Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : “ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ”

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Παρουσίαση με θέμα: "ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : “ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ”"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : “ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ”
ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : “ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ” ΔΙΔΑΣΚΟΥΣA : κα ΜΑΡΙΑ ΡΕΠΟΥΣΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ : ΒΙΣΣΑΡΙΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ Α.Ε.Μ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ : ΕΞΑΜΗΝΟ : Β’ ΘΕΜΑ : ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΩ ΕΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΙΔΙΩΝ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ : ΕΙΣΑΓΩΓΗ ………………………………………………………………………………….………....…σελ 2
ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΤΟ ΜΟΥΣΕIO…………….………………………..…..σελ 3 Γ. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ…………………………………………………………………….….…….… σελ 3 Δ. ΤΑ ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΕ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΑΝ..…………………..….….…….… σελ 5 Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥΣ Ε. ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΥ ΕΠΙΤΕΥΧΘΗΚΑΝ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ………………………………………………………………………………………………….…………… σελ 9 ΣΤ. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ…………………………………………………………………..………….…..σελ 10 Ι. Α’ ΦΑΣΗ: ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ …………………………………..…...…. σελ 10 ΙΙ. B’ ΦΑΣΗ: ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ….…………………………… σελ 12 ΙΙΙ. Γ’ ΦΑΣΗ: ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ………………………………….……………….. σελ 15 Ζ. ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΠΟΥ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΨΗΦΙΔΩΤΟ ΔΑΠΕΔΟ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ……………………………………………...…σελ 16 Η. ΠΩΣ ΕΦΤΙΑΧΝΑΝ ΤΑ ΨΗΦΙΔΩΤΑ…………………………………..………. σελ 22 Θ. ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΨΗΦΙΔΩΤΑ ΣΤΟ ΜΕΣΟΓ. ΧΩΡΟ…………………………………………………………………………………………………….σελ 23 Ι. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ……………………………….………………….…. σελ 24

3 Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο πολιτισμός, ως ένα ευρύ σύστημα αξιών και στάσεων , και το σχολείο , ως διαδικασία κοινωνικοποίησης σ’ αυτές τις αξίες και στάσεις , βρίσκονται σε διαλεκτική σχέση. Η πολιτισμική πραγματικότητα προβάλλει πρότυπα ανάπτυξης της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το σχολείο πάλι , ως δυναμικός και ευαίσθητος δέκτης , βιώνει την πραγματικότητα αυτή και τη διαμορφώνει. Επομένως , πολιτισμός και σχολείο είναι δύο έννοιες που βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση και εποικοδομητικό διάλογο. Πολιτισμός είναι και η ενασχόληση με την τέχνη. Η τέχνη προσφέρει τη δυνατότητα στα άτομα και στους λαούς να διερευνούν, να εκφράζονται , να επικοινωνούν και να δημιουργούν. Η τέχνη δηλαδή αποτελεί μέσο έκφρασης της εσωτερικής ανάγκης του ανθρώπου με άλλους ανθρώπους και τις ιδέες τους , και συμβάλλει στο όραμα μιας παιδείας που αναζητά να πλάσει νέους πολίτες με ανθρωπιστικά ιδεώδη .

4 Μια μορφή εκπαιδευτικής παρέμβασης με έμφαση στον πολιτισμό είναι η ανάδειξη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς μέσα από τις επισκέψεις σε μουσεία και άλλους χώρους πολιτισμικής έκφρασης και δημιουργίας . Οι επισκέψεις σε μουσεία προσφέρουν στα παιδιά την ευκαιρία να συναισθανθούν τις ιστορικές τους καταβολές , να τις εκτιμήσουν και να τις αγαπήσουν. Επάλληλα μ΄ αυτό, η ευαισθητοποίηση στο πολιτισμικό μας παρελθόν βοηθά τα παιδιά να γνωρίσουν και να επικοινωνήσουν με διαφορετικούς πολιτισμούς που υπάρχουν γύρω μας. Ο πρώτος πρόεδρος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων Georges-Henri Riviere , στο άρθρο 2 του καταστατικού του Οργανισμού όρισε το μουσείο ως «ένα μη κερδοσκοπικό , μόνιμο ίδρυμα στην υπηρεσία της κοινωνίας και της εξέλιξής της , ανοικτό στο κοινό , το οποίο ερευνά , αποκτά , συντηρεί , γνωστοποιεί και κυρίως εκθέτει τις υλικές μαρτυρίες του ανθρώπου και του περιβάλλοντός του με σκοπό τη μελέτη , την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία» (Διεθνής Ένωση Μουσείων – Ελληνικό τμήμα , σελ. 19).Δηλαδή ο κύριος ρόλος των μουσείων είναι η διατήρηση των αντικειμένων του παρελθόντος για τις μελλοντικές γενιές και η παρουσίασή τους με παιδαγωγικούς – διδακτικούς σκοπούς. Έτσι, στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού άρχισαν να εντείνονται οι εκπαιδευτικές και οι παιδαγωγικές προσπάθειες στους χώρους των μουσείων . Τα πρώτα μουσεία ανοικτά για παιδιά και τα πρώτα παιδικά μουσεία ξεκίνησαν στις Η. Π. Α. και λίγο αργότερα έκαναν την εμφάνισή τους στην Ευρώπη.

5 Στην Ελλάδα, το άνοιγμα των μουσείων στο παιδικό κοινό πραγματοποιήθηκε αργότερα σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και τις Η. Π. Α. Το πρώτο ελληνικό μουσείο που άνοιξε τις πύλες του στα παιδιά ήταν το μουσείο Μπενάκη το Από τότε, με γοργούς ρυθμούς, που έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια , τα περισσότερα μουσεία της Ελλάδας ανοίγουν τις αίθουσές τους σε παιδιά που φοιτούν σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.

6 Β. ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Β. ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Το σύγχρονο μουσείο, συνειδητοποιώντας τον κοινωνικό και παιδευτικό του ρόλο , ερμηνεύει τα εκθέματα μέσα από το συσχετισμό του με τη σχολική ύλη. Ένας από τους τρόπους που χρησιμοποιεί είναι τα οργανωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα είναι μια « εκπαιδευτική διαδικασία , που επιδιώκει την εξοικείωση με το μουσείο ,την ανάπτυξη των ικανοτήτων του παιδιού και τον εφοδιασμό του με τρόπους για ανεξάρτητη μάθηση ». Τα εκπαιδευτικά προγράμματα δηλαδή βοηθούν να προσεγγίσουμε ένα αντικείμενο- έκθεμα (π.χ. λαϊκή κεραμική , παραδοσιακές φορεσιές κ. λ. π.), με τέτοιο τρόπο ώστε να αποδεικνύεται η αλήθεια των θετικών ή ανθρωπιστικών επιστημών, της ιστορίας της τέχνης, της τεχνολογικής δεξιότητας, της καλλιτεχνικής ευαισθησίας των ανθρώπων και γενικά της ιστορίας των ανθρώπινων κοινωνιών. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα των μουσείων χωρίζονται σε τακτικά και έκτακτα. Τακτικά είναι τα προγράμματα που εφαρμόζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και απευθύνονται σε σχολικές ομάδες και οικογένειες , ενώ έκτακτα είναι τα προγράμματα που πραγματοποιούνται με αφορμή κάποια επέτειο ή άλλο γεγονός , π.χ. Ολυμπιακοί Αγώνες . Κάθε πρόγραμμα έχει διάρκεια 1 ή 2 ώρες και λαμβάνει μέρος σ’ αυτό μία σχολική ομάδα.

7 Τα θέματα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων ερμηνεύονται από τους μουσείο-παιδαγωγούς – εμψυχωτές ,ειδικευμένα άτομα που αποτελούν το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στα εκθέματα και το κοινό . Ένα καλό εκπαιδευτικό πρόγραμμα ωστόσο πρέπει να αποτελεί καρπό της ουσιαστικής και εποικοδομητικής συνεργασίας ανάμεσα στο μουσείο-παιδαγωγό και τον /την εκπαιδευτικό , γι’ αυτό και οι δύο , μέσα από συνεχείς ανοικτές ερωτήσεις εξάπτουν το ενδιαφέρον των παιδιών και τα προτρέπουν να ανακαλύψουν, να ερευνήσουν τα εκθέματα , να διατυπώσουν υποθέσεις , να κάνουν νέους συνδυασμούς, να εκφραστούν δημιουργικά και έτσι να οδηγηθούν στην κατάκτηση του θέματος . Στα εκπαιδευτικά προγράμματα εφαρμόζονται δραστηριότητες όπως αφήγηση παραμυθιού , δραματοποίηση, παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού , ή /και χειροτεχνικές κατασκευές σε εργαστήρια δημιουργικής έκφρασης .

8 Γ . ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Τα παιδιά της Α’ δημοτικού - της πρώτης σχολικής ηλικίας δηλαδή – επισκεπτόμενα ένα μουσείο με το σχολείο τους , απαιτούν μια ειδική μεταχείριση . Η μεταχείριση αυτή πρέπει να υπακούει στις δυνατότητες και στις ανάγκες αυτής της ηλικίας . Ο βασικός προγραμματισμός της επίσκεψης αναφέρεται σε τρεις φάσεις : α) Προετοιμασία και προ-ϊδεασμός των παιδιών πριν από την επίσκεψη. β) Αυτά που θα μπορούσαν να γίνουν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης . γ) Όσα μπορούν να κάνουν τα παιδιά μετά την επίσκεψη , έτσι ώστε να αξιοποιηθεί η εμπειρία τους και αυτά που θα αποκομίσουν από τις γνώσεις που θα αποκτήσουν να τα συνοδεύει σε όλη τους τη ζωή και να συμβάλουν στην καλλιέργεια στάσεων – νοοτροπιών για την ιδιότητα του πολίτη και τον πολιτισμό .

9 Για κάθε επίσκεψη απαιτείται ιδιαίτερη και προσεκτική προετοιμασία
Για κάθε επίσκεψη απαιτείται ιδιαίτερη και προσεκτική προετοιμασία .Ο/ η εκπαιδευτικός επισκέπτεται το μουσείο , δανείζεται τον εκπαιδευτικό φάκελο ,προσδιορίζει το θέμα ,δηλαδή τα εκθέματα που θα δούνε τα παιδιά, και σε συνεργασία με το μουσείο-παιδαγωγό προσδιορίζονται οι στόχοι του προγράμματος ,μελετώνται οι πηγές , εξετάζονται όλα τα γνωστικά δεδομένα . Στη συγκεκριμένα εργασία διαμόρφωσα ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που αφορά μια επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης . Καλώς ή κακώς δε μπόρεσα να πάρω τον φάκελο με τα τρέχοντα εκπαιδευτικά προγράμματα , γιατί συμπέρανα πως τα γραφειοκρατικά ζητήματα του μουσείου πρόκειται να με καθυστερήσουν αρκετά , και καθώς είμαι μητέρα δύο μικρών παιδιών , δεν έχω την πολυτέλεια του χρόνου που θα ήθελα .

10 Πριν περάσω όμως στο θέμα της εργασίας θεώρησα σκόπιμο να αναφέρω τις βασικές προϋποθέσεις μιας πετυχημένης επίσκεψης ομάδας παιδιών της πρώτης σχολικής ηλικίας : α) Να μη πραγματοποιείται η επίσκεψη αυτή την ίδια μέρα με επίσκεψη και σε άλλους χώρους εκτός του μουσείου . β) Το κάθε τμήμα και μόνο αυτό με τον / την εκπαιδευτικό του να επισκεφτεί τα συγκεκριμένα εκθέματα και όχι δύο ή περισσότερα σχολικά τμήματα μαζί . γ) Τα εκθέματα που θα μας απασχολήσουν να είναι όσο το δυνατόν λιγότερα και να αποτελούν μία ενότητα με κάποια συγκεκριμένα κριτήρια . δ) Να επιλέγονται για κάθε επίσκεψη ώρες , και εάν καθίσταται εφικτό και αίθουσες του μουσείου που δε συγκεντρώνουν πολλούς επισκέπτες . ε) Η επίσκεψη να είναι πολύ καλά σχεδιασμένη και οργανωμένη .

11 Τέλος , κάτι σημαντικό που συχνά παραμελείται είναι η επιλογή των εκθεμάτων. Υπάρχουν τα « διάσημα » εκθέματα , υπάρχουν και τα λιγότερο γνωστά .Η επιλογή των εκπαιδευτικών ευνοεί συνήθως τα πρώτα. Αλλά συχνά αγνοείται το γεγονός ότι τα δημοφιλή εκθέματα , π.χ. τα ευρήματα της Βεργίνας , τα παιδιά , καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής τους ζωής , θα τα δουν επανειλημμένα , ότι οι χώροι των συγκεκριμένων εκθεμάτων είναι τις πιο πολλές φορές πλήρεις με ενήλικες επισκέπτες ή και μαθητές σχολείων .Αντιθέτως , εκθέματα λιγότερο γνωστά που προσφέρονται για πολλαπλή προσέγγιση και επεξεργασία και βοηθούν τα παιδιά να ανακαλύψουν τη μαγεία των μουσείων , μένουν άγνωστα και περιφρονημένα . Εγώ επέλεξα για την εργασία που σας παρουσιάζω τέτοια εκθέματα , επειδή επιπροσθέτως πρεσβεύω ότι δεν υπάρχουν εκθέματα ωραία ή άσχημα, σημαντικά ή ασήμαντα και γιατί τα συγκεκριμένα εκθέματα πιστεύω πως ικανοποιούν τις προϋποθέσεις που απαρίθμησα παραπάνω .

12 Δ . ΤΑ ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΕ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΑΝ
Δ . ΤΑ ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΕ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΑΝ Τα αντικείμενα του μουσείου με τα οποία ασχολήθηκα είναι τα εξής : δύο πλήρη ψηφιδωτά δάπεδα σε αρκετά καλή κατάσταση και τέσσερα τμήματα ψηφιδωτών .Για τις ανάγκες της εργασίας μου μπορώ να τα θεωρήσω σα μια ενότητα , με την έννοια ότι προέρχονται από κοινούς χώρους της πόλης , ανήκουν στη Ρωμαϊκή περίοδο και είναι κατασκευασμένα με την ίδια τεχνική .Τα εκθέματα αυτά βρίσκονται σε αίθουσα του μουσείου με λίγους επισκέπτες , είναι μεγάλα σε μέγεθος και προσιτά στα παιδιά όχι μόνο για να τα παρατηρήσουν καλά , αλλά και για να τα πλησιάσουν πολύ .Παράλληλα , χρονολογούνται από μία περίοδο της ιστορίας της πόλης της Θεσ /νίκης ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα . Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥΣ : 1. Το μεγάλο ψηφιδωτό δάπεδο που εκτίθεται μέσα στην αίθουσα έχει διαστάσεις 7,70 μ. Χ 6,80 μ. , είναι από δωμάτιο σπιτιού του πρώτου μισού του 3ου αιώνα μ .Χ. , που ανασκάφηκε στην οδό Σωκράτους . Περιλαμβάνει τρεις πίνακες .Στο μεγάλο πίνακα εικονίζεται η άφιξη του Διόνυσου με το θίασό του – το Σιληνό , τις Μαινάδες και το βοσκό – ο οποίος πλησιάζει την κοιμισμένη Αριάδνη , εγκαταλελειμμένη από το Θησέα στη Νάξο .

13 Ο μεγάλος πίνακας πλαισιώνεται από 2 μικρότερους :

14 Στον έναν από τους μικρότερους πίνακες ο Δίας , με τη μορφή αετού ,αρπάζει προς τον ουρανό τον Γανυμήδη .

15 Στον άλλον , ο Απόλλωνας καταδιώκει μια γυναίκα , που πιθανόν είναι η Δάφνη (200 – 250 μ . Χ .).

16 Πρόκειται για σπάνια περίπτωση διατήρησης τόσο μεγάλου τμήματος ψηφιδωτού δαπέδου από τη Ρωμαϊκή Θεσ/νίκη , που μας δίνει ένα μέτρο του πλούτου και της ομορφιάς του εσωτερικού των σπιτιών . 2. Ένα τμήμα πολύχρωμου ψηφιδωτού διαστάσεων 1,50 μ. Χ 0,75 μ. που εκτίθεται στην ίδια αίθουσα ,με παράσταση τέθριππου άρματος .Προέρχεται από το δάπεδο του τρικλινίου ενός σπιτιού στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Αντιγονιδών . Το τμήμα αυτό προέρχεται από την κεντρική παράσταση του τρικλινίου . Πίσω από το τέθριππο (άρμα με τέσσερα άλογα ), εικονίζονται δύο αγωνιστικοί στέφανοι με την επιγραφή « Πύθνο »(οι αγώνες στους οποίους νίκησε το άρμα ). Επάνω αναγράφονται τα ονόματα δύο ιππικών αγώνων « ΑΡΜΑ – ΣΥΝΩΡΙΣ ». Είναι λοιπόν πιθανόν ότι στο κάτω τμήμα της παράστασης εικονιζόταν μία συνωρίς (άρμα με δύο άλογα ) με τον ηνίοχό της (250 – 300 μ . Χ .)Από όλη τη σύνθεση σώζονται μόνο τα τρία από τα τέσσερα άλογα .

17 Το θέμα είναι σχετικό με τις ιπποδρομίες ,αγαπητό αγώνισμα και θέαμα
των ρωμαϊκών χρόνων.

18 3. Τμήμα πολύχρωμου ψηφιδωτού δαπέδου διαστάσεων 1,65 μ. Χ 0,65 μ
3. Τμήμα πολύχρωμου ψηφιδωτού δαπέδου διαστάσεων 1,65 μ. Χ 0,65 μ. με τρία ψάρια που περιβάλλονται από όμορφη διακοσμητική ταινία .Το ψηφιδωτό έχει αρκετές φθορές .Προέρχεται από το δάπεδο του τρικλίνιου ενός σπιτιού που βρέθηκε στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Αντιγονιδών . Αυτό το τμήμα αντίκριζε ο επισκέπτης , όταν διάβαινε το κατώφλι του τρικλινίου . Καθώς δεν υποδηλώνονται θάλασσα ή νερό , πιθανόν ο ψηφοθέτης απεικόνισε ένα είδος «ξενίων» (φαγητά που προσφέρονταν στα γεύματα )250 – 300 μ . Χ.

19 4. Τμήμα πολύχρωμου ψηφιδωτού δαπέδου , διαστάσεων 1,75 μ. Χ0. 75 μ
4. Τμήμα πολύχρωμου ψηφιδωτού δαπέδου , διαστάσεων 1,75 μ. Χ0.75 μ. με τρία νεαρά πρόσωπα στεφανωμένα με στεφάνια λουλουδιών .Προέρχονται από το δάπεδο του τρικλίνιου ενός σπιτιού, που βρέθηκε στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Αντιγονιδών . Κατά πάσα πιθανότητα συμβολίζουν τις τρεις από τις τέσσερις εποχές - Ώρες του χρόνου . Η απεικόνιση προσωποποιήσεων που σχετίζονται με τον κύκλο του χρόνου στα ψηφιδωτά των πλούσιων σπιτιών , συνδέεται με την ευημερία των ιδιοκτητών και την αφθονία των αγαθών τους .Η τοποθέτηση του συγκεκριμένου ψηφιδωτού στο σημείο εισόδου των επισκεπτών στο τρικλίνιο , επιτείνει το συμβολισμό .250 – 300 μ . Χ. Περιβάλλονται από πλούσια διακοσμητική ταινία .

20 5. Δύο τμήματα ψηφιδωτού , συντηρημένα σε χωριστούς πίνακες
5. Δύο τμήματα ψηφιδωτού , συντηρημένα σε χωριστούς πίνακες . Ήταν μέρος ευρύτερου συνόλου , που ίσως κάλυπτε κάποιο σημαντικό χώρο ενός σπιτιού . Οι δύο μορφές αποτελούν προσωποποιήσεις του χειμώνα και της άνοιξης .Η μία είναι ντυμένη βαριά και φορά στεφάνι ελιάς . Η άλλη είναι ντυμένη ελαφρά με χιτώνα και στεφανωμένη με άνθη . Χρονολογούνται στα τέλη του 3ου αιώνα μ . Χ .

21 Ε. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΤΕΥΧΘΗΚΑΝ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Ε. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΤΕΥΧΘΗΚΑΝ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Να προσεγγίσουν την έννοια της τέχνης – του πολιτισμού γενικότερα και ειδικότερα να κατανοήσουν την έννοια των ψηφιδωτών - ό, τι αφορά την κατασκευή τους , τη χρήση τους και τους τρόπους μεταφοράς τους από τους χώρους ανασκαφής στο μουσείο . Να καλλιεργηθούν γνωστικά και συναισθηματικά μέσα από την ανάπτυξη διαλόγου , ομαδικής – συνεργατικής μάθησης και την άσκηση κρίσης – φαντασίας – μνήμης –αντίληψης και την έκφραση αποριών – συναισθημάτων – βιωμάτων των παιδιών για τα μουσεία γενικότερα και για τα ρωμαϊκά ψηφιδωτά ειδικότερα . Να εξοικειωθούν με την έννοια του παρελθόντος , να αποκτήσουν κάποιες γνώσεις για το πλαίσιο της ρωμαϊκής εποχής και να γνωρίσουν έννοιες αρχαιολογικής πρακτικής , όπως ανασκαφή , αρχαιολόγος , συντηρητής κ . λ . π. Να γίνουν δέκτες μέσα από παιχνίδια που συνδυάζονται με τραγούδια μουσικοκινητικής αγωγής. Να γνωρίσουν τους σχετικούς με τα συγκεκριμένα ψηφιδωτά μύθους και μέσα από τη δραματοποίηση αυτών να διδαχθούν θεατρική αγωγή .

22 Να ασκηθούν σε πράξεις μαθηματικών και στην κατασκευή και το σωστό χρωματισμό γεωμετρικών σχημάτων .
Να αναπτύξουν χειροτεχνικές δεξιότητες . Να διευρύνουν τις εμπειρίες τους και να εμπλουτίσουν τις παραστάσεις τους σχετικά με την παραδοσιακή ζωή του τόπου μας . Να αναπτύξουν ικανότητες προσανατολισμού σ’ έναν άγνωστο γι’ αυτά χώρο . Να καλλιεργήσουν στάσεις ορθής συμπεριφοράς μέσα στο μουσείο . Η επίτευξη των παραπάνω στόχων καθιστά τα παιδιά φορείς ενεργητικής – βιωματικής μάθησης και απώτερος σκοπός είναι η μετά – γνώση που θα αποκομίσουν από όλη την οργάνωση και εξέλιξη της δραστηριότητας να συντελέσει στην καλλιέργεια στάσεων ,αντιλήψεων και ιστορικής συνείδησης .

23 Α’ ΦΑΣΗ : ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ
ΣΤ. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Α’ ΦΑΣΗ : ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ Δείχνουμε στα παιδιά φωτογραφίες από τα ψηφιδωτά και άλλο σχετικό φωτογραφικό υλικό .Η πρακτική αυτή , δεν ενδείκνυται για μεγαλύτερες σχολικές ηλικίες, γιατί σε καμιά περίπτωση δεν προσπαθούμε από πριν να «υποκαταστήσουμε» το μουσείο και να μειώσουμε την φαντασία των παιδιών .Στην προκειμένη περίπτωση όμως , επειδή αναφερόμαστε σε παιδάκια Α΄ δημοτικού ,το γνωστικό επίπεδο των οποίων είναι ακόμη χαμηλό , θεωρώ ότι μπορούμε να υϊοθετήσουμε την παραπάνω πρακτική, προκειμένου να καταλάβουν τα παιδιά για τι πράγμα μιλάμε . Ζητάμε να κάνουν όσες περισσότερες υποθέσεις μπορούν για ό, τι βλέπουν ,για τα υλικά κατασκευής των εκθεμάτων , για το πού μπορεί να βρίσκονταν , για το αν είναι παλιά ή καινούργια . Οι ερωτήσεις αυτές είναι απαραίτητες για να γνωρίσουμε αυτά που περίπου καταλαβαίνουν τα παιδιά , έτσι ώστε να παρέμβουμε για να διορθώσουμε εσφαλμένες αντιλήψεις , πληροφορίες και να προσθέσουμε ορισμένες άλλες . Ζητάμε να πούνε τι νομίζουν ότι είναι ένα μουσείο .Η ερώτηση γίνεται για τους ίδιους λόγους που προανέφερα . Τα ζητάμε να μας φέρουν οποιαδήποτε αντικείμενα μπορεί να έχουν που να μοιάζουν με αυτά που πρόκειται να δούνε και να συζητήσουμε για τη χρήση τους στην καθημερινότητά τους .Ο στόχος μας είναι να συνδέσουμε τα αντικείμενα αυτά τόσο με την εμπειρία των παιδιών όσο και με τη χρήση τους στη ζωή των ανθρώπων που ζούσαν την εποχή εκείνη που κατασκευάστηκαν τα εκθέματα .

24 Συζητάμε για το πλαίσιο της εποχής που χρονολογούνται τα εκθέματα , και στην προκειμένη περίπτωση για τη Ρωμαϊκή εποχή ,με τρόπο όσο το δυνατόν πιο κατανοητό για παιδιά χρονών . Αφηγούμαστε τους τρεις μύθους που σχετίζονται με το ψηφιδωτό δάπεδο που περιλαμβάνει τους τρεις πίνακες . Προσκαλούμε τα παιδιά να μιμηθούν στάσεις των σωμάτων των ανθρώπων που υπάρχουν πάνω στο μεγάλο ψηφιδωτό ,και προσπαθούμε να τις ερμηνεύσουμε. Παίζουν παιχνίδια προσανατολισμού στο χώρο πάνω σε μία επιφάνεια ζωγραφισμένη και χωρισμένη παρόμοια με το υπαίθριο μωσαϊκό δάπεδο του μουσείου . Κατασκευάζουν ρούχα από γκοφρέ χαρτί για τη δραματοποίηση των μύθων , αφού πούμε λίγα πράγματα για την ένδυση των ανθρώπων της εποχής . Αφού σχεδιάσουν το περίγραμμα των ποδιών τους σε χαρτόνι ,κατασκευάζουν σανδάλια και τα χρησιμοποιούν σε δραματοποίηση των μύθων που ακολουθεί . Δραματοποιούν τους μύθους που τους είχαμε νωρίτερα αφηγηθεί πολλές φορές

25 Τα μαθαίνουμε να κατασκευάζουν δάφνινα στεφάνια ,συνεργαζόμενα ανά τρία (υλικά: σύρμα- σπάγκος- κλαδιά δάφνης ). Αφού πούμε λίγα λόγια για το πώς έφτιαχναν τα ψηφιδωτά, τη χρήση τους και από πότε υπάρχουν ψηφιδωτά στην Ελλάδα , συζητάνε τις εμπειρίες τους και τις απόψεις τους για την καθαριότητα ,τα λουτρά και τα σημερινά μπάνια . Παίζουν με παιχνίδια μπάνιου , τα βρέχουν , τα ζωγραφίζουν . Αποφασίζουμε να επισκεφτούμε το μουσείο και συζητάμε για το μεταφορικό μέσο και αυτά που μας χρειάζονται σε μια επίσκεψη . Μελετούμε το παρακάτω απλό σχεδιάγραμμα της κάτοψης του μουσείου και ως εκπαιδευτικός αναφέρω στα παιδιά τη διαδρομή που θα κάνουμε στο μουσείο για να φτάσουμε στους χώρους με τα εκθέματα που μας ενδιαφέρουν.

26

27 Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας για την επίσκεψη στο μουσείο , ο /η εκπαιδευτικός θα πρέπει να συζητήσει με τα παιδιά και τον τρόπο συμπεριφοράς τους εκεί .Είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουν ότι ο χώρος που πρόκειται να επισκεφτούν αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά όλων μας και πρέπει να τη σεβόμαστε και να μη την καταστρέφουμε .Τα μικρά παιδιά , όταν βρίσκονται σ’ ένα μουσείο που περιέχει εκθέματα τα οποία σ ΄ αυτή την ηλικία εξάπτουν τη φαντασία και δημιουργούν διάθεση για παιχνίδι .Έτσι συχνά παρατηρείται το φαινόμενο να τρέχουν όλα τα παιδιά μαζί για να δείξουν το έκθεμα που τους αρέσει περισσότερο ,που τα εντυπωσιάζει ή τα διασκεδάζει .Μια τέτοια συμπεριφορά ωστόσο ,πολλές φορές προκαλεί τη δυσφορία των υπευθύνων του μουσείου και των άλλων επισκεπτών .Γι’ αυτό ο/η εκπαιδευτικός, χρησιμοποιώντας ιστορίες ,παραμύθια ή παιχνίδια ρόλων, μπορεί να εξοικειώσει τα παιδιά με τον τρόπο που πρέπει να συμπεριφερθούν κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους στο μουσείο .Σημεία της συμπεριφοράς που μπορούμε να τονίσουμε είναι : α) φτάνουμε στο μουσείο στην ώρα μας . β) Δε φωνάζουμε .Οι φωνές μας « μπαίνουν στο μαγικό κουτί του μουσείου». γ) Δεν τρώμε . δ) Δεν αγγίζουμε τα εκθέματα παρά μόνο εάν επιτρέπεται . ε) (Για μεγαλύτερες ηλικίες : δε φωτογραφίζουμε και δε βιντεοσκοπούμε ,παρά μόνο εάν επιτρέπεται ).

28 Β’ ΦΑΣΗ : ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ( 1,30 ΩΡΑ )
Β’ ΦΑΣΗ : ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ( 1,30 ΩΡΑ ) Πριν μπούμε στο χώρο του μουσείου μελετούμε και πάλι το σχεδιάγραμμα . Μπαίνοντας προσανατολίζονται εύκολα και βρίσκουν σχεδόν μόνα τους το χώρο που τα ενδιαφέρει. Εντοπίζουν τα εκθέματα .Εντοπίζουν τα πρόσωπα των μύθων , σχολιάζουν τα χρώματα , τις φθορές ,το μέγεθος των ψηφιδωτών . Αναρωτιούνται για τους τρόπους μεταφοράς των ψηφιδωτών από τους χώρους ανασκαφής στο μουσείο . Σκέφτονται και μας λένε πώς φαντάζονταν το σπίτι μέσα στο οποίο υπήρχε το λαμπρό ψηφιδωτό δάπεδο με τους τρεις πίνακες . Μιλάμε για τους ανθρώπους που ζούσαν κάποτε εκεί και μας λένε τι φαντάζονταν γι’ αυτούς . Στη συνέχεια κάνουμε υποθέσεις για το πού μπορεί να βρίσκονταν τα άλλα ψηφιδωτά . Τα μοιράζω τα παρακάτω χαρτιά με περιγράμματα των γεωμετρικών σχεδίων που υπήρχαν στα εκθέματα :

29 Το καθένα πρέπει να βρει το αντίστοιχο μέρος του ψηφιδωτού που υπήρχε ζωγραφισμένο στο χαρτί του, να καθίσει εκεί και να το βάψει με χρώματα που είχαμε φέρει μαζί μας .

30 Στη συνέχεια , τα βάζουμε να κάνουν τις δύο παρακάτω εργασίες :

31 Παρατήρησε τα εικονίδια και βρες τη θέση τους στη μεγάλη εικόνα.
Ποια λεπτομέρεια δεν ανήκει στο ψηφιδωτό μας; Συζητάμε για τους ανθρώπους που εργάζονται στο μουσείο . Φεύγοντας από το μουσείο μοιράζουν στο κάθε παιδί μια αφίσα , ως αναμνηστικό της επίσκεψής τους στο μουσείο . ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Όλα τα παραπάνω λαμβάνουν χώρα σε συνθήκες εποικοδομητικής συζήτησης ανάμεσα στα παιδιά , τον /την εκπαιδευτικό και το μουσείο-παιδαγωγό .

32 Γ . ΦΑΣΗ : ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ
Γ . ΦΑΣΗ : ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ Συζητάμε όλες τις εντυπώσεις τους και δηλώνουν ότι θέλουν να ξαναπάνε . Γράφουμε όλα όσα λένε και τις επόμενες ημέρες τα διαβάζουμε . Ζωγραφίζουν τις εντυπώσεις τους . Ξαναβλέπουν τις φωτογραφίες των ψηφιδωτών και ζητάμε να υποθέσουν τι μπορεί να βρισκόταν πίσω από τα τρία άλογα ,δίπλα και γύρω από τα στεφανωμένα πρόσωπα . Ζωγραφίζουν σκηνές από τους μύθους . Παίζουν διάφορα παιχνίδια :

33 1ο παιχνίδι : 2ο παιχνίδι : 3ο παιχνίδι : 4ο παιχνίδι :
1ο παιχνίδι : Τα παιδιά κάθονται σε κύκλο .Κρατάνε μία φωτογραφία ενός ψηφιδωτού , η οποία περνά από παιδί σε παιδί , ακούγοντας ταυτόχρονα μουσική .Μόλις η μουσική σταματήσει , αυτό που κρατά την εικόνα καλείται να πει κάτι για το ψηφιδωτό που απεικονίζεται . 2ο παιχνίδι : Έχουμε στην αυλή του σχολείου απλωμένα στεφάνια .Τα παιδιά κινούνται ανάμεσα από τα στεφάνια . Ο/ η εκπαιδευτικός λέει ένα όνομα, και μόλις τα παιδιά το ακούσουν μπαίνουν μέσα στα στεφάνια ,εάν όμως το όνομα δεν είναι από τους μύθους ,πρέπει να μείνουν ακίνητα . 3ο παιχνίδι : Τα κορίτσια παριστάνουν τη Δάφνη και περπατούν στο ρυθμό των τετάρτων .Τα αγόρια, που παριστάνουν τον Απόλλωνα , μένουν ακίνητα .Μόλις ακουστεί από το ταμπουρίνο ο ρυθμός των όγδοων , τα αγόρια τρέχουν και κυνηγούν τα κορίτσια .Όποιο κορίτσι πιαστεί , παίρνει τη στάση του δέντρου , μένοντας ακίνητο σα δέντρο . 4ο παιχνίδι : Τα παιδιά βαδίζουν ελεύθερα στο χώρο .Μόλις ο/η εκπαιδευτικός φωνάξει ένα όνομα από τους τρεις μύθους ( π.χ. Δίας , Γανυμήδης ,Δάφνη, Αριάδνη κ. λ. π.), τα παιδιά μένουν ακίνητα .Όποιος κουνηθεί κάποιο από τα σχετικά ποιήματα που έχουμε μάθει, π.χ. : «Στόλιζα το πάτωμα στ’ αρχαία τα λουτρά , με φτιάξανε τεχνίτες , κολλώντας πετραδάκια πολλά ,χρωματιστά ».

34 Δίνουμε σε κάθε παιδί ένα φύλλο χαρτιού ζωγραφικής στολισμένο γύρω – γύρω με μια διακοσμητική μπορντούρα .Τα δίνουμε και χάρτινα ψαράκια .Τα ζητάμε να βάλουν τα ψαράκια μέσα στο πλαίσιο , έξω ,δίπλα, επάνω ,πίσω κ. λ. π. Το καθένα έχει το χαρτί του με το διακοσμητικό πλαίσιο και τα χάρτινα ψαράκια .Έχουμε καρτελίτσες με βούλες ,από το 1 ως το 5 .Τις μοιράζουμε στα παιδιά .Το κάθε παιδί βάζει μέσα στο πλαίσιο τόσα ψαράκια όσες και οι βούλες της καρτελίτσας του. Ανταλλάσουν μεταξύ τους τις καρτελίτσες με τις βούλες και το παιχνίδι συνεχίζεται . Το καθένα έχει από ένα σακουλάκι με τα υλικά που περιέγραψα πιο πάνω (την καρτέλα με τη διακοσμητική μπορντούρα και τα ψαράκια ) .Δίνουμε εντολές για προσθαφαίρεση των ψαριών : « βάλτε 2 ψαράκια , τώρα προσθέστε άλλα 3. Πόσα έγιναν ; Τώρα προσθέστε άλλο 1 .Πόσα έγιναν ; Τώρα βγάλτε – αφαιρέστε 4 . Πόσα έμειναν ; » Το παιχνίδι συνεχίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο . Τα δίνουμε χαρτιά , χωρισμένα με οριζόντιες και κάθετες γραμμές , να τα στολίσουν με σημαδάκια έτσι ώστε να δημιουργήσουν τα δικά τους ψηφιδωτά .Στη συνέχεια κατασκευάζουν ψηφιδωτά χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά . Βάφουν πετραδάκια .Τις επόμενες μέρες τα χρησιμοποιούν για να κατασκευάσουν τα δικά τους ψηφιδωτά .Η βάση για τις εργασίες αυτές μπορεί να είναι βρεγμένη άμμος ,ζυμάρι και πηλός . Στη συνέχεια της δραστηριότητας αυτής μπορούν να επισκεφτούν και εργαστήριο κατασκευής ψηφιδωτών ή και άλλους σχετικούς χώρους .

35 Ζ. ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΠΟΥ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΨΗΦΙΔΩΤΟ ΔΑΠΕΔΟ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ (ΕΚΘΕΜΑ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟ 6573 )
ΓΙΑ ΤΟ ΜΥΘΟ ΤΗΣ ΑΡΠΑΓΗΣ ΤΟΥ ΓΑΝΥΜΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑ Ο Γανυμήδης ήταν ένας πολύ όμορφος νέος από το Δάρδανο της Τροίας ,νεώτερος γιος του Τρώα και της Καλλιρόης . Εξαιτίας της ομορφιάς του τον ερωτεύτηκε ο Δίας και τον άρπαξε ,αφού μεταμορφώθηκε σε αετό .Τον πήγε στον Όλυμπο , όπου παρέμεινε σαν οινοχόος του Πατέρα των θεών . Ταυτίζεται με τον Υδροχόο του ζωδιακού κύκλου και προσωποποιεί το ανεξάντλητο νερό των σύννεφων , το οποίο γονιμοποιεί τη γη . Ο Μύθος του Γανυμήδη αποτέλεσε πηγή έμπνευσης τόσο για την γλυπτική , όσο και για την ποίηση και την κωμωδία .

36 ΓΙΑ ΤΟ ΜΥΘΟ ΤΗΣ ΔΑΦΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΠΡΩΤΗ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ
ΓΙΑ ΤΟ ΜΥΘΟ ΤΗΣ ΔΑΦΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΠΡΩΤΗ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ Η Δάφνη , η κόρη του Πηνειού ποταμού , έγινε γρήγορα γνωστή για τη μεγάλη της ομορφιά .Τη γύρευαν πλήθος παλικάρια για να την κάνουν γυναίκα τους και ο πατέρας της την παρακαλούσε να παντρευτεί και να του χαρίσει εγγόνια . Εκείνη όμως δεν ήθελε ούτε ν’ ακούσει για γάμο και άνδρα , παρά προτιμούσε να κυνηγάει στα δάση σαν την Άρτεμη την παρθένα .Μια μέρα ωστόσο έτυχε να την ανταμώσει ο Απόλλωνας μονάχη στην εξοχή . Αμέσως του άναψε ο πόθος και θέλησε να την κάνει δική του .Εκείνη, για να κρατηθεί αγνή , το έβαλε στα πόδια . Ο θεός άρχισε να την κυνηγά φωνάζοντάς της : «Γιατί αποφεύγεις την αγάπη μου , σα να θέλω το κακό σου ; Δεν είμαι δα και κανένας γαμπρός του πεταμού ,είμαι ο Απόλλωνας , ο γιος του Δία , που με τιμούν όλοι ,θεοί και άνθρωποι .Στα συμπόσια των θεών στον Όλυμπο , τους παίζω τη λύρα και στους θνητούς δίνω χρησμούς ». Αμετάπειστη η Δάφνη συνέχισε το τρέξιμο . Ο θεός όμως γρηγορότερος , την έφτασε κάποια στιγμή , κι εκεί που άπλωνε τα χέρια του να την πιάσει , εκείνη επικαλέστηκε τον πατέρα της τον Πηνειό .Ο Πηνειός , για να της κάνει τη χάρη ,τη μεταμόρφωσε σε δέντρο . Τα πόδια της έγιναν ρίζες ,το σώμα της κορμός , τα χέρια της κλαδιά , και τα μαλλιά της φύλλα . Ο θεός τότε αγκάλιασε το δέντρο και είπε : «Αφού δε θέλησες να γίνεις γυναίκα μου , θα γίνεις τότε δέντρο μου! Από ‘δω και πέρα θα στεφανώνω με τους κλώνους σου τα μαλλιά μου ,τη λύρα μου , τη φαρέτρα μου !»Έτσι η Δάφνη έγινε το ιερό δέντρο του Απόλλωνα .

37 ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ Η Δάφνη , κόρη του βασιλιά Αμύκλα , δεν αγαπούσε τις χαρές της πολιτείας σαν τις άλλες κοπέλες , παρά προτιμούσε να τριγυρνά στην Πελοπόννησο κυνηγώντας στα βουνά και στα δάση της ,γι’ αυτό και είχε την αγάπη της Άρτεμης .Κάποτε που βρέθηκε στην Ήλιδα την είδε ο Λεύκιππος , ο γιος του βασιλιά Οινόμαου, και την αγάπησε .Όταν έμαθε πως στην κόρη δεν άρεσαν οι συντροφιές με τους άνδρες ,αποφάσισε να καταφύγει στην πονηριά .Είχε αφήσει τα μαλλιά του να μεγαλώσουν ,για να τα προσφέρει αργότερα στον ποταμό Αλφειό. Τα έπλεξε λοιπόν όπως τα έπλεκαν οι παρθένες ,ντύθηκε γυναικεία και παρουσιάστηκε στη Δάφνη ,τάχα πως ήταν κόρη του Οινόμαου , για να την παρακαλέσει να την αφήσει να κυνηγάει μαζί της . Έτσι την ξεγέλασε ,τα κατάφερε μάλιστα ,ώστε γρήγορα η Δάφνη να την αγαπήσει περισσότερο από κάθε άλλη φιλενάδα , όχι μόνο γιατί πίστευε πως ήταν βασιλοπούλα, αλλά και γιατί ο Λεύκιππος , σαν άνδρας που ήταν ,ήξερε να κυνηγάει καλύτερα και επιπλέον φρόντιζε να της κάνει τα χατίρια . Ο Απόλλωνας ωστόσο , που αγαπούσε κι αυτός την κόρη ,ζήλεψε και θύμωσε με τον Λεύκιππο και για να τον βγάλει από τη μέση , άναψε μια μέρα στη Δάφνη και στις συντρόφισσές της την επιθυμία να κολυμπήσουν στα νερά του Λάδωνα . Όταν ο Λεύκιππος ,για να μη φανερωθεί , αρνήθηκε να μπει στο ποτάμι ,εκείνες τον έγδυσαν με τη βία . Μόλις όμως είδαν ότι ήταν άνδρας και κατάλαβαν το δόλο του ,χύθηκαν πάνω του με τα κοντάρια και τα μαχαίρια και τον σκότωσαν . Ο μύθος του Απόλλωνα και της Δάφνης αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για ζωγράφους και γλύπτες .

38 ΓΙΑ ΤΟ ΜΥΘΟ ΤΗΣ ΑΡΠΑΓΗΣ ΤΗΣ ΑΡΙΑΔΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΟΝΥΣΟ
ΓΙΑ ΤΟ ΜΥΘΟ ΤΗΣ ΑΡΠΑΓΗΣ ΤΗΣ ΑΡΙΑΔΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΟΝΥΣΟ Ο Θησέας , αφού κατάφερε να σκοτώσει το Μινώταυρο στην Κρήτη και με τη βοήθεια της Αριάδνης να βγει από το λαβύρινθο , μαζί με τους άλλους νέους την πήρε μαζί του . Μπήκαν στο καράβι και ξεκίνησαν για την Αθήνα .Το βράδυ έφτασαν σ’ ένα όμορφο νησί , τη Νάξο . Βγήκαν απ’ το καράβι , άναψαν μεγάλες φωτιές στην παραλία και μετά το φαγοπότι έπεσαν για ύπνο . Στο νησί της Νάξου .που τότε ονομαζόταν νησί του Δία , έτυχε να βρίσκεται και ο θεός του κρασιού Διόνυσος .Ο Διόνυσος , είδε την όμορφη Αριάδνη , την αγάπησε και αποφάσισε να την πάρει από το Θησέα , να την παντρευτεί και να την κάνει αθάνατη .Και για να το κατορθώσει αυτό , έβαλε μπροστά το σχέδιό του : παρουσιάστηκε στον ύπνο του Θησέα και του είπε να φύγει το πρωί για την Αθήνα , χωρίς να πάρει την Αριάδνη μαζί του , γιατί θα τον έβρισκε μεγάλο κακό . -«Μα η Αριάδνη με ακολούθησε με τη θέλησή της !» , του είπε ο Θησέας . Σκοπεύω να την παντρευτώ και να την κάνω βασίλισσα της Αθήνας» . -« Και εγώ σκοπεύω να την παντρευτώ και να την κάνω αθάνατη », του απάντησε ο Διόνυσος .Ποιος απ’ τους δυο μας θα την κάνει περισσότερο ευτυχισμένη; Μην ξεχνάς την απειλή μου!»

39 Ξημέρωσε και ο Θησέας ξύπνησε πρώτος. Δίπλα του κοιμόταν η Αριάδνη
Ξημέρωσε και ο Θησέας ξύπνησε πρώτος .Δίπλα του κοιμόταν η Αριάδνη .Προχώρησε προς το καράβι του και ξύπνησε τους ναύτες , για να ετοιμαστούν και να συνεχίσουν το ταξίδι . Ξαφνικά ξέσπασε μια άγρια ανεμοθύελλα .Σήκωσε σύννεφο τη σκόνη κι έσπαζε δέντρα στο πέρασμά της .Ο Θησέας έτρεξε στο μέρος που κοιμόταν η Αριάδνη , μα δεν τη βρήκε εκεί . -«Σίγουρα την παρέσυρε ο άνεμος!», του είπε ένας από τους συντρόφους του .Πρέπει να ψάξουμε να τη βρούμε.» Ο Θησέας θυμήθηκε τότε το όνειρο που είχε δει στον ύπνο του .Κατάλαβε ότι ο Διόνυσος του πήρε την Αριάδνη . Ό ,τι κι αν έκανε δε θα μπορούσε να την κερδίσει από έναν θεό . -«Όχι ,θα φύγουμε χωρίς την Αριάδνη», απάντησε με βουρκωμένα μάτια και προχώρησε προς το καράβι . Στο μεταξύ ο άνεμος είχε παρασύρει την Αριάδνη σε μια έρημη ακτή .Ήταν έτοιμη να φωνάξει για να την ακούσει ο Θησέας και να τρέξει κοντά της , όταν ξαφνικά , παρουσιάστηκε μπροστά της ο θεός Διόνυσος , στεφανωμένος με σταφύλια και κρατώντας ένα χρυσό κύπελλο με κρασί . Πίσω του ακολουθούσε η χαρούμενη συνοδεία του . -«Μη φοβάσαι Αριάδνη» , της είπε .» Έχασες το Θησέα , μα θα σε παντρευτεί ένας θεός και θα σε κάνει αθάνατη.»

40 Η Αριάδνη τα έχασε. Δε μπόρεσε να πει λέξη
Η Αριάδνη τα έχασε. Δε μπόρεσε να πει λέξη . Ο Διόνυσος της έδωσε να πιει από το χρυσό κύπελλο και αμέσως μετά τους πήρε ένα σύννεφο και τους οδήγησε στην κορυφή του Ολύμπου .Εκεί ο Διόνυσος παντρεύτηκε την κόρη του Μίνωα και της χάρισε ένα χρυσό στεφάνι με διαμάντια που το είχε φτιάξει ο Ήφαιστος .Ο Δίας όμως της πρόσφερε ένα πιο μεγάλο δώρο : την έκανε αθάνατη , για να ζει από δω και μπρος μαζί με τους θεούς . Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν θαμπωθεί τόσο πολύ από το χρυσό στεφάνι της Αριάδνης , που έδωσαν το όνομά της σ’ έναν από τους πολλούς αστερισμούς . ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Παρακάτω ακολουθεί φωτογραφικό υλικό που αναφέρεται στους παραπάνω μύθους.

41 Εικόνα 1, Ελλ. Μυθολ. Εκδ.Χατζηλάκος

42 Εικόνα 2,Ελλ. Μυθολ. Εκδ. Χατζηλάκος

43 Βισσαρίου Κατερίνα, Εαρινό εξάμηνο 2009, Διδακτική των Κοιν. Επιστημών
Ο Γανυμήδης, καθισμένος σε βράχο, δίνει να πιει στον αετό – Δία, πριν απ΄ την απαγωγή του στον ουρανό: 1ος π. Χ. αιώνας. Εικόνα 3,Ελλ. Μυθολ. Εκδ. Χατζηλάκος

44 Εικόνα 4, Ελλ. Μυθολ. Εκδ. Χατζηλάκος

45 Εικόνα 5,Ελλ. Μυθολ. Εκδ. Χατζηλάκος

46 Εικόνα 6,Ελλ. Μυθολ. Εκδ. Χατζηλάκος

47 Η. ΠΩΣ ΕΦΤΙΑΧΝΑΝ ΤΑ ΨΗΦΙΔΩΤΑ
Οι αρχαίοι πριν ξεκινήσουν την κατασκευή ενός ψηφιδωτού δαπέδου , προετοίμαζαν το χώρο που σκόπευαν να διακοσμήσουν . Στην αρχή ίσιωναν το δάπεδο και στη συνέχεια τοποθετούσαν τρία διαδοχικά στρώματα : ένα στρώμα από χοντρές πέτρες και ψημένα κεραμίδια , ένα δεύτερο , πιο λεπτό ,από χαλίκια και ασβέστη και ένα τελευταίο από τριμμένα κεραμίδια και ασβέστη .Πάνω σε αυτό έβαζαν τις ψηφίδες .Το τελευταίο στρώμα δεν το άπλωναν όλο μαζί ,αλλά μόνο τόσο , όσο προλάβαιναν να καλύψουν με ψηφίδες την ίδια μέρα , γιατί μετά στέγνωνε .Όταν τελείωναν το ψηφιδωτό ,λείαιναν την επιφάνεια του δαπέδου για να μην έχουν γωνίες οι ψηφίδες . Οι ψηφίδες ήταν μικροί κύβοι , κομμένοι κυρίως από μάρμαρο ή άλλη φυσική πέτρα και σπανιότερα από ψημένο κεραμίδι ή υαλόμαζα . Στα διακοσμητικά θέματα χρησιμοποιούσαν μεγαλύτερες , ενώ για τις διάφορες μορφές (ανθρώπων , ζώων )οι ψηφίδες ήταν μικρότερες .Τις περισσότερες φορές τα συνεργεία των τεχνιτών δούλευαν επί τόπου στα κτίρια όπου κατασκεύαζαν τα ψηφιδωτά . Πιο σπάνια όμως , μπορούσαν να κατασκευάσουν ένα ψηφιδωτό στο εργαστήριο και μετά να το μεταφέρουν στο δάπεδο . Τα εργαστήρια των ψηφοθετών αποτελούνταν από έναν πρωτομάστορα και τους μαθητευόμενούς του ή από πολλούς τεχνίτες που συνεργάζονταν .Τα πιο οργανωμένα είχαν και έναν ζωγράφο που ετοίμαζε τα σχέδια . Διαφορετικά , χρησιμοποιούσαν ειδικά τετράδια με έτοιμα σχέδια από όπου διάλεγε ο ψηφοθέτης ή ο πελάτης . Δούλευαν στην πόλη όπου ζούσαν , αλλά μετακινούνταν και σε γειτονικές περιοχές , ανάλογα με τις παραγγελίες που είχαν .

48 Θ. ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΨΗΦΙΔΩΤΑ ΣΤΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΧΩΡΟ ;
Θ. ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΨΗΦΙΔΩΤΑ ΣΤΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΧΩΡΟ ; Στην περιοχή της Μεσογείου , η συνήθεια να διακοσμούνται δάπεδα κτιρίων με χαλίκια ή βότσαλα είναι πολύ παλιά (περίπου από το π. Χ.).Στην Ελλάδα τέτοια δάπεδα βρίσκουμε σε ανασκαφές από το π. Χ. Μέχρι και την αρχαϊκή εποχή (9ος – 6ος αιώνας π. Χ.),τα λίγα παραδείγματα βοτσαλωτών ψηφιδωτών δεν έχουν καμιά διακόσμηση . Τα παλαιότερα ψηφιδωτά με διακοσμητικά θέματα στον ελλαδικό χώρο χρονολογούνται στα τέλη του 5ου- αρχές 4ου αιώνα π. Χ. Κατασκευάζονται από μικρά φυσικά χαλίκια ή ποταμίσια βότσαλα σε φυσικούς χρωματισμούς και παρουσιάζουν διακοσμητικά και μυθολογικά θέματα . Χρησιμοποιούνται δύο κυρίως χρώματα, λευκό και μαύρο . Πολύ σπουδαία για τη Μακεδονία είναι αυτά που βρέθηκαν στην Όλυνθο της Χαλκιδικής ,όπου υπάρχουν και τα πρωιμότερα παραδείγματα με εικόνες από μύθους . Τα ψηφιδωτά δάπεδα της Πέλλας είναι τα πιο σημαντικά που έχουν βρεθεί στη Μακεδονία (4ος αιώνας π. Χ.).Σε αυτά συναντούμε μεγαλύτερη πολυχρωμία .Τα βότσαλα τοποθετούνται με επιμέλεια και αρχίζουν να χρησιμοποιούνται κι άλλα υλικά , όπως τεχνητές ψηφίδες .Πιθανόν μάλιστα επηρεάζονται ή και αντιγράφουν γνωστά έργα ζωγραφικής της εποχής τους .Σε ένα ψηφιδωτό , όπου απεικονίζεται κυνήγι ελαφιού , υπάρχει και η πρώτη γνωστή «υπογραφή» ψηφοθέτη , του Γνώση . Από τέτοιες υπογραφές μαθαίνουμε ορισμένα ονόματα ψηφοθετών . Τον 2ο και 1ο αιώνα π. Χ. η τεχνική του βοτσαλωτού ψηφιδωτού παρακμάζει και σταματάει .

49 Λίγο νωρίτερα , τον 3ο αιώνα π. Χ
Λίγο νωρίτερα , τον 3ο αιώνα π. Χ. ,παρατηρείται μία μεταβατική φάση είτε με τη χρήση μικτής τεχνικής (φυσικά βότσαλα μαζί με κομμένες ψηφίδες ) είτε με ακανόνιστα κομμένες ψηφίδες .Μέσα στον 2ο αιώνα π. Χ. το ψηφιδωτό με κομμένες ψηφίδες έχει επικρατήσει ως τεχνική . Οι ψηφοθέτες δούλευαν τα ψηφιδωτά σύμφωνα με τους κανόνες της ζωγραφικής ,σα να ήταν πίνακες . Κατά τη ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο (1ος αι. π. Χ. – 4ος αι. μ. Χ.)στη Μακεδονία πολύ σημαντικά είναι τα ψηφιδωτά δάπεδα από το Δίον ,τους φιλίππους και τη Θεσσαλονίκη . Στη Θεσσαλονίκη εποχή ακμής για την τέχνη του ψηφιδωτού είναι ο 3ος αι. μ. Χ. Στην πόλη δραστηριοποιούνται σημαντικά εργαστήρια έμπειρων ψηφοθετών που κατασκευάζουν δάπεδα υψηλής ποιότητας .Χαρακτηρίζονται από πολυχρωμία και πλούσιο διάκοσμο με θεματολόγιο από τη μυθολογία και την καθημερινή ζωή .Από τον 4ο έως και τον 6ο αι. μ. Χ. ,για οικονομικούς και αισθητικούς λόγους γνώρισε μεγάλα διάδοση στην πόλη και η τεχνική του χοντρού ψηφιδωτού (ακανόνιστα κομμένα πλακίδια σε διάφορα μεγέθη και χωρίς πολυχρωμία ).

50 Ι. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
Ι. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ : 1. Κυπραίου Ευαγγ. (Επιμ.), Θεσσαλικά ψηφιδωτά, εκδ. Υπουργείο Πολιτισμού, Ταμείο Αρχαιολ. Πόρων, Αθήνα, 1991. 2. Νίνου Αικ . (Επιμ. ), Θες/νίκη, από τα προϊστορικά μέχρι τα χριστιανικά χρόνια ,εκδ. Υπουργείο Πολιτισμού , Αρχαιολ. Μουσείο Θες/νίκης , 3. Γαλουράκη Σοφία , Τα κυκλαδικά ειδώλια ζωντανεύουν , εκδ . Νέοι Ακρίτες ,1994 . 4. Πρακτικά 3ου Σεμιναρίου με θέμα «Μουσείο και Σχολείο », για τους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Ν. Αχαϊας, 5. Περ. Αρχαιολογίας , τ. 16 και τ. 38 . ………………………………………………. «Μες στο μουσείο μια μέρα μπήκα Με φόρα κι εγώ . Μη με τραβάτε , μη μου κολλάτε. Απ’ το μουσείο δε θέλω να βγω . Τρέχω ,τρέχω μες στα δωμάτια μ’ όλου του κόσμου τους θησαυρούς , που δε τους χωράει ανθρώπου νους .» Μ. Κριεζή Τ Ε Λ Ο Σ


Κατέβασμα ppt "ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : “ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ”"

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Διαφημίσεις Google