302 ΑΣΑΚ – ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΥΤΤΑΡΙΤΙΔΑΣ ΜΑΘΗΜΑ 1.

ΚΥΤΤΑΡΙΤΙΔΑ ΟΡΙΣΜΟΣ: Η ΑΝΟΜΕΙΟΓΕΝΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΟΡΙΩΝ ΛΙΠΟΥΣ ΣΤΟ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟ ΙΣΤΟ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗ ΧΑΛΑΡΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΝΑ ΑΛΛΑΖΕΙ Η ΥΦΗ ΚΑΙ Η ΟΨΗ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ, ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙ ΤΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ, ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΙΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΜΦΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ, ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΠΟΝΟΥΣ ΣΕ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΑΙ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΨΥΧΙΚΑ ΤΟ ΑΤΟΜΟ.

ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΣΤΩΝ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΜΙΑ ΟΙΔΗΜΑΤΩΔΗ ΔΙΗΘΗΣΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΑΝΩΜΑΛΗ ΥΦΗ. ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΚΑΚΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΕΜΕΛΙΟΥ ΟΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ. ΥΠΟΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΟΡΜΟΝΙΚΗΣ, ΦΛΕΒΙΚΗΣ ΚΑΙ ΛΕΜΦΙΚΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΑΧΡΗΣΤΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΣΤΟ ΜΕΣΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΧΩΡΟ. ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΚΑΜΙΑ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΙΤΙΔΑΣ  ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ-ΚΥΚΛΟΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΕΜΦΟΥ.  Η ΚΑΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΕΜΦΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗ ΦΘΟΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΥΠΟΔΟΡΙΟΥ ΙΣΤΟΥ.  ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΚΑΙ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ.  ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΞΙΝΩΝ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΥΠΟΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΦΛΕΒΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ.  ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΕΟΝΑΖΟΝΤΟΣ ΥΓΡΟΥ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΜΕΙΩΜΕΝΗΣ ΛΕΜΦΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΕΤΕΥΣΗΣ.

 ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ (ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ, ΠΡΟΓΕΣΤΕΡΟΝΗ, ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗ) ΠΡΟΩΘΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΛΙΠΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΓΛΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΗΡΩΝ.  ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΖΥΜΑ (ΥΑΛΟΥΡΟΝΙΔΑΣΗ) ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΚΥΤΤΑΡΙΤΙΔΑΣ.  ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΠΟΥ ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΕΣ (ΕΦΗΒΕΙΑ,ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ, ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ). ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΝ ΤΗΝ ΚΥΤΤΑΡΙΤΙΔΑ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΟ ΧΑΠΙ ΟΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΦΥΛΟ ΗΛΙΚΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ

Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο ανθρώπινο όργανο, τόσο ως προς το βάρος του όσο και ως προς την επιφάνεια σώματος που καλύπτει. Διακρίνεται ανατομικά σε 3 βασικές κυτταρικές στιβάδες, την επιδερμίδα, το χόριο και τον υποδόριο ή λιπώδη ιστό, από έξω προς τα μέσα. Κάθε μια στιβάδα έχει διαφορετική κυτταρική σύσταση και κατά συνέπεια διαφορετική δομή και λειτουργία. Το δέρμα ενός ενήλικα έχει έκταση περίπου 160 m 2 και αποτλεί το 8% του σωματικού του βάρους.

ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑ Η επιδερμίδα είναι το εξωτερικό στρώμα του δέρματος. Το πάχος της είναι περίπου 0.2mm κατά μέσο όρο και ποικίλει ανάλογα με τη θέση της στο σώμα. Επιπλέον, το πάχος ποικίλλει επίσης ανάλογα με τον όγκο του νερού που συγκρατεί. Στην επιδερμίδα συναντούμε και έναν μεγάλο αριθμό λιπιδίων που δίνουν ανακλαστική ικανότητα, αμφίφυλες ιδιότητες αλλά έχουν και στηρικτικό ρόλο. Δεν τη διαπερνούν φλέβες και τριχοειδή αγγεία. Η επιδερμίδα διαιρείται περαιτέρω σε 5 υποστιβάδες: Από το έξω προς το έσω μέρος, είναι η κεράτινη στιβάδα, η διαυγής στιβάδα, η κοκκώδης στιβάδα η ακανθωτή στιβάδα και η βασική στιβάδα.

ΒΑΣΙΚΗ ΣΤΙΒΑΔΑ: Είναι η βαθύτερη υποστιβάδα της επιδερμίδας και αποτελείται μόνο από ένα στρώμα βασικών κυττάρων. Σε αυτή τη στιβάδα παράγονται τα κερατινοκύτταρα και διαθέτει μελανοκύτταρα. Είναι το όριο ανάμεσα στο χόριο και την επιδερμίδα. Κατέχει περίπου το 8% του νερού που βρίσκεται αποθηκευμένο στην επιδερμίδα. Κατά τη γήρανση, γίνεται όλο και λεπτότερη και χάνει την ικανότητα να συγκρατεί νερό. ΑΚΑΝΘΩΤΗ ΣΤΙΒΑΔΑ: Σε αυτή τα βασικά κύτταρα, μέσω της διαδικασίας turn-over, γίνονται πιο επίπεδα (πολύπλευρα) και συγκροτούν 14 στρώματα. Αυτά τα κύτταρα ονομάζονται ακανθωτά καθώς έχουν μικρά αγκάθια στο εξωτερικό των μεμβρανών τους. Το πάχος αυτής της υποστιβάδας είναι τυπικά από 50μm έως 150μm.

ΚΟΚΚΩΔΗΣ ΣΤΙΒΑΔΑ: Αποτελείται από 2 έως 4 στρώματα κοκκώδων κυττάρων και έχει πάχος συνήθως 3μm. Σε αυτή την υποστιβάδα ξεκινά η κερατινοποίηση των κερατινοκυττάρων, κατά την οποία λύονται τα οραγανίδιά τους, όπως ο πυρήνας και τα μιτοχόνδρια. Τα κύτταρα πληρώνονται με όλο και μεγαλύτερη ποσότητα ινών κερατίνης και μειώνεται η υγρασία. Τέλος το σχήμα τους αλλάζει και γίνονται πεπλατισμένα. ΔΙΑΥΓΗΣ ΣΤΙΒΑΔΑ: Βρίσκεται μόνο στις περιοχές που καλύπτουν τα πέλματα και τις παλάμες και έχει μεγάλη διαθλαστική ικανότητα. Τα κύτταρα σε αυτή τη φάση στιβάζονται με ακόμη πιο πυκνά.

ΚΕΡΑΤΙΝΗ ΣΤΙΒΑΔΑ: Είναι η εξωτερική υποστιβάδα με πάχος από 8-15μm. Συγκροτείται από αρκετά στρώματα σε εξαγωνικών επίπεδων κερατινοκυττάρων, περιβαλλόμενα από λιπίδια. Τα κερατινοκύτταρα σε αυτή τη στιβάδα είναι αφυδατωμένα, χωρίς οργανίδια και πληρωμένα με ίνες κερατίνης. Αυτή η υποστιβάδα παίζει σπουδαίο ρόλο στη διατήρηση της υγρασίας του δέρματος χάρη στον παράγοντα NMF (naturalmoisturizingfactor), που συγκροτείται από νατριούχο PCA, σφινολιπίδια ceramides, φωσφολιπίδια, λιπαρά οξέα, γλυκερόλη, σκουαλένιο και χοληστερόλη. Ενώ επιπλέον η κεράτινη στιβάδα κατέχει και το 10%-15% της συνολικής ποσότητας νερού που είναι αποθηκευμένο στην επιδερμίδα.

Η επιδερμίδα είναι ένας μεταβολικά ενεργός ιστός. Τα κερατινοκύτταρα που παράγονται στη βασική στιβάδα κινούνται προς τα πάνω, προς την εξωτερική επιφάνεια. Έτσι μέσω της διαδικασίας turn-over τα κερατινοκύτταρα αλλάζουν τη δομή τους και τις φυσιολογικές τους λειτουργίες. Ένας κύκλος της διαδικασίας turn-over διαρκεί περίπου 28 ημέρες.

ΧΟΡΙΟ: Η δεύτερη κύρια στιβάδα του δέρματος, το χόριο, βρίσκεται κάτω από την επιδερμίδα. Είναι πολύ παχύτερη από την επιδερμίδα, 1mm-4mm, και αποτελείται κυρίως από ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης. Διαιρείται σε δύο υποστιβάδες, τη θηλώδη, η οποία περιέχει το αγγειακό δίκτυο και τη δικτυωτή, στην οποία βρίσκονται τριχοφυείς αδένες, θύλακες των τριχών και εκκριτικοί αδένες.

ΘΗΛΩΔΗΣ ΥΠΟΣΤΙΒΑΔΑ : Είναι η ανώτερη στιβάδα του χόριου. Συγκροτείται από χαλαρό συνδετικό ιστό και περιέχει μεγάλο αριθμό νευρικών ινών, τριχοειδή αγγεία, νερό και κύτταρα. Εδώ οι ίνες κολλαγόνου σχηματίζουν ένα πιο αραιό δίκτυο σε σχέση με την δικτυωτή υποστιβάδα. ΔΙΚΤΥΩΤΗ ΥΠΟΣΤΙΒΑΔΑ : Το βαθύτερο τμήμα του χόριου παρουσιάζει συνέχεια στη δομή με τον υποδόριο ιστό, σε αντίθεση με την επιδερμίδα που δεν έχει ομοιότητες με το χόριο. Συγκροτείται από ένα πυκνότερο και λεπτότερο δίκτυο με λιγότερες νευρικές ίνες και λιγότερα τριχοειδή αγγεία από τη θηλώδη υποστιβάδα. Σε αυτό το επίπεδο οι ίνες κολλαγόνου συγκροτούν παχιά δεμάτια, που διατάσσονται παράλληλα προς την επιφάνεια του δέρματος.

ΛΙΠΩΔΗΣ Η ΥΠΟΔΟΡΙΟΣ ΙΣΤΟΣ: Ο λιπώδης ή υποδόριος ιστός είναι η τρίτη κύρια στιβάδα η οποία όμως συχνά δεν κατηγοριοποιείται στον δερματικό ιστό. Είναι μια ελαστική στιβάδα με μεγάλη ποσότητα λιπώδων κυττάρων που απορροφούν τους κραδασμούς, προστατεύοντας τα αγγεία του αίματος και τις νευρικές απολήξεις. Έχει πάχος 4mm - 9mm κατά μέσο όρo, το οποίο διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και εξαρτάται από την κατανομή λίπους στο σώμα.

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ: ΚΥΤΤΑΡΑ: Τα κύτταρα που συγκροτούν τον δερματικό ιστό είναι τα κερατινοκύτταρα, οι ινοβλάστες, τα λιπώδη κύτταρα, τα μελανοκύτταρα και τα ερυθροκύτταρα. Τα συναντούμε σε διαφορετικές στιβάδες και έχουν διαφορετικές δομές και λειτουργίες. ΚΕΡΑΤΙΝΟΚΥΤΤΑΡΑ: Τα κερατινοκύτταρα είναι ο κυρίαρχος τύπος κυττάρου της επιδερμίδας. Παράγουν μια ινώδη πρωτεΐνη που ονομάζεται κερατίνη, συμβάλλοντας στην ακαμψία του εξωτερικού στρώματος του δέρματος. Προστατεύουν το σώμα από το εξωτερικό περιβάλλον, για παράδειγμα από τη διέγερση, την τριβή και τους παθογόνους εξωτερικούς παράγοντες, ενώ διατηρούν την υγρασία.

ΜΕΛΑΝΟΚΥΤΤΑΡΑ: Τα μελανοκύτταρα βρίσκονται στην επιδερμίδα και ρόλος τους είναι να παράγουν και να μεταφέρουν μελανίνη, μία από τις κύριες χρωστικές ουσίες του δέρματος που απορροφούν το φως. Περιέχουν εξειδικευμένα οργανίδια, τα μελανοσώματα. Όταν το δέρμα εκτίθεται στο ηλιακό φως, τα μελανοσώματα ενεργοποιούνται και παράγουν μελανίνη. ΙΝΟΒΛΑΣΤΕΣ: Οι ινοβλάστες είναι μακριά και στενά κύτταρα που συναντώνται στο χόριο. Παράγουν ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης οι οποίες είναι οι κύρια δομικά συστατικά του χορίου.

ΕΡΥΘΡΟΤΗΤΑ: Τα ερυθροκύτταρα (ή ερυθρά αιμοσφαίρια) είναι οι φορείς της αιμοσφαιρίνης, η οποία επίσης λειτουργεί ως χρωστική απορροφώντας το φως που προσπίπτει στο δέρμα. ΛΙΠΩΔΗ ΚΥΤΤΑΡΑ: Τα λιπώδη κύτταρα είναι ποσοτικά τα πιο άφθονα κύτταρα του χορίου. Μπορούν να συσσωρεύουν λίπος και το μέγεθός τους ποικίλει ανάλογα με τον όγκο του λίπους που περιέχουν. Αυτά τα κύτταρα δεν απορροφούν πολύ φως, σε αντίθεση με τα μελανοκύτταρα και τα ερυθροκύτταρα.

KYTTARA TOY LANGERHANS: Τα κύτταρα του Langerhans (LC) είναι δενδριτικά κύτταρα μεσεγχυματικής προέλευσης και βρίσκονται πάνω από τη βασική στιβάδα της επιδερμίδας. Τα LC συμμετέχουν στην ανοσολογική λειτουργία και είναι υπεύθυνα για την αναγνώριση και παρουσίαση των αλλεργιογόνων στα λεμφοκύτταρα. ΚΥΤΤΑΡΑ MERKEL: Τα κύτταρα του Merkel εξυπηρετούν την αισθητική λειτουργία του δέρματος και είναι άφθονα σε περιοχές της επιδερμίδας, μεγάλης ευαισθησίας. ΙΝΕΣ: Το δέρμα περιέχει διάφορους τύπους ινών. Οι βασικότερες είναι αυτές τις κερατίνης, του κολλαγόνου και της ελαστίνης.

ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ Το δέρμα περιλαμβάνει διάφορους τύπους χημικών ενώσεων που απορροφούν το φως και ονομάζονται χρωστικές. Η μελανίνη και η αιμοσφαιρίνη παίζουν τον σπουδαιότερο ρόλο στην απορρόφηση ιδίως του ορατού φωτός και στην όψη του δέρματος. ΜΕΛΑΝΙΝΗ: Η μελανίνη είναι η κυρίαρχη χρωστική της επιδερμίδας.Παράγεται στα μελανοσώματα, και στη συνέχεια διαχέεται στην επιδερμίδα, και μετακινείται προς τα πάνω, προς την επιφάνεια του δέρματος ενώ μετουσιώνεται. Μέσα από αυτή την ανοδική πορεία, το χρώμα της μελανίνης αλλάζει από μαύρο σε λευκό.

Η μελανίνη υφίσταται σε δύο τύπους, την ευμελανίνη και τη φαιομελανίνη, που διαφέρουν ως προς τη χημική δομή.  Η ευμελανίνη είναι μια μαύρη ή σκούρα καφέ χρωστική που βρίσκεται συνήθως στα σκούρα μαλλιά και μάτια.  Η φαιομελανίνη είναι κίτρινη ή κοκκινωπή χρωστική που παρατηρείται στα κόκκινα μαλλιά και τα φτερά. Η φυσιολογική λειτουργία της μελανίνης είναι να προστατεύει το εσωτερικό του δέρματος απορροφώντας και σκεδάζοντας το υπεριώδες φως.

ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ: Η αιμοσφαιρίνη συντίθεται και βρίσκεται στα ερυθροκύτταρα. Αποτελεί το 40%-45% του ολικού αίματος και ρόλος της είναι η δέσμευση και η μεταφορά του οξυγόνου σε κάθε σημείο του σώματος μέσω των αιμοφόρων αγγείων.