Ποτάμια Γεωμορφολογία Τύποι ποταμών

Τύπος ποτάμιας κοίτης Με τον όρο τύπος ποτάμιας κοίτης εννοούμε τη διαμόρφωση της κοίτης ενός ποταμού όπως φαίνεται από ψηλά. Οι τύποι των ποτάμιων κοιτών χαρακτηρίζονται από μια σειρά μορφών με διαφορετική γεωμετρία

Ταξινόμηση των ποταμών Συστήματα ταξινόμησης που χρησιμοποιούν το «επίπεδο μοντέλο ανάπτυξης της κοίτης». Συστήματα ταξινόμησης που συμπεριλαμβάνουν και τη γεωμετρία της εγκάρσιας διατομής της κοίτης, τι επίμηκες προφίλ της και τον τύπο του υλικού του πυθμένα (κροκάλες, άμμος, ιλύς ή άργιλος).

Ευθυτενής Ελικοειδής Μαίανδρος Πλεξοειδής Αναστομώμενος Κύριοι τύποι ποταμών  Ευθυτενής n Ελικοειδής n Μαίανδρος n Πλεξοειδης n Αναστομώμενος

Κριτήρια ταξινόμησης Μαιανδρικός λόγος Βαθμός διαχωρισμού Μεταφερόμενο φορτίο Αναλογία πλάτους - βάθους Σταθερότητα Ταχυτήτα ροής

Μαιανδρικός λόγος Ονομάζεται ο λόγος του μήκους της κοίτης ενός ποταμού προς το μήκος του άξονα της μαιανδρικής ζώνης και εκφράζει το μέγεθος της ελικοειδούς - μαιανδρικής μορφής ενός ποταμού.

Μήκος κοιλάδας Μήκος ποταμού Τοιχώματα κοιλάδας

Βάσει της τιμής του μαιανδρικού λόγου κάθε ποταμού ισχύει: SI<1.05Ευθυτενείς 1,05<SI<1,5Ελικοειδείς SI>1,5 Μαίανδροι SI>1,3 Πλεξοειδείς SI>2 Αναστομωμένοι

Ευθύς Καμπύλος - ελικοειδής ΑπλόςΔιαιρούμενος ΕυθυτενήςΠλεξοειδής ΜαίανδροςΑναστομώμενος Ταξινόμηση των ποταμών με βάση το μαιανδρικό λόγο και το βαθμό διαχωρισμού

Κριτήρια ταξινόμησης Μαιανδρικός λόγος Βαθμός διαχωρισμού Μεταφερόμενο φορτίο Αναλογία πλάτους - βάθους Σταθερότητα Ταχυτήτα ροής

Όρια κοίτης Ροή Φράγμα ΑιωρούμενοΑναμεμιγμένοΠυθμένιο ΦΟΡΤΙΟ ΕΥΘΥΤΕΝΗΣ ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ ΠΛΕΞΟΕΙΔΗΣ Αναλογία πλάτους-βάθους Χαμηλή Υψηλή Χαμηλή Υψηλή ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ

Ευθυτενείς ποταμοί  Μονή κοίτη  Μικρός αριθμός βυθισμάτων & εξάρσεων  Μαιανδρικός λόγος <1,05 Μορφολογία Εμφανίζονται σπάνια στη φύση και μόνο μικρά μέρη τους μπορεί να είναι εντελώς ευθεία. Τύπος φορτίου Συμπεριφορά διάβρωσης n Αναμεμιγμένο φορτίο σε αιώρηση και φορτίο πυθμένα n Μικρή διεύρυνση και διάνοιξη της κοίτης n Τυρβώδης ροή n Πλάτος / Βάθος <40 Πλάτος/βάθος

Ελικοειδείς ποταμοί Είναι ένα μεταβατικό στάδιο μεταξύ των ευθυτενών ποταμών και των μαιάνδρων. Μορφολογία  Μονή κοίτη με εξάρματα & βυθίσματα  Μαιανδρικός λόγος 1,05-1,5 Τύποςφορτίου  Αναμεμιγμένο φορτίο  Πλάτος / Βάθος < 40 Συμπεριφοράδιάβρωσης  Αυξημένη διεύρυνση & διάνοιξη της κοίτης Πλάτος/βάθος

Μαίανδροι Ονομάζονται οι ποταμοί με χαρακτηριστική οφιοειδή μορφή, που ρέουν ελεύθερα σε επιφάνειες με μικρή κλίση. Μορφολογία  Μονό κανάλι  Μαιανδρικός λόγος > 1,5 Τύπος Φορτίου  Φορτίο αναμεμιγμένο & σε αιώρηση  Πλάτος / Βάθος < 40 Συμπεριφορά διάβρωσης  Διάνοιξη & διεύρυνση του μαιάνδρου Συμπεριφορά απόθεσης  Διάβρωση εξωτερικά και απόθεση εσωτερικά Πλάτος/βάθος

Μαίανδροι Η πραγματική αιτία μαιανδρισμού σχετίζεται με την ικανότητα του ποταμού να προσαρμόζετε στο περιβάλλον του

Εγκιβωτισμένοι μαίανδροι Σχηματίζονται όταν η οφιοειδής κοίτη ενός μαιάνδρου εκβαθύνεται από τη διάβρωση λόγω της αύξησης της μεταφορικής του ικανότητας. Επιπλέον δεν έχουν την δυνατότητα ελεύθερων μαιανδρισμών.

Πλεξοειδείς Ονομάζονται οι ποταμοί που έχουν αστεθείς και εύκολα διαβρούμενες κοίτες όπου εγκαταλείπουν περιοδικά τις μεγάλες ποσότητες υλικών που μεταφέρουν (κυρίως φορτιο πυθμένα). Έτσι σχηματίζουν μεγάλου πλάτους κοίτες πλεξοειδούς μορφής με ενδιάμεσες νησίδες οι οποίες πλημμυρίζουν κατά τη διάρκεια πλημμυρικών επεισοδίων.

Βασικά χαρακτηριστικά των πλεξοειδών ποταμών Μορφολογία  Δύο ή περισσότερα κανάλια με μικρές νησίδες που πλημμυρίζουν  Μαιανδρικός λόγος > 1,3 Τύπος φορτίου  Πυθμένιο φορτίο  Πλάτος / Βάθος > 40 Συμπεριφορά διάβρωσης  Διεύρυνση της κοίτης Συμπεριφορά απόθεσης  Μεσοποτάμιοι σχηματισμοί φραγμάτων Πλάτος/βάθος

Ανάπτυξη πλεξοειδούς ποταμού

μαίανδροι ευθυτενείς πλεξοειδείς πλεξοειδείς μαίανδροι Παροχή ύδατος στο στάδιο της υπεχείλισης Κλίση κοίτης Σχέση κλίσης κοίτης – παροχής μέγιστης στάθμης (στο σημείο υπερχείλισης) για διάφορους ποταμούς

Αναστομώμενοι Ονομάζονται οι πλεξοειδείς ποταμοί, στους οποίους οι νησίδες που δημιουργούνται έχουν τόσο μεγάλες διαστάσεις ώστε να μην πλημμυρίζουν κατά τη διάρκεια πλημμυρικών επεισοδίων του ποταμού, να καλύπτονται από βλάστηση και να αποτελούν μόνιμες νησίδες

πλεξοειδής αναστομώμενος

Χρήσιμότητα της Ταξινόμησης Εφαρμοσμένη μηχανική μηχανικήΔιαχείριση επιφανειακών υδάτων Προστασία από πλημμύρες Επιφανειακή απορροή Σταθερότητα κοιτών Πλοϊμότητα Κατασκευή χώρων αναψυχής στις όχθες ποταμών