ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ - ΚΑΤΣΑΡΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Ε.Κ. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ - ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «Α.ΣΥΓΓΡΟΣ» Θεσσαλονίκη 2015 Θεσσαλονίκη 2015 Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση ανθιστάμενη στη συνηθισμένη αγωγή

Ολοι γνωρίζουμε οτι η Χρόνια Κνίδωση..... > 6 Ξαφνική εμφάνιση πομφών ή / και αγγειοοιδήματος διάρκειας > 6 εβδομάδων. σιτευτικά κύτταρα Τα σιτευτικά κύτταρα είναι βασικά στην παθοφυσιολογία πολλών μεσολαβητών Η ενεργοποίησή τους μέσω ανοσολογικής και μη - ανοσολογικής πορείας προκαλεί αποκοκκίωση και απελευθέρωση πολλών μεσολαβητών οκνησμός, η αύξηση διαπερατότητας αγγείων & το οίδημα Κύριες βιολογικές δράσεις αυτών ο κνησμός, η αύξηση διαπερατότητας αγγείων & το οίδημα

Χρόνια Κνίδωση (ΧΚ) Ξαφνική εμφάνιση πομφών ή/και αγγειοοιδήματος διάρκειας > 6 εβδομάδων. Βάσει των Διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών Ορισμού, Κατηγοριοποίησης, Διάγνωσης, Θεραπείας της ΧΚ /13 Χρόνια αυθόρμητη κνίδωση (ΧΑΚ) Αυθόρμητη εμφάνιση συμπτωμάτων (απουσία εξωτερικών φυσικών ερεθισμάτων) Χρόνια επαγόμενη κνίδωση Τα συμπτώματα επάγονται από φυσικό αίτιο Zuberbier T, et al. Allergy 2009;64:1417 ‒ 26 Φυσικές Εκ ψύχουςΕκ ψύχους Εκ πιέσεωςΕκ πιέσεως θερμότηταςθερμότητας ηλιακήηλιακή ΔερμογραφισμόςΔερμογραφισμός Εκ δονήσεωςΕκ δονήσεως Άλλες ΥδατογενήςΥδατογενής ΧολινεργικήΧολινεργική Εξ’ επαφήςΕξ’ επαφής Από άσκησηΑπό άσκηση WAO, World Allergy OrganizationEAACI, European Academy of Allergology and Clinical Immunology GA 2 LEN, Global Allergy and Asthma European Network EDF, European Dermatology Forum

Επιδημιολογία Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης ( ΧΑΚ ) Επίπολασμός ΧΑΚ 0,5%-1,0% του γενικού πληθυσμού Συχνότερη στις γυναίκες Ηλικία έναρξης ετών 50%-70% των ασθενών συνεχίζει να νοσεί > 1 χρόνο 14% των ασθενών δεν μετριάστηκαν τα συμπτώματα μετά 5 χρόνια 10%-50% εμφανίζει συμπτώματα και μετά 5 χρόνια 30%-50% αναφέρουν εξάρσεις που συνδέοντα με μη - στεροειδή αντιφλεγμονώδη G.Sussman et al. Allergy, Asthma Clin Immunol 2015;11(1):7

Επιβάρυνση της ποιότητας ζωής των ασθενών Διανοητική κατάσταση Κούραση Άγχος, ανησυχία Αγχώδεις διαταραχές Αγχώδεις διαταραχές Διανοητική κατάσταση Κούραση Άγχος, ανησυχία Αγχώδεις διαταραχές Αγχώδεις διαταραχές Καθημερινή ζωή Φυσική δραστηριότητα Εργασία Διατροφικές συνήθειες Συγκέντρωση Ύπνος Ύπνος Καθημερινή ζωή Φυσική δραστηριότητα Εργασία Διατροφικές συνήθειες Συγκέντρωση Ύπνος Ύπνος Μείωση αυτοεκτίμησηςΜοναξιά Ανησυχία για το μέλλον Μείωση αυτοεκτίμησηςΜοναξιά Ανησυχία για το μέλλον Περιορισμοί ( θεραπεία - νόσος ): Επίδραση στις καθημερινές δραστηριότητες Οικονομική επιβάρυνση Δυσφορία Περιορισμοί ( θεραπεία - νόσος ): Επίδραση στις καθημερινές δραστηριότητες Οικονομική επιβάρυνση Δυσφορία Κοινωνικές λειτουργίες Επιπτώσεις στις σχέσεις Επιπτώσεις στη σεξουαλικότητα Κοινωνικές λειτουργίες Επιπτώσεις στις σχέσεις Επιπτώσεις στη σεξουαλικότητα Χρόνια κνίδωση Kang MJ, et al. Ann Dermatol 2009;21:226–9; Silvares MRC, et al. Rev Assoc Med Bras 2011;57:577−82 Η παρουσία ΑΟ μεγαλύτερη επιβάρυνση

Τι προκαλεί τη χρόνια αυθόρμητη κνίδωση ; Μαστοκύτταρο Έκλυση ισταμίνης Ενεργοποίηση μαστοκυττάρου Φλεγμονώδεις παθήσεις ( βακτηρίδια, ιούς, μύκητες, παράσιτα ) Φλεγμονώδεις παθήσεις ( βακτηρίδια, ιούς, μύκητες, παράσιτα ) Φάρμακα, Τροφική δυσανεξία Stress Αυτοανοσία40%-50% Ιδιοπαθή αίτια ( άγνωστα - 30%) Maurer M. etal. JDDG 2013-Doi: ddg12194

Αιτιολογία και παθογένεση ΧΑΚ Η ΧΑΚ συνήθως υπαινίσσεται ενδογενή αίτια Στους περισσότερους ασθενείς δεν εντοπίζεται εξωγενής εκλυτικός παράγοντας, όπως αλλεργιογόνα 40%-50% των ασθενών έχουν αυτο - αντισώματα προς την αλφα υποομάδα του υψηλής συγγένειας IgE υποδοχέα (FcepsilonRIalpha IgE receptor ) ή IgE μορίου 25% των ασθενών έχουν αντιθυροειδικά αντισώματα που δεν συσχετίζονται με λειτουργική διαταραχή θυροειδούς Οι ασθενείς παρουσιάζουν υψηλό επίπεδο stress και διαταραχή ποιότητας ζωής G.Sussman et al. Allergy, Asthma Clin Immunol 2015;11(1):7 Maurer M et al. Br J Dermatol 2013;168:

5-10% 90% ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ στην στην Αυτοάνοση κνίδωση Αυτοάνοση κνίδωση IgE ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ στην στην Αυτοάνοση κνίδωση Αυτοάνοση κνίδωση

Η σοβαρότητα της νόσου προδιαγράφει την διάρκεια αυτής Χαρακτηριστικά που συνδέονται με βαρύτητα της ΧΑΚ : Συνύπαρξη με αγγειοοίδημα Συνύπαρξη με φυσική κνίδωση ( π. χ. εκ πιέσεως ) Μεγάλη ηλικία Θετικά αντιθυροειδικά αντισώματα Θετική δοκιμασία ομόλογου ορού Επίπεδα προθρομβίνης 1+2 D- διμερή CRP Rabelo-Filardi R et al. Int Arch Allergy Immunol 2013;161: Sabroe RA et al. J Allergy Clin Immunol 2002;110:492-9

Αυτοάνοση κνίδωση Δυσίατη μορφή ΧΑΚ, συχνή στις γυναίκες Αν και πρόκειται για ισταμινο - εκλυτικά αυτοαντισώματα έχει πτωχή ανταπόκριση στα αντισταμινικά Χαμηλά επίπεδα βασεοφίλων στο αίμα Skin test με ομόλογο ορό συνήθως θετικό Συνύπαρξη με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα ( αυτοάνοση θυροειδίτις κ. α.) Sabroe RA et al. J Allergy Clin Immunol 2002;110:492-9

Δοκιμασία ομόλογου ορού Λήψη φλεβικού αίματος (3-4 ml) Φυγοκέντριση (500g για 15min) 50 μ l ορού, ισταμίνη (10 μ g/ml) και φυσιολογικός ορός 0,9%, Γίνεται ενδοδερμική έγχυση χωριστά, στην έσω επιφάνεια του αντιβραχίου Απόσταση 3-5 cm μεταξύ τους Χωρίς εξάνθημα η περιοχή ( 24 ώρες ) Διακοπή αντισταμινικών 3-5 ημέρες Διακοπή ανοσοκατασταλτικών, 1 μήνα Ελεγχος στα 30’ και 60’ Λήψη φλεβικού αίματος (3-4 ml) Φυγοκέντριση (500g για 15min) 50 μ l ορού, ισταμίνη (10 μ g/ml) και φυσιολογικός ορός 0,9%, Γίνεται ενδοδερμική έγχυση χωριστά, στην έσω επιφάνεια του αντιβραχίου Απόσταση 3-5 cm μεταξύ τους Χωρίς εξάνθημα η περιοχή ( 24 ώρες ) Διακοπή αντισταμινικών 3-5 ημέρες Διακοπή ανοσοκατασταλτικών, 1 μήνα Ελεγχος στα 30’ και 60’ Konstantinou et al Allergy 2009;64:

Δοκιμασία ομόλογου ορού - αξιολόγηση

Εκτίμηση Δραστηριότητας Νόσου Εκτίμηση Δραστηριότητας ΝόσουScoreΠομφοίΚνησμός 0 Καθόλου 1 Λίγοι (<20 / 24h)Ήπιος (όχι ενοχλητικός) 2 Αρκετοί (20-50 /24h)Μέτριος (δεν επηρεάζει τον ύπνο ή τις καθημερινές δραστηριότητες) 3 Πολλοί (>50 /24h) ή σε κνιδωτικές πλάκες Έντονος (επηρεάζει τον ύπνο ή/και τις καθημερινές δραστηριότητες) 2)Eρωτηματολόγια ποιότητας ζωής- Chronic Urticaria Quality of Life-CU-Q2oL 1) UAS 1) Urticaria Activity Score –UAS-UAS7 Mlynek A et al Allergy 2008;63:777-80

Θεραπευτική αντιμετώπιση ΧΑΚ Ανθιστάμενη στη συνηθισμένη αγωγή

Πυροδότηση Αιτία Ενεργοποιητικό σήμα των σιτευτικών Ενεργοποίηση σιτευτικού Μεσολαβητές σιτευτικού Κνίδωση συμπτώματα αιτία Urticaria and Angioedema. Zuberbier T, Grattan C, Maurer M, editors. Berlin: Springer-Verlag, 2010 Στόχος της θεραπείας είναι..... Στόχος της θεραπείας είναι..... Η πλήρης ανακούφηση των συμπτωμάτων μέσω Η πλήρης ανακούφηση των συμπτωμάτων μέσω αιτιολογικής θεραπείας αιτιολογικής θεραπείας Οταν η αιτία της Κ δεν μπορεί να βρεθεί ή περιοριστεί Οταν η αιτία της Κ δεν μπορεί να βρεθεί ή περιοριστεί τότε......Στόχος είναι οι μεσολαβητές του μαστοκυττάρου τότε......Στόχος είναι οι μεσολαβητές του μαστοκυττάρου

Aποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων Αλκοόλ Σωματική κούραση Ψυχικό stress A σπιρίνη και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη Ψευδο - αλλεργιογόνα τροφικά, τροφές με σαλικυλικά, συντηρητικά και χρώματα B-blockers

Οι νέες προτεινόμενες κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση της ΧΚνίδωσης Marcus Maurer J German Soc Dermatology ης γραμμής θερα π εία 2 ης γραμμής θερα π εία 3 ης γραμμής θερα π εία

Τα H 1 -αντισταμινικά δεν είναι αποτελεσματικά σε όλους τους ασθενείς Τα H 1 -αντισταμινικά δεν είναι αποτελεσματικά σε όλους τους ασθενείς Αν και η αποτελεσματικότητα είναι αποδειγμένη Αν και η αποτελεσματικότητα είναι αποδειγμένη Η συνήθης δόση είναι αποτελεσματική στην ΧΑΚ σε ≤50% των ασθενών και 1 στους 2 ή 3 δεν έχει σημαντική βελτίωση Η συνήθης δόση είναι αποτελεσματική στην ΧΑΚ σε ≤50% των ασθενών και 1 στους 2 ή 3 δεν έχει σημαντική βελτίωση Οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν 4 φορές αύξηση της δόσης σε ασθενείς με ενεπαρκή ανταπόκριση Οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν 4 φορές αύξηση της δόσης σε ασθενείς με ενεπαρκή ανταπόκριση Αυτό βελτιώνει την θεραπευτική ανταπόκριση, αλλά 1 στους 3 ή 4 ασθενείς συνεχίζει να έχει συμπτώματα Αυτό βελτιώνει την θεραπευτική ανταπόκριση, αλλά 1 στους 3 ή 4 ασθενείς συνεχίζει να έχει συμπτώματα 1.Maurer M, et al. Allergy 2011;66:317‒30; 2.Zuberbier T, et al. Allergy 2009;64:1427‒43

Ελεγχος συμπτωμάτων με H 1 -αντισταμινικά nsAH 1 Χ 1 (regular dose) nsAH 1Χ4 (high dose) Complete response (% patients with CIU/CSU)  nsAH, non-sedating H 1 -antihistamines Weller K, et al. J Eur Acad Dermatol Venereol 2011;

Οι νέες προτεινόμενες κατευθυντήριες οδηγίες τοποθετουν την omalizumab στην 3 η γραμμή θεραπεία εκλογής 1 Οι νέες προτεινόμενες κατευθυντήριες οδηγίες τοποθετουν την omalizumab στην 3 η γραμμή θεραπεία εκλογής Marcus Maurer J German Soc Dermatology 2013

Συστάσεις για τη χορήγηση του Omalizumab Νέες κατευθυντήριες οδηγίες – Συστάσεις για τη χορήγηση του Omalizumab Συστήνεται η χορήγηση του Omalizumab ως επιπρόσθετη θεραπεία των 2 ης γενιάς H1- αντιισταμινικών, Ως 3 ης γραμμής θεραπεία για τη θεραπεία της χρόνιας κνίδωσης ( ισχυρή σύσταση / ισχυρή επιστημονική τεκμηρίωση ). Zuberbier et al. The EAACI/GA2 LEN/EDF/WAO Guideline for the definition, classification, diagnosis, and management of urticaria: the 2013 revision and update. Allergy Apr 30. Το omalizumab είναι ένα εξανθρωποποιημένο μονοκλωνικό αντίσωμα

1 Xolair US PI. Genentech, Inc. July 2010; 2 Xolair EU SPC. 3 Holgate ST, Polosa R. Nat Rev Immunol 2008;8:218−30 Vichyanond P, Asian Pac J Allergy Immunol 2011;29: SPC Πώς δρα το omalizumab; Omalizumab IgE Fc portion Προσδένεται και δεσμεύει την ελεύθερη IgE Εμποδίζει τη δέσμευση της IgE στον εκλεκτικό υποδοχέα της (Fc ε RI) στην επιφάνεια των μαστοκυττάρων, βασεόφιλων και δενδριτικών κυττάρων. Αποτρέπει την απελευθέρωση φλεγμονωδών ουσιών, όπως ισταμίνη, Καταστέλλει την έκφραση του υποδοχέα Fc ε RI στα κύτταρα αυτά

IgE receptor Mast cell (basophil, other) Omalizumab IgE

IgE receptor Mast cell (basophil, other) Omalizumab IgE

Mast cell (basophil, other) Omalizumab IgE Καταστέλλει την έκφραση του υποδοχέα FcεRI στα κύτταρα και τα αυτοαντισώματα δεν μπορούν να συνδεθούν  Η δράση της φαίνεται πολλές φορές απο τις πρώτες ημέρες  Καταστέλλει τους υποδοχείς FcεRI στα βασεόφιλα, μαστοκύτταρα και δενδριτικά Beck LA et al J Allergy Clin Immunol 2004;114(3):527-30

5-10% 90% ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ στην στην Αυτοάνοση κνίδωση Αυτοάνοση κνίδωση IgE ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ στην στην Αυτοάνοση κνίδωση Αυτοάνοση κνίδωση

Αποτελέσματα πρωτοκόλλου με Ομαλιζουμάμπη 4/32 ασθενείς (13,3%) είχαν πλήρη ανταπόκριση στη νόσο 4/32 ασθενείς (13,3%) διακοπή 24/32 συνεχίζουν 11 ανταποκρίνονται πολυ καλά 3 δεν ανταποκρίνονται 9 Βρίσκονται στην αρχή της αγωγής

Ο ρόλος της κυκλοσπορίνης στη ΧΑΚ Η κυκλοσπορίνη συνιστάται ως 3 ης γραμμής φάρμακο στις  Η κυκλοσπορίνη συνιστάται ως 3 ης γραμμής φάρμακο στις νέες οδηγίες νέες οδηγίες  Κύρια ένδειξη για την πρόληψη απόρρηψης μοσχευμάτων, σε θεραπεία αυτο-ανόσων, στη ψωρίαση και σοβαρή ατοπική σε θεραπεία αυτο-ανόσων, στη ψωρίαση και σοβαρή ατοπική δερματίτιδα. δερματίτιδα.  Η αγωγή με H 1 -αντισταμινικά πρέπει να συνεχίζεται 1,3  Η κυκλοσπορίνη σε συνδιασμό με H 1 -αντισταμινικά ηταν πιό αποτελεσματική και με λιγώτερες αποτυχίες 4,5 πιό αποτελεσματική και με λιγώτερες αποτυχίες 4,5  Θεραπεία >3 μηνών σε αρκετές μελέτες έδειξε πολύ καλά αποτελέσματα στην αυτοάνοση κνίδωση 6 πολύ καλά αποτελέσματα στην αυτοάνοση κνίδωση 6 1. Zuberbier T, et al. Allergy 2009;64:1427–43; 2. Powell RJ, et al. Clin Experiment Allergy 2007;37:631‒50; 3. Kozel MMA, Sabroe RA. Drugs 2004;64:2515–36; 4. Vena GA, et al. J Am Acad Dermatol. 2006;55:705-9; 5. Grattan CE, et al. Br J Dermatol. 2000;143:365− Greaves M. J Allergy Clin Immunol 2000;105:664‒72

Ο ρόλος της κυκλοσπορίνης στη ΧΑΚ Ανεπιθύμητες ενέργειες και κίνδυνοι απο την χρήση της κυκλοσπορίνης : 1,2 Rebound φαινόμενο μετά την διακοπή σε ορισμένους ασθενείς Ανεπιθύμητες ενέργειες απο την νεφρική λειτουργία Ανεπιθύμητες ενέργειες απο την υπέρταση Κίνδυνος ανάπτυξης κακοήθειας Απαραίτητος έλεγχος νεφρικής λειτουργίας και αρτηριακής πίεσης Kozel MMA, Sabroe RA. Drugs 2004;64:2515–36; Boubouka CD, Acta Derm Venereol Jan;91(1):50-4. Greaves M. J Allergy Clin Immunol 2000;105:664‒72

Ανταγωνιστές λευκοτριενών (ΑΛ) Η montelukast και zafirlukast είναι αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την θεραπεία του άσθματος και ρινίτιδας, δεν έχουν ένδειξη για την κνίδωση Ασφαλή φάρμακα Δεν συνιστώνται σαν μονοθεραπεία Η προσθήκη ( ΑΛ ) στην αγωγή με αντισταμινικά έδειξε θετικά αποτελέσματα H αποτελεσματικότητα στην ΧΑΚ δεν παρουσιάζει συνέπεια 1.Nipun Lakshitha de Silva et al Allergy Asthma Clin Immunol 2014;10(1):24 2. Di Lorenzo G, et al. J Asthma Allergy 2009;2:9–16; 3) Kozel MMA, Sabroe RA. Drugs 2004;64:2515–36; 4. Zuberbier T, et al. Allergy 2009;64:1427–43

Ο ρόλος των Συστηματικών Κορτικοστεροειδών (ΣΚΣ) Η ΧΑΚ που είναι σχετικά ανθεκτική στα αντισταμινικά μπορεί να ανταποκριθεί πλήρως στην προσθήκη ΣΚΣ Σύντομη χορήγηση συνιστάται στις εξάρσεις της νόσου Μικρές βαθμιαία χορηγούμενες δόσεις δίνονται: 2 Για τον έλεγχο της Κ σε σημαντικά γεγονότα της ζωής του ασθενούς Σε σοβαρό ΑΟ που συμβαίνει λίγες φορές τον χρόνο prednisolone 30 mg/ημ. μεχρι 10 ημέρες prednisolone 40 mg/ημ μειούμενη 5 mg κάθε 5 ημέρες ΣΚΣ συνήθως δίνονται σε πρωινή μονήρη δόση 1. Zuberbier T, et al. Allergy 2009;64:1427‒33; 2. Kozel MMA, Sabroe RA. Drugs 2004;64:2515‒36

Ομως στην καθημερινή πρακτική....μικρής διάρκειας ΣΚΣ, χρησιμοποιούνται συχνά στη ΧΑΚ Μια cross-sectional ανάλυσης στις ΗΠΑ βρήκε οτι 54% των ασθενών με ΧΑΚ χρησιμοποιούν ΣΚΣ και ο μέσος όρος διάρκειας είναι 30 ημέρες Zazzali, et al. Ann Allergy Asthma Immunol 2012;108:98‒102

Δαψόνη στην ΧΑΚ Δαψόνη στην ΧΑΚ Η δαψόνη, παράγωγο σουλφόνης με αντιμικροβιακή, αντιφλεγμονώδη δράση Χρησιμοποιείται >60 χρόνια με κύρια ένδειξη ως φάρμακο κατά της λέπρας, αλλά και για την θεραπεία αυτο-ανόσων παθήσεων. Ηταν 4 ης γραμμής προτεινόμενο φάρμακο το 2008 απο τις κατ. οδηγίες EAACI/GA 2 LEN/EDF/WAO Οι περισσότερες μαρτυρίες που υποστηρίζουν την δαψόνη είναι ανέκδοτες. Ασθενείς με ΧΑΚ ανθιστάμενη στα H 1 αντισταμινικά πιθανόν να βοηθηθούν ιδιαίτερα αν η ΧΑΚ συνυπάρχει με Κ εκ πιέσεως επιβραδυνόμενη 1. Zuberbier T, et al. Allergy 2009;64:1427–43; 2. Powell RJ, et al. Clin Experiment Allergy 2007;37:631‒50; 3 Kozel MMA, Sabroe RA. Drugs 2004;64:2515–36; 4. Cassano N, et al. Acta Derm Venereol 2004;85:254‒5; 5. Kannan G, et al. Ind J Pharmaceut Sci 2009;71:456‒60

Δαψόνη : Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια Δαψόνη στην επιβραδυνόμενη Κ απο Πίεση (DPU) Delayed pressure urticaria - Dapsone heading Delayed pressure urticaria - Dapsone heading for first-line therapy? for first-line therapy? Grundmann SA, Kiefer S, Luger TA, Brehler R. J Dtsch Dermatol Ges Jul 20. Dapsone hypersensitivity syndrome during delayed pressure urticaria treatment Dapsone hypersensitivity syndrome during delayed pressure urticaria treatment. do Valle SO, França AT, Pires GV, Guimarães P, Dias GA, Levy SA. Ann Allergy Asthma Immunol Feb;104(2): Συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι γαστρεντερικές διαταραχές, περιφερικές νευροπάθειες, νευρολογικές διαταραχές, πυρετός 5

Εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές

TNF-alpha Inhibitors Clinical Study TNF-Alpha Inhibitors for Chronic Urticaria: Experience in 20 Patients Freja Lærke Sand and Simon Francis Thomsen Department of Dermatology, Bispebjerg Hospital, University of Copenhagen,2400 Copenhagen NV, Denmark We present data on efficacy and safety of adalimumab and etanercept in 20 adult patients with chronic urticaria. Twelve (60%) patients obtained complete or almost complete resolution of urticaria after onset of therapy with either adalimumab or etanercept. Further three patients (15%) experienced partial response. Duration of treatment ranged between 2 and 39 months. Those responding completely or almost completely had a durable response with a mean of 11months. Six patients (30%) experienced side effects And five patients had mild recurrent upper respiratory infections, whereas one patient experienced severe CNS toxicity that could be related to treatment with TNF-alpha inhibitor. Adalimumab and etanercept may be effective and relatively safe treatment options in a significant proportion of patients with chronic urticaria who do not respond sufficiently to high-dose antihistamines or in whom standard immunosuppressive drugs are ineffective or associated with unacceptable side effects.

Σουλφαλαζίνη Arch Dermatol.Arch Dermatol Oct;142(10): Successful treatment of recalcitrant chronic idiopathic urticaria with sulfasalazine. McGirt LY McGirt LY 1, Vasagar K, Gober LM, Saini SS, Beck LA.Vasagar KGober LMSaini SSBeck LA Department of Dermatology, Johns Hopkins Medical Institutions, Baltimore, MD, USA. CONCLUSIONS: This case series demonstrates that sulfasalazine can be a successful and safe treatment option for patients with CIU who have not responded adequately to treatment with antihistamines.

Πλασμαφαίρεση Lancet May 2;339(8801): Lancet. Plasmapheresis for severe, unremitting, chronic urticaria. Grattan CE Grattan CE 1, Francis DM, Slater NG, Barlow RJ, Greaves MW.Francis DMSlater NGBarlow RJGreaves MW St John's Institute of Dermatology, UMDS, London, UK. Περιστασιακή βελτίωση σε ορισμένους ασθενείς με σοβαρή και ανθιστάμενη αυτο-άνοση κνίδωση 1 EAACI/GA 2 LEN/EDF/WAO κατευθυντήριες οδηγίες τοποθετούν την πιθανότητα της πλασμαφαίρεσης ως «πολύ μικρή» 2 1.Kozel MMA, Sabroe RA. Drugs 2004;64:2515‒36; 2.Zuberbier T, et al. Allergy 2009;64:1427–43

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ - ΚΑΤΣΑΡΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Ε.Κ. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ - ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «Α.ΣΥΓΓΡΟΣ» Θεσσαλονίκη 2015 Θεσσαλονίκη 2015 Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση ανθιστάμενη στη συνηθισμένη αγωγή