ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20 ο αι.

1. Το αγροτικό ζήτημα Εξελίξεις στον αγροτικό χώρο στο σύγχρονο κόσμο Μέχρι το 19 ο αι: Κυριαρχία της αγροτικής οικονομίας και κοινωνίας Βιομηχανική επανάσταση: -Ευρώπη («δυτικός κόσμος) = εκβιομηχάνιση -Ελλάδα =αργοί ρυθμοί ανάπτυξης -Κατοχή γης = όχι πια πηγή εξουσίας → ανάγκη για αγροτική μεταρρύθμιση

Η διανομή των εθνικών γαιών και τα τσιφλίκια Το πρόβλημα της έγγειας ιδιοκτησίας στην Ελλάδα - δε γνώρισε εντάσεις όπως στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια -έγινε προοδευτική απαλλοτρίωση γαιών( ) = πλήθος μικροϊδιοκτησιών -τα λίγα τσιφλίκια σε Εύβοια και Αττική δε δημιουργούσαν πρόβλημα Διεύρυνση ελληνικού κράτους (Επτάνησα 1864 /Θεσσαλία +Άρτα 1881) -εμφανίζεται το θέμα της μεγάλης ιδιοκτησίας -οι «νέοι τσιφλικάδες» της Θεσσαλίας= Έλληνες του εξωτερικού / διατηρούν τους κολίγους/ κερδοσκοπούν

Αγροτική καλλιέργεια στην Ελλάδα το 19 ο αι. (Αθήνα Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ. ΙΓ΄)

Λάρισα 1880

Τσιφλικάδες και κολίγοι σε κοινή φωτογραφία του 1903, Κλιάφα Μαρούλα, Θεσσαλία , Εκατό χρόνια ζωής, Κέδρος, Αθήνα 1983

Νομοθετικές προσπάθειες αντιμετώπισης του ζητήματος Νόμος περί απαλλοτριώσεων: 1907 Δύσκολη υπόθεση η εφαρμογή του Συγκρούσεις: σημαντικότερη στο Κιλελέρ (Μάρτιος 1910) Τέλος βαλκανικών πολέμων (1913): το ζήτημα γίνεται πιο περίπλοκο → πολλοί μουσουλμάνοι ιδιοκτήτες μεγάλων εκτάσεων στις Νέες Χώρες

Μαρίνος Αντύπας, ο κυριότερος ηγέτης του αγροτικού κινήματος στη Θεσσαλία. Δολοφονήθηκε από τσιφλικά το 1907.Φωτογραφικό αρχείο Ε.Λ.Ι.Α

Εκπρόσωποι των γεωργικών συλλόγων λίγο πριν την εξέγερση του Κιλελέρ το Μάρτιο του Κλιάφα Μαρούλα, Θεσσαλία , Εκατό χρόνια ζωής, Κέδρος, Αθήνα 1983

Ολοκλήρωση αγρ. μεταρρύθμισης- Στόχοι Έγινε το 1917 από την κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, στα χρόνια του Εθνικού διχασμού και του Α΄ΠΠ. Στόχοι: 1. πολλαπλασιασμός ελληνικών ιδιοκτησιών 2.αποκατάσταση προσφύγων 3.αποφυγή εντάσεων στον αγροτικό χώρο

Αποτελέσματα μεταρρύθμισης Εξέλιξη αγροτικού ζητήματος Αναδιανομή γης: -Μακεδονία 85%(καλλιεργήσιμων εκτάσεων) -Θεσσαλία 68% -Στο σύνολο των καλλιεργ. εκτάσεων της χώρας 40% Αποτελέσματα: α) δυσκολία στην εμπορευματοποίηση αγροτικών προϊόντων β) εκμετάλλευση των αγροτών από εμπόρους Λύση με ίδρυση : ΑΤΕ κρατικών οργανισμών παρέμβασης συναιτερισμών