Αντίληψη 20/4/16 Μαρία Κουτρομάνου
Subjective methods of awareness Sidis (1898) (1.) Williams (1938): κύκλος, τρίγωνο ή τετράγωνο σε μια ένταση λίγο χαμηλότερη απ το (απόλυτο)threshold αντίληψης για κάθε συμμετέχοντα. Να πουν το 1 ο σχήμα που τους ήρθε στο νου — ξέρουν ότι σε κάθε trial είναι ένα απ τα 3 σχήματα (objective task) Να πουν αν είδαν καθαρά το ερέθισμα, αν το είδαν αμυδρά και χωρίς σιγουριά, αν δεν το είδαν καθόλου κ μάντεψαν (subjective task) Αποτέλεσμα καλύτερο accuracy απ το chance level στο objective task, ακόμη κι αν ανέφεραν ότι μάντευαν στο subjective task. Πρόβλημα με subjective methods: στηρίζονται στις αναφορές του συμμετέχοντα για την awareness, οι οποίες όμως μπορεί να επηρεάζονται από παράγοντες όπως το υποκειμενικό κριτήριο.
Debner& Jacoby (1994) inclusion paradigm Πχ Forster et al (1990): έδειχναν λέξεις πριν κ μετά από μια «sandwiched word» (σύντομη παρουσίαση προσπαθώντας να την κάνουν αντιληπτή μη συνειδητά) κ ακολουθούσε μια stem word για συμπλήρωση. Σε κάποιες trials η sandwiched word μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για συμπλήρωση της stem word (e.g., elastic;ela ), ενώ σε άλλες όχι (e.g., lattice; ela ) ως baseline Φάνηκε ότι οι sandwiched words που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για το stem word, αύξαναν την πιθανότητα να συμπληρωθεί η stem word με αυτές (objective task), παρόλο που τα υποκείμενα ανέφεραν ότι δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι είδαν τη sandwiched word (subjective task). Πρόβλημα: αυτό που παρατηρείται (αυξημένη πιθανότητα συμπλήρωσης stem word με sandwiched word) μπορεί να οφείλεται τόσο στη συνειδητή όσο κ στην ασυνείδητη αντίληψη κάποιοι υποστήριξαν ότι οι συμμετέχοντες συνειδητοποίησαν κάποιες sandwiched words
Exclusion paradigm Eξασφαλίζεται ότι η συνειδητή κ η ασυνείδητη αντίληψη θα έχουν αντίθετα αποτελέσματα: η οδηγία είναι να μην συμπληρωθεί η stem word με λέξη που είδαν πριν. Αν η prime word έγινε συνειδητή τότε θα ανταποκριθούν καλά στην οδηγία (πιθανότητα συμπλήρωσης με prime baseline) ισχυρή ένδειξη για την ύπαρξη ασυνείδητων επιδράσεων. Όπως στο inclusion δεν επιδρά μόνο η συνειδητή αντίληψη, έτσι και στο exclusion δεν επιδρά μόνο η ασυνείδητη
Λύση: process dissociation: inclusion + exclusion paradigm Υπόθεση ότι η ασυνείδητη αντίληψη αυξάνει την πιθανότητα η flashed word να χρησιμοποιηθεί για τη συμπλήρωση της stem word, είτε ο συμμετέχον έχει πρόθεση να το κάνει (inclusion) είτε δεν έχει τέτοια πρόθεση( exclusion). Αντίθετα η συνειδητή αντίληψη αυξάνει την πιθανότητα η flashed word να χρησιμοποιηθεί για τη συμπλήρωση της stem word μόνο όταν ο συμμετέχον έχει πρόθεση να το κάνει (inclusion) Στο inclusion, η συνειδητή αντίληψη επιδρά σε συμφωνία με την ασυνείδητη, όπως στα facilitation paradigms inclusion = C + U(l - C) = C + U - UC. (βασική υπόθεση ότι η ασυνείδητη λαμβάνει χώρα μόνο όταν αποτυγχάνει η συνειδητή) independent model vs redundancy model) Στο exclusion, μια flashed word χρησιμοποιείται για τη συμπλήρωση του stem, μόνο αν η λέξη δεν γίνει αντιληπτή συνειδητά (1 - C) και η ασυνείδητή της αντίληψη είναι επαρκής (U). exclusion = U(l - C) = U - UC.
Η πιθανότητα για συνειδητή αντίληψη (C) υπολογίζεται: C = inclusion - exclusion. η πιθανότητα για ασυνείδητη αντίληψη(U) υπολογίζεται: U = exclusion/(l - C). The effects of unconscious perception of a flashed word add to the baseline probability of completing a stem with that word. Hence, U = P + B.
1o πείραμα: χειρισμός του χρόνου για να αναδειχτούν οι επιδράσεις συνειδητής-ασυνείδητης αντίληψης οι sandwiched λέξεις είτε 50ms (short) είτε 500 ms (long), και είτε ήταν λέξεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συμπλήρωση του stem είτε που δεν μπορούν (non-match) Mean των non-match ως baseline πιθανότητα συμπλήρωσης stem word με sandwiched word. Στις exclusion trials: Η πιθανότητα συμπλήρωσης του stem με την sandwiched word στις short-duration trials significantly higher than that of baseline. προκαλείται απ την ασυνείδητη αντίληψη γτ η συνειδητή είχε το αντίθετο αποτέλεσμα: στις long- duration trials, stems were completed with their target words at a rate that was reliably lower than that of baseline Στις inclusion trials: presentation of a completion word increased the likelihood of its being given as a response over baseline, regardless of whether the word was presented for a short or a long duration. Reducing the duration of the sandwiched word drastically decreased the probability of conscious perception and, to a lesser extent, that of unconscious perception. ο χρόνος παρουσίασης δεν επηρεάζει τη συνειδητή αντίληψη αφήνοντας άθικτη την ασυνείδητη Η διηρημένη προσοχή καλύτερη μεταβλητή για να φανεί ότι οι 2 μορφές αντίληψης είναι διακριτές (επηρεάζει τη μία αφήνοντας την άλλη ανεπηρέαστη)
2 ο πείραμα: χειρισμός προσοχής: divided-attention condition: αναφέρουν το άθροισμα 2 ψηφίων που ήταν δίπλα στην sandwiched word πριν συμπληρώσουν το stem (διαίρεση προσοχής σε:sandwiched word κ σε ψηφία δίπλα της) full-attention condition: αναφέρουν το άθροισμα 2 ψηφίων που ήταν δίπλα στη stem πριν την συμπληρώσουν (πλήρης προσοχή στη sandwiched word). Αποτελέσματα: Στο exclusion, όταν η προσοχή ήταν διηρημένη, ήταν μεγαλύτερη η πιθανότητα συμπλήρωσης του stem με την sandwiched word απ ότι στις baseline. Στο inclusion, μεγαλύτερη η πιθανότητα συμπλήρωσης του stem με την sandwiched word απ ότι στις baseline, άσχετα με το αν ήταν πλήρης ή διηρημένη η προσοχή. Η διηρημένη προσοχή μείωσε την πιθανότητα για συνειδητή αντίληψη αλλά άφησε ανέπαφη την πιθανότητα ασυνείδητης, ενώ η μείωση της διάρκειας του ερεθίσματος (πείραμα 1) μείωσε την πιθανότητα και για τις 2 μορφές αντίληψης.
Merikle et al Μεθοδολογία: 1) prime word (κόκκινο/πράσινο) για 33ms 2) Μάσκα («&» σε γκρι χρώμα) είτε αμέσως μετά την prime είτε με καθυστέρηση (167 ms) 3) κουμπί-στόχος («&» κόκκινο/πράσινο) Στο 75% των trials incongruent (καλύτερος δείκτης πρόβλεψης το αντίθετο χρώμα στην prime απ το στόχο) Στο 25% congruent Αποτέλεσμα: Όταν η μάσκα με καθυστέρηση* ταχύτεροι RT στις incongruent επειδή συνειδητή αντίληψη του prime κ χρήση του ως δείκτη πρόβλεψης Όταν η μάσκα αμέσως μετά ταχύτεροι RT στις congruent ασυνείδητη αντίληψη, κλασικό φαινόμενο παρεμβολής του Stroop. *Παρόλο που κ στη συνθήκη καθυστέρησης κ στη συνθήκη που δινόταν αμέσως μετά, η διάρκεια παρουσίασης του prime είναι ίδια, στη συνθήκη καθυστέρησης προλαβαίνουν να επεξεργαστούν καλύτερα το prime word.
Mc Cormick 1997 Objective threshold: κάτω απ αυτό το σημείο η επίδοση σε ένα objective task (πχ discrimination) είναι ίση με το chance level. Subjective threshold: η επίδοση σε objective task μπορεί να είναι καλύτερη απ το chance level αλλά σε subjective task (πχ αναφορά) αναφέρουν ότι δεν αντιλήφθηκαν Μελέτη για το ρόλο του awareness σε ενδογενή κ εξωγενή έλεγχο προσοχής για να φανεί ότι είναι ξεχωριστές διεργασίες πρέπει να προκύψει crossover interaction: Ενδογενής έλεγχος: απαιτεί awareness (πάνω απ το subjective threshold), γίνεται όταν ένα cue χρησιμοποιείται για να προβλεφθεί η θέση ενός στόχου, συνήθως η θέση cue είναι διαφορετική απ τη θέση του στόχου για να αναγκαστεί το άτομο να κάνει reorientation της προσοχής. Εξωγενής έλεγχος: δεν απαιτεί awareness, η προσοχή πάει αυτόματα στη θέση του cue που εμφανίζεται ξαφνικά.
Στο 15% των trials ίδια η θέση cue +στόχου (προβλέψιμη θέση η αντίθετη) Υπόθεση: όταν το cue είναι ασυνείδητο (<subjective threshold), θα υπάρχει εξωγενής έλεγχος (η προσοχή πάει αυτόματα στη θέση του cue) ταχύτεροι RT για στόχους που είναι στην ίδια θέση με το cue, αλλά όχι ενδογενής έλεγχος αποτυγχάνει το reorientation της προσοχής, αφού δεν αντιλαμβάνονται ότι είδαν το cue κ άρα δεν μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για να προβλέψουν τη θέση του στόχου. Όταν το cue είναι συνειδητό θα υπάρχει ενδογενής έλεγχος ταχύτεροι RT όταν ο στόχος είναι στην προβλέψιμη θέση (την αντίθετη του cue)
Mc Cormick 1997: 2 ο πείραμα Cue εμφανιζόταν δεξιά ή αριστερά του fixation point σε 2 συνθήκες: aware (μεγάλη φωτεινότητα) unaware (μικρή φωτεινότητα) 500 ms Στόχος (Χ ή Ο) εμφανιζόταν δεξιά ή αριστερά του fixation point Τους τόνισαν ότι μόνο το 15% των φορών θα εμφανίζονται στην ίδια πλευρά cue κ στόχος (κακός δείκτης πρόβλεψης οι congruent) Έπρεπε να απαντήσουν όσο το δυνατόν ταχύτερα κ ακριβέστερα για τη θέση του στόχου Αποτελέσματα o Μόνο στην aware συνθήκη, ταχύτεροι RT όταν ο στόχος ήταν στην προβλεπόμενη θέση (incongruent) απ ότι στη μη προβλεπόμενη o Στην unaware συνθήκη, ταχύτεροι RT όταν ο στόχος ήταν στη μη προβλεπόμενη θέση(congruent ίδια θέση με του cue, αποτυχία reorientation της προσοχής ενδογενώς) όταν δεν αντιλαμβάνονταν το cue (αντίληψη κάτω απ το subjective threshold) δεν μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για να προβλέψουν τη θέση του στόχου κ να κάνουν reorientation της προσοχής, αλλά επειδή η αντίληψη του cue ήταν πάνω απ το objective threshold τους, μαγνήτιζε την εξωγενώς καθοδηγούμενη προσοχή τους.
Snodgrass (2002): Δεν αποδέχεται τη διάκριση conscious-unconscious stimuli στο process-dissociation και τα 2 είδη stimuli είναι conscious, απλά αυτά που ερμηνεύονται ως unconscious είναι ασθενώς συνειδητά (κάτω απ το subjective threshold- κριτήριο) κ δεν εφαρμόζονται σε αυτά μεταγνωστικές στρατηγικές-> επιρροή από signal detection theory (SDT)
Exclusion paradigm-single process-ερμηνεία επηρεασμένη από SDT: Το exclusion είναι επιτυχημένο όταν οι συμμετέχοντες είναι confident ότι έχουν δει το target word, αποτυχημένο όταν δεν είναι confident. Αντίθετα στο inclusion δεν παίζει ρόλο η confidence (αφού η οδηγία είναι απλά να συμπληρώσουν το stem). έχει φανεί ότι όταν παίρνουν αμοιβή για exclusion success ή ποινή κάθε φορά που αποτυγχάνουν να κάνουν exclusion, γίνονται πιο φιλελεύθεροι για να μεγιστοποιήσουν τα hits, αφού δεν είναι τόσο ‘δαπανηρά’ τα false alarms (δηλ ευκολότερα θα θεωρήσουν ότι είδαν μια target word ακόμη κ αν δεν την αντιλήφθηκαν καθαρά, προκειμένου να αποφύγουν τη χρήση της και την ποινή που επιφέρει). Με αμοιβή βελτιώθηκαν οι επιδόσεις τους στο exclusion αλλά έμειναν ανεπηρέαστες του inclusion, πράγμα που προβλέπεται απ την ερμηνεία του SDT αλλά όχι απ την εναλλακτική ερμηνεία ότι απλά αποκτούν καλύτερο κίνητρο κ αυξημένη προσοχή.
Reverse priming effects Merikle et al είχαν βρει ότι ταχύτεροι RT για incongruent (75% των trials) απ ότι για congruent, όταν το prime ήταν συνειδητό [μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον δείκτη πρόβλεψης], ενώ όταν ήταν ασυνείδητο ήταν ταχύτεροι οι RT για τις congruent. Εξήγηση βάσει του SDT: εφαρμόζουν μεταγνωστικές στρατηγικές για να προβλέψουν τη σχέση θέσης cue-στόχου μόνο για stimuli που υπερβαίνουν το κριτήριο, ενώ για stimuli κάτω απ το κριτήριο, δεν θεωρούν ότι τα έχουν δει κ δεν εφαρμόζουν μεταγνωστικές στρατηγικές.
False recognition -δίνεται λίστα λέξεων -Μάσκα κ context word ή καθαρή context word -Λέξη (είτε νέα είτε παλιά) Πρέπει να πουν αν η λέξη ήταν στη λίστα (παλιά) ή όχι (νέα) Βρέθηκε ότι όταν υπήρχε μάσκα κ σχετική context word, οι νέες λέξεις αναγνωρίζονταν συχνότερα ως «παλιές» απ ότι όταν υπήρχε μάσκα κ άσχετη context word. Το αντίστροφο μοτίβο για καθαρές context words: οι νέες λέξεις αναγνωρίζονταν σπανιότερα ως «παλιές» όταν υπήρχε σχετική context word απ ότι όταν άσχετη. -> μπορούν να ερμηνευτούν ως ένδειξη ύπαρξης ασυνείδητης αντίληψης (μάσκα κ context word) που έχει αντίθετα αποτελέσματα απ τη συνειδητή. Βάσει του SDT: χρησιμοποιούν μεταγνωστική στρατηγική μόνο για stimuli πάνω απ το κριτήριο: αναγνωρίζουν τον κίνδυνο να θεωρήσουν νέες λέξεις ως παλιές όταν οι context words είναι σχετικές κ υπερδιορθώνουν αυτή την επίδραση. Αντίθετα, για stimuli κάτω απ το κριτήριο (masked) δεν χρησιμοποιούν μεταγνωστικές στρατηγικές. Divided attention Οι υπέρμαχοι του process dissociation θεωρούν το ότι η διηρημένη προσοχή επηρεάζει μόνο τη συνειδητή αλλά όχι την ασυνείδητη αντίληψη ως ένδειξη ότι αυτές είναι ξεχωριστές. Ερμηνεία SDT: ίσως η διηρημένη προσοχή να καθιστά περισσότερα ερεθίσματα χαμηλότερα του κριτηρίου απ ότι η πλήρης προσοχή.
Semantic priming-Dehaene et al, Nature prime (αριθμός) για 43 ms, mask(τυχαία γράμματα), αριθμός-στόχος, mask (τυχαία γράμματα) -congruent trials: και το prime κ ο αριθμός-στόχος >5 ή και οι δύο 5. Έπρεπε να πατήσουν κουμπί δεξιά ή αριστερά, ανάλογα με το αν ο αριθμός-στόχος ήταν μεγαλύτερος ή μικρότερος απ το 5. Πιο αργή απόκριση στις incongruent trials υπόθεση ότι συμβαίνει λόγω ανταγωνισμού στην κινητική απόκριση: ασυνείδητα εφαρμόζουν τις οδηγίες για το prime, το ταξινομούν ως > ή < του 5 και ο κινητικός φλοιός προετοιμάζει την απόκριση (covert motor activation– προκαλείται απ το prime vs overt motor activation---προκαλείται απ το στόχο) Τα effects του priming παρέμεναν ακόμη κι αν άλλαζε το notation των αριθμών (πχ prime ‘4’, target ‘one’). Ανίχνευσαν early covert motor activation στη σωστή πλευρά στις congruent trials, και στη λάθος πλευρά στις incongruent.
Binocular rivalry ταυτόχρονα στα 2 μάτια, σε αντίστοιχες θέσεις στον αμφιβληστροειδή παρουσιάζοντα ανόμοια ερεθίσματα. προκαλούνται εναλλαγές στην αντίληψη (μία αντιλαμβάνεται το ένα ερέθισμα, μία το άλλο). Μπορεί να ελεγχθεί το για πόσο χρόνο θα αντιλαμβάνεται κάθε ερέθισμα: πχ το ερέθισμα με τη μεγαλύτερη φωτεινότητα θα το αντιλαμβάνεται για μεγαλύτερα διαστήματα. ΔΕΝ υπάρχει binocular rivalry αλλά fusion των δύο εικόνων όταν the two eyes view uncontoured patches of light flickering at different rates to the two eyes dichoptically viewing two gratings differing by several octaves or more in spatial frequency when dichoptically viewing two sets of moving dots differing greatly in speed Περισσότερες πληροφορίες:
Bistable figures html
Motion induced blindness : εστιάζουμε στο κέντρο και με την περιφερειακή όραση κοιτάμε τις κουκίδες στις άκρες του πίνακα. Καθώς ο πίνακας περιστρέφεται οι κουκίδες χάνονται. Προϋποθέσεις: Οι στόχοι προς εξαφάνιση να είναι μικροί Ο βαθμός εξαφάνισης αυξάνεται καθώς οι στόχοι απομακρύνονται απ το κέντρο (ιδανικό >4 βαθμούς) Οι ομαδοποιημένοι στόχοι τείνουν να εξαφανίζονται μαζί. Σε μαύρο φόντο, όσο πιο φωτεινοί είναι οι στόχοι τόσο ευκολότερα εξαφανίζονται, ενώ σε γκρι φόντο ο βαθμός εξαφάνισης είναι ανεξάρτητος απ την αντίθεση. Η μάσκα (κινούμενο μοτίβο) δεν χρειάζεται να είναι κοντά στον στόχο για να εξαφανιστεί-μπορεί αυτός να περιβάλλεται από κενό χώρο— αλλά η μάσκα πρέπει να περιβάλλει το στόχο Το ΜΙΒ προκαλείται από retinal stabilization; Οι εικόνες που σταθεροποιούνται στον αμφιβληστροειδή τείνουν να εξαφανίζονται λόγω προσαρμογής. Όμως το MIB δεν προκαλείται απ το retinal stabilization, γιατί οι μικροσακκαδικές δεν αλλάζουν σημαντικά στη διάρκειά του, αν και μπορούν να προκαλέσουν την επανεμφάνιση του στόχου.. Το MIB δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο βάσει ανώτερου ή μόνο βάσει κατώτερου επιπέδου επεξεργασίας ίσως βασίζεται στην αλληλεπίδρασή τους. ‘Αορατότητα’ μπορεί να είναι: explicit (το βλέπεις να εξαφανίζεται) πχ διοφθάλμιος ανταγωνισμός, Troxler fading (περιφερειακά ερεθίσματα χαμηλής αντίθεσης εξαφανίζονται όταν εστιάζουμε σε αυτά), flash suppression, retinal stabilization, κλπ ή implicit( δεν το παρατηρείς πχ σύντομος χρόνος παρουσίασης, χαμηλή αντίθεση, crowding, masking, change blindness, inattentional blindness, attentional blink.
flash suppression: στο ένα μάτι δίνεται μια εικόνα (για ένα sec ή λιγότερο) ενώ το άλλο κοιτάζει ένα κενό πεδίο. Όταν στο άλλο μάτι παρουσιάζεται ξαφνικά μια άλλη εικόνα, η εικόνα στο πρώτο μάτι φαίνεται να εξαφανίζεται παρόλο που ο ερευνητής δεν την έχει μετακινήσει. Continuous flash suppression: στο ένα μάτι παρουσιάζεται μια στατική εικόνα, ενώ στο δεύτερο μάτι δίνεται μια σειρά εικόνων που αλλάζουν γρήγορα και η πρώτη εικόνα γίνεται suppressed απ τη δεύτερη. Η suppression μπορεί να διαρκέσει ολόκληρα λεπτά, δεν γίνεται στοχαστική επανεμφάνιση (όπως πχ με τον διοφθάλμιο ανταγωνισμό), και μπορεί να διαγράψει μια εικόνα στη φοβία (που συνήθως είναι ανθεκτική).
Inattentional blindness: Ενώ κάνουν ένα task (πχ σύγκριση μήκους γραμμών σταυρού), εμφανίζεται μια κρίσιμη trial όπου παρουσιάζεται ένα ερέθισμα (πχ μια λέξη). Μετά απ την κρίσιμη trial τους ρωτάνε αν πρόσεξαν κάτι διαφορετικό (subjective report). Οι υπόλοιπες trials είναι διηρημένης προσοχής (εξετάζουν αν παρατηρούν το ερέθισμα αφότου έχει σταματήσει να είναι αναπάντεχο) και πλήρους προσοχής (αγνοούν τον σταυρό κ αναφέρουν οτιδήποτε είδαν). Συχνά δεν παρατηρούν το ερέθισμα στην κρίσιμη trial. Κριτήρια Observers fail to notice a visual object or event The object or event is fully-visible and observers readily see it if they are looking for it The failure to notice results from engagement of attention on other aspects of the display and not from aspects of the visual stimulus itself The object or event is unexpected Πρόβλημα: μπορεί να αντιλήφθηκαν το ερέθισμα αλλά να είναι πολύ συντηρητικοί για να το αναφέρουν (μέτρηση με subjective reports). Έχει φανεί ότι τα inattended αντικείμενα υφίστανται επεξεργασία κ επηρεάζουν την αντίληψη, πχ οι unattended λέξεις σε tasks όπως το παραπάνω μπορούν να λειτουργήσουν ως προεγέρσεις για συμπλήρωση stem words, όπως επίσης και ότι αν η λέξη είναι το όνομα του συμμετέχοντα την παρατηρεί (όπως στο cocktail party effect).
Moutoussis & Zeki (2002) Χρησιμοποιήθηκε το dichoptic colour fusion για να δημιουργηθεί η αντίληψη ότι εξαφανίζεται το ερέθισμα. Στόχος: να βρεθεί αν οι ίδιες house-spefic και face specific εγκεφαλικές περιοχές ενεργοποιούνται είτε υπάρχει αντίληψη του ερεθίσματος, είτε όχι. Φάνηκε ότι υπάρχει ενεργοποίηση ακόμη κι όταν τα ερεθίσματα δεν είναι αντιληπτά, αλλά είναι μικρότερη απ ότι όταν είναι αντιληπτά. Μεθοδολογία: control εικόνες (τετράγωνα χωρίς σχήμα, ίδια/αντίθετα), εικόνες σπιτιών (ίδια/αντίθετα), εικόνες προσώπων (ίδια/αντίθετα) Dichoptic colour fusion: Ταυτόχρονα γίνεται flashed στο ένα μάτι ένα χρώμα( πχ κόκκινο τετράγωνο) και στο άλλο μάτι το συμπληρωματικό χρώμα(πχ πράσινο τετράγωνο) στην αντίστοιχη θέση στον αμφιβληστροειδή αντίληψη ότι βλέπουν ένα μεικτό χρώμα (κίτρινο τετράγωνο). Για να είναι συνεχής αυτή η αντίληψη επανειλημμένα σύντομα flashes (περίπου 50 ms) όπου και οι 2 εικόνες παρουσιάζονται ταυτόχρονα, διαχωρίζονται από πιο διαρκή διαλείμματα χωρίς ερεθισμούς (περίπου 150 ms). Οι συμμετέχοντες έπρεπε να πουν αν βλέπουν: σπίτι, πρόσωπο, τίποτα. Χρησιμοποιήθηκε και fMRI.
Αποτελέσματα: 1)στη συνθήκη ‘same’ ήταν αντιληπτά καθαρά (πάντα αντιληπτά), ενώ στην ‘opposite’ όχι (αντιληπτά μόνο στο 5% των φορών, λόγω της ατελούς αντιστοίχισης των δύο εικόνων στον αμφιβληστροειδή). 2) Τα αντιληπτά σπίτια και πρόσωπα ενεργοποιούν περιοχές του οπτικού φλοιού που δεν ενεργοποιούνται απ τα controls (σπίτια parahippocampal gyrus, πρόσωπα fusiform gyrus) 3) Οι ίδιες περιοχές του φλοιού ενεργοποιούνται και για μη αντιληπτά σπίτια και πρόσωπα αντίστοιχα, αλλά λιγότερο έντονα (μέτρηση με blood oxygen level dependent activation). Επειδή αντιληπτικά στο monocular επίπεδο τα opposite ερεθίσματα είναι αντιληπτά, αλλά στο binocular δεν είναι, θα περιμέναμε να μην ενεργοποιούνται ανώτερες περιοχές του φλοιού, όμως παρατηρήθηκε ότι οι monocular πληροφορίες μπορούν να ενεργοποιήσουν και ανώτερες περιοχές. -> οι ανώτερες οπτικές περιοχές δεν ενεργοποιούνται μόνο όταν έχουμε συνειδητή οπτική αντίληψη
Sheinberg & Logothetis 1997 Συγκρίθηκε η απόκριση μεμονωμένων νευρώνων σε striate & early extrastriate cortex, vs inferior temporal cortex (IT) και στις οπτικές περιοχές του superior temporal sulcus (STS), όταν υπάρχει αντίληψη και suppression της αντίληψης του *αποτελεσματικού τους ερεθίσματος. *Αποτελεσματικό ερέθισμα για έναν νευρώνα είναι αυτό με την εμφάνιση του οποίου ο νευρώνας απελευθερώνει δυναμικά ενεργείας, ενώ μη αποτελεσματικά είναι αυτά για τα οποία ο νευρώνας έχει την ελάχιστη απόκριση. Μέθοδος: συμπεριφορικό task: εκπαιδεύονται να πατάνε αριστερό μοχλό όταν η εικόνα είναι «ήλιος», δεξί μοχλό όταν η εικόνα είναι κάτι άλλο (πχ πεταλούδα), να μην πατάνε μοχλό όταν η εικόνα είναι mixed.
Rivalry condition: δημιουργήθηκε παρουσιάζοντας στο ένα μάτι το αποτελεσματικό ερέθισμα και στο άλλο μάτι το μη αποτελεσματικό έτσι δημιουργείται διοφθάλμιος ανταγωνισμός, και για κάποια χρονικά διαστήματα αντιλαμβάνεται μόνο τη μία εικόνα, ενώ για άλλα διαστήματα μόνο την άλλη. Non rivalry condition: παρουσιάζεται ένα ερέθισμα. Αποτελέσματα από καταγραφές δραστηριότητας μεμονωμένων νευρώνων στην STS, IT: Ο responsive neuron εκφόρτιζε έντονα όταν αντιλαμβανόταν το αποτελεσματικό ερέθισμα, τόσο στις rivalry όσο και στις non-rivalry conditions. Όμως, για τις rivalry conditions, όταν η συμπεριφορική απόκριση έδειχνε ότι το υποκείμενο αντιλαμβάνεται το μη αποτελεσματικό ερέθισμα, ο responsive neuron δεν εκφόρτιζε, παρόλο που το αποτελεσματικό ερέθισμα παρέμενε στο οπτικό πεδίο (αλλά δεν ήταν αντιληπτό). Τα αποτελέσματα επαναλήφθηκαν και όταν χρησιμοποιήθηκε το flash suppression paradigm. Σε STS,IT η δραστηριότητα νευρώνων εξαρτάται απ το αν είναι αντιληπτό το αποτελεσματικό τους ερέθισμα. Αποτελέσματα από καταγραφές δραστηριότητας μεμονωμένων νευρώνων στις prestriate areas: Flash suppression paradigm οι νευρώνες της V4 δεν επηρεάζονται από αλλαγές στην αντίληψη: λίγοι αυξάνουν το ρυθμό εκφόρτισης τους όταν γίνονται αντιληπτά τα αποτελεσματικά τους ερεθίσματα. Λίγοι αποκρίνονται έντονα μόνο όταν τα αποτελεσματικά τους ερεθίσματα γίνονται suppressed Κάποιοι εκφορτίζονται έντονα μόνο όταν υπάρχει rivalry αλλά όχι passive fixation (non- rivalry condition). Σε V4, MT, η δραστηριότητα νευρώνων δεν επηρεάζεται από αλλαγές στην αντίληψη.
Όταν ένα ερέθισμα με grating παρουσιάζεται μόνο του, η orientation discrimination είναι πάνω απ τα chance levels, ενώ όταν παρουσιάζεται crowded, η orientation discrimination είναι στα chance levels (το orientation του στόχου είναι ασυνείδητο). Adaptation effects: όταν γίνει adaptation σε ένα grating συγκεκριμένου προσανατολισμού, αυξάνεται το threshold για την ανίχνευση του προσανατολισμού gratings που έχουν τον ίδιο προσανατολισμό με αυτόν που έγινε adapted, έναντι των gratings με ορθογώνιο προσανατολισμό. Έχει βρεθεί ότι τα adaptation effects που αφορούν τον προσανατολισμό σε gratings, έχουν το ίδιο μέγεθος, είτε είναι συνειδητό το orientation (μόνος του ο στόχος) είτε είναι ασυνείδητο (crowded).
Αναφορές The cognitive neuroscience of consciousness, edited by Stanislas Dehaene, 2001, σελ 120 Trends in cognitive psychology, editor Serge P Shohov, Nova Science Publishers, Inc, New York, 2002, σελ 31,32 ndness uppression ess
Debner, J., A., Jacoby, L., L. (1994). Unconscious Perception: Attention, Awareness, and Control. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 20(2), Dehaene, S., Naccache, L., Le Clec, H., G., Koechlin, E., Mueller, M., Dehaene-Lambertz, G., et al. (1998). Imaging unconscious semantic priming. Nature, 395, McCormick, P., A. (1997). Orienting Attention Without Awareness. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 23(1), Moutoussis, K., Zeki, S. (2002). The relationship between cortical activation and perception investigated with invisible stimuli. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 99(14), Sheinberg, D., L., Logothetis, N., K. (1997). The role of temporal cortical areas in perceptual organization. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 94, Snodgrass M. (2002). The American Journal of Psychology, 115(4), DOI: /