ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ- ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ-ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ Θεοδώρα Ευθυμίου Δ’1 20/12/2015

ΓΑΛΟΠΟΥΛΑ Στην Αγγλία τον μεσαίωνα οι άρχοντες έτρωγαν στα χριστουγεννιάτικα γεύματα τους, κύκνους και παγώνια. Οι φτωχοί έτρωγαν κότες που ήταν πιο φθηνές. Γύρω στα μέσα του 19 ου αιώνα αυτό άλλαξε και άρχισαν να τρώνε γαλοπούλες ή χήνες.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΚΕΙΚ Το χριστουγεννιάτικο κέικ είναι η συνέχεια του αρχαίου ψωμιού με ξηρούς καρπούς και παστά φρούτα, που η συνταγή του προέρχεται από την αρχαία Ρώμη. Όταν οι Άγγλοι ανακάλυψαν την Αμερική και την Ινδία, πρόσθεσαν στο κέικ τα απαραίτητα μπαχαρικά και ζάχαρη. Μετά το διακόσμησαν, για να πάρει την σημερινή του μορφή.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ Το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι τριγωνικό για να συμβολίζει την Αγία Τριάδα (Πατέρας, Υιός και Άγιο Πνεύμα) Παλαιότερα, οι άνθρωποι γέμιζαν το δέντρο με διάφορα χρήσιμα είδη (κυρίως με φαγώσιμα, ρούχα και με άλλα είδη καθημερινής χρήσης), συμβολίζοντας έτσι την προσφορά των Θείων Δώρων. Στην συνεχεία, εξελίχθηκε σε απαραίτητο διακοσμητικό είδος, στο οποίο οι συγγενείς και οι φίλοι τοποθετούν τα δώρα ο ένας για τον άλλο. Το αστέρι που τοποθετούμε στην κορυφή του δέντρου συμβολίζει το αστέρι της Βηθλεέμ. Στην Ελλάδα στολίζουν και καραβάκια αντί για δέντρα.

ΚΑΛΑΝΤΑ Η ιστορία των καλάντων ξεκινά από την αρχαία Ελλάδα. Τα παιδιά εκείνης της εποχής κρατούσαν ένα ομοίωμα καραβιού, που παρίστανε τον ερχομό του θεού Διόνυσου. Στο Βυζάντιο, κρατούσαν ραβδιά, ή φανάρια, ή ομοιώματα πλοιαρίων ή κτηρίων, καλά στολισμένα, και συνόδευαν το τραγούδι τους κρούοντας ένα τρίγωνο ή ένα τύμπανο. Κύριος σκοπός αυτών των τραγουδιών είναι μετά τα «Χρόνια Πολλά» το φιλοδώρημα, είτε σε χρήματα (σήμερα), είτε σε προϊόντα (παλιότερα).

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ Στα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς, ο Άγιος Βασίλειος εμφανίζεται συνήθως ως ασκητής και επιμελής μαθητής, λόγω της μεγάλης αγάπης που έτρεφε για τα γράμματα. Έρχεται πάντοτε, μας λένε οι μύθοι και τα κάλαντα που αναφέρονται σε αυτόν, από την Καισαρεία κουβαλώντας τα σύμβολα της σχολικής ζωής (χαρτί και καλαμάρι). Στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Αμερική, τον ρόλο του Αγίου Βασιλείου έχει αναλάβει ο Άγιος Νικόλαος, ο οποίος φέρνει δώρα, ικανοποιεί διάφορες επιθυμίες και αποτελεί σύμβολο της καλοτυχίας και της καλής χρονιάς. Πρόκειται για πατρική μορφή που μαγεύει τα παιδιά και κάνει τους μεγάλους να μπουν στο κλίμα των εορταστικών ημερών.

ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ Η πίτα που ετοιμάζεται με τον ερχομό του νέου έτους, η Βασιλόπιτα, περιέχει ένα φλουρί, που σύμφωνα με την παράδοση, θα φέρει καλή τύχη σε αυτόν που θα το βρει. Την κόβει κάθε πρωτοχρονιά ο αρχηγός της οικογένειας μοιράζοντας από ένα κομμάτι σε κάθε μέλος της οικογένειας. Επίσης κόβουμε ένα κομμάτι για τον Χριστό, ένα για την Παναγία, ένα για τον Άγιο Βασίλη, ένα για το σπίτι και ένα για τον φτωχό.

ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ Στα Θεοφάνεια, που εορτάζεται η Βάπτιση του Χριστού αγιάζονται τα νερά από τον ιερέα που ρίχνει τον σταυρό στην θάλασσα μέχρι να τον βρει κάποιος από τους κολυμβητές που πέφτουν στα παγωμένα νερά Επίσης οι ιερείς κάνουν αγιασμό των σπιτιών. Οι νοικοκυρές φτιάχνουν λουκουμάδες και ρίχνουν λίγους στις ταράτσες των σπιτιών για να φύγουν οι καλικάντζαροι.