№14 жалпы білім беретін мектебі Қ о ш к е л д і ң і з д е р ! физика пәнінің мұғалімі: Игильманова С.К.
Сабақтың көрнекілігі: Сабақтың мақсаты: Білімділік: «механикалық жұмыс», «қуат» түсініктерін меңгеру, күш, орын ауыстыру ұғымдарын қайталау. Тәрбиелік: адамгершілік тәрбие беру:оқушыларды бірлесе, көмектесе бейбіт түрде тапсырманы орындауға үйрету; эстетикалық тәрбие беру, т.б. Дамытушылық: ғылыми көзқарасын арттыру, есеп шығару дағдыларын жетілдіру,күнделікті өмірде қолданылу мүмкіндігін кеңейту, т.б. Сабақ түрі: Дәстүрлі сабақ Сабақ типі: Жаңа сабақ Сабақ технологиясы: “Сын тұрғысынан ойлауды дамыту” Сызбалар, суреттер, семантикалық карта, ғалымдардың портреттері, сөзжұмбақ, жұмбақтас. Сабақтың көрнекілігі: математика Пәнаралық байланыс:
Сабақтың барысы: I. Ой қозғау а)Ұйымдастыру, сөзжұмбақ шешу, топтарға бөлу ә) Викториналық сұрақтар қою арқылы үй тапсырмасын тексеру. II. Мағынаны тану а) Жаңа тақырыпты игерту (тірек-сигналдар арқылы) ә) Бекіту сұрақтары (ассоциациялық, семантикалық карта толтыру) б) “Есеп және озық ой” стратегиясы (есептер шығару) III.Ой толғау а) Физикалық мини-тест ә) Үйге тапсырма б) бағалау
қ Ғалым физик Кеңістікте белгілі пішіні, нақты көлемі бар жеке тұрған нәрсе? ϑ = S / t Алғаш денелердің өте кішкентай бөлшектерден тұратынын айтқан ғалім? Бір заттың молекулаларының екінші заттың молекулаларының араларындағы бос орындарға өтіп таралуы Қандай да бір уақыт аралығында дене жүріп өткен траекторияның ұзындығы? Күштің өлшем бірлігі?
19 ғасырдағы ағылшын ғалымы Джеймс Джоуль қ Ж ы л д а м О к р и т ф У з я ж о Л Н Ь ю Ғалым физик қ 19 ғасырдағы ағылшын ғалымы Джеймс Джоуль
Ғалым физик Бағыты көрсетілген физикалық шамалар ? Инерция заңын ашқан ғалым? Күн жүйесіндегі ең кіші планета? Аспан денелері туралы ғылым?
Ғалым физик Бу машинасын ойлап тапқан ағылшын ғалымы В е к т о р Г А л и й П у Т н а с м я Ғалым физик Бу машинасын ойлап тапқан ағылшын ғалымы Джеймс Уатт (1736-1819)
1-топ «Джоуль» тобының сұрақтары: Қысым дегеніміз не? Белгіленуі, өлшем бірлігі. Паскаль заңын тұжырымда. Гидравлика сөзінің мағынасы қандай? Газдың қысымы неден пайда болады? Ауырлық күшінің әсерінен сұйықтар мен газдарда болатын қысымды есептеу формуласы Атмосфералық қысымның өлшем бірлігі Қалыпты атмосфералық қысым неге тең? Атмосфералық қысымның ауа райына байланысты өзгеретінін алғаш байқаған ғалым? Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал? Барометр-анериод қандай құрал? Биіктігі 760мм сын. Бағ. Қысымына тең, 0 градус температурадағы атмосфералық қысым қалай аталады? Альтиметр қандай құрал? Манометр сөзінің мағынасы Бурдон манометрін кім ашқан? Сфигмоманометр мағынасы
2-топ «Ватт» тобының сұрақтары 2-топ «Ватт» тобының сұрақтары Атмосфералық қысымның әрекетіне негізделген құрылғылардың бірі Архимед заңы қалай тұжырымдалады? Формуласы Дененің жүзу шарттары Сұйықтың тығыздығын өлшейтін құрал? Сүттің сапасын анықтайтын құрал? Кеменің суға батқан тереңдігі Кеменің жүгімен қоса есептегендегі салмағына тең ығыстырылған судың салмағы? 200 жыл бұрын ауа шарларын жасаған кімдер? Дирижабль Сұйық бетіндегі молекулаларға әрекет ететін теңәрекетті күш қалай аталады? Қылтүтіктер бойымен сұйықтың көтерілуі немесе төмен түсуі кезінде байқалатын құбылыстар қалай аталады? Қылтүтік латынның қандай сөзінен аударылған? Атмосфералық қысым неге байланысты өзгереді? 1мм.сын.бағ. паскальмен өрнекте Қатынас ыдыстардағы әртекті сұйық бағандарының биіктігі неге байланысты?
§ 51 Дене қозғалысы бағытында әрекет ететін күштің жұмысы. § 52 Қуат
Күш – денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама. Күш сандық мәнімен және бағытымен сипатталатын физикалық шама болып табылады.
Бекіту бөлімі
А А=F*S Ассоциациялық карта Механикалық жұмыс формуласы белгіленуі Күш жұмсалу Орын ауыстыру белгіленуі шарттары Механикалық жұмыс 1Дж=1H*1м, 1кДж, 1мДж, 1мкДж Күш әрекетінен дене орын ауыстырғанда атқарылған жүмыс механикалық жұмыс деп аталады. Өлшем бірлігі, қосымша бірліктері Анықтамасы
жылдамдығын сипаттайтын Ассоциациялық карта N= A / t N формуласы Жұмыс жасалу Уақытты есептеу белгіленуі шарттары Қуат 1Вт=1Дж/1с, 1кВт, 1мВт, 1мкВт Жұмыстың орындалу жылдамдығын сипаттайтын шама қуат деп аталады. Өлшем бірлігі, қосымша бірліктері Анықтамасы
Семантикалық карта толтыру Физикалық шама Белгіленуі Өлшем бірлігі Формуласы F S A t N с Вт м Дж Н A= F*S N*t F= A/S N= A/t S= A/F t= A/N Жұмыс Күш Жол Қуат Уақыт
Семантикалық карта толтыру Физикалық шама Белгіленуі Өлшем бірлігі Формуласы F S A t N с Вт м Дж Н A= F*S N*t F= A/S N= A/t S= A/F t= A/N Жұмыс + Күш + Жол Қуат Уақыт
N=A/t S=ϑ*t A=F*S F=m*g V=abc m=ρ*V Есептер шығару . F=m*g V=abc . m=ρ*V
Есептер шығару «Джоуль» тобына «Ватт» тобына «Джоуль» тобына «Ватт» тобына №28 (1) Машина 72км/сағ жылдамдықпен бірқалыпты қозғалып келеді. Егер оның моторының тарту күші 2000Н болса, онда ол 10с-та қанша жұмыс атқарады? №29 (3) Моторының тарту күші 50000Н ұшақ 800км/сағ жылдамдықпен бірқалыпты ұшып келеді. Оның қуаты қандай? №29 (1) Биіктігі 10м сарқырамадан 2 минутта 50м су құлап ағады. Су ағынының қуаты қандай? №29 (2) Қуаты 30Вт желдеткіш 10 минутта қанша жұмыс істейді?
Жауаптар т / к: A=? т / к: N=? т / к: A=? т / к: N=? 2 топ 1 топ Талдау: N=A/t A=F*S F=mg m= ρ*V N= ρ*g*V*S /t Берілгені: h=10м t=2мин=120c V=50м ρ= 1000кг/м Берілгені: Ʋ= 72 км/сағ =20м/с F=2000H t = 10с Талдау: A=F*S S=V*t A=F*V*t т / к: A=? Шешуі: A=2000H*20м/с*10с=400кДж Жауабы: 400кДж т / к: N=? Шешуі: N=41кВт Жауабы: N=41кВт Талдау: N=A/t A=F*S V=S/t N=F*V Талдау: A=N*t Берілгені: N=30Вт t=10мин=600с Берілгені: Ʋ= 800км/сағ=222,2c F=50000H Шешуі: A=30Вт*600с=18кДж Жауабы: 18кДж т / к: A=? Шешуі: N=50000H*222,2c=10МВт Жауабы: 10МВт т / к: N=?
Физикалық мини-тест «Джоуль» тобына «Ватт» тобына Физикалық мини-тест «Джоуль» тобына «Ватт» тобына Жұмыс мына жағдайлардың қайсысында жасалады? кішкене шар горизонталь үстелмен сырғанауда 2) тас жерде жатыр 3)жүк көтергіш жүкті көтеруде А. 1 В. 3 С.2 2. Жұмыстың өлшем бірлігі А. 1Н В. 1кг С.1Дж 3. А=F*S формуласымен анықталатын физикалық шама А. Күш В. Жол С.Жұмыс 4. 1килоджоуль неше джоульге тең? А. 1000Дж В. 0,001Дж С.0,000001Дж 5. 1 Дж неге тең? А. 1Н*м В. 1Н*с С. 1Н*Вт 6. Джоуль қай елдің ғалымы А. Итальян В. ағылшын С.неміс Жұмыстың орындалу жылдамдығын сипаттайтын шама? А. жұмыс В. қуат С.уақыт 2. Қуаттың өлшем бірлігі А. 1Н В. 1кг С.1Вт 3. N=A/t формуласымен анықталатын физикалық шама А. Қуат В. Жол С.Жұмыс 4. 1микроват неше ватқа тең? А. 1000Вт В. 0,001Вт С.0,000001Вт 5. 1 Вт неге тең? А. 1Дж/с В. 1Н*с С. 1Н*Вт 6. Уатт қай елдің ғалымы А. Итальян В. ағылшын С.неміс
Жауаптары: «Джоуль» тобы «Ватт» тобы В С А В С А
“Жұмбақтас” ойыны Ойынның шарты: Кестедегі әріптерді көлденең, вертикаль бағыттарда сыза отырып, физикалық термин сөздерді тауып жазады. Қай топ көп тапса, сол топ жеңімпаз атанады. Д О Р М А Т Е И Ь Г Ш Ы Ф Ц С Л У К Ғ З Ө Я Ж Б Н П Қ В Й Ү Х
Ғалымдар туралы реферат жазу Үйге тапсырма: §51-§52 тақырыптар, 28-29-жаттығу Ғалымдар туралы реферат жазу