χορηγηθεί μέσα στην πρώτη ώρα από τη στιγμή της απορρόφησης της τοξικής ουσίας. Η άμεση χρήση του όμως, στο σπίτι αμέσως μετά τη διαπίστωση της δηλητηρίασης, έχει περιοριστεί. Διότι επικράτησε η εντύπωση ότι στις περιπτώσεις δηλητηριάσεων των παιδιών, οι γονείς θα είχαν δυσκολία να το χορηγήσουν σωστά και ότι λόγω της δυσάρεστης γεύσης του, τα παιδιά θα αρνούνται να το πάρουν. Καλύτερα αποτελέσματα στο αλκαλικό pH του εντέρου Συμπλήρωμα Διαιτητικών μέτρων σε οξεία διάρροια Αντίδοτο σε δηλητηριάσεις Προσροφά και μικρόβια Αντενδείξεις : ειλεός, αποφράξεις, ελκώδης κολίτιδα Ανεπιθύμητες ενέργειες : Δυσκοιλιότητα, προσρόφηση πολλών φαρμάκων
Carbosylane Σκεύασμα ενεργού άνθρακα και σιμεθικόνης (αντιαφριστικός παράγοντας) Ο «ενεργός φυτικός άνθρακας» υποβάλλεται σε ειδική επεξεργασία (απανθράκωση, έγχυση με υδρατμούς: θερμική αποσύνθεση σε φούρνο με ελεγχόμενη ατμόσφαιρα για θερμοκρασία και υγρασία) με την οποία δημιουργούνται στην επιφάνεια του αμέτρητοι μικροσκοπικοί πόροι, στους οποίους οφείλει τις ιδιότητές του. Η προσροφητική του ικανότητα όμως διαφέρει ανάλογα με το φυτό που χρησιμοποιείται ως βάση. Η σιμεθικόνη προέκυψε από τον συνδυασμό διμεθικόνης και πυριτίου. Βρίσκεται συχνά ως συστατικό σε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για το στομάχι, όπως τα αντιόξινα, λόγω της ιδιότητάς της να μειώνει την πίεση που αναπτύσσεται στα τοιχώματα του στομάχου από τα παραγόμενα αέρια και να απαλύνει από τον πόνο που προκαλείται από τον μετεωρισμό.
Μπεντονίτης, καολίνης Η χρήση τoυ άργιλου (πηλός) στη λαϊκή ιατρική έχει αφετηρία στους προϊστορικούς χρόνους (Μεσοποταμία). Οι λαοί σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να χρησιμοποιούν ευρέως τον πηλό, χρησιμοποιούν δηλαδή την γεωφαγεία. ‘Αργιλοι χρησιμοποιoύνται για ιατρικούς σκοπούς-κυρίως για εξωτερικές εφαρμογές, όπως τα λουτρά πηλού σε ιαματικά λουτρά (λασποθεραπεία), αλλά επίσης και εσωτερικά. Για ιατρικούς σκοπούς αναφέρεται ο καολίνης (φυσικό ένυδρο πυριτικό αργίλιο) , το ένυδρο κολλοειδές πυριτικό αργίλιο (μπεντονίτης Al2O3.6SiO2H2O), μοντμοριλλονίτης και πηλός Fuller. Η χρήση τους σαν αντίδοτα, απορροφητικά τοξινών και μικροβίων αποδίδεται στον λεπτόκοκκο χαρακτήρα της κόνις που εξασφαλίζει μεγάλη επιφάνεια και προσροφητική ικανότητα
Σκόνη επίπασης του δέρματος Τάλκης 3MgO.4SiO2.H2O Φυσικό ένυδρο πυριτικό μαγνήσιο με προσμίξεις πυριτικού αργιλίου και ιχνών σιδήρου Ταυτοποίηση Σκόνη επίπασης του δέρματος Έκδοχο φαρμακομορφών
Παρεντερικά διαλύματα Αποστειρωμένα διαλύματα που προορίζονται: για την αναπλήρωση απωλειών ορισμένων στοιχείων, τη ρύθμιση του ηλεκτρολυτικού ισοζυγίου, την αναπλήρωση του ύδατος στον ενδοκυττάριο και εξωκυττάριο χώρο, την ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας του όγκου του αίματος καθώς και για την μερική ή ολική παρεντερική διατροφή.
Xρησιμοποιούνται ακόμη για την παρασκευή ενδοφλεβίων διαλυμάτων ουσιών που διατηρούνται σε ξηρή κατάσταση. Για την ανάμιξη ή τη ταυτόχρονη χορήγηση άλλων συμβατών με αυτά ουσιών που επιτρέπεται να χορηγηθούν ενδοφλεβίως. Tα διαλύματα αυτά προορίζονται για τους ενήλικες, ενώ ορισμένα από αυτά χρησιμοποιούνται σε βρέφη και παιδιά. H χορήγηση και δοσολογία εξαρτάται από την ηλικία, το βάρος και τη μεταβολική κατάσταση των ασθενών.
Διαλύματα ηλεκτρολυτών Tα διαλύματα ηλεκτρολυτών χορηγούνται ενδοφλέβια είτε για να καλύψουν φυσιολογικές ανάγκες σε υγρά και ηλεκτρολύτες είτε για να αποκαταστήσουν σημαντικά ελλείμματα ή αυξημένες απώλειές τους. Τα ισότονα ως προς το πλάσμα διαλύματα χορηγούνται με ασφάλεια από περιφερική φλέβα, ενώ τα υπέρτονα διαλύματα πρέπει να χορηγούνται από μεγάλου εύρους φλέβα.
Ασβέστιο γλυκονικό (Calcium Gluconate) Έντονο αίσθημα θερμότητας και καύσου σε ολόκληρο το σώμα, μικρής διάρκειας. Eρεθισμός του τοιχώματος των φλεβών υπερασβεστιαιμία, αρτηριακή υπέρταση, καρδιακή αρρυθμία, υποφωσφοραιμία Ένδεια του οργανισμού σε ασβέστιο, ανεπαρκής πρόσληψη ή απορρόφηση
Διάλυμα Ringer (Ringer’s Solution) ισότονο διάλυμα χλωριούχου νατρίου με 2.5 mmol Ca++ και 4 mmol K+. Calcium chloride dihydrate - Χλωριούχο κάλιο - Χλωριούχο νάτριο
Χλωριούχο κάλιο, KCl Χορηγείται σε περιπτώσεις ένδειας του οργανισμού σε κάλιο, στον δευτεροπαθή υπεραλδοστερονισμό, ηπατική κίρρωση, στένωση της νεφρικής αρτηρίας, νεφρωσικό σύνδρομο και βαριά καρδιακή ανεπάρκεια, όταν εφαρμόζεται έντονη διουρητική αγωγή, σε παρατεταμένη λήψη κορτικοστεροειδών, σε πυλωρική στένωση, όπου συνδυάζεται με ένδεια νατρίου και μεταβολική αλκάλωση. Aνεπιθύμητες ενέργειες: Yπερκαλιαιμία, που μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή της αναπνοής, της καρδιακής λειτουργίας και ανακοπή.
Ο ποσοτικός προσδιορισμός Προσοχή στη χορήγηση: Σε νεφρική ανεπάρκεια η ταυτοποίηση στηρίζεται στην αντίδραση: Ο ποσοτικός προσδιορισμός Δείκτης εναμμώνιος θειικός σίδηρος
Μαγνήσιο –Mg-Ασπαρτικό μαγνήσιο Ένδεια του οργανισμού σε μαγνήσιο από εντερική δυσαπορρόφηση, παρατεταμένη διάρροια, μακρόχρονη ολική παρεντερική διατροφή με σκευάσματα που δεν περιέχουν μαγνήσιο, χρόνιο αλκοολισμό
Νάτριο διττανθρακικό (Sodium Bicarbonate)
Χλωριούχο νάτριο-NaCl Χορηγείται σε περιπτώσεις απώλειας ύδατος, με ταυτόχρονη απώλεια ηλεκτρολυτών και ιδιαίτερα νατρίου και χλωρίου, που αντιπροσωπεύουν τα κύρια ηλεκτρολυτικά στοιχεία του εξωκυττάριου χώρου Ο ποσοτικός προσδιορισμός η ταυτοποίηση στηρίζεται στην αντίδραση: Δείκτης εναμμώνιος θειικός σίδηρος
Φωσφορικά διαλύματα-ένυδρο γλυκεροφωσφορικό νάτριο Χορηγείται σε περιπτώσεις ένδειας του οργανισμού σε φωσφόρο από ανεπαρκή λήψη ή μεγάλη απώλεια με τα ούρα. Aπαντάται συνήθως σε παρατεταμένη ολική παρεντερική διατροφή και σε ανεπαρκή νεφρική σωληναριακή επαναπορρόφηση. Σοβαρή ένδεια σε φωσφόρο χαρακτηρίζεται στην αρχή από μυϊκή αδυναμία και απάθεια και στη συνέχεια οδηγεί σε κώμα και θάνατο.
Ενέσιμο ύδωρ-H2O Xρησιμοποιείται ως μέσον αραίωσης ή ανασύστασης για την παρασκευή ενέσιμου διαλύματος ορισμένων φαρμακευτικών ουσιών που διατηρούνται σταθερές μόνο σε ξηρή κατάσταση.