ΥΠΟΔΟΧΕΑΣ ΤΩΝ Τ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ I.Εισαγωγικά στοιχεία II.Δομή του TCR III.Οργάνωση των γονιδίων του TCR IV.Το σύμπλεγμα του TCR (TCR-CD3) V.Συνυποδοχείς και συνοδά μόρια VI.Το φαινόμενο της αλλοενεργότητας (alloreactivity) ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 20 / Ρ. Τσιτσιλώνη
Το τριμερές σύμπλεγμα αναγνώρισης & ενεργοποίησης του Τ κυττάρου 2
Εισαγωγικά στοιχεία Jim Allison, 1982 Διαφορές TCR και BCR: ΤCR μόνο προσδεδεμένος σε Τ κύτταρα MHC-περιορισμός TCR γονίδια δεν υπόκεινται σε σωματικές μεταλλάξεις 3
Δομικές διαφορές TCR και BCR 4
Ο MHC-περιορισμός στην αναγνώριση 5
Το κλασικό πείραμα της κλωνοποίησης των TCR γονιδίων (1) (3) (4) (2) Hedrick and Davis, 1984 β-αλυσίδα TCR 6
Δομή υποδοχέα T λεμφοκυττάρων (αβTCR) 7
Σύγκριση δομής TCR και BCR 8
Τι είναι ο TCR ? (δια χειρός Jim Allison) (or γ and δ) 9
Bασική δομή TCR Διαφορά στη γωνία!!! 10
O ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ανασυνδυασμός των γονιδίων του TCR a- και γ- αλυσίδες : V J - C β- και δ- αλυσίδες : V D J - C V: variable D: diversity J: joining C: constant πολλαπλά γονίδια Σειρά ανασυνδυασμού 11
Το παράδειγμα των Β κυττάρων 12
Η οργάνωση των γονιδίων του TCR στο ποντίκι γονίδια α και δ αλυσίδας στο ίδιο χρωμόσωμα 13
Στον άνθρωπο 14
Ανασυνδυασμός γονιδίων α- και β-αλυσίδων και τα τελικά πρωτεϊνικά προϊόντα 15
Επιπλέον μηχανισμοί δημιουργίας της ποικιλομορφίας των TCR και BCR Συνδυαστική ποικιλομορφία Συνδετική ποικιλομορφία Προσθήκη νουκλεοτιδίων 16
17
Πιθανοί αριθμοί συνδυασμών TCR στο ποντίκι 18
Θεωρητικός αριθμός συνδυασμών αβTCR στο ποντίκι 19
Οι πολυγονιδιακές οικογένειες του TCR στον άνθρωπο Αριθμός γονιδιακών τμημάτων γονίδιοχρωμόσωμαVDJC α-αλυσίδα δ-αλυσίδα β-αλυσίδα γ-αλυσίδα
Η συνολική ποικιλομορφία αντισωμάτων και αβTCR στον άνθρωπο 21
Η αλληλεπίδραση TCR + MHC-πεπτίδιο υποδοχέας ανθρώπινου Τ λεμφοκυττάρου πεπτίδιο από τον HTLV-1 HLA-A2 τάξης Ι μόριο 22
To σύμπλεγμα του TCR: το μόριο CD3 (I) ΙΤΑΜ = immunoreceptor tyrosine-based activation motifs 23
To σύμπλεγμα του TCR: το μόριο CD3 (II) 24
Οι συνυποδοχείς των Τ κυττάρων, CD4 και CD8 CD8+ κυτταροτοξικά Τ κύτταρα CD4+ βοηθητικά Τ κύτταρα 25
Τα CD4 και CD8 αναγνωρίζουν τα MHC μόρια α3 επικράτεια β2 επικράτεια 26
Αναγνώριση αντιγόνου και μεταβίβαση σήματος 27
Το σύμπλεγμα του TCR: το μόριο CD3 και οι συνυποδοχείς CD4 και CD8 28
Σημαντικά συνοδά μόρια του TCR 29
Η παρουσίαση του Ag στον TCR των Th 30
Η σταθεροποίηση της σύνδεσης TCR + MHC-πεπτίδιο από τα συνοδά μόρια 31
Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων 32
Η σημασία των κυτταροκινών, το 3 ο σήμα 33
Επαγωγή ανασταλτικών μηνυμάτων από το CTLA-4 34
Και άλλα σήματα! 35
Το φαινόμενο της αλλοενεργότητας Φυσιολογική αναγνώριση συμπλέγματος εαυτό MHC μόριο-ιικό πεπτίδιο από τον TCR Ο ίδιος TCR μπορεί να αναγνωρίζει ξένο MHC μόριο-ξένο πεπτίδιο, όταν το αλλογενές σύμπλεγμα μοιάζει δομικά με τον φυσιολογικό του συνδέτη. Αλλοενεργά Τ κύτταρα: 1-5% 36