Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 1 Διοίκηση Λειτουργιών Ενότητα 9: Στρατηγικές Επιλογής Θέσης (Location Strategies) Ανδρέας Νεάρχου Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων

Περιεχόμενα ενότητας H στρατηγική σημασία της θέσης εγκατάστασης Παράγοντες που επηρεάζουν τις αποφάσεις επιλογής θέσης Μέθοδοι αποτίμησης εναλλακτικών επιλογών θέσης Στρατηγική επιλογής θέσης υπηρεσιών Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 2

Στόχος της Στρατηγικής Επιλογής Θέσης Εγκατάστασης Μεγιστοποίηση του οφέλους για την επιχείρηση από την επιλογή της θέσης εγκατάστασης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 3

Αποφάσεις Επιλογής Θέσης στον τομέα της Βιομηχανίας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 4  Προσανατολισμός προς το Κόστος  Μικρή μεταβολή των εσόδων μεταξύ θέσεων  Η θέση είναι σημαντικός παράγοντας κόστους  Επηρεάζει τα κόστη μεταφοράς και παραγωγής (π.χ. εργασίας)  Τα κόστη διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των διαφόρων εναλλακτικών θέσεων.

Αποφάσεις Επιλογής Θέσης στον τομέα των Υπηρεσιών Προσανατολισμός προς τα Έσοδα – Μικρή μεταβολή του κόστους μεταξύ των θέσεων εξυπηρέτησης Η θέση είναι σημαντικός παράγοντας εσόδων Επηρεάζει το μέγεθος επαφής με τους πελάτες – Επηρεάζει τον όγκο εργασιών Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 5

Παράγοντες επηρεασμού των αποφάσεων επιλογής θέσης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 6

Ακολουθία Αποφάσεων Επιλογής Θέσης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 7 Χώρα © 1995 Corel Corp. Περιοχή/Κοινωνία Τοποθεσία Εικόνα 2 Εικόνα 3 Εικόνα 1

Πώς η Χώρα επηρεάζει τη θέση; Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 8  Νόμοι κράτους, νοοτροπία, πολιτικοί κίνδυνοι, κίνητρα  Κουλτούρα & οικονομία  Θέση της Αγοράς  Διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού, νοοτροπία, παραγωγικότητα και κόστη  Διαθεσιμότητα προμηθευτών, δικτύου επικοινωνιών, ενέργειας  Συνάλλαγμα, κίνδυνοι από πληθωρισμό, υποτίμηση του εθνικού νομίσματος

Πως η Περιοχή επηρεάζει τη θέση; Ελκυστικότητα της περιοχής (κουλτούρα, φόροι, κλίμα, κλπ.) Εργατικό δυναμικό, διαθεσιμότητα, κόστη, νοοτροπία, συνδικαλισμός Κόστη και διαθεσιμότητα διευκολύνσεων Περιβαλλοντολογικοί κανόνες περιοχής Κρατικά κίνητρα Απόσταση από πρώτες ύλες & πελάτες Κόστος αγοράς γης, κατασκευών, κ.α. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 9

Πώς η τοποθεσία επηρεάζει την τελική επιλογή της θέσης; Μέγεθος και κόστος οικοπέδων Εγγύτητα σε αεροδρόμια, τρένα, εθνικές οδούς, λιμάνια Περιορισμοί ζώνης Απόσταση από αναγκαίες υπηρεσίες & προμηθευτές Θέματα επίδρασης του περιβάλλοντος Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 10 © 1995 Corel Corp.

Μέθοδοι αποτίμησης της αξίας της θέσης εγκατάστασης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 11 1.Μέθοδος σταθμισμένης αξιολόγησης 2.Ανάλυση νεκρού σημείου 3.Ελαχιστοποίηση συνάρτησης κόστους 4.Μέθοδος κέντρου βαρύτητας 5.Μοντέλο μεταφοράς (γραμμικός προγραμματισμός) © 1995 Corel Corp.

Μέθοδος σταθμισμένης αξιολόγησης (factors rating) Είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος Χρήσιμη στις υπηρεσίες αλλά και στη βιομηχανία Αποτίμηση της αξίας των εναλλακτικών θέσεων με χρήση παραγόντων επιτυχίας — Ποσοτικοί παράγοντες Π.χ. κόστη μικρής & μεγάλης διάρκειας ζωής – Ποιοτικοί παράγοντες Π.χ. ποιότητα εκπαίδευσης, ικανότητες προσωπικού Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 12

Παράδειγμα σταθμισμένης αξιολόγησης στην ανάλυση θέσης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 13 Τεχνολογία Ρυθμός αλλαγής της τεχνολογίας Καινοτομίες σχεδιασμού διαδικασιών Επίπεδο εκπαίδευσης Αριθμός έμπειρων υπαλλήλων Επίπεδο εθνικής εκπαίδευσης Πολιτικά και Νομικά Θέματα Κυβερνητική σταθερότητα Υποχρεωτικοί Νόμοι για το Προϊόν Περιορισμοί εξαγωγών Παράγοντες Επιτυχίας Χώρα

Παράδειγμα σταθμισμένης αξιολόγησης στην ανάλυση θέσης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 14 Παράγοντες Επιτυχίας Χώρα Σύνολο βαθμολογίας Θέματα κοινωνικά, πολιτισμός Ομοιότητα στην γλώσσα Κουλτούρα εργασίας Οικονομικοί Παράγοντες Επίπεδα φόρων Πληθωρισμός Διαθεσιμότητα πρώτων υλών Ύψος επιτοκίων

Μέθοδος ανάλυσης νεκρού σημείου ή ανάλυσης κόστους-όγκου Μέθοδος που αναλύει την σχέση κόστους & όγκου παραγωγής για επιλογή της ορθής θέσης εγκατάστασης Βήματα 1. Καθόρισε σταθερά & μεταβλητά κόστη για κάθε θέση 2. Σχεδίασε το συνολικό κόστος για κάθε θέση Θέσε το κόστος στον άξονα-Υ και τον ετήσιο όγκο παραγωγής στον άξονα-Χ 3. Επέλεξε τη θέση με το χαμηλότερο συνολικό κόστος για συγκεκριμένο αναμενόμενο όγκο παραγωγής Το κόστος αυτό πρέπει να είναι πάνω από το νεκρό σημείο Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 15

Μέθοδος ανάλυσης νεκρού σημείου - Παράδειγμα Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 16  Η εταιρεία ABC θέλει να αναπτύξει ένα νέο εργοστάσιο κατασκευής ποδηλάτων. Τρεις είναι οι πιθανές περιοχές (Πάτρα, Θεσ/νίκη, ή Χανιά).  Ποια θα είναι η καλύτερη θέση (η ποιο οικονομική) για ένα αναμενόμενο όγκο 2000 ποδηλάτων τον χρόνο; Αν ισχύουν τα παρακάτω:  Τα σταθερά κόστη (σε χιλιάδες €) ανά χρόνο είναι €30, €60, & €110 αντίστοιχα.  Τα μεταβλητά κόστη είναι €75, €45, & €25 αντίστοιχα.  Η αναμενόμενη αξία πώλησης είναι ίδια & ίση με €120 / μον.

Διάγραμμα διασταύρωσης για την ανάλυση νεκρού σημείου θέσης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Όγκος Ετήσιο Κόστος Πάτρα Χανιά Θεσ/νίκη Συνολικά κόστη Σταθερό κόστος € Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Διάγραμμα 1

Διάγραμμα διασταύρωσης για την ανάλυση εξισορρόπησης (Break-Even) θέσης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Όγκος Ετήσιο Κόστος Πάτρα Χανιά Θεσ/νίκη Θεσ/νίκη χαμηλότερο κόστος Χανιά χαμηλότερο κόστος Πάτρα χαμηλότερο κόστος Συνολικά κόστη Σταθερό κόστος € Για παραγωγή 2000 ποδηλ. η Θεσ/νίκη είναι η καλύτερη λύση. Για < 1000 ποδηλ. η Πάτρα Για > 2500 ποδηλ. τα Χανιά Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Διάγραμμα 1

Πως φτιάξαμε το προηγούμενο διάγραμμα; -1 Η γραμμή συνολικού κόστους (ΓΣΚ) κάθε εναλλακτικής περνάει από τα σημεία: (0, Σταθερό Κόστος) και (Όγκος παραγωγής, Συν. Κόστος) Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 19

Άρα οι 3 ΓΣΚ περνάνε από τα σημεία: Πάτρα: (0,30000) & (2000, ×2000)=(2000,180000) Θεσ/νίκη: (0,60000) & (2000, ×2000)=(2000,150000) Χανιά: (0,110000) & (2000, ×2000)=(2000,160000) Γραμμή με χαμηλότερη κλίση είναι οικονομικά καλύτερη Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 20 Πως φτιάξαμε το προηγούμενο διάγραμμα; -2

Τα 3 σημεία διασταύρωσης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Όγκος Ετήσιο Κόστος Πάτρα Χανιά Θεσ/νίκη Θεσ/νίκη χαμηλότερο κόστος Χανιά χαμηλότερο κόστος Πάτρα χαμηλότερο κόστος Μεταβλητά κόστη Σταθερό κόστος Συν.Κόστος ΠΑΤΡΑΣ =Συν.Κόστος ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ Χ = Χ  Χ=1000 Συν.Κόστος ΠΑΤΡΑΣ =Συν.Κόστος ΧΑΝΙΩΝ Χ = Χ  Χ=1600 Συν.Κόστος ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ =Συν.Κόστος ΧΑΝΙΩΝ Χ = Χ  Χ=2500 Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Διάγραμμα 1

Μέθοδος ελαχιστοποίησης συν/σης κόστους - 1 Το μοντέλο: m σημεία (κέντρα) ζήτησης είναι εγκατεστημένα στις θέσεις Θ 1, Θ 2, , Θ m. Ζητείται να εντοπιστεί η θέση Ρ (από ένα σύνολο n υποψηφίων θέσεων P  {P 1,P 2,…,P n } ) στην οποία πρέπει να εγκατασταθεί ένα σύστημα παραγωγής που ικανοποιεί τα m κέντρα με το ελάχιστο κόστος. Το μεταφορικό κόστος είναι ανάλογο της απόστασης d(P, Θ k )  k=1,2  Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 22

Έστω φ k η απαιτούμενη δαπάνη για την κίνηση από το Ρ στο Θ k σε μια δοσμένη χρονική περίοδο π.χ. σε ένα έτος. Η δαπάνη αυτή εκφράζεται ως γινόμενο του μοναδιαίου κόστους μεταφοράς επί την ποσότητα προϊόντος που θα μεταφερθεί σε ένα έτος μεταξύ Ρ και Θ k Τότε το συνολικό ετήσιο κόστος που συνδέεται με το σημείο Ρ είναι Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 23 Ψάχνουμε το minimum Μέθοδος ελαχιστοποίησης συν/σης κόστους - 2

Μέθοδος ελαχιστοποίησης συν/σης κόστους Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 24

Παράδειγμα Έστω ότι υπάρχουν δύο κέντρα ζήτησης στις θέσεις Θ 1, Θ 2 με συν/νες (50,30)km και (10,100)km αντίστοιχα. Να εντοπιστεί το σημείο στο οποίο πρέπει να εγκατασταθεί αποθήκη διανομής για υποστήριξη των δύο κέντρων. Υπάρχουν 3 υποψήφιες θέσεις: Α (20, 25), Β (10,50) και Γ (50, 50). Το κόστος μεταφοράς είναι 50€ ανά τόνο προϊόντων και χιλιόμετρο Τα δύο κέντρα Θ 1, Θ 2 θα τροφοδοτούνται ετησίως με και τόνους προϊόντος αντίστοιχα Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 25

Παράδειγμα – λύση - 1 Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 26 Συνάρτηση κόστους

Παράδειγμα – λύση -2 Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 27 Συνάρτηση κόστους

Παράδειγμα – λύση - 3 Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 28 Συνάρτηση κόστους Βέλτιστη λύση είναι η θέση Γ

Μέθοδος Κέντρου Βαρύτητας (center of gravity method) Εντοπίζει τη θέση ενός μοναδικού κέντρου διανομής που εξυπηρετεί διάφορους προορισμούς Χρησιμοποιείται κυρίως στον τομέα των Υπηρεσιών Θεωρεί γνωστά – Τη θέση εγκατάστασης από υφιστάμενους προορισμούς Π.χ.: Αγορές, εμπορικά κέντρα, κλπ. – Τον όγκο παραγωγής που θα μεταφερθεί – Την απόσταση μεταφοράς (ή το κόστος) Όπου το κόστος μεταφοράς ανά μονάδα ανά χιλιόμετρο είναι σταθερά Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 29

Μέθοδος Κέντρου Βαρύτητας (center of gravity method) Βήματα : 1.Τοποθέτησε τις υφιστάμενες θέσεις σε ένα επίπεδο πλέγμα με συντεταγμένες (Χ,Υ) – Το πλέγμα έχει αυθαίρετη αρχή και κλίμακα – Διατήρησε τις σχετικές (πραγματικές) αποστάσεις 2.Υπολόγισε τις συντεταγμένες (X,Y) από το ‘κέντρο βαρύτητας’ – Αυτό δίδει τη θέση του κέντρου διανομής – Ελαχιστοποιεί το κόστος μεταφοράς Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 30

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 31

Εξισώσεις της μεθόδου Κέντρου Βαρύτητας (CG) Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 32 x i = x συντ/νη της θέσης i Q i =Όγκος αγαθών που μεταφέρονται από/προς τη θέση i y i = y συντ/νη της θέσης i X τετμημένη Y τεταγμένη

Μέθοδος Κέντρου Βαρύτητας - παράδειγμα Η Beneton επιθυμεί να κατασκευάσει ένα κέντρο διανομής πρώτων υλών για τις 4 αποθήκες της στην περιοχή της κάτω Ιταλίας. Είναι γνωστές οι συντεταγμένες των 4 εργοστασίων σε ένα σχετικό πλέγμα συν/νων Να εντοπιστεί η ιδανικότερη θέση κατασκευής του κέντρου διανομής με τη μέθοδο του κέντρου βαρύτητας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 33

Μέθοδος Κέντρου Βαρύτητας - παράδειγμα Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 34 Βορράς - Νότος Ανατολή-Δύση – – – – – |||||| Αυθαίρετη αρχή Αποθήκη Α (30, 120) Αποθήκη Γ (130, 130) Αποθήκη Β (90, 110) Αποθήκη Δ (60, 40). Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Διάγραμμα 2.

Μέθοδος Κέντρου Βαρύτητας - παράδειγμα Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 35 αριθμός φορτηγών Θέση αποθήκηςπου κινούνται ανά μήνα Αποθήκη Α (30, 120)2000 Αποθήκη Β (90, 110)1000 Αποθήκη Γ (130, 130)1000 Αποθήκη Δ (60, 40)2000 = (30)(2000) + (90)(1000) + (130)(1000) + (60)(2000) = 66,7 = (120)(2000) + (110)(1000) + (130)(1000) + (40)(2000) = 93,3

Μέθοδος Κέντρου Βαρύτητας - παράδειγμα Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 36 Βορράς - Νότος Ανατολή-Δύση – – – – – |||||| Αυθαίρετη αρχή Αποθήκη Α (30, 120) Αποθήκη Γ (130, 130) Αποθήκη Β (90, 110) Αποθήκη Δ (60, 40) Κέντρο βαρύτητας (66,7, 93,3) +. Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Διάγραμμα 3.

Το μοντέλο μεταφοράς (transportation model) Υπολογίζει την ποσότητα που θα μεταφερθεί από διάφορες αφετηρίες (πηγές) σε διάφορους προορισμούς Χρησιμοποιείται κύρια για επιλογή βιομηχανικών θέσεων εγκατάστασης Χρησιμοποιεί μοντέλο γραμμικού προγραμματισμού – Στόχος: Ελαχιστοποίηση συνολικού όγκου παραγωγής & συνολικού κόστους μεταφοράς – Περιορισμοί Η δυναμικότητα παραγωγής στην αφετηρία (στο εργοστάσιο) Απαιτήσεις ζήτησης στους προορισμούς Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 37

Μαθηματική διατύπωση του μοντέλου μεταφοράς Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 38 c ij =μοναδιαίο κόστος παραγωγής και μεταφοράς από τη θέση i στον πελάτη j. Χ ij =η ποσότητα αγαθών που μεταφέρεται από θέση παραγωγής i στον πελάτη j. D j =η συνολική ζήτηση του πελάτη j. C i =η συνολική δυναμικότητα του κέντρου παραγωγής i. Υπό τους περιορισμούς Περιορισμός ζήτησης Περιορισμός δυναμικότητας Συνάρτηση κόστους

Παράδειγμα μοντέλου μεταφοράς Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 39 Προς ΑπόΚέντρο #1Κέντρο #2Κέντρο #3 Εργοστάσιο Α 5 €4 €3 € Εργοστάσιο Β 8 €4 €3 € Εργοστάσιο Γ 9 €7 €5 € Μοναδιαίο κόστος παραγωγής/μεταφοράς

Παράδειγμα μοντέλου μεταφοράς Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 40 Κέντρο #1 (απαιτεί 300 μονάδες) Εργοστάσιο Α (δυναμικότητα 100 μονάδες) Εργοστάσιο Β (δυναμικότητα 300 μονάδες) Εργοστάσιο Γ (δυναμικότητα 300 μονάδες) Κέντρο #3 (απαιτεί 200 μονάδες) Κέντρο #2 (απαιτεί 200 μονάδες). Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Πίνακας 1.

Παράδειγμα μοντέλου μεταφοράς Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 41 Από Προς Κέντρο #1Κέντρο #2Κέντρο #3 Εργοστάσιο Α Εργοστάσιο Β Εργοστάσιο Γ Δυναμικότητα εργοστασίων Ζήτηση κέντρων διανομής Μοναδιαίο κόστος παραγωγής και μεταφοράς από εργοστάσιο Γ προς το κέντρο διανομή #2 Ζήτηση κέντρου Διανομής #3 Δυναμικότητα Εργοστασίου Α

Κανόνας βορεοδυτικής γωνίας (Northwest- Corner Rule) Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 42  Ξεκίνα με το πάνω αριστερά κελί του πίνακα και ανέθετε μονάδες σε σταθμούς προορισμού ως εξής : 1.Εξάντλησε τη δυναμικότητα κάθε εργοστασίου κάθε γραμμής πριν μετακινηθείς στην επόμενη γραμμή 2.Εξάντλησε τη ζήτηση κάθε κέντρου διανομής κάθε στήλης πριν μετακινηθείς στην επόμενη στήλη 3.Έλεγξε για να βεβαιωθείς ότι όλες οι μεταφορές και η ζήτηση έχουν ικανοποιηθεί

Εφαρμογή του κανόνα της βορειοδυτικής γωνίας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 43 Από Προς Κέντρο #1Κέντρο #2Κέντρο #3 Εργοστάσιο Α Εργοστάσιο Β Εργοστάσιο Γ Δυναμικότητα εργοστασίων Ζήτηση κέντρων διανομής Σημαίνει μεταφορά 100 μονάδων από το Εργοστάσιο Γ στο κέντρο διανομής #2

Εφαρμογή του κανόνα της βορειοδυτικής γωνίας - 1 Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 44 1.Μετέφερε 100 μονάδες του προϊόντος από το εργοστάσιο Α στο κέντρο διανομής #1 (η δυναμικότητα του εργοστασίου Α εξαντλήθηκε) 2.Μετέφερε 200 μονάδες από το εργοστάσιο Β στο κέντρο #1 (η ζήτηση του κέντρου #1 εξαντλήθηκε)

3. Μετέφερε 100 μονάδες από το εργοστάσιο Β στο κέντρο #2 (οι 100 μονάδες περίσσεψαν από την προηγούμενη μεταφορά). Η δυναμικότητα του εργοστασίου Β εξαντλήθηκε. Το κέντρο #2 απαιτεί άλλες 100 μονάδες. 4. Μετέφερε 100 μονάδες από εργοστάσιο Γ στο κέντρο #2 (η ζήτηση του κέντρου #2 εξαντλήθηκε) 5. Μετέφερε 200 μονάδες από το εργοστάσιο Γ στο κέντρο #3 (εξαντλήθηκαν τόσο η ζήτηση στο κέντρο #3, όσο και η δυναμικότητα στο εργοστάσιο Γ) Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 45 Εφαρμογή του κανόνα της βορειοδυτικής γωνίας - 2

Εφαρμογή του κανόνα της βορειοδυτικής γωνίας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 46 Από Προς Κέντρο #1Κέντρο #2Κέντρο #3 Εργοστάσιο Α Εργοστάσιο Β Εργοστάσιο Γ Δυναμικότητα εργοστασίων Ζήτηση κέντρων διανομής Συνολικό κόστος μεταφοράς = (100)(5€)+ (200)(8€) + + (100)(4€) + (100)(7€) + (200)(5€) = 4200€ Αυτή είναι μια ορθή και αποδεκτή λύση αλλά όχι απαραίτητα η βέλτιστη.

Μέθοδος διαισθητικά χαμηλότερου κόστους Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 47 1.Εντόπισε το κελί στον πίνακα με το μικρότερο κόστος μεταφοράς 2.Ανάθεσε στο κελί αυτό όσες περισσότερες μονάδες μπορείς χωρίς να ξεπερνάς τη δυναμικότητα ή τη ζήτηση. 3.Διέγραψε την εξαντληθείσα μετά από αυτή την ανάθεση γραμμή ή στήλη (ή και τις δύο) 4.Από τα κελιά που απόμειναν, εντόπισε αυτό με το μικρότερο κόστος μεταφοράς. 5.Επανέλαβε τα βήματα 2 έως 4 μέχρι να ανατεθούν όλες οι μονάδες

Μέθοδος διαισθητικά χαμηλότερου κόστους Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 48 Από Προς Κέντρο #1Κέντρο #2Κέντρο #3 Εργοστάσιο Α Εργοστάσιο Β Εργοστάσιο Γ Δυναμικότητα εργοστασίων Ζήτηση κέντρων διανομής Κελί με το μικρότερο κόστος (=3€). Μπορούμε να αναθέσουμε σ’ αυτό 100 μονάδες από το εργοστάσιο Α Η δυναμι- κότητα του Α εξαντλή- θηκε

Μέθοδος διαισθητικά χαμηλότερου κόστους Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 49 Από Προς Κέντρο #1Κέντρο #2Κέντρο #3 Εργοστάσιο Α Εργοστάσιο Β Εργοστάσιο Γ Δυναμικότητα εργοστασίων Ζήτηση κέντρων διανομής Επόμενο κελί με το μικρότερο κόστος (=3€). Μπορούμε να αναθέσουμε σ’ αυτό 100 μονάδες από το εργοστάσιο Β Η ζήτηση του κέντρου #3 εξαντλή- θηκε 100

Μέθοδος διαισθητικά χαμηλότερου κόστους Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 50 Από Προς Κέντρο #1Κέντρο #2Κέντρο #3 Εργοστάσιο Α Εργοστάσιο Β Εργοστάσιο Γ Δυναμικότητα εργοστασίων Ζήτηση κέντρων διανομής Επόμενο κελί με το μικρότερο κόστος (=4€). Μπορούμε να αναθέσουμε σ’ αυτό 200 μονάδες από το εργοστάσιο Β Η δυναμι- κότητα του Β εξαντλήθ ηκε Η ζήτηση του #2 εξαντλήθ ηκε

Μέθοδος διαισθητικά χαμηλότερου κόστους Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 51 Από Προς Κέντρο #1Κέντρο #2Κέντρο #3 Εργοστάσιο Α Εργοστάσιο Β Εργοστάσιο Γ Δυναμικότητα εργοστασίων Ζήτηση κέντρων διανομής Έμεινε μόνο το κελί με κόστος (=9€). Μπορούμε να αναθέσουμε σ’ αυτό τις 300 μονάδες από το εργοστάσιο Γ Η δυναμι- κότητα του Γ και η ζήτηση του #1 εξαντλήθ ηκαν 300

Μέθοδος διαισθητικά χαμηλότερου κόστους Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 52 Από Προς Κέντρο #1Κέντρο #2Κέντρο #3 Εργοστάσιο Α Εργοστάσιο Β Εργοστάσιο Γ Δυναμικότητα εργοστασίων Ζήτηση κέντρων διανομής Συνολικό κόστος = (3€)(100) + (3€)(100) + (4€)(200) + (9€)(300) = 4100€ 300 Βρήκαμε μια αποδεκτή και βελτιωμένη λύση σε σχέση με αυτή της μεθόδου της βορειοδυτικής γωνίας

Επιπρόσθετα χαρακτηριστικά του μοντέλου μεταφοράς - 1 Όταν η συνολική δυναμικότητα των εργοστασίων είναι μεγαλύτερη από τη συνολική ζήτηση τότε προστίθεται ένας πλασματικός σταθμός προορισμού των αγαθών στον οποίο υποτίθεται ότι θα μεταφέρεται το περίσσευμα της δυναμικότητας. Δυναμικότητα και ζήτηση εκφράζονται σε ίδιες μονάδες Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 53

Όταν η συνολική δυναμικότητα είναι μικρότερη από τη συνολική ζήτηση τότε προστίθεται ένα πλασματικό εργοστάσιο παραγωγής αγαθών με δυναμικότητα ίση με το περίσσευμα της ζήτησης. Και στις δύο περιπτώσεις το μοναδιαίο κόστος παραγωγής/μεταφοράς των αγαθών θα είναι 0€ αφού στην ουσία οι διαδρομές αυτές δεν θα γίνουν ποτέ. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 54 Επιπρόσθετα χαρακτηριστικά του μοντέλου μεταφοράς - 2

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 55 Τέλος Ενότητας

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 56 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 57 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Ανδρέας Νεάρχου, «Διοίκηση Λειτουργιών. Στρατηγικές Επιλογής Θέσης (Location Strategies)». Έκδοση: 1.0. Πάτρα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 58 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 59 Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (1/2) Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνες/Σχήματα/Διαγράμματα/Φωτογραφίες Διάγραμμα 1 : Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Εικόνα 1 : Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Διάγραμμα 2 : Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008,. Διάγραμμα 3 :Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008,. Πίνακας 1 : Πηγή: Principles of Operations Management, J. Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008,

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 60 Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (1/2) Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνες/Σχήματα/Διαγράμματα/Φωτογραφίες Εικόνα 1: Εικόνα 2: Εικόνα 3: