ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ASA Τάξη 1: φυσιολογικό, υγιές άτομο (απουσία συστηματικής νόσου) Τάξη 2: ασθενής με ελαφριά συστηματική νόσο χωρίς περιορισμούς της λειτουργικότητάς του (ρυθμιζόμενο άσθμα, υπέρταση) Τάξη 3: ασθενής με μέτρια ως σοβαρή συστηματική νόσο που προκαλεί περιορισμούς της λειτουργικότητάς του Τάξη 4: ασθενής με σοβαρή συστηματική νόσο που απειλεί μόνιμα τη ζωή του και προκαλεί λειτουργική αναπηρία (καρδιακή / αναπνευστική ανεπάρκεια) Τάξη 5: ετοιμοθάνατος ασθενής που δεν αναμένεται να επιζήσει περισσότερο από 24 ώρες με ή χωρίς επέμβαση - Ε: σημειώνεται όταν η επέμβαση είναι επείγουσα - Ε: σημειώνεται όταν η επέμβαση είναι επείγουσα
ΘΡΕΨΗ - ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ 50% χειρουργικών ασθενών: εμφανίζουν κατά τη νοσηλεία τους θερμιδικό ή πρωτεϊνικό έλλειμμα Συνέπειες δυσθρεψίας: καθυστέρηση επούλωσης χειρουργικού τραύματος, προβλήματα αναπνευστικής λειτουργίας, μειωμένη ανοσιακή απόκριση, ευπάθεια σε λοιμώξεις Αίτια δυσθρεψίας: κακή πέψη-απορρόφηση, διαταραχές μεταβολισμού, ανορεξία, αδυναμία πρόσληψης τροφής, κοινωνικά αίτια Λήψη διαιτητικού ιστορικού, μέτρηση βάρους-ύψους, εκτίμηση BMI, συνεργασία με Διαιτολόγους, επιθυμητό επίπεδο θρέψης IV χορήγηση υγρών (αποκατάσταση αφυδάτωσης – προεγχειρητική αποχή από λήψη υγρών)
ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Γενική αίματος: Ηct >30% (γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, ασθενείς >60, με αναμενόμενη μεγάλη απώλεια αίματος κατά την επέμβαση, με καρδιολογικά προβλήματα) Αναιμία: χορήγηση σιδήρου, φυλλικού οξέος, Β12 Έλεγχος αιμοστατικού μηχανισμού: αριθμός αιμοπεταλίων, PT, PTT, INR (αιμορροφιλικοί, προηγούμενη λήψη αντιπηκτικών) Επί διαταραχών: χορήγηση παραγώγων αίματος (πλάσμα, αιμοπετάλια, κρυοκαθίζημα) Διασταύρωση αίματος: εξασφάλιση επαρκών μονάδων Αυτομετάγγιση (cell-saver): προ- ή διεγχειρητικά
ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ / ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ / ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΗΚΓ (ασθενείς >40), δοκιμασία κόπωσης Προσοχή ιδίως σε ασθενείς με Ο.Ε.Μ. κατά το προηγούμενο 6μηνο / κατάλληλη προεγχειρητική αγωγή / κατάλληλο monitoring Α/α θώρακα (ασθενείς >60), σπιρομέτρηση, έλεγχος αερίων αίματος (λόγος pO 2 /FiO 2 ) Διακοπή καπνίσματος, βρογχοδιασταλτική αγωγή, φυσικοθεραπεία, εκτίμηση θρέψης Γενική ούρων, ουρία-κρεατινίνη αίματος (ασθενείς >60) Αιμοκαθαιρόμενοι: κάθαρση 24 ώρες πριν την επέμβαση Ηλεκτρολύτες αίματος: διόρθωση ελλείμματος / πλεονάσματος
ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ – ΑΛΛΑ (1) Οικογενειακό ιστορικό (χηλοειδή, ανεπάρκεια ψευδοχολινεστεράσης) Προηγηθείσες επεμβάσεις Φαρμακευτικό ιστορικό (αλλεργίες, λήψη ουσιών) Ηλικία: κυρίως καρδιαγγειακή επιβάρυνση, σημαντικές διαφορές μεταξύ ασθενών Παχυσαρκία: προδιάθεση για λοιμώξεις χειρουργικού τραύματος, καρδιοαναπνευστικές επιπλοκές (μεταβολισμός φαρμάκων), μειωμένη αντοχή στο έλλειμμα υγρών – ενθαρρύνεται η απώλεια βάρους πριν την επέμβαση Καχεξία: μειωμένη αντοχή στο stress και τις λοιμώξεις, καθυστερημένη επούλωση τραύματος (βιταμίνη C), αιμορραγία (υποπρωτεϊναιμία) Εγκυμοσύνη: προσπάθεια αναβολής επέμβασης ή αποφυγής κατά το πρώτο τρίμηνο (κίνδυνος συγγενών ανωμαλιών εμβρύου)
ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ – ΑΛΛΑ (2) Ασθενείς με αλκοολισμό: ψυχιατρικές διαταραχές, αντοχή στα αναισθητικά φάρμακα, ρινογαστρικός καθετήρας για την αποφυγή εμέτου Σάκχαρο αίματος (ασθενείς >60): τακτικός έλεγχος κατά τη διάρκεια της επέμβασης / SC χορήγηση ινσουλίνης διεγχειρητικά (10-20 IU/ώρα) Φαιοχρωμοκύτωμα: μέτρηση κατεχολαμινών πλάσματος Παράγοντες κινδύνου φλεβικής θρόμβωσης: στάση ροής αίματος, αλλοίωση ενδοθηλίου φλεβών, διαταραχή αιμοστατικής λειτουργίας (αυξημένη πηκτικότητα) / μεγάλη ηλικία, μεγάλης βαρύτητας επέμβαση, κιρσοί Φυσικοθεραπεία μυών γαστροκνημίας, ανύψωση κάτω άκρων, περίδεση με ελαστική κάλτσα/επίδεσμο, χαμηλές δόσεις ηπαρίνης
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ – ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ Επιβαρυντικοί παράγοντες: διαγνωστική διαδικασία, συνθήκες νοσηλείας, πρόκληση πόνου, αποκατάσταση λειτουργικότητας Ακρόαση με ενδιαφέρον των προβληματισμών του ασθενή Παροχή πληροφοριών για την αναισθησία, την επέμβαση και τη μετεγχειρητική πορεία Καλύτερη ανταπόκριση στο χειρουργικό stress (αποφυγή ηλεκτρολυτικών διαταραχών) Συμμόρφωση ασθενή με ιατρικές οδηγίες
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Προετοιμασία δέρματος την προηγούμενη ημέρα Απαγόρευση λήψης στερεάς τροφής 12 ώρες και υγρών 8 ώρες πριν την εισαγωγή στο χειρουργείο Εφαρμογή υποκλυσμού, προετοιμασία εντέρου (όταν απαιτείται) Χορήγηση προνάρκωσης Αφαίρεση κοσμημάτων, τεχνητών οδοντοστοιχιών Καθετηριασμός φλεβών και ουροδόχου κύστης Προφυλακτική αντιβιοθεραπεία: υψηλή στάθμη αντιβιοτικού στους άσηπτους ιστούς που θα έρθουν σε επαφή με μικρόβια