Το λεπτό έντερο έπεται του στομάχου και προηγείται του παχέος εντέρου στην πεπτική οδό. Αποτελείται από τρία μέρη το δωδεκαδάκτυλο, τη νήστιδα και τον ειλεό. Το παχύ έντερο αποτελείται από τρία ανισομήκη τμήματα, το τυφλό έντερο με τη σκωληκοειδή απόφυση, το κόλον (ανιόν, εγκάρσιο, κατιόν και σιγμοειδές) και το απευθυσμένο ή ορθό. στομάχουπαχέος εντέρουπεπτική οδόδωδεκαδάκτυλονήστιδαειλεότυφλό έντεροσκωληκοειδή απόφυσηκόλονστομάχουπαχέος εντέρουπεπτική οδόδωδεκαδάκτυλονήστιδαειλεότυφλό έντεροσκωληκοειδή απόφυσηκόλον

Στην εντερική απόφραξη, ή αλλιώς ειλεό, δεν είναι δυνατή η προώθηση του εντερικού περιεχομένου μέσω του αυλού του εντέρου. Η εντερική απόφραξη, μπορεί να παρατηρηθεί τόσο στο επίπεδο του λεπτού όσο και στο επίπεδο του παχέος εντέρου, προσβάλλει όμως με μεγαλύτερη συχνότητα το λεπτό έντερο. Η απόφραξη στο επίπεδο του παχέος εντέρου αντιπροσωπεύει ποσοστό γύρω στο 15% του συνόλου των περιπτώσεων ειλεού. Η απόφραξη στο επίπεδο του παχέος εντέρου αντιπροσωπεύει ποσοστό γύρω στο 15% του συνόλου των περιπτώσεων ειλεού. Η εντερική απόφραξη αποτελεί τη συνηθέστερη ένδειξη χειρουργικής επέμβασης στο λεπτό έντερο.

Η εντερική απόφραξη μπορεί να είναι μηχανικής ή λειτουργικής αιτιολογίας. Η μηχανική απόφραξη ή αλλιώς αποφρακτικός ειλεός μπορεί να οφείλεται σε: 1)Έξωτοιχωματικά αίτια (δηλαδή εκτός του εντέρου) όπως συμφύσεις ή κήλες 2)Τοιχωματικά αίτια (δηλαδή διαταραχή του τοιχώματος του εντέρου) όπως όγκοι ή φλεγμονώδης νόσος του εντέρου 2)Ενδοαυλικά αίτια (δηλαδή απόφραξη αυλού του εντέρου) Η απόφραξη μπορεί να είναι πλήρης ή ατελής.

Λειτουργική απόφραξη παρατηρείται όταν ο εντερικός περισταλτισμός δεν είναι σε θέση να προωθήσει το εντερικό περιεχόμενο, ακόμη και όταν δεν υπάρχει μηχανική απόφραξη. Ο αδυναμικός ειλεός (παραλυτικός ειλεός) είναι η πιο συνηθισμένη μορφή λειτουργικής απόφραξης και ευθύνεται για τις περισσότερες περιπτώσεις εντερικής απόφραξης. Οι αποφράξεις ταξινομούνται ανάλογα με το τμήμα του εντέρου που έχει προσβληθεί. Όταν εμφανιστεί ειλεός στο τμήμα του εντέρου που έχει αποφραχθεί και κεντρικότερα παρατηρείται συσσώρευση αερίων και υγρών που προκαλούν διάταση του αυλού.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΡΑΞΗ Ή ΠΑΡΑΛΥΤΙΚΟΣ ΕΙΛΕΟΣ ΑΙΤΙΑ: Νευρογενής ή μυϊκή διαταραχή Νευρογενής ή μυϊκή διαταραχή Ιστική υποξία Ιστική υποξία Ερεθισμός του περιτοναίου λόγω αιμορραγίας, περιτονίτιδας ή διάτρησης κοίλου οργάνου Ερεθισμός του περιτοναίου λόγω αιμορραγίας, περιτονίτιδας ή διάτρησης κοίλου οργάνου Κολικός νεφρού Κολικός νεφρού Κακώσεις νωτιαίου μυελού Κακώσεις νωτιαίου μυελού Ουραιμία Ουραιμία Ηλεκτρολυτικές διαταραχές Ηλεκτρολυτικές διαταραχές Μπορεί να αποτελεί ανεπιθύμητη ενέργεια κάποιων φαρμάκων (π.χ. ναρκωτικά αναλγητικά, αντιχολινεργικά και αντιδιαρροϊκά φάρμακα, όπως η διφαινοξυλάτη) Μπορεί να αποτελεί ανεπιθύμητη ενέργεια κάποιων φαρμάκων (π.χ. ναρκωτικά αναλγητικά, αντιχολινεργικά και αντιδιαρροϊκά φάρμακα, όπως η διφαινοξυλάτη) Συχνά μετά από χειρουργικές ενδοκοιλιακές επεμβάσεις παρατηρείται προσωρινά παραλυτικός ειλεός Συχνά μετά από χειρουργικές ενδοκοιλιακές επεμβάσεις παρατηρείται προσωρινά παραλυτικός ειλεός

Η σημαντική διάταση του εντέρου, οι εμετοί και η απώλεια υγρών μέσα στον αυλό του εντέρου και την περιτοναϊκή κοιλότητα μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα τη μαζική απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών, με επακόλουθα την υποογκαιμία, την υποκαλιαιμία, τη νεφρική ανεπάρκεια και το υποογκαιμικό shock.

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Κολικοειδής πόνος Κολικοειδής πόνος Εμετός Εμετός Πολλαπλασιασμός των μικροβίων στις εκκρίσεις που λιμνάζουν στον αυλό του εντέρου Πολλαπλασιασμός των μικροβίων στις εκκρίσεις που λιμνάζουν στον αυλό του εντέρου Βορβορυγμοί (έντονοι εντερικοί ήχοι) Βορβορυγμοί (έντονοι εντερικοί ήχοι) Σε ασθενείς με λεπτό σωματότυπο μπορεί να γίνουν ορατά στο κοιλιακό τοίχωμα τα περισταλτικά κύματα των διατεταμένων ελίκων του εντέρου Σε ασθενείς με λεπτό σωματότυπο μπορεί να γίνουν ορατά στο κοιλιακό τοίχωμα τα περισταλτικά κύματα των διατεταμένων ελίκων του εντέρου Στον παραλυτικό ειλεό παρατηρείται σημαντική ελάττωση ή και πλήρης απουσία εντερικών ήχων Στον παραλυτικό ειλεό παρατηρείται σημαντική ελάττωση ή και πλήρης απουσία εντερικών ήχων Η διάταση κοιλίας είναι ελάχιστη σε περιπτώσεις υψηλής εντερικής απόφραξης, μπορεί όμως να είναι αρκετά έντονη σε περιπτώσεις χαμηλής εντερικής απόφραξης Η διάταση κοιλίας είναι ελάχιστη σε περιπτώσεις υψηλής εντερικής απόφραξης, μπορεί όμως να είναι αρκετά έντονη σε περιπτώσεις χαμηλής εντερικής απόφραξης Ευαισθησία κατά τη ψηλάφηση της κοιλίας Ευαισθησία κατά τη ψηλάφηση της κοιλίας

Διαταραχή του ισοζυγίου υγρών και ηλεκτρολυτών Διαταραχή του ισοζυγίου υγρών και ηλεκτρολυτών Υποογκαιμία Υποογκαιμία Το εξωκυττάριο υγρό παγιδεύεται στον αυλό του εντέρου και ο ασθενής παρουσιάζει εμετούς Το εξωκυττάριο υγρό παγιδεύεται στον αυλό του εντέρου και ο ασθενής παρουσιάζει εμετούς Η επιδεινούμενη αφυδάτωση και υποογκαιμία προκαλούν μεταβολές των ζωτικών σημείων Η επιδεινούμενη αφυδάτωση και υποογκαιμία προκαλούν μεταβολές των ζωτικών σημείων Ταχυκαρδία Ταχυκαρδία Ταχύπνοια Ταχύπνοια Η αρτηριακή πίεση μειώνεται Η αρτηριακή πίεση μειώνεται Πυρετική κίνηση Πυρετική κίνηση Η αποβολή ούρων μειώνεται Η αποβολή ούρων μειώνεται Παρατηρούνται σημεία υποογκαιμικού shock Παρατηρούνται σημεία υποογκαιμικού shock

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Οξεία νεφρική ανεπάρκεια Οξεία νεφρική ανεπάρκεια Δυσχέρεια στην αναπνευστική λειτουργία Δυσχέρεια στην αναπνευστική λειτουργία Διάτρηση του εντέρου Διάτρηση του εντέρου Περιτονίτιδα Περιτονίτιδα Σηπτικό shock Σηπτικό shock  Πρέπει να υπάρξει έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία και να μην καθυστερήσει η χειρουργική επέμβαση.

ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Παρατηρείται πολύ πιο σπάνια σε σύγκριση με την απόφραξη του λεπτού εντέρου ΑΙΤΙΑ: Ο καρκίνος του παχέος εντέρου Ο καρκίνος του παχέος εντέρου Συστροφή του εντέρου Συστροφή του εντέρου Εκκολπώματα Εκκολπώματα Οι φλεγμονώδεις διαταραχές του εντέρου Οι φλεγμονώδεις διαταραχές του εντέρου Ενσφήνωση κοπράνων Ενσφήνωση κοπράνων

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Δυσκοιλιότητα Δυσκοιλιότητα Κολικοειδής πόνος Κολικοειδής πόνος Εμετοί παρατηρούνται όψιμα ή και καθόλου Εμετοί παρατηρούνται όψιμα ή και καθόλου Διάταση της κοιλίας Διάταση της κοιλίας Έντονοι εντερικοί ήχοι Έντονοι εντερικοί ήχοι Κατά την ψηλάφηση της κοιλιάς μπορεί να διαπιστωθεί εντοπισμένη ευαισθησία ή μάζα Κατά την ψηλάφηση της κοιλιάς μπορεί να διαπιστωθεί εντοπισμένη ευαισθησία ή μάζαΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Μαζική διάταση του παχέος εντέρου Μαζική διάταση του παχέος εντέρου Γάγγραινα και διάτρηση του εντέρου Γάγγραινα και διάτρηση του εντέρου

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΕΝΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Η αντιμετώπιση της εντερικής απόφραξης εστιάζεται στην ελάττωση της ενδοαυλικής πίεσης, την άρση της απόφραξης και την παροχή υποστηρικτικής αγωγής. Στόχος είναι η αποσυμφόρηση του εντέρου και η αποκατάσταση του ισοζυγίου υγρών και ηλεκτρολυτών. Η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται για την άρση της μηχανικής απόφραξης ή όταν υπάρχει υποψία στραγγαλισμού.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ακτινολογικές εξετάσεις (ακτινογραφίες και αξονικές τομογραφίες) Ακτινολογικές εξετάσεις (ακτινογραφίες και αξονικές τομογραφίες) Γενική αίματος Γενική αίματος Επίπεδα αμυλάσης ορρού Επίπεδα αμυλάσης ορρού Αέρια αρτηριακού αίματος (σε απόφραξη του λεπτού εντέρου) Αέρια αρτηριακού αίματος (σε απόφραξη του λεπτού εντέρου) Ακτινογραφία κοιλίας σε όρθια θέση (σε απόφραξη του λεπτού εντέρου) Ακτινογραφία κοιλίας σε όρθια θέση (σε απόφραξη του λεπτού εντέρου) Βαριούχος υποκλυσμός (μπορεί να επιβεβαιωθεί η διάγνωση απόφραξης του παχέος εντέρου) Βαριούχος υποκλυσμός (μπορεί να επιβεβαιωθεί η διάγνωση απόφραξης του παχέος εντέρου) Σιγμοειδοσκόπηση ή κολονοσκόπηση (για την αναγνώριση της αιτίας της απόφραξης του παχέος εντέρου Σιγμοειδοσκόπηση ή κολονοσκόπηση (για την αναγνώριση της αιτίας της απόφραξης του παχέος εντέρου

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΕΙΣ Θρεπτικό ανισοζύγιο (δυσλειτουργία πεπτικού) Θρεπτικό ανισοζύγιο (δυσλειτουργία πεπτικού) Διαταραχές ύδατος/ηλεκτρολυτών & οξεοβασικής ισορροπίας (απώλεια υγρών εντός εντέρου) Διαταραχές ύδατος/ηλεκτρολυτών & οξεοβασικής ισορροπίας (απώλεια υγρών εντός εντέρου) Διαταραχή εντερικής απέκκρισης Διαταραχή εντερικής απέκκρισης Ελλιπής οξυγόνωση (επιπόλαιες αναπνοές λόγω κοιλιακής διάτασης, shock) Ελλιπής οξυγόνωση (επιπόλαιες αναπνοές λόγω κοιλιακής διάτασης, shock) Πόνος, πυρετός, μείωση κινητικότητας Πόνος, πυρετός, μείωση κινητικότητας Άγχος, αγωνία για κλινική πορεία, επικείμενη επέμβαση Άγχος, αγωνία για κλινική πορεία, επικείμενη επέμβασηΣΚΟΠΟΙ Ανακούφιση από πόνο, δυσχέρειες, άγχος Ανακούφιση από πόνο, δυσχέρειες, άγχος Αντιμετώπιση ηλεκτρολυτικών & οξεοβασικών διαταραχών Αντιμετώπιση ηλεκτρολυτικών & οξεοβασικών διαταραχών Προαγωγή θρέψης, φυσιολογικών συνηθειών εντέρου Προαγωγή θρέψης, φυσιολογικών συνηθειών εντέρου Πρόληψη υποτροπής Πρόληψη υποτροπής

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Ρινογαστρικός ή ρινοεντερικός σωλήνας (ανάλογα με το ύψος απόφραξης) Ρινογαστρικός ή ρινοεντερικός σωλήνας (ανάλογα με το ύψος απόφραξης) Χορήγηση αναλγητικών, αντιβιοτικών ευρέος φάσματος (κίνδυνος ανάπτυξης σηψαιμίας) Χορήγηση αναλγητικών, αντιβιοτικών ευρέος φάσματος (κίνδυνος ανάπτυξης σηψαιμίας) IV χορήγηση ύδατος/ηλεκτρολυτών (αναπλήρωση απωλειών) – προηγείται μέτρηση ισοζυγίου, κεντρικής φλεβικής πίεσης IV χορήγηση ύδατος/ηλεκτρολυτών (αναπλήρωση απωλειών) – προηγείται μέτρηση ισοζυγίου, κεντρικής φλεβικής πίεσης Επί παραλυτικού ειλεού, διόρθωση αιτίου (πχ. υποκαλιαιμία) & χορήγηση φαρμάκων που ενισχύουν τον περισταλτισμό Επί παραλυτικού ειλεού, διόρθωση αιτίου (πχ. υποκαλιαιμία) & χορήγηση φαρμάκων που ενισχύουν τον περισταλτισμό Προετοιμασία για εκτομή εντέρου, δημιουργία κολοστομίας, αντίστοιχη φροντίδα Προετοιμασία για εκτομή εντέρου, δημιουργία κολοστομίας, αντίστοιχη φροντίδα Κίνδυνοι επέμβασης: αιμορραγία, λοιμώξεις, ατελεκτασία, θρομβοεμβολή Κίνδυνοι επέμβασης: αιμορραγία, λοιμώξεις, ατελεκτασία, θρομβοεμβολή Ψυχολογική υποστήριξη & πληροφόρηση, αγωγή υγείας Ψυχολογική υποστήριξη & πληροφόρηση, αγωγή υγείας