ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΜΑΘΗΜΑ Ζ ΕΞΑΜΗΝΟΥ

Προκαταρτικές Πληροφορίες Διδάσκουσα: Δρ. Σταφυλίδου Γεωργία Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: Ώρες διδασκαλίας:Πέμπτη 3.00μμ~ 6:00μμ Σημειώσεις διαθέσιμες στο e-class

Τρόπος εξέτασης Γραπτή εξέταση στην εξεταστική περίοδο Προαιρετική εργασία που θα πριμοδοτείται με δύο βαθμούς Προϋπόθεση για να περάσει ένας φοιτητής το μάθημα είναι το 5. Η εργασία βοηθάει στην απόκτηση καλύτερου βαθμού Παρουσίαση άρθρου στην τάξη και κατάθεση σε γραπτή μορφή. Είτε επιλογή από τα άρθρα που προτείνω, είτε πρόταση δικού σας άρθρου ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ ΜΑΖΙ ΜΟΥ

Απαιτούμενο διάβασμα Βιβλίο: Τριάρχη-Herrmann «Η διγλωσσία στην παιδική ηλικία» Δείτε το έγγραφο Πληροφορίες Μαθήματος στο e-class για συγκεκριμένα κεφάλαια Σημειώσεις διδάσκουσας, όπως εμφανίζονται στην τάξη και μετά στο e- class Οι παρουσιάσεις βασίζονται στο βιβλίο της Τριάρχη-Herrmann B., του Klein W. (1984): Zweitspracherwerb.Frankfurt am Main, Grosjean, F.(1982):Life with two languages στο Bilingualism Reader και σε άρθρα ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα Κρατάτε σημειώσεις

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η διγλωσσία-πολυγλωσσία δεν αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της εποχής μας, αλλά εκδηλώθηκε από τότε που εμφανίστηκε η ανθρώπινη γλώσσα και οι πρώτοι ανθρώπινοι πολιτισμοί. Eμφανίστηκε με τις κατακτήσεις, τις ειρηνικές μεταναστεύσεις των λαών καθώς και με τις επαφές ανάμεσα σε γειτονικές ομάδες που μιλούσαν διαφορετικές γλώσσες -Εμφανίστηκε το 3000 π.χ. στους Σουμερίους(Τριάρχη- Hermann2000:25). -Πρώτα δίγλωσσα λεξικά γράφτηκαν μετά την υποδούλωση των Σουμερίων από τους Ακκαδίους. -Στην Βαβυλώνα υπήρχαν σχολές για την εκμάθηση διαφόρων γλωσσών.

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ -Αρχαία Ελλάδα *Εκτός των διαλέκτων ομιλούνταν και άλλες ξένες γλώσσες όπως η φοινικική, περσική, αιγυπτιακή. *Η διγλωσσία εμφανίζεται τόσο στον προφορικό, όσο και στο γραπτό λόγο μέσω των επιγραφών. *Στην Οδύσσεια γίνεται αναφορά σε εθνολογικό και γλωσσικό μείγμα. *Στην εποχή του Μ.Αλεξάνδρου υπήρχαν παραδείγματα δι-,τρι- και πολυγλωσσίας. *Στα Ελληνιστικά χρόνια οι μορφωμένοι στην Ασία και την Αίγυπτο κατείχαν και την ελληνική ως L2.

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ -Ρωμαϊκή αυτοκρατορία *Επέβαλε τη λατινική ως επίσημη γλώσσα στους λαούς που είχε κατακτήσει. *Ως L2 ήταν η ελληνική. Ωστόσο τα παιδιά των Ρωμαίων μάθαιναν την ελληνική ως L1 πριν μάθουν τη μητρική τους γλώσσα. *Η κυριαρχία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας είχε ως συνέπεια την κυριαρχία της λατινικής γλώσσας.

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ -Η διγλωσσία σήμερα *Πολυάριθμα κράτη έρχονται αντιμέτωπα με τη διγλωσσία. Ο αριθμός των ομιλούμενων γλωσσών ποικίλλει μεταξύ *Υπάρχουν κράτη δίγλωσσα, τρίγλωσσα (Ελβετία,Βέλγιο, Καναδάς), καθώς και κράτη κλασσικά μονόγλωσσα (Ιαπωνία, Γερμανία, Ελλάδα). *Χώρες όπως Αυστραλία, ΗΠΑ, Γερμανία δέχτηκαν μετανάστες και παρείχαν στα παιδιά αυτών μέχρι τη δεκαετία του 60 μονόγλωσση εκπαίδευση. Στη δεκαετία του 70 τέθηκε το ζήτημα της διατήρησης της εθνικής ταυτότητας και μαζί με αυτό και η διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας.

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ -Ελλάδα Η Ελλάδα αποτελούσε ανέκαθεν χώρα αποστολής εργατικού δυναμικού. Σήμερα μετατρέπεται σε χώρα υποδοχής μεταναστών, σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία με σχολεία γεμάτα με δίγλωσσα και πολύγλωσσα μεταναστόπουλα.

ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ

Οριοθέτηση της Διγλωσσίας Τί είναι διγλωσσία; Συχνό φαινόμενο κατά το οποίο δύο γλώσσες έρχονται σε επαφή Είναι η γνώση και η ικανότητα χρησιμοποίησης δύο διαφορετικών γλωσσών ή δύο διαλέκτων της ίδιας γλώσσας από ένα άτομο ή μία κοινωνική ομάδα. ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορείτε να σκεφτείτε ένα παράδειγμα δίγλωσσου παιδιού/ατόμου και να μας περιγράψετε το προφίλ του; Δύσκολος ορισμός με πολλές υποκατηγορίες και έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των επιστημόνων για τα όρια και με διαφορές μεταξύ κλάδων και οπτικής γωνίας

Διγλωσσία και Γλωσσικά Επίπεδα Το δίγλωσσο άτομο αντιμετωπίζει δύο γλωσσικά συστήματα, είτε αυτά αποθηκεύονται ως ένα είτε ως δύο είτε με όποια άλλη δυνατότητα Και τα δύο γλωσσικά συστήματα (Γ1 και Γ2) έχουν όλα τα γλωσσικά επίπεδα. Θυμάστε ποιά είναι αυτά;; Ποιά επίπεδα νομίζετε ότι επηρεάζονται περισσότερο; Καταλαβαίνουμε ότι κάποιος είναι δίγλωσσος από τη χρήση των συγκεκριμένων επιπέδων;

Επίπεδα επιρροής Φωνητικό: φθόγγοι (ήχοι της γλώσσας) Φωνολογικό: φωνήματα (φθόγγοι που διαφοροποιούν τις σημασίες λέξεων και οργάνωση τους) Μορφολογικό: σχηματισμός λέξεων Συντακτικό / Γραμματικό: σχηματισμός προτάσεων, σειρά λέξεων κλπ. Σημασιολογικό: σημασίες λέξεων κλπ. Πραγματολογικό: σημασία εκφωνημάτων, επικοινωνιακή δομή

Διγλωσσία και Γλωσσικά Επίπεδα Όλα τα επίπεδα επιδέχονται επιρροής, ωστόσο όσο πιο «πάνω» τόσο πιο δύσκολη η αλλαγή για τον δίγλωσσο Παραδείγματα δίγλωσσου σε Ελληνικά και Γερμανικά: *δυσκολία στην προφορά του /ű/ *διάκριση μεταξύ μακρών και βραχέων φωνηέντων π.χ. geht (get) αντί για (ge:t)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ι. 1. Δίγλωσση γλωσσική ανάπτυξη και 2. Κατάκτηση δεύτερης γλώσσας 3. Μορφές διγλωσσίας * Ταυτόχρονη * Διαδοχική * Πρώιμη * Μεταγενέστερη * Πολιτισμική ή τεχνητή ή κατευθυνόμενη ή σχολική 4. Αποσαφήνιση των όρων * Πρώτη-δεύτερη-ξένη γλώσσα * Δεύτερη ημιγλωσσία

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΙ 1.Ταυτόχρονη δίγλωσση ανάπτυξη - πόσες γλώσσες μαθαίνονται; - σε ποια χρονική σειρά; - πόσο συχνά μαθαίνεται η ίδια γλώσσα; - πώς πραγματοποιείται η κατάκτηση της δεύτερης γλώσσας; - ποιες προβληματικές συνθήκες επιφέρουν διαταραχές στη γλωσσική ανάπτυξη; 2. Μελέτες για την ταυτόχρονη γλωσσική ανάπτυξη

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΙΙ. 1. Διαδοχική Γλωσσική Ανάπτυξη 2. Υποθέσεις και θεωρίες για την εκμάθηση της L2 ή Ξένης Γλώσσας *Υπόθεση παρεμβολής ή της αντιπαράθεσης * Υπόθεση της ταύτισης * Θεωρία των μαθησιακών συστημάτων α) Θεωρία του κέντρου εποπτείας β) θεωρία των ανταγωνιστικών-γνωστικών δομών * Υπόθεση των περιβαλλοντικών γλωσσικών ερεθισμάτων * Θεωρία των γλωσσικών υπομορφών(Pidgin) * Θεωρία της κοινωνικής και πολιτισμικής προσαρμογής

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα και βασικές αρχές της διαδοχικής κατάκτησης μιας L2 * Ύπαρξη μιας ενδιάμεσης γλώσσας ως γλωσσικός κώδικας * Ακολουθία των αναπτυξιακών φάσεων * Στρατηγικές γλωσσικής εκμάθησης * Εξάρτηση από τη μητρική γλώσσα 4. Παράγοντες που επιδρούν στην κατάκτηση μιας γλώσσας: α) γλωσσικοί β) ατομικοί γ) βιολογικοί δ) κοινωνικοί

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ IV. 1.Εγκεφαλική κυριαρχία 2.Επεξεργασία γλωσσών από τον εγκέφαλο 3.Μοντέλα γλωσσικής επεξεργασίας 4.Λειτουργικοί σύνδεσμοι μεταξύ των γλωσσών 5.Συνεργασία λογοθεραπευτή με διερμηνέα για την αξιολόγηση και θεραπεία ατόμων με επικοινωνιακές διαταραχές που μιλούν 2 ή περισσότερες ξένες γλώσσες.