1 ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 6 Η ΚΑΛΙΟ & ΜΑΓΝΗΣΙΟ.

Slides:



Advertisements
Παρόμοιες παρουσιάσεις
Ορισμός, Αιτιολογία, Κλινικές εκδηλώσεις
Advertisements

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΟΠΑΘΩΝ
ΑΝΤΛΙΕΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ (ΝΕΦΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΗ)
Διάγνωση – Διαφορική διάγνωση– Κλινική εικόνα υπερκαλιαιμίας
Ηλεκτρολυτικές Διαταραχές στο Σακχαρώδη Διαβήτη
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ
& Οξεοβασικής Ισορροπίας
Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής Β Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Βόλου
Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Μεταβολική Αλκάλωση Διάγνωση – Διαφορική Διάγνωση
Χλωριοευαίσθητη Μεταβολική Αλκάλωση
Κομοτηνή, η οδός Βενιζέλου το Μαργαρίτης Σίμος.
ΣΧΕΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΚΑΙ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ
Μηχανισμοί διατήρησης της μεταβολικής αλκάλωσης
Αφεντάκης Νίκος Νεφρολόγος ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς»
Ηλεκτρολυτικές και Οξεοβασικές διαταραχές στη ΜΕΘ
Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
4 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας Μεταβολισμός Καλίου Μαρώνεια, 24 & 25 Σεπτεμβρίου 2010 Στρογγυλό τραπέζι ΙΙΙ:
Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΓΝΗΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΩΝ.
ΔΙΑIΤΑ ΣΤΗ ΣΦΠΚ.
Πανεπιστημιακή Νεφρολογική Κλινική ΔΠΘ
Μεταβολισμός Ασβεστίου - Φωσφόρου Γενικό Νοσοκομείο Κεφαλονιάς
Σπύρος Κατσούδας Νεφρολόγος Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»
Αντιμετώπιση της υποκαλιαιμίας
Κυτταρική καταστροφή και αναγέννηση κατά την ΟΣΒ.
Φάρμακα που προκαλούν υπασβεστιαιμία και υποφωσφαταιμία
Επίδραση της ενδοφλέβιας χορήγησης ποικίλων διαλυμάτων σε αρτηριακή πίεση, φλεβική πίεση, καρδιακό έργο, δραστικότητα ρενίνης πλάσματος, διούρηση και αιματοκρίτη.
ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ ΣΤΟ ΝΕΦΡΩΣΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΠΡΙΝ ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ
Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής A Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Βόλου.
Ουροποιητικό Σύστημα Αποτελείται από: Δύο νεφρούς Δύο ουρητήρες
Μεταβολική οξέωση Κ. Μαυροματίδης
ΥΠΕΡΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ - ΑΙΤΙΑ
Ομοιοστασία καλίου στη ΧΝΝ Γ. Τσιρπανλής Π. Λιαβέρη Νεφρολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» Αθήνα.
Χ. Χριστοδουλίδου Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α΄ ΓΝ Ευαγγελισμός Αθηνών
ΚΑΛΙΟ - ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ Κ. Μαυροματίδης
ΝΑΤΡΙΟ (Να). ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ Η κυριότερη πηγή Να είναι το επιτραπέζιο αλάτι Προσοχή χρειάζεται η χρησιμοποίηση των επεξεργασμένων τροφίμων και κονσερβών.
ΥΠΟΣΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΛΟΙΜΩΞΗ. Λοίμωξη Αντιδράσεις : Βιοχημικές Μεταβολικές Ορμονολογικές Κυτταρική και συστηματική αντίδραση εναντίον του οργανισμού-
Η υποφωσφαταταιμία ως δείκτης σοβαρών παθολογικών καταστάσεων Dr. Χρήστος Μπαντής Νεφρολόγος, Επιμελητής Β΄ Γ. Ν. Θεσσαλονίκης Γ. Παπανικολάου.
Νεφρική ανεπάρκεια και θρέψη
Αναγνώριση ασθενών σε διατροφικό κίνδυνο Αναγνώριση αιτιών και συνεπειών του υποσιτισμού Αναγνώριση διαφορετικών μορφών υποσιτισμού Κατανόηση των αλλαγών.
ΚΑΛΙΟ (Κ).
ΦΩΣΦΟΡΟΣ (Ρ).
ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ - ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΒΟΟΕΙΔΩΝ
ΚΑΡΝΙΤΙΝΗ.
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΒΟΟΕΙΔΩΝ ΥΠΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑ
ΥΓΡΑ - ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ - ΟΒΙ
Διαταραχές του Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου
Αντιρροπήσεις μηχανισμοί, όρια, ολοκλήρωση Μηνασίδης Ηλίας Νεφρολόγος 424 ΓΣΝΕ ΜΧΑ «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ»
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ - ΜΕΘ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ.
Φαρμακοκινητική και υποδοχείς φαρμάκων. Με τον όρο φαρμακοκινητική εννοούμε τις ποσοτικές μεταβολές που επέρχονται με την πάροδο του χρόνου στη συγκέντρωση.
Bronsted – Lowry Οξεοβασική ισορροπία Οξέα(H 2 CO 2 )Ανθρακικό οξύ Αποδεσμεύει Η + Βάσεις(NαHCO3)Διττανθρακικό νάτριο Δεσμεύει Η + Sorensen Η πυκνότητα.
Επισκόπηση Το νερό ως βασικό συστατικό του σώματος και της διατροφής Οι κλινικές επιπτώσεις της μη φυσιολογικής κατανομής του ύδατος στο σώμα Η σπουδαιότητα.
IV εξάμηνο Νοσηλευτικού τμήματος ΤΕΙ Λάρισας
Aλληλεπιδράσεις φαρμάκων-τροφών
Οξεοβασική ισορροπία και εκτίμηση αερίων αίματος
ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Π. Ξαπλαντέρη, M.D., Ph.D..
ΓΝ Βόλου «Αχιλλοπούλειο»
Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού;
ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΚΑΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ Ελένη Α. Φράγκου, Νεφρολόγος.
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών
ΑΣΒΕΣΤΙΟ-ΔΙΦΩΣΦΟΝΙΚΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΛΙΟΥ ΣΕ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
Διατροφή και Ασθένειες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14: ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΚΑΛΙΟΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΑ Τα καλιοσυντηρητικά διουρητικά προκαλούν απέκκριση νατρίου και διατήρηση καλίου μέσω της δράσης τους στο άπω εσπειραμένο σωληνάριο.
Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 6 Η ΚΑΛΙΟ & ΜΑΓΝΗΣΙΟ

2 Ομοιόσταση Kαλίου (Κ + ) Σημαντικότερο κατιόν ενδοκυττάριου χώρου, Ολικό TB-K περίπου 50 mEq/kg, Ενδοκυττάριο / εξωκυττάριο = 35-38/1, Ενδοκυττάριο 130 mEq/L (ανταλλάξιμο 98%), Κ+ ορού ≈ 3,5 – 5,0 mEq/L, ή 4 - 6,0 mg/dL, Ανάγκες mEq/24h, Πρόσληψη 100 mEq/24h, Αποβολή 90% από νεφρούς & 10% από το γαστρεντερικό.

3 ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΛΙΟΥ Η διατήρηση της ομοιοστασίας του Καλίου είναι αναγκαία για τη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων του οργανισμού. - Πρωτεϊνο-σύνθεση, μεταφορά αμινοξέων, επιμήκυνση αλυσίδων & - σύνθεση γλυκογόνου. Μεταβολή του λόγου ενδο/εξωκυττάριου Καλίου επηρεάζει το δυναμικό ηρεμίας της κυτταρικής μεμβράνης και έχει ως συνέπεια την εμφάνιση κλινικών εκδηλώσεων από διάφορα συστήματα. - Υποκαλιαιμία - υπερκαλιαιμία: μυϊκή παράλυση και σοβαρές διαταραχές του καρδιακού ρυθμού.

4 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΛΙΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΕΝΔΟ- ΚΑΙ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΟΥ ΧΩΡΟΥ Ενδο/Εξωκυττάριο [K+] : 38/1, Αναγκαίο για τη φυσιολογική νευρο-μυϊκή λειτουργία.

5 ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ Το συνολικό Κάλιο του οργανισμού ενός φυσιολογικού ενήλικα είναι mEq (50-55 mEq/kg BW), Φυσιολογικές τιμές καλίου ορού, 3,5 - 5,0 mEq/L (mmol/L), Υποκαλιαιμία: Κ+ < 3,5 mEq/L, Υπερκαλιαιμία: Κ+ > 5,0 mEq/L.

6 ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ - ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΚΑΛΙΟΥ

7

8 ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΕ Κ+, ΤΑ 3,5 gr ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΣΤΟΧΟ

9 ΤΡΟΦΕΣ ΠΛΟΥΣΙΕΣ ΣΕ ΚΑΛΙΟ

10

11

12 Κάλιο στα τρόφιμα

13 ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ Η ομοιοστασία του καλίου και η συγκέντρωση του στον ορό εξαρτώνται από: Ισοζύγιο προσλαμβανόμενου - αποβαλλόμενου [K+] - Αποβολή κυρίως από νεφρούς, Κατανομή [K+] μεταξύ ενδο- και εξωκυττάριου χώρου - Μετακίνηση του 1,5-2% του ενδοκυττάριου καλίου στον εξωκυττάριο χώρο μπορεί να οδηγήσει σε τιμές Κ > 8,0 mEq/L.

14 ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΚΑΛΙΟΥ Υπό φυσιολογικές συνθήκες η πρόσληψη καλίου είναι 100 mEq/ημέρα, Η απεκκρινόμενη ποσότητα καλίου στα ούρα είναι 90mEq/ημέρα, Η μειωμένη πρόσληψη καλίου δεν είναι συχνή αιτία υποκαλιαιμίας αλλά προδιαθέτει στην εμφάνισή της.

15 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΔΟ- & ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΛΙΟΥ Συγκέντρωση καλίου ορού, Αντλία Να+/Κ+ ATPase (υπερκαλιαμία σε δηλητηρίαση από δακτυλίτιδα, ένα καρδιοτωνοτικό), Κατεχολαμίνες, Ινσουλίνη, Οξεο-βασική ισορροπία, Οσμωτικότητα πλάσματος, Κυτταρική λύση – Άσκηση.

16 Παράγοντες που Επηρεάζουν την Κατανομή Κ + Διέγερση εισόδου στα κύτταρα, –Ορμονικοί: ινσουλίνη, β-διεγέρτες, αλδοστερόνη, –Φυσικοί: αλκαλαιμία. Διέγερση εξόδου από τα κύτταρα, –Ορμονικοί: γλυκαγόνη, α-διεγέρτες, β-αναστολείς, –Φυσικοί: οξυαιμία, υπερωσμωτικότητα.

17

18 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΕΝΔΟ- ΚΑΙ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΛΙΟΥ Κατεχολαμίνες μέσω δράσης στο αυτόνομο ΝΣ, 1.Διέγερση β2- υποδοχέων: αύξηση εισόδου Κ+ στα κύτταρα μέσω ενεργοποίησης ATPase, 2.Διέγερση α- υποδοχέων: περιορισμός εισόδου Κ+ στα κύτταρα, 3.Αδρανοποίηση β-υποδοχέων (προπρανολόλη) συνοδεύεται από αύξηση καλίου ορού, 4.Ενεργοποίηση β-υποδοχέων (σαλβουταμόλη, τερβουταλίνη) συνοδεύεται από μείωση καλίου ορού.

19

20 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΕΝΔΟ- ΚΑΙ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΛΙΟΥ Ινσουλίνη Αύξηση εισόδου καλίου στα κύτταρα μέσω ενεργοποίησης ATPase- έμμεση δράση, Εφαρμογή στη θεραπεία της υπερκαλιαιμίας (χορήγηση ινσουλίνης).

21 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΕΝΔΟ- ΚΑΙ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΛΙΟΥ Κατάσταση οξεο-βασικής ισορροπίας Μεταβολική οξέωση : Είσοδος Η+ στα κύτταρα Έξοδος Κ+ από τα κύτταρα Πτώση pH κατά 0,1= άνοδος Κ+ ορού κατά 0,6 mEq/l Μεταβολική αλκάλωση : Είσοδος Κ+ στα κύτταρα Έξοδος Η+ από τα κύτταρα

22 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΕΝΔΟ- ΚΑΙ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΛΙΟΥ

23

24 ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΕΙΣΟΔΟΣ ΚΑΛΙΟΥ ΣΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Αλκάλωση/Αλκαλαιμία [μείωση Κ κατά 0,3 mEq/L για 0,1 μονάδες pH], Περίσσεια ινσουλίνης, Ενεργοποίηση β-υποδοχέων (αδρεναλίνη, σαλβουταμόλη), Θυρεοτοξίκωση (αύξηση δραστηριότητας Να+/Κ+ATPase στους μυς), Θεραπεία αναιμίας ή λευκοπενίας (χορήγηση Β12 ή φολλικού οξέος), Υποθερμία (αυξημένη είσοδος καλίου στα κύτταρα, διορθώνεται με αύξηση της θερμοκρασίας), Οικογενής υποκαλιαιμική περιοδική παράλυση (κληρονομείται με επικρατούντα χαρακτήρα).

25 ΚΑΛΙΟ ΚΑΙ ΝΕΦΡΟΣ

26 ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΛΙΟΥ ΣΤΟΥΣ ΝΕΦΡΟΥΣ

27 ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΛΙΟΥ ΣΤΟΥΣ ΝΕΦΡΟΥΣ Η αλδοστερόνη αυξάνει την απέκκριση [K+] στα σωληναριακά κύτταρα: 1.Διατηρώντας ανοικτούς τους διαύλους [K+] της κυτταρικής μεμβράνης προς την πλευρά του αυλού, 2.Αυξάνοντας τη δραστηριότητα της Na+K+ ATPase στην άλλη πλευρά της μεμβράνης. Η δράση της αλδοστερόνης: 1.Αυξάνεται μετά από φόρτιση [K+] ή σε υψηλές συγκεντρώσεις [K+] ορού, 2.Μειώνεται σε καταστάσεις με έλλειμμα [K+] με συνέπεια περιορισμό απώλειας [K+].

28 ΑΥΛΟΣ ΟΥΡΟΦΟΡΟΥ ΣΩΛΗΝΑΡΙΟΥ →

29 ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ & ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ ΚΑΛΙΟΥ Υποαλδοστερονισμός: Νόσος Addison’s & Υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός, Φάρμακα: Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα / NSAIDs : (μείωση προσταγλανδινών Ε2 και Ι2 που οδηγούν σε μείωση σύνθεσης ρενίνης και δυσλειτουργία διαύλων Κ στο άπω σωληνάριο), α – ΜΕΑ / Ανταγωνιστές υποδοχέων αγγειοτενσίνης ΙΙ ( ↓ δράσης αγγειοτενσίνης και αλδοστερόνης), Κυκλοσπορίνη / Tacrolimus: (αναστολή άξονα ρενίνης-αγγειοτενσίνης, ↓ δραστηριότητας ATPase, ↓ λειτουργίας διαύλων Κ αθροιστικό σωληνάριο), Ηπαρίνη: ( ↓ σύνθεσης αλδοστερόνης).

30 Αίτια Υποκαλιαιμίας Κ + < 3,5 mEq/L Ανεπαρκής πρόσληψη K+, Αυξημένη απώλεια από γαστρεντερικό σύστημα (ΓΕΣ), Αυξημένη απώλεια από νεφρούς, Ενδοκυττάρια είσοδος.

31 Κλινικές Εκδηλώσεις Υποκαλιαιμίας Κ + < 2,5 mEq/L Μυϊκή αδυναμία, Νοητικές διαταραχές, Διαταραχές ΗΚΓ (μη ειδικές) –Κύματα U, μείωση επάρματος Τ, Αρρυθμίες.

32 Το φυσιολογικό ηλεκτροκαρδιογράφημα αποτελείται από ένα έπαρμα (κύμα) Ρ, ένα «σύμπλεγμα» QRS και ένα έπαρμα (κύμα) Τ. Το έπαρμα Ρ προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την εκπόλωση (συστολή) των κόλπων, ενώ το σύμπλεγμα QRS προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την εκπόλωση (συστολή) των κοιλιών, δηλαδή, κατά την επέκταση της εκπόλωσης στο μυοκάρδιο των κοιλιών. Το σύμπλεγμα QRS συνήθως αποτελείται από τρία διαφορετικά επάρματα, το έπαρμα Q, το έπαρμα R και το έπαρμα S. Το έπαρμα Τ προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την ανάνηψη των κοιλιών από την κατάσταση της εκπόλωσης, αυτό δε το έπαρμα χαρακτηρίζεται ως έπαρμα επαναπόλωσης.

33

34 Αντιμετώπιση Υποκαλιαιμίας Χορήγηση 0,7 mEq/kg σε 1-2 h, iv εάν: –Κ+ ορού < 2,5 mEq/L –Μυϊκή αδυναμία –Διαταραχές ΗΚΓ Χορήγηση mEq σε 1 ώρα από 2 διαφορετικές φλέβες εάν Κ ορού < 2 mEq/L, Όχι ταχεία έγχυση σε άνω κοίλη φλέβα ή δεξιό κόλπο, Σε έλλειψη ανταπόκρισης, πιθανή υπομαγνησιαιμία, Αποκατάσταση πιθανή σε λίγες ημέρες.

35 Αίτια Υπερκαλαιμίας Κ + > 5,5 mEq/L Αυξημένη πρόσληψη & επίσης, Μειωμένη απέκκριση από νεφρούς, Ενδοκυττάρια έξοδος προς τα μεσοκυττάρια υγρά και τα υγρά του κυκλοφορικού συστήματος.

36 Κλινικές Εκδηλώσεις Υπερκαλαιμίας Μυϊκή αδυναμία, υπόταση, Διαταραχές ΗΚΓ –Ψηλό & στενό έπαρμα Τ –Μείωση επάρματος Ρ –Αύξηση διαστήματος PR –Εξάλειψη επάρματος Ρ –Διεύρυνση συμπλέγματος QRS –Κοιλιακή ασυστολία.

37

38 Αντιμετώπιση Υπερκαλιαιμίας Διαταραχές ΗΚΓ → γλυκονικό Ca (10%) 10 ml iv, σε 3 min (για αύξηση συσπαστικότητας), Επανάληψη σε 5 min. Διαρκεί μόνο min, 10 IU ινσουλίνης σε 1 h. Μείωση του K + κατά 1 mEq/L σε 1-2 h, Νεφρική ανεπάρκεια → επείγουσα αιμο-κάθαρση.

39 Καρδιακό δυναμικό ενέργειας Τα μυοκαρδιακά κύτταρα, όπως πολλά κύτταρα, διατηρούν μια διαφορά ηλεκτρικού δυναμικού μεταξύ της ενδοκυττάριας και της εξωκυττάριας περιοχής της μεμβράνης, περίπου -90. Εκπόλωση σημειώνεται μετά την εισροή θετικών ιόντων στο κύτταρο, μέχρι να εξισορροπηθεί η ηλεκτροχημική διαφορά. Ο όρος «δυναμικό ενέργειας» περιλαμβάνει έναν κύκλο εκπόλωσης, υπερπόλωσης και επιστροφής σε ηρεμία του δυναμικού της μεμβράνης. Πρόκειται για τέσσερις φάσεις, από 0 έως 3. Η φάση 4 αναφέρεται στο δυναμικό ηρεμίας. Φάση 0: ταχεία εκπόλωση Φάση 1: ταχεία αρχική επαναπόλωση Φάση 2: plateau Φάση 3: ταχεία τελική επαναπόλωοη Φάση 4: δυναμικό ηρεμίας.

40 Καρδιακό δυναμικό ενέργειας Το δυναμικό ενέργειας ενός μυοκαρδιακού κυττάρου. Οι αριθμοί αναφέρονται στις φάσεις του δυναμικού ενέργειας

41 Καρδιακό δυναμικό ενέργειας

42

43 ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙΣ ΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ 1. ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΛΙΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΩΝ ΣΗΜΑΤΩΝ, 2. ΚΑΛΙΟ ΚΑΙ ΜΥΪΚΗ ΣΥΣΠΑΣΗ, ΕΞΟΔΟΣ ΚΑΛΙΟΥ ΣΤΗ ΣΥΣΠΑΣΗ, ΕΙΣΟΔΟΣ ΚΑΛΙΟΥ ΓΙΑ ΧΑΛΑΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΥΣΠΑΣΗ, 3. Η ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΠΑΣΗ (ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΕΠΑΝΟΔΟΥ ΚΑΛΙΟΥ), 4. Η ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΣΕ ΔΙΑΣΤΟΛΗ (ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΚΑΛΙΟΥ). ΧΟΡΗΓΗΣΗ Ca++.

44 Στεροειδή της δακτυλίτιδας (Digitalis purpurea) και καρδιοτόνωση

45 Μαγνήσιο (Mg++) Είναι το τέταρτο σε ποσότητα κατιόν του οργανισμού ( μετά το Na+, K+ & Ca++) και το δεύτερο ενδοκυττάριο (μετά το Κ+), Το ολικό μαγνήσιο του οργανισμού είναι gr (~ 35 mg/Kg ΒΣ), Οι φυσιολογικές συγκεντρώσεις του Mg++ του ορού είναι: 1,3 – 2,1 meq/L (0,65 – 1,05 mmol/L, 1,5 - 2,5 mg/dL), Η ρύθμιση του ισοζυγίου του Mg++ είναι ζωτικής σημασίας για τον οργανισμό.

46 Ο ρόλος του Mg++ Η βιολογική σημασία του Mg++ είναι καθοριστική για πολλές ενζυμικές και κυτταρικές λειτουργίες. Συμμετέχει στις αντιδράσεις που απαιτούν ATP, στην αντιγραφή & μεταγραφή DNA (πολυμεράσες, 5 mM MgCl 2 ) και στη μετάφραση του mRNA. Διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στη σταθερότητα των κυτταρικών μεμβρανών, στον ενεργειακό μεταβολισμό των κυττάρων, στη νευρομυική αγωγιμότητα, στη μεταφορά ιόντων & στη δραστικότητα των διαύλων ασβεστίου: ΚΑΡΔΙΑ. Μυϊκή σύσπαση, ΜΥΟΣΙΝΗ.

47 Κατανομή του Μg++ στον οργανισμό

48 ΠΡΟΣΛΗΨΗ Το Mg++ βρίσκεται σε όλες τις τροφές (εκτός από τα λίπη). Πλουσιότερες τροφές είναι: φρέσκα λαχανικά, ξηροί καρποί, όσπρια, σοκολάτα, μη επεξεργασμένα δημητριακά, κόκκινο κρέας. Η ημερήσια πρόσληψη Mg++ στις δυτικές κοινωνίες είναι μικρότερη από την απαιτούμενη. Τον τελευταίο αιώνα διαπιστώθηκε μια προοδευτική μείωση της ημερήσιας πρόσληψης Mg++ σε mg (από 450 – 500 mg). Στην ομοιοστασία του Mg++ παρεμβαίνουν οι νεφροί, το λεπτό έντερο και τα οστά.

49 ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΕ ΜΑΓΝΗΣΙΟ

50 Γαστρεντερική απορρόφηση Η μέση ημερήσια διαιτητική πρόσληψη Mg++ είναι 300 – 350 mg (200 – 600 mg), Επιτελείται κυρίως με τη μορφή οργανικού μαγνησίου. Το ανόργανο μαγνήσιο έχει μικρή απορρόφηση («γάλα» μαγνησίας: καθαρτικό), Η 1,25-διυδροξυ-βιταμίνη D3 & η παραθορμόνη αυξάνουν την εντερική απορρόφηση του Mg++, H εντερική απορρόφηση είναι αντιστρόφως ανάλογη της προσλαμβανόμενης ποσότητας Mg++.

51 Nεφρός και ομοιοστασία του Mg++ Ο νεφρός είναι το πρωταρχικό όργανο για την ομοιοστασία του Mg++, H νεφρική αποβολή Mg++ γίνεται με σπειραματική διήθηση και σωληναριακή επαναρρόφηση, Το 3-5% της διηθούμενης ποσότητας του Mg++ (~ mg/24h) αποβάλλεται στα ούρα, και είναι ποσότητα περίπου ίση με αυτή που απορροφάται στο έντερο.

52 ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ Οι φυσιολογικές συγκεντρώσεις του Mg++ του ορού είναι: 1,3 – 2,1 meq/L (0,65 – 1,05 mmol/L, 1,5-2,5 mg/dL), Είναι συχνή σε νοσηλευόμενους ασθενείς (~ 12 %), Το ποσοστό ανέρχεται στο 65 % σε ασθενείς των ΜΕΘ.

53 ΑΙΤΙΑ ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑΣ Μειωμένη πρόσληψη σοβαρή υποθρεψία, Είσοδος Mg++ στα κύτταρα: χορήγηση ινσουλίνης, αυξημένη δραστηριότητα του συμπαθητικού, αναπνευστική αλκάλωση, Μειωμένη απορρόφηση: διάρροιες, σύνδρομα δυσαπορρόφησης, διάχυτη εντερική νόσος, εκτεταμένη εκτομή εντέρου, παρατεταμένη ρινογαστρική αναρρόφηση, εντερικά συρίγγια.

54 ΑΙΤΙΑ ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑΣ Νεφρικές απώλειες Mg++ Έκπτυξη του εξωκυττάριου όγκου, ωσμωτική διούρηση (διαβήτης, μαννιτόλη), υπερασβεστιαιμία, υποφωσφαταιμία, αλκοόλ, Φάρμακα: διουρητικά (θειαζιδικά & αγκύλης), αμινογλυκοσίδες, cisplatin, κυκλοσπορίνη, αμφοτερικίνη, Πρωτοπαθείς σωληναριακές διαταραχές: πρωτοπαθής νεφρική απώλεια Mg++, σύνδρομο Bartter & Gitelman, πολυουρικό στάδιο οξείας σωληναριακής νέκρωσης, μεταποφρακτική διούρηση, νεφροσωληναριακή οξέωση.

55 Τα πιο συχνά αίτια υπομαγνησιαιμίας στην κλινική πράξη είναι: Ο σακχαρώδης διαβήτης, Ο αλκοολισμός και φάρμακα, 1.Cisplatin, 2.Kυκλοσπορίνη, 3.Aμινογλυκοσίδες, 4.Aμφοτερικίνη, 5.Διουρητικά της αγκύλης.

56 Yπομαγνησιαιμία και αλκοόλ Το 30% των αλκοολικών ασθενών που εισήχθησαν στο νοσοκομείο εμφάνισαν υπομαγνησιαιμία, Η υπομαγνησιαιμία είναι πολυπαραγοντικής αιτιολογίας: μειωμένη πρόσληψη, διάρροιες, είσοδος μαγνησίου στα κύτταρα, μεταβολική οξέωση, άμεση μαγνησιουρική δράση οξείας κατανάλωσης αλκοόλ.

57 Κλινικές εκδηλώσεις υπομαγνησιαιμίας Νευρομυικές διαταραχές: μυϊκή αδυναμία, αταξία, ίλιγγος, κατάθλιψη, τετανία, Καρδιαγγειακές διαταραχές: κολπικές και κοιλιακές αρρυθμίες (ιδιαίτερα σε ασθενείς υπό δακτυλίτιδα), Mεταβολικές διαταραχές: διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, υπερινσουλιναιμία, αθηρωμάτωση, Οστά: οστεοπόρωση και οστεομαλάκυνση.

58 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗΣ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ,ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑΣ, ΥΠΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑΣ Χρόνιος αλκοολισμός, Απορρυθμισμένος σακχαρώδης διαβήτης, Φάρμακα: (cisplatin, αμινογλυκοσίδες, αμφοτερικίνη), Οξεία λευχαιμία.

59 ΥΠΕΡΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ Είναι σπάνια και συνήθως ιατρογενής διαταραχή Παρατηρείται σε ασθενείς με έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας στους οποίους χορηγούνται αντιόξινα ή υπακτικά που περιέχουν μαγνήσιο, καθώς και σε έγκυες γυναίκες μετά ενδοφλέβια χορήγηση MgSO 4 για τη θεραπεία της προεκλαμψίας.

60 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Υπόταση, βραδυκαρδία, μυϊκή παράλυση, αναπνευστική ανεπάρκεια, διαταραχές του επιπέδου συνείδησης & ΗΚΓ, Τα συμπτώματα της υπερμαγνησιαιμίας εμφανίζονται όταν τα επίπεδα του Μg++ αυξηθούν πάνω από 2 mmol/L, Είναι μη ειδικά και πολλές φορές αποδίδονται λανθασμένα σε περισσότερο συνηθισμένες κλινικές οντότητες (π.χ. τραύμα, σήψη).