Μάθημα 5ο – 20/11/2015 Α’ βοήθειες σε Πνιγμό - Λιποθυμία ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΙΟΥΤΑ Α. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ (MSc) ΕΞΑΜΗΝΟ Γ’ ΤΜΗΜΑ ΒΟΗΘΟΣ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ 2015

ΠΝΙΓΜΟΣ Πνιγμός είναι μία μορφή ασφυξίας που οφείλεται σε μηχανική απόφραξή της αναπνευστική οδού. Τα συνηθέστερα αίτια πνιγμού είναι: Α) από ξένο σώμα (φαγητό ή αντικείμενο) Β) από το νερό.

Πνιγμός από ξένο σώμα Ένα ξένο σώμα στον αεραγωγό (πνιγμός) αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση και απαιτεί άμεση προσοχή. Το ξένο σώμα μπορεί να κολλήσει σε πολλά διαφορετικά σημεία εντός του αεραγωγού.   Πνιγμονή μπορεί να συμβεί από κάθε λογής ξένο σώμα. Το θύμα συνήθως φέρνει τα χέρια του στο λαιμό και δεν μπορεί να μιλήσει, το χρώμα του δέρματος γίνεται μπλε και στη συνέχεια χάνει τις αισθήσεις του.

Συμπτώματα πνιγμονής από ξένο σώμα Συριγμός: είναι συνεχής υψίσυχνος μουσικός ήχος που κυρίως ακούγεται στην εκπνοή. Οφείλεται σε στροβιλώδη ροή του αέρα μετά από απόφραξη του λάρυγγα ή της εξωθωρακικής μοίρας της τραχείας από δονήσεις των αρυταινοεπιγλωτιδικών πτυχών και της γλωττίδας ή από παρουσία υψηλής αρνητικής ενδοθωρακικής πίεσης στην προσπάθεια να διατηρηθεί φυσιολογικός κυψελιδικός αερισμός Βήχας που χειροτερεύει Ωχρότητα ή κυάνωση Αίσθημα δυσφορίας που συνεχώς μεγαλώνει Αδυναμία ομιλίας Πόνος στην περιοχή του λαιμού ή του θώρακα Βραχνή φωνή Λιποθυμία Δυσκολία στην αναπνοή Απώλεια σφυγμού Σταδιακή απώλεια συνείδησης Ανακοπή και θάνατος.

Κλινικές εκδηλώσεις πνιγμών Πνιγμός ολική απόφραξη αναπνευστικού συστήματος Το άτομο φέρνει τα χεριά του στο λαιμό και δεν μπορεί να μιλήσει. Το χρώμα του δέρματος γίνεται μπλε. Απώλεια αισθήσεων. Απώλεια σφυγμού σε μεγάλα αγγεία (π.χ. καρωτίδες). Ανακοπή λειτουργίας καρδιάς και θάνατος. μερική απόφραξη αναπνευστικού συστήματος Η καρδιά απουσία Ο2 λειτουργεί μόνο 4 min. Ο εγκέφαλος απουσία Ο2 για περισσότερο από 3-5 min παθαίνει μόνιμη, μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη

Αντιμετώπιση: Πνιγμός από ξένο σώμα Τι συμβαίνει Έχουμε μερική ή ολική απόφραξη του αεραγωγού από ξένο σώμα. Στη μερική απόφραξη μπορεί να αποβληθεί το ξένο σώμα με το βήχα. Στην ολική απόφραξη το θύμα δεν μπορεί να αναπνεύσει. Τι κάνουμε στη μερική απόφραξη Ενθαρρύνουμε το θύμα να συνεχίσει να βήχει.

Αντιμετώπιση: Πνιγμός από ξένο σώμα Τι κάνουμε στη ολική απόφραξη - Όταν δεν υπάρχει κίνηση αέρα - Όταν δεν μπορεί να μιλήσει - Όταν δεν βήχει και δεν προσπαθεί να το βγάλει μόνος του Στερεά υλικά: Τεχνική Heimlich Υγρά υλικά: Θέση ανάνηψης

Τεχνική Heimlich Πλήξεις στην πλάτη Αν το θύμα είναι όρθιο ή καθιστό, στεκόμαστε στο πλάι και ελαφρώς πιο πίσω, στηρίζουμε το θώρακα με το ένα χέρι, γέρνοντας τον προς τα εμπρός, έτσι ώστε το ξένο σώμα να βγει προς τα έξω με τη δύναμη της βαρύτητας και δίνουμε 5 κτυπήματα στην πλάτη του μεταξύ των δύο ωμοπλατών. Αν το θύμα είναι πεσμένο κάτω, γονατίζουμε και το φέρνουμε προς εμάς, υποστηρίζοντας το θώρακά του με το ισχίο μας, δίνουμε 5 κτυπήματα στην πλάτη.

Τεχνική Heimlich Κοιλιακές ωθήσεις Αν το θύμα είναι όρθιο ή καθιστό, στεκόμαστε από πίσω, τοποθετούμε τα χέρια μας γύρω από τη μέση του και το γέρνουμε όσο το δυνατόν προς τα εμπρός. Κάνουμε το ένα χέρι γροθιά και το τοποθετούμε μεταξύ της ξιφοειδούς αποφύσεως του στέρνου και του ομφαλού. Φερνουμε το άλλο χέρι από πάνω και τραβάμε δυνατά προς τα μέσα και άνω. Το ξένο σώμα πρέπει κανονικά να μετακινηθεί και να εκδιωχθεί προς τα έξω.

Τεχνική Heimlich στον εαυτό μας Στηρίζουμε το κάτω μέρος του στέρνου μας, στην πλάτη μίας καρέκλας ή στον τοίχο και εκτελούμε μόνοι μας πλήξεις και ωθήσεις με την γροθιά μας.

Τεχνική Heimlich όταν το θύμα είναι αναίσθητο Αν το θύμα είναι αναίσθητο, τότε το τοποθετούμε σε ύπτια θέση, γονατίζουμε δίπλα του και τοποθετούμε τη μία παλάμη μας μεταξύ της ξιφοειδούς απόφυσης του στέρνου και ομφαλού. Τοποθετούμε την άλλη παλάμη από επάνω και δίνουμε ώση προς τα κάτω και προς το κεφάλι.

Πνιγμός από ξένο σώμα στα βρέφη

Αντιμετώπιση: πνιγμός στα βρέφη Δίνουμε 5 χτυπήματα στην πλάτη με φορά προς το κεφάλι και αφού γυρίσουμε το βρέφος σε ύπτια θέση προς τα κάτω – ανάσκελα, ασκούμε 5 θωρακικές συμπιέσεις τα δύο δάκτυλά μας. Στη συνέχεια οι χειρισμοί που απαιτούνται ακολουθούν την ίδια σειρά που περιγράφονται για τον ενήλικα. Αν το παιδί είναι αναίσθητο, τότε τοποθετούμε την παλάμη μας στο επιγάστριο στη μέση γραμμή, τοποθετείτε πάνω στο πρώτο, ενώ τα δάκτυλα πλέοκονται μεταξύ τους. Σε αυτή τη θέση ασκούνται πιέσεις από κάτω προς τα πάνω. Μετά από μία σειρά 5 τέτοιων συμπιέσεων, το στόμα του παιδιού ανοίγεται και πάλι. Να μην ξεχνάμε ποτέ ότι αν οι προσπάθειες αφαίρεσης ξένου σώματος αποτύχουν, τότε αρχίζουμε όπως ξέρουμε, βασική καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση.

Πνιγμός από ξένο σώμα

Πνιγμός στο νερό Πνιγμός είναι η διαδικασία εμφάνισης αναπνευστικής διαταραχής από ασφυξία μετά από παρατεταμένη ακούσια ή εκούσια εμβύθιση σε νερό ή άλλο υγρό μέσο. Ο πνιγμός μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την επιβίωση ή το θάνατο του ατόμου.

Είδη πνιγμού Πνιγμός– καθορίζεται ως ο θάνατος που προέρχεται από ασφυξία μετά από βύθιση σε υγρό Παρ’ολίγον πνιγμός – αναφέρεται ως επεισόδιο ασφυξίας που προήλθε από βύθιση σε υγρό ικανής σοβαρότητας να απαιτήσει ιατρική φροντίδα Δευτερεύων πνιγμός – σοβαρές αιμοδυναμικές και βιοχημικές διαταραχές ικανές να οδηγήσουν στο θάνατο έως και 72 ώρες μετά το περιστατικό Σύνδρομο βύθισης – αναφέρεται σε επεισόδιο συγκοπής (βραδυκαρδία) ή κυκλοφορικής καταπληξίας που προκαλείται από απότομη επαφή με νερό θερμοκρασίας τουλάχιστον 5 °C χαμηλότερης από τη θερμοκρασία σώματος με συνοδεία καρδιακών

Αίτια πνιγμού στο νερό Ανικανότητα για κολύμβηση Ατύχημα κατάδυσης Υποθερμία - Εξάντληση Γαστρική υπερφόρτωση Κατανάλωση αλκοόλ / ναρκωτικών ουσιών Επιληψία Ίλιγγος Απόπειρα αυτοκτονίας Καρδιακά νοσήματα Αναπηρία Ψυχιατρικά νοσήματα Νόσοι κινητικού νευρώνα Διαβήτης , υπογλυκαιμία Ανεπαρκής επιτήρηση παιδιών Βουτιές σε αβαθή – Τραύμα κεφαλής και κάκωση Σ.Σ. Τραυματισμοί σε θαλάσσια σπορ

Που μπορεί να συμβεί πνιγμός; Όπου υπάρχει νερό!!! Θάλασσα Πισίνα Ποτάμι Λίμνη Πηγάδι Μπανιέρα Δεξαμενή – βαρέλι – κουβάς …… Αρκούν 10 εκ. νερό για να κινδυνέψει ένα βρέφος από πνιγμό!! 18

Στάδια πνιγμού στο νερό 1) Πρώτο στάδιο: Το θύμα βυθίζεται αρχικά κρατώντας την αναπνοή του, ξαναγυρίζει στην επιφάνεια κάνοντας άτακτες και απεγνωσμένες κινήσεις και βυθίζεται ξανά. 2) Δεύτερο στάδιο: Το θύμα με μια εισπνοή μέσα στο νερό, εισροφά μια μικρή ποσότητα νερού η οποία προκαλεί λαρυγγόσπασμο με αποτέλεσμα να χάσει τις αισθήσεις του. (Ξηρός πνιγμός) 3) Τρίτο στάδιο: Λόγω της απώλειας αισθήσεων, επέρχεται λύση του λαρυγγόσπασμου, οι πνεύμονες γεμίζουν ενεργητικά με νερό, το σώμα γίνεται πιο βαρύ και τελικά βυθίζεται συνήθως νεκρό. (Υγρός πνιγμός)

Αντιμετώπιση: Πνιγμός στο νερό Απομακρύνουμε το άτομο από το νερό το ταχύτερο δυνατό. Η απομάκρυνση γίνεται με το κεφάλι του ατόμου έξω από το νερό. Αφαιρούμε από το στόμα του ατόμου την άμμο ή οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο. Σε περίπτωση που υπάρχει αναπνοή και καρδιακή λειτουργία τοποθετούμε το άτομο σε θέση ανάνηψης και το ενθαρρύνουμε να αποβάλλει το νερό με βήχα και πλήξεις στη πλάτη.

Αντιμετώπιση: Πνιγμός στο νερό Χειρισμός HEIMLICH Σε όρθια θέση: Στρεφόμαστε πίσω από το θύμα και φέρνουμε τα χέρια μας γύρω από τη μέση και κάτω από το διάφραγμα πιέζοντας με δύναμη να βγει το νερό. Σε ύπτια θέση: Ξαπλώνουμε το θύμα σε πρηνή θέση, αν είναι εφικτό σε κατηφορικό σημείο με το κεφάλι χαμηλότερα και πιέζουμε δυνατά και συντονισμένα πίσω και κάτω από τη πλάτη για να βγει το νερό. Σε περίπτωση όπου έχουμε πλήρη απουσία αναπνοής και απουσία σφυγμών τότε αρχίζουμε την καρδιοαναπνευστικη αναζωογόνηση.

ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ Λιποθυμία είναι η σύντομη απώλεια των αισθήσεων που οφείλεται σε προσωρινή μείωση της αιματικής ροής προς τον εγκέφαλο. Συνήθως η ανάνηψη είναι γρήγορη και πλήρης.

Αίτια Λιποθυμίας  Πτώση της αρτηριακής πίεσης, κυρίως λόγω αναιμίας, υπογλυκαιμίας,αφυδάτωσης και εμμηνόρροιας  Πείνα  Υπερβολική άσκηση  Καρδιακά προβλήματα  Καταπληξία 23

Συμπτώματα Λιποθυμίας Πριν τη λιποθυμία το άτομο αισθάνεται:  Ζάλη  Βουητά στα αυτιά  Ναυτία  Θολή όραση  Κρύους ιδρώτες Κατά την λιποθυμία παρατηρείται:  Ωχρότητα προσώπου  Σφυγμός βραδύς και αδύναμος  Επιπόλαιη αναπνοή  Χαμηλή αρτηριακή πίεση 24

Λιποθυμικό επεισόδιο Τι συμβαίνει • Χάνουμε τις αισθήσεις μας γιατί μειώνεται η αρτηριακή πίεση. • Συνήθως προηγούνται: ζάλη, διαταραχή της όρασης, βούισμα των αφτιών και έξαψη ή ναυτία. • Μπορεί να οφείλεται σε: σοκ, αναιμία, υπογλυκαιμία, αφυδάτωση, υπερβολική άσκηση, εμμηνόρροια και καρδιακά προβλήματα. 25

Αντιμετώπιση: Λιποθυμικό επεισόδιο 1) Ξαπλώστε και ανυψώστε τα πόδια, για να διευκολύνετε την αιμάτωση του εγκεφάλου 2) Γυρίστε το κεφάλι στο πλάι (για αποφυγή εισρόφησης) 3) Χαλαρώστε τα σφιχτά ρούχα (ζώνη, γραβάτα, στηθόδεσμο…) 4) Αερίστε το χώρο και απομακρύνετε τους περίεργους 5) Ελέγξτε αναπνοή και σφυγμό 6) Όταν ξαναβρεί τις αισθήσεις, δώστε του να πιει υγρά. 7) Όταν συνέλθει ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να σηκωθεί για 15΄περίπου. 26

Λιποθυμικό επεισόδιο Τι κάνουμε - Τοποθετούμε το θύμα σε θέση ανάνηψης.