Μιχαήλ Α. Αντάπασης, LLM Partner Antapasis-Albouras-Asanakis Law Office 6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ Η έννοια των εγγυήσεων (warranties) στη ναυτική ασφάλιση

6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ ΘΕΜΕΛΙO ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΗΣ υπόσχεται, έναντι καταβολής ασφαλίστρου, να αποζημιώσει τον ασφαλισμένο σε περίπτωση επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου ΑσφαλιστήςΑσφαλισμένος Η ναυτιλία παρουσιάζει αυξημένους κινδύνους όχι τόσο λόγω της φύσης της αλλά κυρίους λόγου του όγκου των μεταφορών. Ανάγκη ύπαρξης συγκεκριμένων δηλώσεων –ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ από την πλευρά του Ασφαλισμένου, προκειμένου ο Ασφαλιστής να μπορεί να συντάξει ολοκληρωμένη ασφαλιστική πρόταση με συγκεκριμένο ασφάλιστρο και την προστασία του σε μετέπειτα μεταβολή.

6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ Νομικό πλαίσιο Ναυτικής Ασφάλισης ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ Η πλειοψηφία των συμβάσεων ασφάλισης που αφορούν την Ελληνική ναυτιλία διέπονται από το Aγγλικό Δίκαιο Αγγλικό εθιμικό δίκαιο (Common Law) Case Law Όλες οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από μια συμφωνία δεν φέρουν την ίδια βαρύτητα (i) Conditions (ii) Warranties Ανάληψη υποχρέωσης από τον ασφαλισμένο (i) ως προς την ακρίβεια γεγονότων ή δηλώσεων, (ii) ως προς την συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια της ασφάλισης. MIA Insurance Act 2015

Section 33 (MIA). Nature of warranty (1) A warranty.... means a promissory warranty,.... by which the assured undertakes that some particular thing shall or shall not be done, or that some condition shall be fulfilled, or whereby he affirms or negatives the existence of a particular state of facts. Η έννοια παρέμεινε σταθερή για περισσότερο από ένα αιώνα. Παρά ταύτα, η ακαμψία και η αοριστία του όρου έκανε δύσκολη την προσαρμογή στον 21 ο αιώνα UK Insurance Act 2015 Διαφορετική έννοια από representations, conditions, innominate terms. Διαφορετική προσέγγιση common law – civil law. 6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ

6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ Representations vs Warranties Pawson v. Watson (1778) Το πλοίο έπρεπε να φέρει 12 κανόνια και πλήρωμα 20 ναυτών. Κατά τον απόπλου έφερε 10 κανόνια και πλήρωμα 16 ναυτών. Η δήλωση δεν είχε ενσωματωθεί στη σύμβαση ασφάλισης και επρόκειτο για απλή δήλωση (representation) και όχι εγγύηση (warranty) από την πλευρά του ασφαλισμένου. «… a warranty inserted in a policy must be literally and strictly complied with. A representation need only be substantially performed.» De Hahn v. Hartley (1786) Η ασφαλιστική σύμβαση προέβλεπε ότι το πλοίο θα αναχωρούσε με πλήρωμα 50 ναυτών. Απέπλευσε με πλήρωμα 46 και παρά του ότι αργότερα προστέθηκαν 6 ναύτες, κρίθηκε ότι υπήρξε παράβαση της εγγύησης. «there is a material distinction between a warranty and a representation….. The very meaning of a warranty is to preclude all questions whether it has been substantially complied with. It must be literally so».

6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ ΕΙΔΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ Ι. Ρητές Εγγυήσεις (Express Warranties) Section 35 ΜΙΑ 1906 (1)An express warranty may be in any form of words from which the intention to warrant is to be inferred. (2)An express warranty must be included in, or written upon, the policy, or must be contained in some document incorporated by reference into the policy. (3)An express warranty does not exclude an implied warranty, unless it be inconsistent therewith. Καταχωρούνται ρητά στο ασφαλιστήριο και αποτελούν τμήμα αυτού Υπόκεινται σε ερμηνεία σε περίπτωση διαφωνίας Η ερμηνεία γίνεται κυρίως με βάση την ακριβή έννοια και λιγότερο με βάση τη λογική Απαιτείται ακριβής και κυριολεκτική εκπλήρωση

ΕΙΔΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ Ι. Ρητές Εγγυήσεις (Express Warranties), συνέχεια Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ (Ι) Γεωγραφικά Όρια (ΙΙ) Αποκλεισμός τοποθεσιών (ΙΙΙ) Αποκλεισμός χρονικών περιόδων Περιορισμοί στην πλοήγηση (Limits of navigation) (Ι) Εγγύηση ότι το πλοίο είναι ασφαλές σε συγκεκριμένη ημερομηνία. (ΙΙ) Εγγύηση ύπαρξης του πλοίου «στο λιμάνι» σε συγκεκριμένη ημερομηνία. Ασφάλεια σε συγκεκριμένο χρόνο & τόπο (…at a particular time and place) (Ι) Απόπλους μέχρι συγκεκριμένη ημερομηνία. (IΙ) Απόπλους από συγκεκριμένο λιμάνι (IΙΙ) Σημαντική κυρίως όταν επηρεάζεται η ασφάλεια του πλοίου από μετεωρολογικές συνθήκες. Εγγύηση Απόπλου (…as to time of sailing) (…to depart or to sail from)

ΕΙΔΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΙΙ. Σιωπηρές Εγγυήσεις (Ιmplied Warranties) 6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ “Where insurable property, whether ship or goods, is expressly warranted neutral, there is an implied condition that the property shall have a neutral character at the commencement of the risk, and that, so far as the assured can control the matter, its neutral character shall be preserved during the risk.” Oυδετερότητα (Neutrality) αρθ. 36 MIA Seavision Investments SA vs Evennett (The Tiburon), 1990: Ευθύνη του ασφαλειομεσίτη (broker) λόγω μη ασφαλιστικής κάλυψης του πλοιοκτήτη από τους τελικούς ασφαλιστές (following underwriters). Το πλοίο έφερε σημαία Παναμά αλλά η σύμβαση ανέφερε: «Η σύμβαση επεκτείνεται μόνο σε πλοία υπό Γερμανική σημαία». Απουσία Εγγύησης Εθνικότητας, αρθ.37 MIA Αξιοπλοΐα (Seaworthiness), αρ. 39(1) MIA

Αξιοπλοΐα (Seaworthiness) 6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ Η αξιοπλοΐα είναι όρος σχετικός και ελαστικός και αφορά του συνήθεις κινδύνους και εξετάζεται in concreto. Συμπεριλαμβάνει: α) μηχανικό εξοπλισμό β) επαρκές και ικανό πλήρωμα γ) επαρκή και ποιοτικά καύσιμα δ) σωστή στοιβασία φορτίου Η γνώση του Ασφαλισμένου είναι αδιάφορη. Μπορεί να αποκλεισθεί μόνο με ρητό και σαφή τρόπο στη σύμβαση ασφάλισης.

Αξιοπλοΐα (Seaworthiness) 6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ “Quebec Marine Ins. Co. v. Commercial Bank of Canada”: Όρος που εξαιρούσε ζημία από «σαπίλα, εγγενή ελαττώματα και άλλη αναξιοπλοΐα». Ο λέβητας του πλοίου ήταν από την αρχή ελαττωματικός και παρόλο που αργότερα επιδιορθώθηκε, ο Ασφαλιστής δεν ήταν υπόχρεος αποζημίωσης. “…at all times….” The Milasan (2000) “warranted professional skippers and crew at all times” “At all times means AT ALL TIMES not at some times…” Pratt vs Aigaion Insurance (2009) “….experienced skipper on board and in charge at all times ….” “Ambiguous term interpreted in favor of the party that did not draft the contract”

Αξιοπλοΐα (Seaworthiness) 6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ Voyage Charter Κατά την έναρξη του ταξιδιού το πλοίο θα είναι αξιόπλοο (από όλες τις απόψεις) για το σκοπό του συγκεκριμένου ταξιδιού (Steel v State Line SS Co. [1877]). Η αξιοπλοΐα καλύπτει τόσο τη φυσική όσο και τη νομική κατάσταση του πλοίου. Αφορά μόνο το «πλοίο» και όχι οχήματα που ενεργούν στην ξηρά, γερανούς ξεφορτώματος, φάρους κλπ. Εφόσον το πλοίο βρίσκεται σε λιμάνι η αξιοπλοΐα συμπεριλαμβάνει τη δυνατότητα αντιμετώπισης των συνηθισμένων κινδύνων του λιμανιού (“At and from” policy). Δυνατότητα εξαίρεσης ή περιορισμού: “seaworthiness admitted” clause, “held covered” clause, “Inchmaree clause” Ταξίδι σε διάφορα στάδια (The Vortigen [1899]) – Το πλοίο θα πρέπει να φέρει κατά την έναρξη κάθε σταδίου τον ανάλογο εξοπλισμό. Time Charter Gibson v. Small (1853): Δεν υπάρχει σιωπηρή εγγύηση αξιοπλοΐας αλλά όταν το πλοίο είναι αναξιόπλοο, ο Ασφαλιστής δεν καλύπτει ζημία που οφείλεται σε αναξιοπλοΐα. The Star Sea (2005)

ΠΕΡΙΠΤΏΣΕΙΣ ΑΝΑΞΙΟΠΛΟΪΑΣ (Unseaworthiness) 6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ Βύθιση σε σύντομο διάστημα μετά τον απόπλου δίχως ύπαρξη ασυνήθιστου κινδύνου Υπερφόρτωση ή κακή στοιβασία Εξοπλισμός – Εφοδιασμός Μη λήψη κατάλληλων προφυλάξεων Ικανό Πλήρωμα (Ζητήματα Πιστοποίησης)

ΕΙΔΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΙΙ. Σιωπηρές Εγγυήσεις (Implied Warranties) συνέχεια Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ (Ι)”Fit to carry” : αφορά αξιοπλοϊα πλοίου και όχι φορτίου. (ΙΙ)”Unseaworthiness & Unfitness exclusion clause” Institute Cargo Clauses: Απαλλαγή κάλυψης σε περίπτωση γνώσης του ασφαλισμένου κατά τη στιγμή της φόρτωσης. Ασφάλεια Φορτίου (Cargoworthiness) (Ι) Εγγύηση νομιμότητας της ασφαλιζόμενης πράξης. Δεν μπορεί να εξαιρεθεί:(Vide Gadge v Royal Exchange Assurance Corp. [1900]) (ΙΙ) Εγγύηση ότι θα εκτελεστεί με νόμιμο τρόπο. (ΙΙΙ) “the adventure insured”: Χρήση ευρύτερου όρου από το «ταξίδι» (voyage) προκειμένου να εφαρμόζεται δε όλες τις ασφαλίσεις ανεξαρτήτου φύσης ή είδους (time/voyage charter) Νομιμότητα (αρθ. 3 & 41 MIA) Non-Deviation

ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ (BREACH OF WARRANTIES) 6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ MIA s. 34(2): Once a breach always a breach. “The Good Luck” (1991): Μη αυστηρή συμμόρφωση με την εγγύηση οδηγεί σε αυτόματη απαλλαγή των υποχρεώσεων του Ασφαλιστή ακόμη και εάν διορθωθεί αργότερα. Δεν υπάρχει ανάγκη αιτιώδους συνάφειας. “Hussain v. Brown” (1996): “It must be remembered that a continuing warranty is a draconian term...” Δυνατότητα σιωπηρής αποδοχής της παραβίασης από τον Ασφαλιστή βάσει της αρχής Estoppel. Insurance Act 2015 (part 3): 1.Αναστολή ευθύνης Ασφαλιστή μέχρι τη θεραπεία της παραβίασης 2.Έλεγχος αιτιώδους συνάφειας (Causality link) 3.Αποκλεισμός “basis of the contract clauses”

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ «Ασφάλεια» για τον Ασφαλιστή Οι Εγγυήσεις θα πρέπει: 1. Να ορίζονται ως «Εγγυήσεις». 2. Να ορίζονται συμβατικά με τρόπο ευρύ και ορισμένο. Πρόσωπα, Σκοπός, Διάρκεια. 3. Να αποφεύγεται η σύγκρουσή τους με άλλους όρους της σύμβασης. 4. Η σύμβαση θα πρέπει να ανανεώνεται προκειμένου να ενσωματώνει τη διατύπωση της ΜΙΑ. «Ασφάλεια» για τον Ασφαλισμένο 1.Διαρκής κάλυψη. 2.Σταθερό επιχειρησιακό περιβάλλον. 3.Ενημέρωση του ασφαλιστή για την πραγματική κατάσταση παρά την αύξηση του κόστους ασφάλισης.

6 Aπριλίου 2016 «Ναυτασφαλίσεις: από τη θεωρία στην πράξη» ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ «Μεγάλη μπουκιά φάε … μεγάλη κουβέντα μην πεις»