1 Τηλεπισκόπηση στο Θαλάσσιο Περιβάλλον Ενότητα 11: Ηχοβολιστης Πλευρικής Σάρωσης B’ Μέρος Γιώργος Παπαθεοδώρου Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

2 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Σύμφωνα με αυτήν την άδεια ο δικαιούχος σας δίνει το δικαίωμα να: Μοιραστείτε — αντιγράψετε και αναδιανέμετε το υλικό Υπό τους ακόλουθους όρους: Αναφορά Δημιουργού — Θα πρέπει να καταχωρίσετε αναφορά στο δημιουργό, με σύνδεσμο της άδειας Μη εμπορική χρήση — Δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το υλικό για εμπορικούς σκοπούς Μη παράγωγα έργα — Μπορείτε να αναδιανείμετε το υλικό ως έχει, χωρίς να προβείτε σε αλλαγές (ανάμιξη, τροποποίηση)

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

4 Σκοποί ενότητας Επεξήγηση του τρόπου που συνδυάζονται τα δύο ακουστικά κριτήρια των ηχογραφίων για να γίνει ο καθορισμός του υλικού του πυθμένα Μελέτη διάφορων τύπων στόχων στην επιφάνεια του πυθμένα Ποιες παραμορφώσεις μπορούν να συμβούν στις ηχογραφίες και πως δημιουργούνται. Παρουσίαση των διάφορων τύπων Η.Π.Σ. Εφαρμογές των Η.Π.Σ. Στην έρευνα του θαλάσσιου περιβάλλοντος

5 Περιεχόμενα ενότητας Συνδυασμός των ακουστικών κριτηρίων Στόχοι εν αιώρηση και κατακόρυφοι σχηματισμοί Παραμορφώσεις ηχογραφιών Τύποι Η.Π.Σ. Εφαρμογή του Η.Π.Σ. στην μελέτη του Νότιου Κορινθιακού κόλπου

6 Τα δύο ακουστικά κριτήρια (Σκιά – Οπισθοσκέδαση) ΚΡΙΤΗΡΙΟ 1.Μορφολογία του πυθμέναΑκουστική σκιά 2.Σύσταση της επιφάνειας του πυθμέναΑνακλαστικότητα - οπισθοσκέδαση ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Πρέπει να δηλώνετε ποιος χρωματικός τόνος αντιστοιχεί στην σκιά και ποιος στην έντονη ανάκλαση

7 Συνδυαστική χρήση των δύο κριτηρίων για τον καθορισμό του υλικού του πυθμένα Αμμώδη κύματα (μεγάλου μήκους κύματος) Αμμώδη κύματα (μικρού μήκους κύματος) Ακουστική σκιά

8 Αμμώδη κύματα (μικρού μήκους κύματος) Αμμώδη κύματα (μεγάλου μήκους κύματος) Σκληρός πυθμένας Διεύθυνση αιτίου (κύματα/ρεύματα) σχηματισμού αμμωδών κυμάτων

9 Στόχοι εν «αιωρήσει» Στην περίπτωση που η ακουστική σκιά που δημιουργεί ένας στόχος διαχωρίζεται από την έντονη ανάκλαση του στόχου τότε αυτός ο στόχος βρίσκεται εν αιώρησει και δεν εφάπτεται στην επιφάνεια του πυθμένα

10 Εντοπισμός ιχθυοπληθυσμών

11 Kκατακόρυφοι σχηματισμοί

12 Παραμορφώσεις ηχογραφιών Οι ηχογραφίες κατά την συλλογή του ενδέχεται να υποστούν κάποιες παραμορφώσεις, αυτές μπορεί να δημιουργηθούν είτε λόγο φυσικών αιτίων (Lloyd, multipath effect) είτε λόγω ανθρωπογενών (αλλαγή στην πορεία του σκάφους).

13 Παραμόρφωση τύπου Lloyd Η παραμόρφωση αυτή συμβαίνει όταν η υδάτινη στήλη είναι στρωματοποιημένη και ο καιρός είναι καλός

14 Παραμόρφωση crosstalk

15 Παραμόρφωση πολλαπλής διαδρομής (multipath)

16 Παραμόρφωση λόγω αλλαγής της πορείας της ηχοβολιστικής τορπίλης Παραμόρφωση λόγω roll – pitch της ηχοβολιστικής τορπίλης

17 Τύποι ηχοβολιστή πλευρικής σάρωσης GLORIAEG&GEDGETECHKLEINSTAR FISH Συχνότητα (kHz) Εύρος σάρωσης 22km25-600m-600m125m35-100m Συχνότητα (kHz) - Εύρος σάρωσης (m) Όπως και με τα υπόλοιπα ηχοβολιστικά μηχανήματα (Τ.Υ.Π., Βυθόμετρο) το εύρος σάρωσης και η διακριτική ικανότητα του Η.Π.Σ. ελέγχεται από την συχνότητα (f) του κύματος που εκπέμπουν. Όσο μεγαλύτερη η συχνότητα τόσο αυξάνει η διακριτική ικανότητα και μικραίνει το εύρος σάρωσης και αντίστροφα.

18

19

20

21 Δέλτα ποταμών και υποθαλάσσια δέλτα

22 Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Γεωλογίας, Γιώργος Παπαθεοδώρου. «Τηλεπισκόπηση στο Θαλάσσιο Περιβάλλον». Έκδοση: 1.0. Πάτρα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

23 Αναφορές Φωτογραφία διαφάνειας 11 Πηγή: Τα σχήματα και οι πίνακες έχουν δημιουργηθεί από τους διδάσκοντες του μαθήματος, την ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας, Τμ. Γεωλογίας, Παν. Πατρών και την Τμηματική Ομάδα Εργασίας και διατίθενται με την άδεια CC BYNC-ΝD 4.0. Όλες οι υπόλοιπες φωτογραφίες της παρουσίασης χωρίς αναφορές προέρχονται από προσωπικό αρχείο του διδάσκοντα και του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας, Τμ. Γεωλογίας, Παν. Πατρών και διατίθενται με την άδεια CC BY-NC-ΝD 4.0.

24 Αναφορές Lurton, X., 2002, An Introduction to Underwater Acoustics: Principles and Applications (Springer Praxis Publishing, London, UK).