ΔΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΞΩΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ Χαράλαμπος Μόσχος Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος Επιμελητής Α’ Αντιφυματικό Τμήμα Μονάδα Ανθεκτικής Φυματίωσης ΓΠΝΝΘΑ «Η Σωτηρία»

ΟΡΙΣΜΟΙ Πνευμονικη ΤΒ (80%): Πνεύμονες-Αεραγωγοί Εξωπνευμονική ΤΒ: Όλες οι μορφές εκτός πνευμονικης ΤΒ του αναπνευστικού: Πνευμονική+Υπεζωκότας+Ενδοθωρακικοί LN+Παραρρίνιοι Εξωαναπνευστική ΤΒ: ΄Ολες οι υπόλοιπες μορφές Pulmonary TB Respiratory TB

Τροποι διασποράς φυματίωσης 1. Τοπική διασπορά (μακροφαγα ή πυον) 2. Λεμφική διασπορα (φυματιώδης λεμφαδενίτιδα) 3. Αιματογενής διασπορά(επέκταση λεμφικής προσβολής) 4. Διασπορά σε ορογόνες κοιλότητες (πλευριτιδα-περιτονιτιδα) 5. Επιθηλιακή διασπορά Κεγχροειδής TB (πνευμονες, σπλην, ηπαρ, νεφροί, μηνιγγες) Σε ενηλικες και μεγαλύτερα παιδια λιγοι βάκιλοι  (α) άμεση πρόοδος (β) λανθάνουσα μορφή, αναζωπύρωση έτη αργοτερα (νεφρά, επινεφριδια, σάλπιγγες, επιδιδυμιδα, οστά-αρθρώσεις κτλ) Ενδοβρογχική διασπορά (πνευμονα-λάρυγγα-στομ. κοιλότητα) Φυματιώδη εντερίτιδα TB Νεφρού  ουρητήρες  ουροδοχος κύστη TB σαλπιγγίτιδα  ενδομήτριο

Συχνότερες εστίες εξωπνευμονικής φυματίωσης Λεμφαδένες (50%) Υπεζωκότας Ουρογεννητικό Οστά-αρθρώσεις Μήνιγγες Περιτόναιο Περικάρδιο

Κοινές αρχές Υψηλή κλινική υποψία-καθυστέρηση διάγνωσης Γενικά συμπτώματα σπανιότερα - μη ειδικά Mantoux-IGRA ενισχύουν διάγνωση Πάντα προσπάθεια μικροβιολογικής επιβεβαίωσης Κατάλληλα υλικά Πάντα χρήση ΝΑΑΤ Αποκλεισμός πνευμονικής ΤΒ (10-50%) Παρόμοια θεραπεία με πνευμονική Συχνά αυξημένη διάρκεια (9-12 μήνες) ΚΝΣ, Διάχυτη ΤΒ, ΤΒ ΣΣ, Λεμφαδενιτιδα μεσοθωρακιου πάντα 9 κατά προτίμηση 12 μήνες

Διάγνωση εξωπνευμονικης ΤΒ ΥΨΗΛΗ ΥΠΟΨΙΑ Επιδημιολογικό κριτήριο (χώρα προέλευσης) Ασθενείς με πνευμονική ΤΒ και ανεξήγητα συμπτώματα από άλλα όργανα Ανοσοκατασταλμένοι Ασθενείς με παθολογική ακτινογραφία Ασθενείς με HIV (και αντίστροφα) Ασθενείς με ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό ΤΒ Συνήθως όμως τυχαίο εύρημα-παραπομπή Βιοψία: Νεκρωτικό κοκκίωμα, σπάνια με θετική Ζ-Ν (φορμόλη) Κυτταρολογικη: τυροειδες υλικο με πολυπηρηνα γιγαντοκύτταρα (οινόπνευμα) Πρέπει πάντα να γίνεται προσπάθεια καλλιέργειας από κατάλληλο υλικό εάν δυνατόν Χειρουργική βιοψία (ιδανικά 1-2 εβδομάδες μετα την έναρξη αγωγής) Πολλές μορφές εξωπνευμονικής ΤΒ πτωχές σε μικροβια Θεραπευτικό κριτήριο+Ανεξηγητο σύμπτωμα±επιδημιολογικος παράγοντας + θετική mantoux ή IGRA Πιθανα προβλήματα ανθεκτικότητας Δυσκολος καθορισμος θεραπευτικής επιτυχίας

HIV και εξωπνευμονική φυματίωση Ιδιαίτερα αυξημένη συχνότητα ΤΒ Ασθενείς με HIV 3-13% ετήσια πιθανότητα ΤΒ Από την πρωτολοίμωξη σε νόσο μεσα σε λίγες εβδομάδες Ανάλογα με αριθμό CD4+ συχνότερα εξωπνευμονική Συχνοτερα λεμφαδενίτιδα μεσοθωρακίου, διάχυτη (κεχροειδή) φυματίωση και μηνιγγίτιδα Σπανιότερα απομόνωση μικροβίου Λιγότερο τυπική ιστολογική εικόνα (νεκρωτικά κοκκιώματα)

Κεχροειδής-Διάχυτη TB Διαγνωση: Mικροζίδια (1-5mm) στη CXR ή γενικευμένη νόσος με απομόνωση μυκοβακτηριδίου σε δείγμα νωτιαίου μυελού ή καλλιέργεια αίματος Παθογένεση: Αιματογενής διασπορά Παιδιά = συνέπεια πρωτοπαθούς λοίμωξης (συχνότερα σε χώρες με αυξημένη επίπτωση ΤΒ) Ενήλικες: Πρόσφατη λοίμωξη η αναζωπύρωση παλαιών εστιών (ανοσοκαταστολή, ηλικία, HIV) Συμπτώματα: Πυρετός, νυχτερινές εφιδρώσεις, ανορεξια, αδυναμία, απώλεια βάρους, +συμπτώματα αναπνευστικό & κοιλιακή χώρα Χρόνια ή υποξεία κλινική εικόνα (καθυστέρηση στη διάγνωση) Κοκκιώματα χοριοειδούς – Παθογνωμονικά (30%) 66% κεχρία στη CXR (CT) Πτύελα, αίμα (HIV) και ούρα = καλλιέργειες TBB, βιοψία ήπατος (90%), βιοψία μυελού των οστών = κοκκιώματα Φυμάτια χοριοειδή χιτώνα Άμεση έναρξη αγωγής επί υποψίας Διάρκεια αγωγής 12 μήνες Θνητότητα 20%

ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΤΙΔΑ Μεσοθωρακίου Περιφερική (τραχηλική λεμφαδενιτιδα) >40% συνύπαρξη πνευμονικής ΤΒ Νέες γυναίκες, Ασιατικής καταγωγής, HIV Συνήθως αποτέλεσμα αναζωπύρωσης Ανώδυνη διόγκωση οπίσθιου τραχηλικού τρίγωνο, υπερκλείδιοι Μπορεί να κάνει συρίγγιο προς το δέρμα (scrofula)

Διάγνωση: FNA ή Χειρουργική βιοψία Νεκρωτικά κοκκιώματα (όχι σε HIV) 50% AFB (+) 70-80% καλλιέργεια (+) Αγωγή HREZ, διαρκεια 6-9 μήνες 30% διόγκωση κατά τη διάρκεια της θεραπείας 10% παραμονή διόγκωσης

ΤΒ λεμφαδενίτιδα – Τρόπος παρουσίασης Μετανάστης>Έλληνας Νεαρής ηλικίας Ανώδυνη διόγκωση Κυτταρολογική συμβατή με κοκκιωματώδη φλεγμονή Θετική mantoux δδ. ΝΤΜ, λ.μ, σαρκοείδωση, λέμφωμα, μεταστατικό Ca, κοινα μικρόβια, βραγχιακή κύστη ΣΥΣΤΑΣΗ Mantoux + IGRA!!! Νέα FNA για καλλιέργεια β-Koch (+ΝΑΑΤ) Αποκλεισμός ΝΤΜ Ακτινογραφία- CT θώρακα Θεραπευτικό κριτήριο

Φυματίωση ανώτερων αεραγωγών Πάντα επιπλοκή πνευμονικής (σπηλαιώδους) ΤΒ Λάρυγγα, φάρυγγα, επιγλωττίδα Συμτώματα: βράγχος φωνής, δυσφωνια, δυσφαγία, χρόνιος παραγωγικός βήχας. Λαρυγγοσκόπηση: (+) έλκος AFB πτυέλων (+) Βιοψία δδ ca λάρυγγα

ΤΒ αεραγωγών – Τρόπος παρουσίασης Παραπομπή από ΩΡΛ ή οδοντίατρο Βιοψία βλάβης (έλκους) από γλώσσα έως φωνητικές χορδές ΣΥΣΤΑΣΗ Άμεσα ακτινογραφία θώρακος Σχεδόν πάντα συνύπαρξη και πνευμονικής Άμεσα καλλιέργεια πτυέλων Εξαιρετικά μεταδοτικές μορφές – έλεγχος περιβάλλοντος

ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΟΥΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ Οποιοδήποτε σημείο του Ουρογεννητικού συστήματος και 1/3 με συνυπάρχουσα πνευμονική νόσο Προσβολή του νεφρου κατιούσα μόλυνση (πρωτοπαθή λοίμωξη) Συμπτώματα: συχνουρία, δυσουρια, νυκτουρία, αιματουρία ασφυικό ή κοιλιακό άλγος Μπορεί ασυμπτωματική καταστροφή νεφρού Πυελογραφία, CT/MRI: εικόνα χρ. πυελονεφρίτιδας 3-6 πρωινά δείγματα ούρων 80-90% ευαισθησια Γεν. ούρων: 90% παθολογική. Πυουρία-Αιματουρία Υψηλή υποψία σε ασηπτη πυουρία Σπανια βιοψια Θεραπεία 6-9 μήνες Χειρουργείο επι επιπλοκών ή MDR ΠΡΟΣΟΧΗ ΥΨΗΛΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ = δυνατότητα αναπτυξης αντοχης

Γεννητικό Σύστημα Άρρενος Συνήθως μέσω των ούρων Επιδιδυμίτιδα-ορχίτιδα-προστατίτιδα Επώδυνη διόγκωση όσχεως-υδροκήλη Οζώδης-ελαστική πάχυνση Πάντα καλλιέργειες ούρων Πάντα αναζήτηση πνευμονικής νόσου Βιοψία (FNA-Χειρουργική) 6μηνη αγωγή ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Καλλιέργεια ούρων Mantoux ή IGRA CXR Θεραπευτικό κριτήριο

Γεννητικο Συστημα Θηλεως Συνηθως αιματογενης διασπορά Σάλπιγγες(90%), ενδομήτριο Υπογονιμότητα, κοιλιακό άλγος, διαταραχές έμμηνου ρύσης Διάγνωση: Βιοψία ή καλλιέργεια κολπικών υγρών Σαλπιγγογραφια: δυσμορφίες,αμφοτεροπλευη απόφραξη (μη ειδικά ευρήματα) Παραμονή υπογονιμότητας 70-90%

Τρόπος εμφάνισης Τυχαία λόγω παθολογικής σαλπιγγογραφίας Στα πλαίσια διερεύνησης υπογονιμότητας Παθολογική σαλπιγγογραφία + θετική mantoux ή IGRA +επιδημιολογικοί ή κλινικοί παράγοντες Πολλές φορές τυχαίο εύρημα λαπαροσκοπικης βιοψίας Θεραπευτικό κριτήριο

Φυματιώδης οστεοαρθρίτιδα ~2,5% όλων των περιπτώσεων φυματίωσης Σπονδυλική Στήλη (50%) (ΘΜΣΣ ή ΟΜΣΣ) Μονοαρθρίτιδα (30%) (ισχίο, γόνατο) Πολυαρθρίτιδα (20%) Παθογένεση: αναζωπύρωση αιματογενών εστιών ή διασπορά από παρακείμενους LN

Φυματίωση ΣΣ ν.pott Κατώτερη ΘΜΣΣ (παιδιά) Ανώτερη ΟΜΣΣ (ενήλικες) Επιδεινούμενο άλγος πλάτης ±νευρολογική σημειολογία (2-7 Μηνες) Γενικά συμπτώματα σπανιότερα Ψυχρά αποστήματα παρασπονδυλικα-κατά μήκος λαγονοψοΐτη Χαρακτηριστική ακτινολογική εικόνα – θετικο σπινθηρογράφημα Ga67 – Σπινθηρογράφημα οστων CT ή MRI = προσβολή πρόσθιου-κατώτερου σώματος δίσκου με συνοδό δισκίτιδα και παρασπονδυλικό απόστημα Διάγνωση: FNA ή χειρουργική βιοψία 33% συνυπάρχει ΤΒ αλλού Θεραπεία: 9-12 μήνες Χειρουργική παρέμβαση μόνο επί επιδείνωσης νευρολογικής σημειολογιας η σοβαρής κύφωσης

Φυματιώδης οστεοαρθρίτιδα Συνήθως μονοαρθρίτιδα (ισχύο-γόνατο) Πολυαρθρίτιδα κυρίως σε ανοσοκατεσταλμενους Διόγκωση, πόνος, περιορισμός κίνησης Χωρίς συμπτώματα σηπτικής αρθρίτιδας Χωρίς συστηματικά συμπτώματα Μη ειδική ακτινολογική εικόνα (αποστήματα μαλακών μορίων MRI) AFB αρθρικου υγρου (19%)/καλλιέργεια (79%) Βιοψία + ιστοκαλλιέργεια αρθρικού θύλακα (94%) HREZ 9-12 μήνες

ΤΒ Οστεοαρθρίτιδα – Τρόπος παρουσίασης Μετανάστες Ανοσοκατασταλμενοι Έλληνες (HIV) Χρόνιο άλγος ΣΣ, οστού ή άρθρωσης Συχνά συνύπαρξη με ΤΒ σε άλλα μέρη (50% πνεύμονα) Χαρακτηριστική ακτινολογική εικόνα ιδιαίτερα σε ΤΒ ΣΣ με ψυχρό απόστημα δδ από άλλες σηπτικές αρθρίτιδες «Άσηπτη» αρθρίτιδα + ευρήματα συμβατα με ΤΒ αλλου οργάνου + επιδημιολογικό κριτήριο ή/και + mantoux/IGRA ΣΥΣΤΑΣΗ Ακτινογραφία θώρακος Mantoux ή IGRA Προσπάθεια λήψης δείγματος για DST Άμεση έναρξη αγωγής Ακινητοποίηση-ορθοπεδική συμβουλή

ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΚΝΣ Φυματιώδης μηνιγγίτιδα (75%) Φυμάτωμα (χωρις μηνιγγίτιδα-25%) Μυελίτιδα Φυματιωδη αποστήματα Συνοδεύει κεγχροειδή φυματίωση 15-20% (50% θνητότητα)

Φυματιώδης Μηνιγγίτιδα 15-40% θνητότητα, 25% νοσηρότητα Φυματωμα υπαραχνοειδή χώρο αραχνοϊδίτιδα βλάβη κρανιακών νεύρων, αποφρακτικός υδροκέφαλος,περιαρτηρίτιδα βασικών γαγγλίων ή στελέχους Πρόδρομα συμπτώματα: κεφαλαλγία, κακουχία, πυρετό, διαταραχή προσωπικότητας Πάρεση κρανιακών νεύρων(οφθαλμού-απαγωγού), σύγχυση, επιληπτικές κρίσεις, κώμα, θάνατος Συνήθως βραδυτερης εξέλιξης σε σχέση με βακτηριδιακη (1-2 wks) Σταδιο 1 Στάδιο 2 Στάδιο 3 Χωρίς εστιακή νευρολογικη σημειολογία Λήθαργος-σύγχυση Εστιακή νευρολογικη σημειολογία Κώμα - Επιληπτικές κρίσεις Διαγνωση: Ιστορικό+ακτινογραφία+Mantoux (≥5mm)+Υπονατριαιμία ΟΝΠ C/T : Μη ειδικά-Έμμεσα ευρήματα ιδίως από εγκέφαλο MRI: Φυμάτια ≤ 5mm (Κεχροειδή ΤΒ)

Φυματιώδης μηνιγγίτιδα - ΕΝΥ Glc <45 (φ.τ. 50-80 mg/dL) Prot 100-500 mg/dL (φ.τ. 15-45 mg/dL) Κυτ 100-500/μl (φ.τ. 0-5/μl) AFB <33% ευαισθησία 3 ημερήσια δείγματα = 87% ευαισθησία σε καλλιέργεια PCR 80% ευαισθησία – 10% ψευδώς θετικά Οπωσδήποτε ΝΑΑΤ ADA ≥ 8 IU/L Άμεση έναρξη αγωγής προ της επιβεβαίωσης

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΒ Μηνιγγίτιδας Παντα HREZ ±ενέσιμο + DXM 0,4mg/kg για 2 Wks με tapering για συνολικά 8 wks Προσθήκη κινολόνης (συνεχιζόμενη φάση) Παρακολούθηση αγωγής με ΟΝΠ (νορμαλοποίηση) Μπορεί παραδοξη αντίδραση νέα φυματώματα Χειρουργική αντιμετώπιση αποφρακτικού υδροκέφαλου Διάρκεια 12 μήνες

Φυμάτωμα ΚΝΣ Ασυμπτωματικα Επιληπτικές κρίσεις-κεφαλαλγία Εστιακά νευρολογικά συμπτώματα Διαγνωση συνήθως απεικονιστική + θεραπευτικό κριτήριο Σπάνια βιοψία HREZ για 6 μήνες DXM μόνο επί νευρολογικών συμπτωμάτων

Κοιλιακή ΤΒ Εντερίτιδα Περιτονίτιδα Μεσεντέριος λεμφαδενίτιδα Εντερίτιδα Περιτονίτιδα Μεσεντέριος λεμφαδενίτιδα Διάκριση από απλή κατάποση β-Koch (25% σε εκτεταμένη πνευμονική) Σπάνια (2,5%) – 2η-3η συχνότερη εξωαναπνευστικη Απευθείας προσβολή από κατάποση μολυσμένων πτύελων Αιματογενώς Μολυσμένο γάλα(bovis) Κατά συνέχεια ιστού

Φυματιώδης εντερίτιδα Ειλεοτυφλική περιοχή – τυφλό - ορθό Κλινικά – ακτινολογικά- ιστολογικα αδύνατη διάκριση από Ν.Crohn Κοιλιακό άλγος (90%), συστηματικά συμπτώματα, μάζα Δε λαγόνιο βόθρο (25-50%) Προσβολή περιτοναίου και μεσεντεριων λεμφαδένων πολύ πιο συχνά Στο 50% και πνευμονική προσβολή Καλλιέργεια κοπράνων (50%)(δδ από Μ. Avium) Ενδοσκοπική βιοψία με Ζ-Ν και ιστοκαλλιέργεια (ΝΑΑΤ αναξιόπιστα) Χειρουργική βιοψία + μεσεντέριους λεμφαδένες Συχνά Θεραπευτικό Κριτήριο

ΤΒ Εντερίτιδα – Τρόπος παρουσίασης Ασθενής με χρόνια Ν. Crohn (συνήθως) ο οποίος δεν ανταποκρίνεται στη συνήθη θεραπεία Προσέρχεται για έλεγχο LTBI προ της λήψης anti-TNF παράγοντα Θετική mantoux ή IGRA Ευρήματα συμβατά με παλαιά ΤΒ πνευμονα αγνώστου ενεργότητας ΣΥΣΤΑΣΗ Νέα κολονοσκόπηση για λήψη καλλιέργειας +ΝΑΑΤ Καλλιέργειες κοπράνων Λήψη αγωγής = βελτίωση κολίτιδας

Φυματιώδης περιτονίτιδα Κοιλιακή διάταση, άλγος, πυρετός, απώλεια βάρους, διάρροια Πιο χρόνια πορεία Ασθενείς με κίρρωση ή συνεχή περιτοναϊκή διήθηση Ασκιτική συλλογή ή ξηρά περιτονίτιδα με διαχυτες συμφύσεις C/T διάχυτες οζώδεις παχύνσεις + μεσεντέριος λεμφαδενίτιδα 33% ταυτόχρονη πνευμονική προσβολή Λεμφοκυτταρικό εξίδρωμα (ΑFB 3%, L-J 80%) ADA στην Ελλάδα κυρίως για αποκλεισμό (NPV), προσοχή στο CA 125 (δδ. απο Ca ωοθηκών) HREZ για 6 μήνες Χειρουργική παρέμβαση μόνο επί παρενεργειών (διάτρηση-απόφραξη-αιμορραγία)

Φυματίωση Ήπατος Συνήθως αποτέλεσμα διάχυτης ΤΒ Διάγνωση με FNA (20-50%) σε ασθενείς με κεχροειδή φυματίωση Λαπαροσκοπικά (92%) Αύξηση ηπατικών ενζύμων Χρόνιος υποτροπιάζων αποφρακτικός ίκτερος (25%) – κακή πρόγνωση Επι σημαντικής προσβολης – αρχική αγωγή με μη ηπατοτοξικά φάρμακα (ΕΜΒ-MOX-AMK)

Φυματιώδης περικαρδίτιδα Παθογένεση Άμεση διήθηση από πρωτοπαθη εστια ή εστία μεταπρωτοπαθους πνευμονικης ΤΒ ή λεμφαδένα Αιματογενώς Συχνά συνυπάρχει με πνευμονική, υπεζωκοτική ή λεμφαδενοπάθεια μεσοθωρακίου Συμπτώματα Συστηματικά συμπτώματα + συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας + θωρ. άλγος C/T βοηθητική για τη διάγνωση (χαρακτηριστικές πνευμονικές ή λεμφαδενικές βλάβες) Οροαιματηρο λεμφοκυτταρικό εξίδρωμα λύση ή επιπωματισμος Διάγνωση ADA=αποκλεισμός νόσου (NPV) AFB (4%) – Καλλιέργεια (25-75%) Ιστοκαλλιέργεια Αναζήτηση άλλου υλικου Θεραπευτικό Κριτήριο – θνητότητα 20-40% Θεραπεία HREZ (6 μήνες) Πρεδνιζόνη 1mg/kg για 4 εβδομάδες με tapering σε 4 άλλες εβδομάδες Περικαρδιοκέντηση Περικαρδιοτομή Αποφυγη Συμπιεστικής Περικαρδίτιδας

Φυματίωση Δέρματος Ενοφθαλμισμός – Αιματογενής διασπορά – Κατά συνέχεια ιστού Πτωχές σε μικρόβια – Μικροβιοβριθείς - Υπερευαισθησίας Κοινός λύκος Φυματιώδες κομμίωμα Χοιράδωση Οζώδες ερύθημα Φυματίδες Σκληρό ερύθημα (Ν. Bazin) Αναζήτηση μικροβίου μάταιη (ακόμα και ΝΑΑΤ) Πάντα θεραπεία Οζώδες ερύθημα = πρόσφατη μόλυνση (4 μηνες HR) Συχνά χωρίς άλλη εστία ΤΒ δδ. Άτυπα μυκοβακτηρίδια

Δερματική ΤΒ – Τρόπος παρουσίασης Παραπομπή από δερματολόγο μετά από βιοψία δερματικής βλάβης (επιθηλοειδή κοκκιώματα) Συνηθως Lupus Vulgaris ΣΥΣΤΑΣΗ CT θωρακος Νέα βιοψία για καλλιέργεια +μοριακό έλεγχο (<60%) «Διασκοπικό» τέστ = «ζελέ μήλου» Mantoux + IGRA Αποκλεισμός ΝΤΜ Θεραπεία HRE + Azithromycin

Σπανιότερες μορφές εξωπνευμονικής TB Φυματίωση επινεφριδίου Αιματογενής διασπορά (6% παθολογοανατομικα) Αμφοτερόπλευρη-ανεπάρκεια σε 90% καταστροφή Στο 90% συνυπάρχει ΤΒ σε άλλο όργανο FNA Η θεραπεία δεν αποκαθιστά λειτουργικότητα Σε χορήγηση RMP, αύξηση δόσης κορτιζόνης Φυματίωση οφθαλμού (1%) Πρωτοπαθής-Αιματογενης- Αντίδραση υπερευαισθησίας Ραγοειδίτιδα-αμφιβληστροειδιτιδα-οπτική νευριτιδα Φλυκταινώδης επιπεφυκιτις 60% χωρίς πνευμονική ΤΒ Λήψη υδατοειδούς υγρου ή υαλοειδούς σώματος για ΝΑΑΤ Κορτικοστεροειδή σε προσβολή οπτικής θηλής Προσοχή στη χορήγηση ΕΜΒ Χειρ/κη αποκατάσταση καταρράκτη-Laser

ΤΒ Οφθαλμού – Τρόπος παρουσίασης Παραπομπή από Οφθαλμίατρο Χώρα υψηλής επίπτωσης ΤΒ Ιστορικό οικογενειακής ΤΒ Παθολογική ακτινογραφία θώρακα (40%) Συμβατά οφθαλμολογικά ευρήματα Αποκλεισμός άλλων νόσων (δδ. Σαρκοείδωση) Θετική mantoux ή IGRA Σχεδόν πάντα θεραπευτικό κριτήριο ΣΥΣΤΑΣΗ CT θώρακος Άμεση έναρξη αγωγής

Απειλητική για τη ζωή φυματίωση Διάχυτη φυματίωση Φυματίωση ΚΝΣ Φυματίωση επινεφριδίου Φυματιώδη περικαρδίτιδα ΆΜΕΣΗ ΕΝΑΡΞΗ ΑΓΩΓΗΣ επι υποψίας