ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Αποτελείται από: Τον εγκέφαλο: προστατεύεται μέσα στο κρανίο Το νωτιαίο μυελό: προστατεύεται μέσα στο σπονδυλικό σωλήνα Επιπλέον περιβάλλονται από 3 μήνιγγες Ανάμεσα στις 2 εσωτερικές μήνιγγες (υπαραχνοειδής χώρος) κυκλοφορεί το εγκεφαλονωτιαίο υγρό

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Μηνιγγίτιδα Ασθένεια που οφείλεται στην είσοδο βακτηρίων ή ιών στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό προκαλείται φλεγμονή των μηνίγγων Μετάδοση με φίλημα, βήχα ή φτέρνισμα Σοβαρή μολυσματική ασθένεια στα νεογνά παιδιά Με έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορούμε να έχουμε πλήρη ανάρρωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ)

Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό: Παράγεται στις κοιλίες του εγκεφάλου (4 εσωτερικές κοιλότητες του εγκεφάλου) Κυκλοφορεί επίσης στις κοιλίες καθώς και στον σπονδυλικό σωλήνα Στηρίζει και θρέφει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό Μειώνει τους κραδασμούς. Καθώς απορροφάται από την αραχνοειδή μήνιγγα η πίεση του παραμένει σταθερή Όταν παρεμποδίζεται η κυκλοφορία του (λόγω μόλυνσης, όγκου στον εγκέφαλο ή θρόμβου στο αίμα) η πίεση του αυξάνεται και μπορεί να προκαλέσει ακόμα και τραυματισμό του εγκεφάλου Στα νεογνά η αύξηση αυτή προκαλεί υδροκεφαλία

Νωτιαίος μυελός είναι μια λεπτή σχεδόν κυλινδρική στήλη νευρικού ιστού ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Νωτιαίος μυελός είναι μια λεπτή σχεδόν κυλινδρική στήλη νευρικού ιστού προστατεύεται μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα αρχίζει από το ύψος του ινιακού τρήματος και καταλήγει στο ύψος του 2ου οσφυϊκού σπονδύλου εκφύονται 31 ζεύγη νεύρων Στην αυχενική και οσφυϊκή περιοχή διογκώνεται και εκφύονται νεύρα που νευρώνουν τα κάτω και άνω άκρα αντίστοιχα

Νωτιαίος μυελός Περιέχει κέντρα αντανακλαστικών λειτουργιών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Νωτιαίος μυελός Περιέχει κέντρα αντανακλαστικών λειτουργιών Είναι ενδιάμεσος μεταξύ εγκεφάλου και νωτιαίων νεύρων Στο κέντρο του βρίσκεται η φαιά ουσία (κυτταρικά σώματα) στην περιφέρεια η λευκή (νευράξονες που συνδέουν το ΚΝΣ με διάφορα σημεία του σώματος)

Νωτιαίος μυελός Στο κέντρο: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Νωτιαίος μυελός Στο κέντρο: φαιά ουσία, κυτταρικά σώματα νευρώνων με σχήμα πεταλούδας Στην περιφέρεια: λευκή ουσία, νευράξονες που συνδέουν τον εγκέφαλο με την περιφέρεια (μέσω των νωτιαίων νεύρων)

Εγκέφαλος Μεγαλύτερο & πολυπλοκότερο τμήμα νευρικού συστήματος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Εγκέφαλος Μεγαλύτερο & πολυπλοκότερο τμήμα νευρικού συστήματος Οι νευρώνες που τον αποτελούν : 1) δέχονται, 2)επεξεργάζονται, 3) μεταβιβάζουν μηνύματα Τα κέντρα του εγκεφάλου είναι περιοχές που είναι υπεύθυνες: Αισθήσεις Αντίληψη Έλεγχο και συντονισμό μυϊκών κινήσεων Έλεγχο ανώτερων πνευματικών λειτουργιών Ρύθμισης δραστηριότητας σπλάγχνων

Εγκέφαλος Χωρίζεται λειτουργικά σε 3 μέρη 1. Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Εγκέφαλος Χωρίζεται λειτουργικά σε 3 μέρη 1. Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια 2. Το στέλεχος 3. Την παρεγκεφαλίδα

Εγκεφαλικά ημισφαίρια ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Εγκεφαλικά ημισφαίρια Καταρχήν προσέξτε την μορφή τους.. Ο εξωτερικός χιτώνας που καλύπτει τα ημισφαίρια ονομάζεται φλοιός. Παρατηρείτε ότι έχει πολλές αναδιπλώσεις τις έλικες και τις αύλακες. Χάρη σε αυτές, αυξάνεται κατά πολύ η επιφάνεια του.

Εγκεφαλικά ημισφαίρια ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Εγκεφαλικά ημισφαίρια Εμφανίζουν προεξοχές (έλικες) και αυλακώσεις (αύλακες) Οι βαθύτερες αύλακες ονομάζονται σχισμές: Η επιμήκης σχισμή χωρίζει τον εγκέφαλο στο δεξί και αριστερό ημισφαίριο που συνδέονται μεταξύ τους με το μεσολόβιο

Ο εγκεφαλικός φλοιός χωρίζεται σε 4 περιοχές… ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Άλλες σχισμές χωρίζουν το κάθε ημισφαίριο σε λοβούς (κάθε λοβός ονομάζεται από το αντίστοιχο κρανιακό οστό) έτσι προκύπτει ότι: Ο εγκεφαλικός φλοιός χωρίζεται σε 4 περιοχές… Τον μετωπιαίο λοβό, όπου βρίσκεται το κινητικό κέντρο του εγκεφάλου, δηλαδή εδώ διαμορφώνονται τα σχέδια για την εκτέλεση μιας κίνησης

Ο εγκεφαλικός φλοιός χωρίζεται σε 4 περιοχές… ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Ο εγκεφαλικός φλοιός χωρίζεται σε 4 περιοχές… Τον κροταφικό λοβό, όπου υπάρχουν τα ακουστικά κέντρα

Ο εγκεφαλικός φλοιός χωρίζεται σε 4 περιοχές… ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Ο εγκεφαλικός φλοιός χωρίζεται σε 4 περιοχές… Τον ινιακό λοβό, όπου υπάρχουν τα οπτικά κέντρα

Ο εγκεφαλικός φλοιός χωρίζεται σε 4 περιοχές… ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Ο εγκεφαλικός φλοιός χωρίζεται σε 4 περιοχές… Και τον βρεγματικό λοβό όπου εντοπίζεται ο σωματοαισθητικός χάρτης. Τι είναι ο σωματοαισθητικός χάρτης;

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΛΟΒΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΛΟΒΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Λοβός Λειτουργίες Μετωπιαίος Κέντρα ελέγχου εκούσιων κινήσεων των σκελετικών μυών. Συνειρμικά κέντρα, στα οποία πραγματοποιούνται ανώτερες πνευματικές και νοητικές διεργασίες όπως αυτές που σχετίζονται με το σχεδιασμό και τη λύση σύνθετων προβλημάτων και με την εκτίμηση των αποτελεσμάτων συμπεριφοράς. Βρεγματικός Αισθητικές περιοχές, οι οποίες αφορούν την αίσθηση της θερμοκρασίας, της αφής, της πίεσης και του πόνου. Κέντρο γεύσης. Συνειρμικά κέντρα, στα οποία πραγματοποιούνται λειτουργίες για την κατανόηση και τη χρήση του λόγου, και για την έκφραση σκέψεων και συναισθημάτων. Κροταφικός Κέντρο ακοής, κέντρο όσφρησης. Συνειρμικά κέντρα στα οποία πραγματοποιείται η ερμηνεία αισθητικών εμπειριών, η μνήμη ήχων. Ινιακός Κέντρο όρασης. Συνειρμικά κέντρα, τα οποία λειτουργούν για τη σύνδεση των οπτικών ερεθισμάτων με άλλες αισθητικές εμπειρίες.

Εγκεφαλικά ημισφαίρια ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Εγκεφαλικά ημισφαίρια Φλοιός του εγκεφάλου: Στον φλοιό υπάρχει η φαιά ουσία (σώματα νευρώνων) Είναι η μοναδική περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τις συνειδητές λειτουργίες Η επιφάνεια του αυξάνεται σημαντικά λόγω των αυλάκων και των ελίκων (2,2 τ.μ) Αποτελείται από 30∙109 νευρώνες οι οποίοι σχηματίζουν 1014 ή 1015 συνάψεις Κάτω από τον φλοιό (φαιά ουσία) βρίσκονται μάζες λευκής ουσίας που αποτελούνται από νευρικές αποφυάδες που συνδέουν τα διάφορα τμήματα του εγκεφάλου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Και τέλος.. Το δεξί εγκεφαλικό ημισφαίριο ελέγχει την αριστερή πλευρά του σώματος και το αριστερό την δεξιά ΟΠΟΤΕ… Αν κάποιος χτυπήσει σοβαρά στο δεξί μέρος του κεφαλιού τότε θα παρουσιαστεί πρόβλημα στην αριστερή πλευρά του σώματος, μπορεί ας πούμε να παραλύσει το αριστερό του χέρι

Λειτουργικές περιοχές του εγκεφάλου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Λειτουργικές περιοχές του εγκεφάλου Ο φλοιός χωρίζεται σε περιοχές: Κινητικές Αισθητικές Συνειρμικές

Λειτουργικές περιοχές του εγκεφάλου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Λειτουργικές περιοχές του εγκεφάλου Κινητικές περιοχές: Εντοπίζονται στο μετωπιαίο λοβό Κάθε περιοχή του οπισθίου τμήματος του λοβού ελέγχει συγκεκριμένους σκελετικού μυς

Λειτουργικές περιοχές του εγκεφάλου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Λειτουργικές περιοχές του εγκεφάλου Αισθητικές περιοχές: Εκεί φτάνουν οι νευρικές ώσεις από τους αισθητικούς νευρώνες, ερμηνεύονται, αναλύονται και τελικά δημιουργούνται αισθήσεις και συναισθήματα. Σωματικές ή γενικές αισθήσεις (θερμοκρασία, αφή, πίεση πόνος) γίνονται αντιληπτές στην πρόσθια περιοχή του βρεγματικού λοβού Το κέντρο της όρασης βρίσκεται στον ινιακό λοβό Το κέντρο της ακοής στον κροταφικό λοβό

Οι συνειρμικές περιοχές: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Οι συνειρμικές περιοχές: Καταλαμβάνουν το 50% του εγκεφαλικού φλοιού. Σχετίζονται με όλες τις ανώτερες πνευματικές λειτουργίες όπως: Μνήμη Κρίση Συναισθήματα Αιτιολόγηση Έκφραση μέσω λόγου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Nόσος Alzheimer Προσβάλει το 5% των ατόμων πάνω από 65 και το 20% των ατόμων πάνω από 80 Οδηγεί στην άνοια (απώλεια μνήμης, ικανότητας σκέψης, δυσκολίες στην επικοινωνία αλλά και στην εκπλήρωση απλών καθημερινών λειτουργιών) Στους πάσχοντες εντοπίστηκαν ανωμαλίες στους νευρώνες του φλοιού του εγκεφάλου

Στέλεχος του εγκεφάλου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Στέλεχος του εγκεφάλου Αποτελείται από: Θάλαμο Υποθάλαμο Προμήκη Σημαντικότερη λειτουργία του η σύνδεση των εγκεφαλικών ημισφαιρίων με τον νωτιαίο μυελό.

Ρόλος: είναι το κέντρο της ομοιόστασης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Θάλαμος – Ρόλος Οι νευρικές ώσεις από τους αισθητικούς νευρώνες της περιφέρειας κατευθύνονται από εδώ στις κατάλληλες περιοχές του εγκεφάλου όπου και αναλύονται Υποθάλαμος Ρόλος: είναι το κέντρο της ομοιόστασης Ελέγχει την υπόφυση και με αυτόν τον τρόπο αποτελεί το μέσο σύνδεσης του νευρικού συστήματος με το σύστημα των ενδοκρινών αδένων Ελέγχει το Αυτόνομο νευρικό σύστημα (ΑΝΣ) Παίζει σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση του ύπνου

Προμήκης μυελός Παρόμοια δομή με τον νωτιαίο μυελό ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Προμήκης μυελός Παρόμοια δομή με τον νωτιαίο μυελό Περιέχει σημαντικά κέντρα του ΑΝΣ όπως τον έλεγχο: Της καρδιακής λειτουργίας Της αρτηριακής πίεσης Του ρυθμού αναπνοής Λόγω της σημαντικότητάς του, βλάβη στον προμήκη συνεπάγεται τον θάνατο

Παρεγκεφαλίδα Αποτελείται από: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Παρεγκεφαλίδα Αποτελείται από: δύο ημισφαίρια που συνδέονται μεταξύ τους με μια δομή που ονομάζεται σκώληκας αποτελείται στο μεγαλύτερο μέρος από λευκή ουσία και στον φλοιό από φαιά ουσία Ρόλος της: Κέντρο ελέγχου και συντονισμού των κινήσεων των σκελετικών μυών Κέντρο διατήρησης του μυϊκού τόνου Κέντρο διατήρησης της ισορροπίας Για να τα επιτυγχάνει όλα αυτά δέχεται μέσω της αισθητήριας νευρικής οδού ώσεις από: Υποδοχείς της όρασης Της ισορροπίας Και των τενόντων των μυών

Σκεφτείτε τις πολύπλοκες κινήσεις που μπορούν να κάνουν… ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Σκεφτείτε τις πολύπλοκες κινήσεις που μπορούν να κάνουν… Και επιπλέον τα πουλιά πετάνε Τα πουλιά και τα θηλαστικά έχουν πολύ καλά ανεπτυγμένη παρεγκεφαλίδα σε σχέση με τους υπόλοιπους οργανισμούς. ΓΙΑΤΙ;

Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα Η ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου μπορεί να καταγραφεί με τη βοήθεια ηλεκτροδίων, τα οποία τοποθετούνται σε διάφορα τμήματα της επιφάνειας του δέρματος του κρανίου και συνδέονται στη συνέχεια με ένα ειδικό όργανο, τον ηλεκτροεγκεφαλογράφο. Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα αποτελεί διαγνωστικό μέσο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διάγνωση μορφών επιληψίας και την ύπαρξη όγκων στον εγκέφαλο. Τέλος, χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του εγκεφαλικού θανάτου σε ασθενείς που βρίσκονται σε κώμα, διότι η παύση της λειτουργίας του εγκεφάλου έχει ως συνέπεια την απουσία οποιασδήποτε ηλεκτρικής δραστηριότητας.

Τα κύματα α, με συχνότητα 6-13/sec, (ξύπνιος σε ηρεμία) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Τα εγκεφαλικά κύτταρα που καταγράφονται διαφέρουν σε ένταση και συχνότητα ανάλογα με τη δραστηριότητα νευρώνων Τα κύματα α, με συχνότητα 6-13/sec, (ξύπνιος σε ηρεμία) Τα κύματα β, με συχνότητα μεγαλύτερη από 13/sec, (πνευματική εργασία) Τα κύματα θ, με συχνότητα 4-7/sec, (πρώτα στάδια ύπνου, συναισθηματική φόρτιση ή παιδιά) Τα κύματα δ, με συχνότητα μικρότερη από 4/sec, (βαθύς ύπνος)

Ανώτερες Πνευματικές Λειτουργίες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Ανώτερες Πνευματικές Λειτουργίες Μνήμη Ικανότητα αποθήκευσης και ανάκλησης πληροφοριών (που συγκεντρώνει μέσω των αισθητήριων οργάνων π.χ. εικόνες, οσμές, ήχους κ.λ.π) Απαραίτητη για: Ανώτερες πνευματικές λειτουργίες Προσαρμογή της συμπεριφοράς του ατόμου

Ανώτερες Πνευματικές Λειτουργίες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Ανώτερες Πνευματικές Λειτουργίες Μνήμη Βραχυπρόθεσμη: παραμονή της πληροφορίας στον εγκέφαλο για λίγα μόνο λεπτά. Η βραχυπρόθεσμη μπορεί να μετατραπεί σε μακροπρόθεσμη (μόνιμες αλλαγές σε κυκλώματα νευρώνων) μετά από κάποιο χρονικό διάστημα που εξαρτάται από: Το είδος (ευχάριστο ή δυσάρεστο) Την ένταση (μεγάλη) Την συχνότητα (υψηλή) του ερεθίσματος Μερικές πληροφορίες της μακροπρόθεσμης μνήμης μπορούν να χαθούν και άλλες να παραμείνουν για πάντα ως τμήμα της συνείδησής μας (π.χ. το όνομα μας)

Ανώτερες Πνευματικές Λειτουργίες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Ανώτερες Πνευματικές Λειτουργίες Η ικανότητα του εγκεφάλου να αποθηκεύει πληροφορίες είναι απεριόριστη. Η μακροπρόθεσμη μνήμη περιλαμβάνει πολυάριθμα κυκλώματα νευρώνων, που εντοπίζονται σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Η ανάκληση από τη μνήμη ενός γεγονότος ή ενός αντικειμένου απαιτεί την ανάκληση και συνδυασμό πληροφοριών αποθηκευμένων σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Σε περιπτώσεις τραυματισμού του εγκεφάλου, ή λόγω διάφορων ασθενειών, μπορεί να παρατηρηθεί απώλεια μνήμης, αμνησία.

Ανώτερες Πνευματικές Λειτουργίες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Ανώτερες Πνευματικές Λειτουργίες Μάθηση είναι…… Η διαδικασία απόκτησης καινούργιας γνώσης που συμβάλει στην προσαρμογή της συμπεριφοράς του ατόμου. Υπάρχουν διάφοροι τύποι μάθησης όπως: Εξοικείωση: η αναγνώριση ενός ερεθίσματος ως μη σημαντικού με αποτέλεσμα ο οργανισμός να μην αντιδρά σε αυτό πχ ήχος Ευαισθητοποίηση: Επαναλαμβανόμενη έκθεση σε επώδυνο ερέθισμα, έχει ως αποτέλεσμα την ταχύτερη αντίδραση Συνειρμική μάθηση: συσχετισμός 2 ή περισσότερων γεγονότων (λάμψη αστραπής – ήχος βροντής) Αντίληψη: δυνατότητα ανάκλησης από τη μνήμη προηγούμενων εμπειριών και τη χρήση τους για την επίλυση προβλημάτων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Συμπεριφορά Το σύνολο των απαντήσεων που δίνει ο οργανισμός στις μεταβολές του περιβάλλοντος Διαμορφώνεται από την αλληλεπίδραση γενετικών (ένστικτα) και περιβαλλοντικών παραγόντων (τροποποιείται από την μάθηση). Η ενστικτώδης συμπεριφορά καθορίζεται άμεσα από το γενετικό υλικό. Περιλαμβάνει στερεότυπες απαντήσεις, οι οποίες δεν τροποποιούνται από το περιβάλλον. Παραδείγματα ενστικτώδους συμπεριφοράς είναι τα αντανακλαστικά και οι εκφράσεις του προσώπου όπως το χαμόγελο, η έκφραση φόβου Υπάρχει η συμπεριφορά που τροποποιείται με τη μάθηση και βοηθά στη προσαρμογή του ατόμου στις αλλαγές του περιβάλλοντος. Απλούστερη μορφή αποτελούν η εξοικείωση και η ευαισθητοποίηση.

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) Αποτελείται από: κέντρα στο ΚΝΣ και κινητικά νεύρα. Λειτουργεί ακούσια και συνεχώς και οι λειτουργίες του ρυθμίζονται από αντανακλαστικά Η επεξεργασία των νευρικών ώσεων στα γάγγλια δίνει στο ΑΝΣ ένα βαθμό αυτονομίας από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Τρόπος (διαδικασία): μεταβολές περιβάλλοντος Νευρικές ώσεις ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (κάποια κέντρα) επεξεργασία και εντολές σε ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ στο δέρμα και στα σπλάχνα ΓΑΓΓΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΣ ΑΔΕΝΕΣ & ΣΠΛΑΧΝΑ (ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ) εντολές σε

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) Το ΑΝΣ χωρίζεται σε δύο κλάδους: Συμπαθητικό: Διαστολή κόρης οφθαλμού, αύξηση καρδιακού ρυθμού. Ρόλος: καταστάσεις έντασης ή έκτακτης ανάγκης Παρασυμπαθητικό: συστολή κόρης οφθαλμού, μείωση καρδιακού ρυθμού. Ρόλος: όταν αυτός βρίσκεται σε ηρεμία. Επαναφέρει επίσης τις λειτουργίες σε κανονικό ρυθμό ύστερα από καταστάσεις έντασης. Και οι δύο κλάδοι: νευρώνουν το ίδιο όργανο και έχουν ανταγωνιστική δράση Ο συντονισμός της δράσης των δύο συστημάτων ρυθμίζει με ακρίβεια τις ακούσιες λειτουργίες του μυοκαρδίου, των λείων μυών και των αδένων.

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) Το ΑΝΣ, αν και διατηρεί κάποιο βαθμό ελευθερίας, ελέγχεται από τον εγκέφαλο όπως: Ο υποθάλαμος που ρυθμίζει την θερμοκρασία του σώματος, τα αισθήματα της πείνας και της δίψας, το ισοζύγιο του νερού και των αλάτων. Στον προμήκη όπου βρίσκονται τα κέντρα ελέγχου της καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας, που δέχονται πληροφορίες από υποδοχείς των σπλάχνων. Ανώτερα κέντρα στον εγκέφαλο ρυθμίζουν, μέσω του ΑΝΣ, τη συναισθηματική έκφραση και τη συμπεριφορά ατόμων που βρίσκονται σε κατάσταση συναισθηματικής φόρτισης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Stress Όταν ο οργανισμός βρεθεί σε καταστάσεις έντασης το συμπαθητικό προετοιμάζει τον οργανισμό για να τις αντιμετωπίσει. Πχ αν ένα ελάφι απειλείται από έναν λύκο, πρέπει να τρέξει για να γλυτώσει. Το συμπαθητικό συμμετέχει σε αυτήν την αντίδραση αυξάνοντας τον καρδιακό ρυθμό ώστε περισσότερο αίμα να μπει στην κυκλοφορία και να φτάσει στους διάφορους μυς και στον εγκέφαλο, ταυτόχρονα θα μειώσει την δραστηριότητα του γαστρεντερικού σωλήνα και θα ενισχύσει την απελευθέρωση γλυκόζης από το συκώτι, έτσι ώστε ο οργανισμός να έχει ένα εύκολο και άμεσο καύσιμο

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) Σκλήρυνση κατά πλάκας

Βιβλιογραφία «Φυσιολογία του ανθρώπου», Vander, Sherman, Luciano Βιολογία θετικής κατεύθυνσης β’ τάξης ενιαίου λυκείου «Ολοκληρωμένες αρχές Ζωολογίας», τόμος 2, Hickman, Roberts, Larson