Η εικόνα των Ελλήνων διεθνολόγων για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Επιστημονικός υπεύθυνος: Κυριάκος Πάχος Επιστημονικός υπεύθυνος: Κυριάκος Πάχος Ερευνητική ομάδα:, Λεντίνα Μεϊντάνη, Πέτρος Πίσσας Ερευνητική ομάδα:, Λεντίνα Μεϊντάνη, Πέτρος Πίσσας Νοέμβριος 2015 Νοέμβριος 2015 Έρευνα του Ινστιτούτου Διεθνών και Οικονομικών ΣχέσεωνΈρευνα του Ινστιτούτου Διεθνών και Οικονομικών Σχέσεων

EΙΣΑΓΩΓΗ EΙΣΑΓΩΓΗ

Σκοπός και στόχοι της έρευνας Σκοπός Διερεύνηση της εικόνας των Ελλήνων διεθνολόγων για την Π.Γ.Δ.Μ. Στόχοι Καταγραφή και ανάλυση των αντιλήψεων για την εικόνα Καταγραφή και ανάλυση των αντιλήψεων για την εικόνα Διερεύνηση των πηγών προέλευσης αυτών Διερεύνηση των πηγών προέλευσης αυτών Διαφοροποίηση αντιλήψεων αναφορικά με τα ατομικά χαρακτηριστικά και τις επί μέρους διαστάσεις της εικόνας Διαφοροποίηση αντιλήψεων αναφορικά με τα ατομικά χαρακτηριστικά και τις επί μέρους διαστάσεις της εικόνας Έρευνα συσχέτισης μεταξύ των επί μέρους μεταβλητών Έρευνα συσχέτισης μεταξύ των επί μέρους μεταβλητών

Λόγοι επιλογής του θέματος Η σημασία της εικόνας μιας χώρας σε ακαδημαϊκό και πολιτικό επίπεδο Η σημασία της εικόνας μιας χώρας σε ακαδημαϊκό και πολιτικό επίπεδο Η σημασία των απόψεων των διεθνολόγων Η σημασία των απόψεων των διεθνολόγων Η θέση της Π.Γ.Δ.Μ στο διεθνές, ευρωπαϊκό και περιφερειακό σύστημα Η θέση της Π.Γ.Δ.Μ στο διεθνές, ευρωπαϊκό και περιφερειακό σύστημα Οι σχέσεις Ελλάδας- Π.Γ.Δ.Μ Οι σχέσεις Ελλάδας- Π.Γ.Δ.Μ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Εικόνα χώρας (Ι) Προϊόν νοητικής επεξεργασίας ενός τεράστιου όγκου δεδοµένων και επιλογής των βασικών στοιχείων που οδηγούν στην 'τοποθέτηση' μιας χώρας στο διεθνές οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό πλαίσιο (Kotler et al., 1993) Προϊόν νοητικής επεξεργασίας ενός τεράστιου όγκου δεδοµένων και επιλογής των βασικών στοιχείων που οδηγούν στην 'τοποθέτηση' μιας χώρας στο διεθνές οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό πλαίσιο (Kotler et al., 1993) Άθροισμα των πεποιθήσεων, ιδεών και εντυπώσεων που διαµορφώνουν οι άνθρωποι για τις χώρες (Kotler, 1993: 141) Άθροισμα των πεποιθήσεων, ιδεών και εντυπώσεων που διαµορφώνουν οι άνθρωποι για τις χώρες (Kotler, 1993: 141)

Εικόνα χώρας (ΙΙ) Νοητική αναπαράσταση, κοινωνική κατασκευή και γνωστική δομή που επικρατεί ανάμεσα στα μέλη μιας δεδομένης κοινωνικής ομάδας (Kotler & Gertner, 2005:43) Νοητική αναπαράσταση, κοινωνική κατασκευή και γνωστική δομή που επικρατεί ανάμεσα στα μέλη μιας δεδομένης κοινωνικής ομάδας (Kotler & Gertner, 2005:43) Σύνολο περιγραφικών, επαγωγικών και πληροφοριακών πεποιθήσεων σχετικά με το συγκεκριμένο τόπο Σύνολο περιγραφικών, επαγωγικών και πληροφοριακών πεποιθήσεων σχετικά με το συγκεκριμένο τόπο (Martin & Eroglou 1993: 193) Κάθε περιοχή της Γης έχει την εικόνα που της αξίζει Κάθε περιοχή της Γης έχει την εικόνα που της αξίζει (Anholt, 2003)

Εικόνα vs. Ταυτότητα Ταυτότητα χώρας: η ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους τα μέλη μιας κοινωνικής ομάδας Ταυτότητα χώρας: η ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους τα μέλη μιας κοινωνικής ομάδας Εικόνα χώρας: Η ιδέα που έχουν οι ‘άλλοι’ γι’ αυτούς Εικόνα χώρας: Η ιδέα που έχουν οι ‘άλλοι’ γι’ αυτούς

Σημασία εικόνας Σύνθεση χαρακτηριστικών που διαφοροποιούν ένα κράτος στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον Μέσο επίτευξης συγκριτικού πλεονεκτήματος Πηγή ισχύος (soft power) για την ενδυνάμωση και εδραίωση της διεθνούς παρουσίας και υπόστασης ενός κράτους

Kυρίαρχες τάσεις στη μελέτη της εικόνας H χώρα ως τουριστικός προορισμός (tourism destination image) Η μελέτη της χώρας προέλευσης (COO effect) Η χώρα ως επώνυμο προϊόν /σήμα (brand)

Το χτίσιμο του εθνικού σήματος (Nation branding) Διαρκής, σύνθετη, δυναμική και υψηλού κόστους διαδικασία Διαρκής, σύνθετη, δυναμική και υψηλού κόστους διαδικασία Τείνει μακροπρόθεσμα να καταστήσει το ‘προϊόν’ όχι απλά ανταγωνιστικό, αλλά αναντικατάστατο Τείνει μακροπρόθεσμα να καταστήσει το ‘προϊόν’ όχι απλά ανταγωνιστικό, αλλά αναντικατάστατο

Το εξάγωνο της ανταγωνιστικής ταυτότητας (Anholt, 2000, 2007: 25)

Μ ΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Ποσοτική έρευνα Πληθυσμός: σύνολο των Ελλήνων διεθνολόγων που απασχολούνται σε ελληνικά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα Δείγμα: 72 διεθνολόγοι (22% του πληθυσμού) Μεθοδολογικό εργαλείο: ερωτηματολόγιο Η επεξεργασία των στοιχείων έγινε με το στατιστικό πακέτο SPSS και η ανάλυση των πληροφοριών με επαγωγική στατιστική

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Π ΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

Η ταυτότητα του δείγματος

Α: Το ακαδημαϊκό προφίλ των ερωτώμενων Περισσότεροι από τους μισούς έχουν δημοσιεύσει τουλάχιστον ένα άρθρο που αφορά στην Π.Γ.Δ.Μ Περίπου το 40% έχει πραγματοποιήσει κάποια σχετική έρευνα Ποσοστό 15% έχει συγγράψει βιβλίο που αναφέρεται στη συγκεκριμένη χώρα Το 23,6% των Διεθνολόγων έχει επικοινωνία σε ακαδημαϊκό επίπεδο με συναδέλφους από την Π.Γ.Δ.Μ

Ποιες θεωρίες των Διεθνών Σχέσεων υποστηρίζουν Η ρεαλιστική θεώρηση των διεθνών σχέσεων υιοθετείται από: το 51,4% του συνόλου των συμμετεχόντων το 51,4% του συνόλου των συμμετεχόντων το 55,6% των γυναικών το 55,6% των γυναικών

Β: Γενικές ερωτήσεις για την εικόνα της Π.Γ.Δ.ΜΒ: Γενικές ερωτήσεις για την εικόνα της Π.Γ.Δ.Μ Η πλειοψηφία έχει επισκεφτεί τουλάχιστον μια φορά την Π.Γ.Δ.Μ για λόγους ακαδημαϊκούς

Επιβεβαιώνονται τα ευρήματα σχετικών εµπειρικών μελετών Επιβεβαιώνονται τα ευρήματα σχετικών εµπειρικών μελετών Η ακαδημαϊκή βιβλιογραφία συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μ. ό. των απαντήσεων (3,99) Η ακαδημαϊκή βιβλιογραφία συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μ. ό. των απαντήσεων (3,99) Υψηλό ποσοστό της συμβολής των εφημερίδων (μ.ο 3,19) Υψηλό ποσοστό της συμβολής των εφημερίδων (μ.ο 3,19)

Τα πιο αντιπροσωπευτικά συστατικά της εικόνας: τεταμένες διεθνείς σχέσεις τεταμένες διεθνείς σχέσεις χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης αρχιτεκτονική με βάση την αρχαιολατρεία αρχιτεκτονική με βάση την αρχαιολατρεία

Γ. Η πολιτική διάσταση της εικόνας της Π.Γ.Δ.Μ Γ1. Το πολιτικό σύστημα Γ. Η πολιτική διάσταση της εικόνας της Π.Γ.Δ.Μ Γ1. Το πολιτικό σύστημα Η πλειοψηφία θεωρεί ότι η πολιτική αστάθεια και το μειονοτικό ζήτημα αποτελούν τις βασικές συνιστώσες του πολιτικού συστήματος της γειτονικής χώρας

Γ2. Η θέση της Π.Γ.Δ.Μ στο διεθνή χώρο

Oι Έλληνες διεθνολόγοι θεωρούν κατά πλειοψηφία ότι στην Π.Γ.Δ.Μ. η Ελλάδα θεωρείται η ισχυρότερη οικονομική δύναμη (μ.ό 3,13) και κατά δεύτερο λόγο η ισχυρότερη πολιτική οντότητα στα Βαλκάνια (μ.ό 2,89).

Γ3. Το ζήτημα της ονομασίας

Βόρεια Μακεδονία’-Σλαβομακεδονία’-Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας΄ Βόρεια Μακεδονία’-Σλαβομακεδονία’-Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας΄ Οι ονομασίες ΄Μακεδονία’ και ‘Δημοκρατία της Μακεδονίας’ δεν κρίθηκαν ιδιαίτερα δημοφιλείς Οι ονομασίες ΄Μακεδονία’ και ‘Δημοκρατία της Μακεδονίας’ δεν κρίθηκαν ιδιαίτερα δημοφιλείς

Δ. Κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική διάσταση της εικόνας της Π.Γ.Δ.Μ Δ. Κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική διάσταση της εικόνας της Π.Γ.Δ.Μ Παρουσία περιορισμών στην ελευθερία του τύπου (63,9%) Παρουσία περιορισμών στην ελευθερία του τύπου (63,9%) Προοπτική διάσπασης (41,7%) Προοπτική διάσπασης (41,7%) Προσδοκίες ελληνικών επενδύσεων και ανάπτυξης εμπορικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Π.Γ.Δ.Μ (75%). Προσδοκίες ελληνικών επενδύσεων και ανάπτυξης εμπορικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Π.Γ.Δ.Μ (75%).

E. Η εικόνα της Π.Γ.Δ.Μ ως τουριστικός προορισμόςE. Η εικόνα της Π.Γ.Δ.Μ ως τουριστικός προορισμός

ΣΤ. Γενική αποτίμηση της εικόνας της Π.Γ.Δ.ΜΣΤ. Γενική αποτίμηση της εικόνας της Π.Γ.Δ.Μ 64% ούτε αρνητική ούτε θετική εικόνα 64%  ούτε αρνητική ούτε θετική εικόνα 32% αρνητική εικόνα 32%  αρνητική εικόνα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

Φύλο και θεωρήσεις των Διεθνών Σχέσεων Φύλο και θεωρήσεις των Διεθνών Σχέσεων Δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά

Δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές στις απόψεις των δύο φύλων για το αν η Ελλάδα επηρεάζει την εξωτερική πολιτική της Π.Γ.Δ.Μ (sig 0,729 > 0,05) Φύλο και επιρροή Ελλάδας:Φύλο και επιρροή Ελλάδας:  στην εξωτερική πολιτική της Π.Γ.Δ.Μ Φύλο και επιρροή Ελλάδας:Φύλο και επιρροή Ελλάδας:  στην εξωτερική πολιτική της Π.Γ.Δ.Μ  στις οικονομικές εξελίξεις στην Π.Γ.Δ.Μ Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις απόψεις των δύο φύλων, για το αν η Ελλάδα επηρεάζει τις οικονομικές εξελίξεις στην Π.Γ.Δ.Μ (sig 0,48 < 0,05)

Διαφορές μεταξύ οπαδών διαφορετικών θεωριών Διεθνών Σχέσεων (Ι) Υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ ρεαλιστών και άλλων, σχετικά με το αν η Π.Γ.Δ.Μ: αποτελεί έναν ανερχόμενο τουριστικό προορισμό (sig 0,01 < 0,05) αποτελεί έναν ανερχόμενο τουριστικό προορισμό (sig 0,01 < 0,05) είναι μια χώρα που σέβεται τις μειονότητες (sig 0,01 < 0,05) είναι μια χώρα που σέβεται τις μειονότητες (sig 0,01 < 0,05) χαρακτηρίζεται από ικανοποιητική λειτουργία των κοινοβουλευτικών λειτουργιών και θεσμών (sig 0,22 < 0,05) χαρακτηρίζεται από ικανοποιητική λειτουργία των κοινοβουλευτικών λειτουργιών και θεσμών (sig 0,22 < 0,05) αποτελεί ένα περιβάλλον ευνοϊκό για επενδύσεις αποτελεί ένα περιβάλλον ευνοϊκό για επενδύσεις (sig 0,032 < 0,05)

Διαφορές μεταξύ οπαδών διαφορετικών θεωριών Διεθνών Σχέσεων (ΙΙ) Υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ ρεαλιστών και μη, σχετικά με: το κατά πόσο συμφωνούν με την πιθανή ένταξη της Π.Γ.Δ.Μ στο ΝΑΤΟ (sig 0,44 < 0,05) το κατά πόσο συμφωνούν με την πιθανή ένταξη της Π.Γ.Δ.Μ στο ΝΑΤΟ (sig 0,44 < 0,05) το κατά πόσο συμφωνούν με την Ελληνική πολιτική στο θέμα της ονομασίας (sig 0,49 < 0,05) το κατά πόσο συμφωνούν με την Ελληνική πολιτική στο θέμα της ονομασίας (sig 0,49 < 0,05) το βαθμό στον οποίο η οικονομική κρίση στην Ελλάδα, έχει αποδυναμώσει την επιρροή της στην Π.Γ.Δ.Μ (sig 0,49 < 0,05) το βαθμό στον οποίο η οικονομική κρίση στην Ελλάδα, έχει αποδυναμώσει την επιρροή της στην Π.Γ.Δ.Μ (sig 0,49 < 0,05) την εικόνα που έχουν σχηματίσει για την Π.Γ.Δ.Μ (sig 0,037 < 0,05) την εικόνα που έχουν σχηματίσει για την Π.Γ.Δ.Μ (sig 0,037 < 0,05)

Επίδραση του ζητήματος της ονομασίας στις σχέσεις Ελλάδας και Π.Γ.Δ.Μ -Γενική εικόνα για την Π.Γ.Δ.Μ Αρνητικός συντελεστής συσχέτισης  Όσο περισσότερο οι διεθνολόγοι θεωρούν ότι το ζήτημα της ονομασίας δυσκολεύει τις σχέσεις Ελλάδας-Π.Γ.Δ.Μ, τόσο πιο αρνητική εικόνα έχουν για την Π.Γ.Δ.Μ.

Αρνητικός συντελεστής συσχέτισης (-,269) Όσο πιο έντονη θεωρείται η πολιτική αστάθεια, τόσο πιο αρνητική είναι η εικόνα για την Π.Γ.Δ.Μ. Όσο πιο έντονη θεωρείται η πολιτική αστάθεια, τόσο πιο αρνητική είναι η εικόνα για την Π.Γ.Δ.Μ. Πολιτική αστάθειας -Γενική εικόνα για την Π.Γ.Δ.ΜΠολιτική αστάθειας -Γενική εικόνα για την Π.Γ.Δ.Μ

Σεβασμός στις μειονότητες -Γενική εικόνα για την Π.Γ.Δ.ΜΣεβασμός στις μειονότητες -Γενική εικόνα για την Π.Γ.Δ.Μ Στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση (sig 0,01 < 0,05)

Πορεία αλβανικού μειονοτικού ζητήματος -Γενική εικόνα για την Π.Γ.Δ.Μ Η συσχέτιση είναι θετική (,303) Όσο περισσότερο θεωρούν οι διεθνολόγοι, ότι συμβάλλει η πορεία του αλβανικού μειονοτικού ζητήματος στην ανάπτυξη του πολιτικού συστήματος της Π.Γ.Δ.Μ, τόσο πιο θετική είναι και η εικόνα που έχουν για τη χώρα. Correlations Παρακαλώ αξιολογήστε την εικόνα που έχετε σχηματίσει για την Π.Γ.Δ.Μ PoreiaALvanikou Zitimatos Παρακαλώ αξιολογήστε την εικόνα που έχετε σχηματίσει για την Π.Γ.Δ.Μ Pearson Correlation1,303 ** Sig. (2-tailed),010 N72 PoreiaALvanikouZitimatos Pearson Correlation,303 ** 1 Sig. (2-tailed),010 N72 **. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

Πολιτική συνοχή -Γενική εικόνα Π.Γ.Δ.Μ Πολιτική συνοχή -Γενική εικόνα Π.Γ.Δ.Μ Θετικός συντελεστής συσχέτισης (,302) για τις μεταβλητές που αναφέρονται στο αν η χώρα τείνει σε διάσπαση και την εικόνα των διεθνολόγων για την Π.Γ.Δ.Μ, Κοινωνική συνοχή -Γενική εικόνα για Π.Γ.Δ.Μ Κοινωνική συνοχή -Γενική εικόνα για Π.Γ.Δ.Μ Θετικός συντελεστής συσχέτισης (,255), Όσο πιο έντονα πιστεύουν οι διεθνολόγοι πως η Π.Γ.Δ.Μ χαρακτηρίζεται από κοινωνική συνοχή, τόσο πιο θετική είναι και η εικόνα τους γι’ αυτήν. Correlations Παρακαλώ αξιολογήστε την εικόνα που έχετε σχηματίσει για την Π.Γ.Δ.Μ XwrateineiSeDiaspa si Παρακαλώ αξιολογήστε την εικόνα που έχετε σχηματίσει για την Π.Γ.Δ.Μ Pearson Correlation1,302 ** Sig. (2-tailed),010 N72 XwrateineiSeDiaspasi Pearson Correlation,302 ** 1 Sig. (2-tailed),010 N72 **. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

Η Π.Γ.Δ.Μ ως σύγχρονο Ευρωπαϊκό κράτος – Γενική εικόνα για την Π.Γ.Δ.Μ Η Π.Γ.Δ.Μ ως σύγχρονο Ευρωπαϊκό κράτος – Γενική εικόνα για την Π.Γ.Δ.Μ Θετική συσχέτιση ανάμεσα στις μεταβλητές ‘σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος’ και ‘εικόνα της Π.Γ.Δ.Μ’. Correlations Παρακαλώ αξιολογήστε την εικόνα που έχετε σχηματίσει για την Π.Γ.Δ.Μ SygxronoEvrwp aikoKratos Παρακαλώ αξιολογήστε την εικόνα που έχετε σχηματίσει για την Π.Γ.Δ.Μ Pearson Correlation1,528 ** Sig. (2-tailed),000 N72 SygxronoEvrwpaikoKratos Pearson Correlation,528 ** 1 Sig. (2-tailed),000 N72 **. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

Αριθμός επισκέψεων στην Π.Γ.Δ.Μ -Γενική εικόναΑριθμός επισκέψεων στην Π.Γ.Δ.Μ -Γενική εικόνα Αρνητική συσχέτιση μεταξύ αριθμού των επισκέψεων στην Π.Γ.Δ.Μ και γενικής εικόνας της χώρας

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Οι απόψεις των διεθνολόγων Αποτελούν προϊόντα βαθιάς γνώσης των ζητημάτων διεθνούς πολιτικής Αποτελούν προϊόντα βαθιάς γνώσης των ζητημάτων διεθνούς πολιτικής Είναι απαλλαγμένες από προκαταλήψεις Είναι απαλλαγμένες από προκαταλήψεις Διαμορφώνουν βαθμό την κοινή γνώμη Διαμορφώνουν βαθμό την κοινή γνώμη Επηρεάζουν τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων του διεθνούς συστήματος Επηρεάζουν τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων του διεθνούς συστήματος

Βασικά συμπεράσματα Συμβολή των εξωτερικών πηγών πληροφόρησης στο σχηματισμού της εικόνας της Π.Γ.Δ.Μ Συμβολή των εξωτερικών πηγών πληροφόρησης στο σχηματισμού της εικόνας της Π.Γ.Δ.Μ Η πολιτική συνιστώσα κυριαρχεί στη διαμόρφωση της συνολικής εικόνας της Π.Γ.Δ.Μ. Η πολιτική συνιστώσα κυριαρχεί στη διαμόρφωση της συνολικής εικόνας της Π.Γ.Δ.Μ. Η πολιτική αστάθεια και το μειονοτικό ζήτημα αποτελούν τις βασικές συνιστώσες του πολιτικού συστήματος Η πολιτική αστάθεια και το μειονοτικό ζήτημα αποτελούν τις βασικές συνιστώσες του πολιτικού συστήματος

Η πλειονότητα υιοθετεί τη ρεαλιστική θεώρηση των διεθνών σχέσεων Η πλειονότητα υιοθετεί τη ρεαλιστική θεώρηση των διεθνών σχέσεων Υψηλό ποσοστό γυναικών Υψηλό ποσοστό γυναικών Στατιστικά σημαντικά διαφορές μεταξύ των οπαδών του Ρεαλισμού και μη, όσον αφορά στις αντιλήψεις τους για την εικόνα της Π.Γ.Δ.Μ Στατιστικά σημαντικά διαφορές μεταξύ των οπαδών του Ρεαλισμού και μη, όσον αφορά στις αντιλήψεις τους για την εικόνα της Π.Γ.Δ.Μ

Το θέμα της ονομασίας, σημείο αιχμής της διαμάχης των δύο χωρών Το θέμα της ονομασίας, σημείο αιχμής της διαμάχης των δύο χωρών Η ευθύνη για τη διαμάχη κατανέμεται μεταξύ της Π.Γ.Δ.Μ και του παράγοντα ‘μυθοποίηση της ιστορίας’, ενώ ένα υψηλό ποσοστό θεωρεί ότι ευθύνεται η Ελλάδα Η ευθύνη για τη διαμάχη κατανέμεται μεταξύ της Π.Γ.Δ.Μ και του παράγοντα ‘μυθοποίηση της ιστορίας’, ενώ ένα υψηλό ποσοστό θεωρεί ότι ευθύνεται η Ελλάδα

Το 40,3% συμφωνεί ‘λίγο’ με την ελληνική πολιτική στο θέμα της ονομασίας, ενώ το 1/5 δε συμφωνεί καθόλου. Το 40,3% συμφωνεί ‘λίγο’ με την ελληνική πολιτική στο θέμα της ονομασίας, ενώ το 1/5 δε συμφωνεί καθόλου. Μάλλον επουσιώδης η χρησιμοποίηση του ονόματος ‘Μακεδονία’ Μάλλον επουσιώδης η χρησιμοποίηση του ονόματος ‘Μακεδονία’

Στην ερώτηση που αναφέρεται στη γενική εικόνα της Π.Γ.Δ.Μ. το 63,9% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι δεν έχει ούτε θετική ούτε αρνητική εικόνα

Σας ευχαριστώ πολύ!