ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ
ΤΥΠΟΙ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΡΙΖΩΝ, ΦΥΛΛΩΝ, ΡΙΖΩΜΑΤΩΝ, ΚΟΝΔΥΛΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΑΠΟΘΗΣΑΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ, ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΒΛΑΣΤΟΥ (ΜΑΛΑΚΑ, ΗΜΙΣΚΛΗΡΑ, ΣΚΛΗΡΑ)
Δύο φάσεις ριζοβολίας 1η φάση: ο σχηματισμός ή επαγωγή των ριζών λέγεται και φάση ριζογένεσης 2η φάση: η ανάπτυξη και επιμήκυνση των ριζών λέγεται και φάση ανάπτυξης των ριζών
Αποδιαφοροποίηση Βασική φυσική διαδικασία η οποία πρέπει να πραγματοποιηθεί για να επιτευχθεί ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα Ονομάζουμε αποδιαφοροποίηση το σχηματισμό νέων μεριστωματικών κυττάρων (τα όποια θα δώσουν τις καινούριες ρίζες) πάνω σε ήδη διαφοροποιημένα κύτταρα
Έναρξη σχηματισμού ριζών Η διαδικασία του σχηματισμού και στη συνέχεια ανάπτυξης ριζών ακολουθεί τα παρακάτω στάδια Τα εξωτερικά κύτταρα νεκρώνονται και σχηματίζεται ιστός που κλείνει επιφάνεια και ξύλωμα Τα ζωντανά κύτταρα πίσω από τον νεκρωτικό ιστό διαιρούνται και σχηματίζουν τον κάλλο Αποδιαφοροποίηση των ριζογενετικών κυττάρων Κύτταρα του αγγειακού καμβίου ξεκινάν να διαιρούνται και Σχηματισμός ριζικών καταβολών Έξοδος ριζιδίων από τον ιστό και σύνδεσή τους με το αγγειακό σύστημα του μοσχεύματος
Οι ρίζες σχηματίζονται μετά από τραυματισμό Για την προστασία του τραύματος σχηματίζεται μια νεκρωτική ζώνη, κάτω από αυτή σχηματίζονται παρεγχυματικά κύτταρα και τέλος κάποια κύτταρα κοντά στην περιοχή του καμβίου ή φλοιού σχηματίζουν ρίζες
Περιμένουμε η ριζογένεση να γίνει σε έναν ξυλώδη βλαστό Στο κάμβιο Στις ηθμαγγειώδεις δεσμίδες (στο φλοίωμα ή στο ξυλωμα)
αυξίνη Είναι η παρουσία της απαραίτητη στο σχηματισμό ριζών Η παρουσία της μπορεί να αυξηθεί Είτε με εξωγενή παροχή (προσθήκη αυξίνης) Είτε με καλλιεργητικές εργασίες που θα προωθήσουν την αύξηση της συγκέντρωσής της στα μοσχεύματα (π.χ. Χαραγή των βλαστών λήψης μοσχευμάτων πάνω στο μητρικό φυτό)
Σημαντικό ρόλο επίσης στην αύξηση της ριζοβολίας έχει η μείωση των παραγόντων που την παρεμποδίζουν Μείωση παρουσίας κυτοκινινών Διερεύνηση παρουσίας ΑΒΑ και αιθυλενίου Αποφυγή διάσπασης ή παρεμπόδισης σχηματισμού αυξινών
Παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχία των μοσχευμάτων
Παράγοντες που λαμβάνουν χώρα πάνω στο μητρικό φυτό Ηλικία μητρικού φυτού Εποχή λήψης μοσχευμάτων (φυσιολογική κατάσταση) Περιβαλλοντικοί παράγοντες ανάπτυξης μητρικού φυτού Χαράκωμα Τύπος ξύλου -Ασθένειες -Ιώσεις
Ηλικία μητρικού φυτού - Νεανικότητα Τα μοσχεύματα από μητρικά φυτά στην νεανική φάση ριζοβολούν ευκολότερα Προωθούμε διατήρηση της νεανικότητας (φυτορυθμιστικές ουσίες, μικροπολλαπλασιασμός, εμβολιασμοί)
Εποχή λήψης μοσχευμάτων Κατάλληλη εποχή όπου το μητρικό φυτό βρίσκεται στην ιδανική φυσιολογική κατάσταση Χειρισμοί με καλλιεργητικές εργασίες Κλαδέματα, Λιπάνσεις, Αρδεύσεις
Περιβαλλοντικοί παράγοντες ανάπτυξης μητρικού φυτού Περιβαλλοντικοί παράγοντες ανάπτυξης μητρικού φυτού Φωτισμός Ιδιαίτερα σημαντικά είναι η ένταση του φωτός αλλά και η φωτοπερίοδος Επηρεάζονται οι φυσιολογικές διαδικασίες της φωτοσύνθεσης, του σχηματισμού οπότε και της συγκέντρωσης των υδατανθράκων και του σχηματισμού αυξινών Ανάπτυξη σε σκίαση αυξάνει ποσοστό ριζοβολίας λόγω καλύτερης αντίδρασης στην αυξίνη
Χαράκωμα Χαραγή Προσεκτικό κόψιμο του φλοιώματος Αύξηση συγκέντρωση υδατανθράκων και φυτορυθμιστικών ουσιών Σημαντικός είναι ο λόγος C/N
ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΕΙΣ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ Α) ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΑΥΞΗΣΗΣ (αυξίνες) Β) ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΥΞΙΝΩΝ Γ) ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ-ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΑ Δ) ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ
Ε) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΡΙΖΟΒΟΛΙΑΣ ΣΤ) ΝΕΡΟ (απαραίτητη υδρονέφωση στα φυλλοφόρα μοσχεύματα, αιτιολόγηση) Ζ) ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ (ευνοϊκή για τη ριζοβολία ή θέρμανση του υποστρώματος, πως γίνεται) Η) ΦΩΣ (η ένταση εξαρτάται από το είδος, η φωτοπερίοδος επηρεάζει έναν αριθμό ειδών στα οποία η μεγάλη φωτοπερίοδος αυξάνει την ριζοβολία) Θ) ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ ΡΙΖΟΒΟΛΙΑΣ (χαρακτηριστικά και ιδιότητές του)
ΕΔΑΦΙΚΑ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΑ Μίγματα υποστρωμάτων Μεμονωμένα υποστρώματα Υδροπονία Αεροπονία
Χαρακτηριστικά υποστρωμάτων Χαμηλό κόστος αλλά όχι ποιότητα Μη εύκολη αποσύνθεση υλικών Ικανοποιητική αναλογία μικρών (νερό) και μεγάλων κόκκων (αερισμός) Κατάλληλο ρΗ 5,5-6,5 και 4,0-5,0 οξίφιλα Ομοιογενή σύσταση και ευκολία στη χρήση Απαλλαγμένο από παθογόνα Επάρκεια σε θρεπτικά στοιχεία και καλή ΙΑΚ
Περλίτης Ηφαιστειακό υλικό, αργιλοπυριτικό 1200-130 C διόγκωση Στείρο, για φυτά και οικοδομές Ολικό πορώδες 95% 200-450% του βάρους του συγκράτηση νερού Ειδικό βάρος 40-150 kg m-3 2-5 Lt ανά φυτό είναι επαρκής Πλεονεκτήματα φθηνό υλικό – μειονεκτήματα αδρανές στερείται ΙΑΚ
Τύρφη Φυτικό υλικό από αποδόμηση υδροχαρούς βλάστησης σε ελώδεις και από δάση σε βάθη λιμνών Ξανθιά τύρφη ινώδη υφή και καλύτερης ποιότητας γιατί έχει σταθερή δομή και αποσυντίθεται πολύ πιο αργά, από Ρωσία και χώρες Βαλτικής, Ολικό πορώδες 95%, μεγάλη ικανότητα συγκράτησης νερού και αεροπερατότητα Πολύ χαμηλό ρΗ 3.5-4.0 γιαυτό και προσθήκη ανθρακικού ασβεστίου και λιπασμάτων για εμπλουτισμό
Μαύρη τύρφη Σε πιο προχωρημένη αποσύνθεση από την ξανθιά για αυτό και μη σταθερή δομή Από την ξανθιά μεγαλύτερη ικανότητα συγκράτησης νερού αλλά μικρότερη αεροπερατότητα, μεγάλη ΙΑΚ
Ελαφρόπετρα Ηφαιστειακό υλικό αργιλοπυριτικό με πορώδες σε όλη του τη μάζα στοιχείο που του δίνει ελαφρό βάρος Νίσυρο Ολικό πορώδες 70% Ειδικό βάρος 600-800 kg m-3 2-5 Lt ανά φυτό είναι επαρκής Πλεονεκτήματα (επαναχρησιμοποίηση πολλές φορές, πολύ φθηνη)- μειονεκτήματα (χημικά αδρανής στερείται ΙΑΚ)
Εφαρμογή αυξινών Μέθοδοι εφαρμογής αυξινών Σκόνη με αραιή συγκέντρωση αυξίνης περιγραφή διαδικασίας Υγρό διάλυμα με αραιή συγκέντρωση αυξίνης για μεγάλο χρονικό διάστημα Υγρό διάλυμα με υψηλή συγκέντρωση αυξίνης για μικρό χρονικό διάστημα
Τύποι μοσχευμάτων ως προς τη θέση στο βλαστό ΚΟΡΥΦΗΣ ΜΕΣΗΣ ΒΑΣΗΣ ΒΑΣΗΣ ΜΕ ΤΑΚΟΥΝΙ
Τύποι μοσχευμάτων ως προς την εποχή λήψης ΦΥΛΛΟΦΟΡΑ (Αειθαλή όλο το χρόνο και φυλλοβόλα την περίοδο βλάστησης) στα οποία απαιτείται υποχρεωτικά υδρονέφωση ΣΚΛΗΡΟΥ ΞΥΛΟΥ ΧΩΡΙΣ ΦΥΛΛΑ (φυλλοβόλα τον χειμώνα) στα οποία αποκλείεται η υδρονέφωση
Ιδιαίτερη σημασία στον τρόπο κοπής των μοσχευμάτων και στην αφαίρεση των φύλλων του κάτω μέρους των μοσχευμάτων καθώς και η τομή των κορυφαίων φύλλων εάν έχουν μεγάλο μέγεθος
5. ποια από της παρακάτω προτάσεις είναι σωστή α 5. ποια από της παρακάτω προτάσεις είναι σωστή α. κατά την ριζοβολία τους τα μοσχεύματα δεν θέλουν φως στα φύλλα τους β. κατά την ριζοβολία τους τα μοσχεύματα θέλουν φως στη ρίζα τους γ. κατά την ριζοβολία τους τα μοσχεύματα θέλουν φως στα φύλλα καις τη ρίζα τους δ. κατά την ριζοβολία τους τα μοσχεύματα θέλουν υψηλή ένταση φωτός στα φύλλα
ποια από της παρακάτω προτάσεις είναι λάθος α.το ποσοστό ριζοβολίας των μοσχευμάτων ποικίλλει ανάλογα της εποχής κοπής β. τα μοσχεύματα πρέπει να έχουν τουλάχιστον δύο μεσογονάτια γ. μοσχεύματα φυτών νεαρής ηλικίας ριζοβολούν ευκολότερα σε σχέση με ενήλικων δ. φυλλοφόρα μοσχεύματα δεν χρειάζονται υδρονέφωση
ποια από της παρακάτω προτάσεις είναι λάθος α. για την ευκολότερη ριζοβολία των μοσχευμάτων τα μητρικά φυτά πρέπει να σκιάζονται β. για την ευκολότερη ριζοβολία των μοσχευμάτων τα μητρικά φυτά πρέπει να δέχονται άπλετο φως γ. η ένταση και η ποσότητα φωτός που δέχονται τα μητρικά φυτά δεν επηρεάζει την ριζοβολία των μοσχευμάτων