Η νέα προγραμματική περίοδος για την Ελλάδα στην «Ευρώπη 2020»

Στόχος του position paper από πλευράς Επιτροπής  Αντιμετώπιση των τρεχουσών προκλήσεων  Διατύπωση των βασικών επενδυτικών προτεραιοτήτων  Προώθηση ολοκληρωμένης προσέγγισης βασισμένης στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση Ποιες οι Προκλήσεις για την Ελλάδα κατά την Επιτροπή ?  Έλλειψη ανταγωνιστικότητας στην οικονομία  Υψηλή ανεργία και κοινωνικός αποκλεισμός  Ανεπάρκεια δικτύου βασικών υποδομών  Ανεπαρκής χρήση φυσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών  Αδύναμη δημόσια διοίκηση

Στρατηγική Προσέγγιση Η Επιτροπή υιοθετεί το Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο (Common Strategic Framework – CSF) για όλα τα ταμεία ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΤΣ, ΕΓΤΑΑ και ΕΤΘΑ ως παράρτημα του Γενικού Κανονισμού H Επιτροπή είχε προτείνει υποχρεωτική ποσόστωση των διαρθρωτικών πόρων ως προς το ΕΚΤ:  25% για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές  40% για τις περιοχές σε μετάβαση  52% για τις περισσότερο ανεπτυγμένες περιοχές

Το Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) - Partnership Agreement:  Ετοιμάζεται σε εθνικό επίπεδο με τη συμμετοχή των εταίρων και υποβάλλεται εντός 4 μηνών από την έγκριση του Κανονισμού.  Η Επιτροπή εξετάσει τη συνάφεια του ΣΕΣ με τον Γενικό Κανονισμό, το ΚΣΠ, τις ειδικές συστάσεις του Συμβουλίου και τις ex ante αξιολογήσεις των προγραμμάτων και εγκρίνει εντός 4 μηνών από την υποβολή.  Σε περίπτωση που το ΚΜ λαμβάνει οικονομική ενίσχυση (πχ Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας) η οποία συνδέεται με πρόγραμμα προσαρμογής, η Επιτροπή δύναται να αναθεωρήσει το ΣΕΣ και τα ΕΠ χωρίς πρόταση από το ΚΜ

Προγραμματισμός – Επιχειρησιακά Προγράμματα Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ)  Υποβάλλονται 3 μήνες μετά την έγκριση του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) - Partnership Agreement  Εξειδικεύουν τη συνεισφορά των συγκεκριμένων παρεμβάσεων στη στρατηγική της ΕΕ για έξυπνη, βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς  Περιλαμβάνουν τις απαραίτητες πληροφορίες για τις θεματικές προτεραιότητες, κατανομή των διαθέσιμων πόρων, διαδικασίες υλοποίησης και μείωσης της επιβάρυνσης των δικαιούχων.  Τα ΕΠ διαρθρώνονται με άξονες προτεραιότητας οι οποίοι περιλαμβάνουν τους δείκτες εκροών και αποτελέσματος καθώς και τους κοινούς δείκτες ανά ταμείο.

Στρατηγική Προσέγγιση –11 Θεματικοί Στόχοι για την επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020  Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας  Ενίσχυση της πρόσβασης, και χρήσης και ποιότητας, των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας  Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, του γεωργικού τομέα (για το ΕΓΤΑΑ), και της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών (για το Ταμείο Αλιείας)  Ενίσχυση της μετάβασης προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς  Προώθηση της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές, της πρόληψης και της διαχείρισης του κινδύνου  Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων  Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και απομάκρυνση των σημείων συμφόρησης σε σημαντικά δίκτυα υποδομών  Προώθηση της απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων  Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας  Επένδυση στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και στη δια βίου μάθηση  Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης

Επενδυτικές προτεραιότητες που προτείνει :  Περιβάλλον φιλικό προς την επιχειρηματικότητα  Αύξηση συμμετοχής στην αγορά εργασίας, ενεργός συμμετοχή και ενδυνάμωση πολιτικών εκπαιδευτικών ικανοτήτων & δεξιοτήτων  Αποδοτικό & αποτελεσματικό δίκτυο έργων βασικών υποδομών  Αποτελεσματική χρήση φυσικών πόρων στην οικονομία, φιλικών προς το περιβάλλον  Μεταρρυθμίσεις για ένα αποδοτικό και λειτουργικό σύστημα διαχείρισης

Επιχειρηματικότητα  Μείωση διαχειριστικού κόστους, διοικητικού βάρους, γραφειοκρατίας & απλοποίηση νομικού πλαισίου για ενδυνάμωση επιχειρηματικότητας  Διευκόλυνση Πρόσβασης σε χρηματοδότηση & παροχή εξειδικευμένων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις  Στοχευμένες επενδύσεις σε συγκεκριμένους τομείς που έχουν ή μπορούν να δημιουργήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα. Δημιουργία πόλων ανάπτυξης ή πόλων αριστείας  Εξειδίκευση εργατικού δυναμικού λόγω μεταβαλλόμενου επιχειρηματικού και βιομηχανικού περιβάλλοντος  Στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης που θα λαμβάνει υπόψη δυνατότητες Ε&Τ, συνεργασία Πανεπιστημίων-Ερευνητικών Κέντρων κλπ  Ηλεκτρονικό Επιχειρείν

Ενεργός συμμετοχή στην αγορά εργασίας  Καινοτόμες πολιτικές ενεργοποίησης νεολαίας & νέων ανέργων με στόχο την ένταξής τους στην αγορά εργασίας και τη μείωση της ανεργίας  Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της επάρκειας των πολιτικών για τη μείωση της ανεργίας. Ανάπτυξη του τομέα της κοινωνικής οικονομίας με πρόβλεψη για τη φύλαξη των παιδιών την φροντίδα των ηλικιωμένων κλπ  Ενδυνάμωση της στρατηγικής για την Τρίτη ηλικία με ύπαρξη επαρκούς συστήματος δημόσιας υγείας  Προώθηση στρατηγικής & πολιτικών ενεργού ενσωμάτωσης  Βελτίωση της ποιότητας εκπαίδευσης και της διασύνδεσης της αγοράς εργασίας με την δια βίου μάθηση και τις εκπαιδευτικές δεξιότητες  Ενίσχυση κοινωνικής ενσωμάτωσης & μείωση φτώχιας

Δίκτυα βασικών έργων υποδομών  Βελτιστοποίηση όλων των υποδομών προσβασιμότητας που περιλαμβάνουν επίσης θαλάσσιες διασυνδέσεις & μετακινήσεις, διασυνοριακούς κόμβους-τελωνεία, υποδομές για ιστιοπλοϊκά σκάφη & κρουαζιερόπλοια κλπ  Ανάπτυξη αποδοτικής στρατηγικής πολυτροπικών μεταφορών  Αξιοποίηση λιμένων  Εκσυγχρονισμός ενεργειακών δικτύων, κυρίως δικτύων ηλεκτροδότησης και φυσικού αερίου  Διασφάλιση αποδοτικής διαχείρισης υγρών και στερεών αποβλήτων

Αξιοποίηση φυσικών πόρων για ανάπτυξη & απασχόληση  Βελτίωση διαχείρισης φυσικών πόρων & ενεργειακής προστασίας Προστασία εδάφους, διαχείριση υδάτινων πόρων, βελτίωση σχεδιασμού και χρήσεων γης, προστασία και αποκατάσταση δασικών εκτάσεων, προστασία βιοποικιλότητας, διασφάλιση καλών πρακτικών στην κτηνοτροφία και αειφορία στην ανάπτυξη των παράκτιων κοινοτήτων  Προσαρμογή & περιορισμός της κλιματικής αλλαγής Στρατηγικές πρόληψης πλημμύρων, διάβρωσης εδάφους, δασικών πυρκαγιών και διασφάλιση ποιότητας αέρα στις αστικές περιοχές  Προώθηση και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Προώθηση καινοτόμων ενεργειακών τεχνολογιών, βελτίωση ενεργειακής αποδοτικότητας, προώθηση οικονομικά αποδοτικής παροχής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Χωρική Συνοχή  Δυνατότητα διαμόρφωσης τοπικών προγραμμάτων ανάπτυξης (στα πρότυπα των δράσεων Leader) τα οποία προωθούνται από την τοπική κοινωνία, επικεντρώνονται σε μία περιοχή (υπο- περιφέρεια) και μπορούν να συγχρηματοδοτηθούν από όλα τα ταμεία. Αναδεικνύεται ο ρόλος των φορέων εκτός του δημόσιου τομέα (π.χ. ΜΚΟ, ιδιωτικός τομέας) μέσω της υποχρεωτικής συμμετοχής άνω του 50%.  Διάθεση min 5% των πόρων του ΕΤΠΑ για δράσεις βιώσιμης αστικής ανάπτυξης μέσω Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων (Integrated Territorial Investments) των οποίων οι διατιθέμενοι πόροι δύναται να προέρχονται από πολλά ΕΠ και Άξονες Προτεραιότητας  Δημιουργία πλατφόρμας αστικής ανάπτυξης: Δημιουργία δικτύου πόλεων & υιοθέτηση στο ΣΕΣ λίστας πόλεων που θα συμμετέχουν στην πλατφόρμα (max 20 ανά ΚΜ)  Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για "Καινοτόμες δράσεις στο πλαίσιο της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης" με max χρηματοδότηση 0,2% του ΕΤΠΑ

ΕΤΠΑ – Πεδίο Εφαρμογής  Ορίζεται συγκεκριμένο % πόρων σε περιορισμένο αριθμό θεματικών στόχων  Το ΕΤΠΑ επικεντρώνεται στην έρευνα και καινοτομία (θεματικός στόχος 1), τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (θεματικός στόχος 2), τη στήριξη ΜΜΕ (θεματικός στόχος 3) και την οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (θεματικός στόχος 4)

ΕΤΠΑ – Θεματική Συγκέντρωση Περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες & περιφέρειες σε μετάβαση  Διάθεση min 80% των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο, στους θεματικούς στόχους 1, 2, 3 και 4 – Μin 20% των πόρων στο στόχο 4 Περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες & περιφέρειες σε μετάβαση, πρώην Στόχου 1  Διάθεση min 60% των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο, στους θεματικούς στόχους 1, 2, 3 και 4 - Μin 20% των πόρων στο στόχο 4 Λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες  Διάθεση min 50% των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο, στους θεματικούς στόχους 1, 2, 3 και 4 – Μin 10% των πόρων στο στόχο 4

ΕΚΤ – Θεματική Συγκέντρωση Ορίζεται συγκεκριμένο % των πόρων σε περιορισμένο αριθμό στόχων Περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες  Διάθεση min 80% των πόρων του ΕΚΤ κάθε ΕΠ σε μέχρι τέσσερις (4) επενδυτικές προτεραιότητες Περιφέρειες σε μετάβαση  Διάθεση min 70% των πόρων του ΕΚΤ κάθε ΕΠ σε μέχρι τέσσερις (4) επενδυτικές προτεραιότητες Λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες  Διάθεση min 60% των πόρων του ΕΚΤ κάθε ΕΠ σε μέχρι τέσσερις (4) επενδυτικές προτεραιότητες Τουλάχιστον 20% των συνολικών πόρων του ΕΚΤ σε κάθε ΚΜ διατίθενται στο θεματικό στόχο 9 «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμησης της φτώχειας»

Ταμείο Συνοχής – Πεδίο Εφαρμογής  To Ταμείο Συνοχής καλύπτει τις χώρες της ΕΕ με Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα < 90% του μ.ο. της ΕΕ τα έτη  (Η Ελλάδα είναι στο 89,6 %)  Το Ταμείο Συνοχής ενισχύει δράσεις στους τομείς Περιβάλλοντος και Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών

Μεταρρυθμίσεις για μια αποδοτική διαχείριση  Μεταρρυθμίσεις οργανωτικής και διοικητικής μορφής για αύξηση της διοικητικής ικανότητας με ενίσχυση της στρατηγικής διοίκησης και του συντονισμού μεταξύ των Υπουργείων και των άλλων φορέων Δημόσιας Διοίκησης  Μεταρρύθμιση δικαστικού συστήματος  Αποτελεσματική διοίκηση τομέων διαχείρισης δημόσιου χρήματος (συμβάσεις, προκηρύξεις, διαγωνισμοί)  Ηλεκτρονική διακυβέρνηση (ηλεκτρονική διαβούλευση & σύστημα ηλεκτρονικών υπογραφών)  Ηλεκτρονικές υπηρεσίες στους πολίτες (δηλώσεις εισοδήματος, πληρωμή φόρων, έκδοση αδειών και πιστοποιητικών)

Παράγοντες επιτυχίας = εκ των προτέρων αιρεσιμότητες (ex-ante conditionalities)  Διοικητική μεταρρύθμιση & αποδοτική διαχείριση (μία στρατηγική ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας και αλλαγών στη Δ.Δ.)  Δομημένη στρατηγική υποβοήθησης επιχειρήσεων στο ξεκίνημά τους  Μείωση φτώχιας, κοινωνικού αποκλεισμού, σχολικής διαρροής  Στρατηγική ψηφιακής ανάπτυξης & έξυπνης εξειδίκευσης που θα περιλαμβάνει και στρατηγική καινοτομίας (εθνική-περιφερειακή)  Κρατικές ενισχύσεις – ανεξάρτητη αρχή διαχείρισής τους  Τιμολογιακές πολιτικές «ορθής» χρήσης υδάτινων πόρων  Πολυετές στρατηγικό σχέδιο για ιχθυοκαλλιέργειες – ειδικά μέτρα για αγροτική ανάπτυξη & ενίσχυση ιχθυοκαλλιεργειών  Εφαρμογή Κοινοτικών Οδηγιών για τη σωστή διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων

Επίτευξη των στόχων - ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ  Εγγύτητα στα κέντρα αποφάσεων, αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων, χρηστή οικονομική διαχείριση  Συνεργασία σε όλα τα επίπεδα για ορθή διαχείριση των πόρων, αξιοποίηση του χρόνου & αποδοτική διοίκηση του προσωπικού  Εφαρμογή καλών πρακτικών & μαθημάτων του παρελθόντος  Δημιουργία ισχυρού πλαισίου πολιτικής και κέντρου συντονισμού ενεργειών με σαφή διαχωρισμό αρμοδιοτήτων και μεγαλύτερο βαθμό υπευθυνότητας από τους εμπλεκόμενους φορείς  Ενεργός συμμετοχή εμπλεκόμενων εταίρων  Ενίσχυση συντονισμού στις προπαρασκευαστικές δράσεις

Πηγές : ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ – ΕΣΠΑ ΕΘΝΙΚΗ ΑΡΧΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΕΣΠΑ ΓΕΝΙΚΗ ΔΝΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΕ POSITION PAPER 2012, ΕΕ ΕΥΣΣΑΑΠ Διαρθρωτική Πολιτική Νέοι Κανονισμοί