ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΩΝ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ (PCOS) Γ. ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ Β΄ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

- Υπερανδρογονισμός - Λιγότεροι των 8 κύκλων τους τελευταίους 12 μήνες - Αποκλεισμός άλλων υπερανδρογονικών καταστάσεων (ΣΥΕ, υπερπρολακτιναιμία, όγκοι, κλπ) - Υπερανδρογονισμός - Λιγότεροι των 8 κύκλων τους τελευταίους 12 μήνες - Αποκλεισμός άλλων υπερανδρογονικών καταστάσεων (ΣΥΕ, υπερπρολακτιναιμία, όγκοι, κλπ) PCOS: Κριτήρια διάγνωσης

Ehrmann D.A., 2005, NEJM 352:

Ο ρόλος της ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

-Αυξημένη φωσφορυλίωση της σερίνης: - του υποδοχέα της ινσουλίνης: αντίσταση στην ινσουλίνη

PCOS ΙΝΣΟΥΛΙΝΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ ΥΠΕΡΙΝΣΟΥΛΙΝΑΙΜΙΑ Relationship between Insulin Resistance and Atherosclerosis (Wild 1997, modified) ΥΠΕΡΤΑΣΗ NIDDM ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Ehrmann D.A., 2005, NEJM 352:

AITHMATA:ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:  ΔΑΣΥΤΡΙΧΙΣΜΟΣ, ΑΚΜΗ  ΥΠΕΡΑΝΔΡΟΓΟΝΙΣΜΟΣ  ΚΥΚΛΟΣ  ΩΟΘΥΛΑΚΙΟΡΡΗΞΙΑ  ΥΠΕΡΒΑΡΟ  ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ [ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ] ΕΦΗΒΗ PCOS

ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Παχυσαρκία και Μεταβολικό σύνδρομο Δασυτριχισμός, Ακμή και Υπερανδρογονισμός Καταμήνιος κύκλος και ωοθυλακιορρηξία

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ; Αλλαγές τρόπου ζωής Φαρμακευτική αγωγή

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ; Αλλαγές τρόπου ζωής Φαρμακευτική αγωγή

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ  Η παχυσαρκία  Η υπερλιπιδαιμία  Η κατανάλωση καπνού: επιδείνωση της ινσουλινοαντοχής στο Σ.Δ. 2 με διέγερση της παραγωγής ανδρογόνων.  ΑΣΚΗΣΗ  Σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση του ασθενούς.

Berkowitz, R. I. et al. JAMA 2003;289: Self-monitoring and Percentage Change in Initial Body Mass Index at Month 6 for Participants Treated With Behavior Therapy Combined With Sibutramine or Placebo

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ; Αλλαγές τρόπου ζωής Φαρμακευτική αγωγή

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Flutamide, Finasteride HIRSUTISMSpironolactone COCs / CPA, COCs / CPA, Drospirenone OBESITY Sibutramine Orlistat HYPERINSULINEMIA metformin troglitazone pioglitazone rosiglitazone darglitazone

ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Παχυσαρκία και Μεταβολικό σύνδρομο Δασυτριχισμός, Ακμή και Υπερανδρογονισμός Καταμήνιος κύκλος

Chanoine et al, 2005, JAMA 293: Μείωση βάρους σε 539 παχύσαρκους εφήβους με orlistat

Berkowitz et al, 2003, JAMA 289: έφηβοι 13 –17 ετών με BMI 32-44

ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Παχυσαρκία και Μεταβολικό σύνδρομο Δασυτριχισμός, Ακμή και Υπερανδρογονισμός Καταμήνιος κύκλος

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΙΝΣΟΥΛΙΝΑΙΜΙΑΣ ΔΙΓΟΥΑΝΙΔΕΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ (Glucophage) ΘΕΙΑΖΟΛΙΔΙΝΕΔΙΟΝΕΣ ΤΡΟΓΛΙΤΑΖΟΝΗ (Resulin) ΠΙΟΓΛΙΤΑΖΟΝΗ (Actos) ΡΟΖΙΓΛΙΤΑΖΟΝΗ (Avandia)

Μυς Ηπαρ Πάγκρεας Γλυκόζη Ινσουλίνη Ρύθμιση της γλυκαιμίας : Η ινσουλίνη αναστέλλει την παραγωγή γλυκόζης από το ήπαρ και διεγείρει την πρόσληψη γλυκόζης από το μυ

Μυς Μειωμένη έκκριση της ινσουλίνης και αντίσταση στην ινσουλίνη Γλυκόζη Ινσουλίνη Ηπατική αντίσταση στην ινσουλίνη Μυϊκή αντίσταση στην ινσουλίνη Ηπαρ Μειωμένη έκκριση ινσουλίνης Πάγκρεας

Σημεία δράσης των κυριοτέρων αντιδιαβητικών δισκίων Ηπαρ Μυς Μετφορμίνη Γλυκόζη Ινσουλίνη Πάγκρεας ?

Arslanian et al, 2002, JCEM 87: Δυσανεξία στη γλυκόζη σε παχύσαρκες έφηβες

Arslanian et al, 2002, JCEM 87: Μετφορμίνη σε παχύσαρκες έφηβες με PCOS

Pasquali et al, 2000, JCEM 85: Μετφορμίνη σε γυναίκες με PCOS

ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Παχυσαρκία και Μεταβολικό σύνδρομο Δασυτριχισμός, Ακμή και Υπερανδρογονισμός Καταμήνιος κύκλος

- αντισυλληπτικά - ανάλογα GnRH - αντισυλληπτικά - ανάλογα GnRH Αναστολή παραγωγής ανδρογόνων από την ωοθήκη

- αντιανδρογόνα (οξεική κυπροτερόνη, φλουταμίδη, σπειρονολακτόνη) - αναστολείς της 5α-αναγωγάσης (φιναστερίδη) - αντιανδρογόνα (οξεική κυπροτερόνη, φλουταμίδη, σπειρονολακτόνη) - αναστολείς της 5α-αναγωγάσης (φιναστερίδη) Αναστολή της δράσης των ανδρογόνων

M. Tartagni et al, Fertility and Sterility 2000, 73: Diane 35 vs. Diane 35 και φιναστερίδη σε δασυτριχισμό

Ibanez et al, 2000, JCEM, 85: Φλουτaμίδη σε μη παχύσαρκες έφηβες με PCOS

ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Παχυσαρκία και Μεταβολικό σύνδρομο Δασυτριχισμός, Ακμή και Υπερανδρογονισμός Καταμήνιος κύκλος

ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ COCs ΡΥΘΜΙΣΗ ΕΜΜΗΝΟΥ ΡΗΣΗΣ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΩΟΘΗΚ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΕΙΩΣΗ ΑΝΔΡΟΓΟΝΩΝ SHBG (Ηπατική δράση) ΑΚΜΗ ΔΑΣΥΤΡΙΧΙΣΜΟΣ EE Pg ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ ΩΟΘΗΚΙΚΑ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΝΔΡΟΓΟΝΩΝ (ΜΕΣΩ ΓΟΝΑΔΟΤΡΟΠΙΝΩΝ)

PCOS και ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΣΚΙΑ - απλά αντισυλληπτικά δισκία - αντισυλληπτικά δισκία με αντιανδρογόνο δράση - αντισυλληπτικά δισκία και επιβάρυνση του μεταβολισμού των λιπιδίων και των υδατανθράκων

ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΦΙΛ ΠΡΟΓΕΣΤΕΡΟΝΗΣ, ΔΡΟΣΠΙΡΕΝΟΝΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΣΥΝΘΕΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΕΣΤΑΓΟΝΩΝ Προγεστα- γονική δράση Ανδρογονι- κή δράση Αντιανδρο- γονική δράση Αντιαλατο- κορτικοει- δής δράση Γλυκο- κορτικοει -δής δράση Προγεστερόνη+-(+)+- Δροσπιρενόνη+-++- Οξική κυπροτερόνη +-+-(+) Desogestrel (δραστικός μεταβολίτης 3-ketodesogestrel) + (+)(+)(+)(+)--- Dienogest+-+-- Gestodene+ (+)(+)(+)(+)-(+)- Levonorgestrel+ (+)(+)(+)(+)--- Νοργεστιμάτη (κύριος μεταβολίτης levonorgestrel) + (+)(+)(+)(+)---

DROSPIRENONE

Σχηματικό διάγραμμα των φαρμακολογικών και πιθανών κλινικών επιδράσεων της αλατοκορτικοειδούς και αντιαλατοκορτικοειδούς δράσης

Guido et al, 2004, JCEM, 89: Drospirenone σε γυναίκες με δασυτριχισμό

Palep-Singh et al, 2004, J of Family Planning and Rep. Health Care, 30: Yasmin σε γυναίκες με PCOS

COC CYPROTERONE ACETATE

PCOS και ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΣΚΙΑ - απλά αντισυλληπτικά δισκία - αντισυλληπτικά δισκία με αντιανδρογόνο δράση - αντισυλληπτικά δισκία και επιβάρυνση του μεταβολισμού των λιπιδίων και των υδατανθράκων

Mastorakos et al, 2006, Fertility and Sterility 85: EE 2 /Desogestrel vs EE 2 /Cyproterone acetate σε νεαρές γυναίκες με PCOS ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ (1)

ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ (2) - Πριν τη θεραπεία: μέτρηση ορμονικού προφίλ, λιπιδαιμικού προφίλ, OGTT - Μετά 12 μήνες θεραπεία: μέτρηση ορμονικού προφίλ, λιπιδαιμικού προφίλ, OGTT Mastorakos et al, 2002, Fertility and Sterility 77:

EE 2 /Desogestrel vs EE 2 /Cyproterone acetate σε έφηβες με PCOS

Mastorakos et al, 2002, Fertility and Sterility 77: EE 2 /Desogestrel vs EE 2 /Cyproterone acetate σε έφηβες με PCOS

Mastorakos et al, 2002, Fertility and Sterility 77: EE 2 /Desogestrel vs EE 2 /Cyproterone acetate σε έφηβες με PCOS

Mastorakos et al, 2002, Fertility and Sterility 77: EE 2 /Desogestrel vs EE 2 /Cyproterone acetate σε έφηβες με PCOS

Mastorakos et al, 2006, Fertility and Sterility 85: EE 2 /DesogestrelEE 2 /Cyproterone acetate

ΣΥΓΚΡΙΣΗ

Morin-Papunen et al, 2003, JCEM 88: Μετφορμίνη έναντι EE/Οξεικής Κυπροτερόνης σε μη παχύσαρκες γυναίκες με PCOS

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ADOLESCENCE PCOS LEAN OBESE MILD Simple COCs Drospirenone SEVERE Cyproterone acetate SEVEREMILD Lifestyle changes Sibutramine Orlistat Metformin HIRSUTISMINSULIN RESISTANCE