ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΙΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Πρώτοι μοναχοί - Αγία Ελένη Ιουστινιανός Μωαμεθανισμός Σταυροφόροι Οθωμανοί Τούρκοι Ναπολέων 19 ος -20 ος αιώνας Σήμερα.

Παρουσίαση με θέμα: "ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΙΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Πρώτοι μοναχοί - Αγία Ελένη Ιουστινιανός Μωαμεθανισμός Σταυροφόροι Οθωμανοί Τούρκοι Ναπολέων 19 ος -20 ος αιώνας Σήμερα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΙΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Πρώτοι μοναχοί - Αγία Ελένη Ιουστινιανός Μωαμεθανισμός Σταυροφόροι Οθωμανοί Τούρκοι Ναπολέων 19 ος -20 ος αιώνας Σήμερα ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΞ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ Όρος Χωρήβ Όρος Αγίας Αικατερίνης Όρος Αγίας Επιστήμης ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΣΙΝΑ Τείχος του Ιουστινιανού Φρέαρ του Μωυσή Παρεκκλήσιο της Αγίας Βάτου Καθολικό ΕΠΙΛΟΓΟΣ Πηγές

2 Χερσόνησος του Σινά

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Σινά είναι σημείο συνάντησης 2 ηπείρων, της Αφρικής και της Ασίας και διαχωριστική γραμμή 2 θαλασσών, της Μεσογείου και της Ερυθράς Θάλασσας. Είναι ένα από τα σπουδαιότερα σταυροδρόμια του κόσμου. Η λέξη Σινά προέρχεται από τη σημιτική λέξη « Σεν » που σημαίνει δόντι, γιατί οι ορεινές κορυφές του νοτίου Σινά μοιάζουν με δόντια. Το βόρειο τμήμα της χερσονήσου του Σινά είναι πεδινό και αμμώδες, ενώ το νότιο Σινά καταλαμβάνεται από γρανιτώδη και απόκρημνα όρη. Τα σημαντικότερα είναι το Όρος Χωρήβ, το Όρος της Αγίας Αικατερίνης και το Όρος της Αγίας Επιστήμης. Το ερημικό μεγαλείο του Σινά έχει μία σαγηνευτική ωραιότητα, που παρέμεινε αμόλυντος από το σύγχρονο κόσμο. Αυτή η ερημική γη δεν προσφέρεται για καλλιέργειες, καθώς οι βροχοπτώσεις ή οι φυσικές πηγές είναι ελάχιστες. Την ημέρα κάνει πολλή ζέστη και το βράδυ πολύ κρύο, κατά συνέπεια η γη αυτή δεν προσφέρεται για μόνιμη κατοίκηση παρά για τη διαβίωση κυρίως νομάδων. Λίγοι άνθρωποι ζουν σε αυτήν την έρημο. Εκτός των παραλιακών πόλεων, η χερσόνησος κατοικείται από λίγους Βεδουίνους, οι οποίοι κατορθώνουν να ζουν από τα μικρά κοπάδια τους, λίγα κηπευτικά και χουρμάδες, καθώς και από τους Μοναχούς της Ιεράς Μονής Σινά. Κατά τα τελευταία έτη παρουσιάζεται μία σημαντική βελτίωση και οικιστική ανάπτυξη με την προσέλευση περιηγητών και τη διαμονή παραθεριστών σε οργανωμένα θέρετρα στο Νοτιότερο παραθαλάσσιο άκρο της. Παράλληλα βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλα προγράμματα προστασίας του Σιναϊτικού οικοσυστήματος.

4 Άποψη της Ιεράς Μονής Σινά από τη ΒΑ πλευρά, την ώρα που δύει ο ήλιος

5 Η Ι.Μ.Σινά βρίσκεται στο νότιο Σινά και υπάρχει αδιάκοπα από την ίδρυσή της επί 17 αιώνες. Είναι ενταγμένη πλέον στα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Έχει ορισμένα γνωρίσματα που την καθιστούν μοναδική: -Είναι η αρχαιότερη εν λειτουργία μονή της Ορθοδοξίας. -Είναι το μόνο μοναστήρι που είναι ταυτόχρονα και αρχιεπισκοπή. Ο ηγούμενος της Μονής είναι και Αρχιεπίσκοπος Σινά, Φαράν και Ραϊθώ, εκλέγεται από τη Σιναϊτική Αδελφότητα και χειροτονείται από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων. -Κατέχει το μοναδικό προνόμιο στην Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη να είναι διοικητικά διά του ηγουμένου της και αρχιεπισκόπου Σινά, αδούλωτος, ασύδοτος, ακαταπάτητος, παντί και παντός ελευθέρα, αυτοκέφαλος, καθώς δεν εξουσιάζεται από κανένα Πατριάρχη, ούτε από Σύνοδο. Είναι η πιο μικρή αυτοκέφαλη Αρχιεπισκοπή και η πιο μεγάλη Μονή της Ορθοδοξίας. -Διαθέτει την αρχαιότερη εν λειτουργία μοναστηριακή βιβλιοθήκη του χριστιανικού κόσμου και την πλουσιότερη σε αριθμό ξενόγλωσσων χειρογράφων. -Οι φορητές εικόνες που κοσμούν το καθολικό της Μονής και τα παρεκκλήσια ή φυλάσσονται σε ειδικούς χώρους, αποτελούν παγκοσμίως μοναδική συλλογή ως προς το μεγάλο αριθμό, την καλλιτεχνική αξία, την ποικιλία της τεχνοτροπίας και τη χρονική διάρκεια. Σχεδόν όλες οι σχολές της βυζαντινής εικονογραφίας από τον 6 ο έως τον 17 ο και τον 18 ο αιώνα αντιπροσωπεύονται εδώ. Είναι η μόνη συλλογή όπου ο ερευνητής μπορεί, χωρίς διακοπή, να μελετήσει την εξέλιξη της εικονογραφίας από τον 6 ο αιώνα έως και σήμερα.

6 ΙΣΤΟΡΙΑ Πρώτοι μοναχοί – Αγία Ελένη Πολλοί χριστιανοί της πρώτης εποχής παρακινούμενοι από τον πόθο να βρίσκονται κοντά στο Θεό, αλλά και εξαιτίας των διωγμών της ειδωλολατρικής Ρώμης, ήρθαν στο νότιο Σινά και δημιούργησαν τις πρώτες μοναστικές κοινότητες τον 3 ο αιώνα μ.Χ. Ζούσαν σε σπήλαια, με άκρα πτωχεί ᾳ και προσευχόμενοι. Τις Κυριακές συνέρχονταν στον τόπο της φλεγομένης Βάτου, στο Κυριακό για να λάβουν τη Θεία Κοινωνία και να ακούσουν λόγο πνευματικό από τον Ηγούμενο.(Για να θυμηθούμε το θαύμα με τη φλεγόμενη Βάτο αναφέρουμε ότι ο Θεός αποκαλύφθηκε στον ογδοντάχρονο Μωυσή, όταν έβοσκε τα πρόβατα του πεθερού του Ιοθώρ στις υπώρειες του όρους Χωρήβ μέσα σε μία Βάτο που φλεγόταν, αλλά δεν καιγόταν, και τον διέταξε να γυρίσει στην Αίγυπτο από τη γη Μαδιάμ, όπου βρισκόταν, να βγάλει τους Εβραίους από τη δουλεία της Αιγύπτου και να τους οδηγήσει στη Γη της Επαγγελίας). Επειδή όμως οι πρώτοι μοναχοί που μόναζαν γύρω από τον τόπο της φλεγομένης Βάτου ενοχλούνταν από τις επιδρομές ληστών, ζήτησαν από την Αγία Ελένη, τη μητέρα του Αγίου Κωνσταντίνου να τους προστατεύσει. Πράγματι, το 330 μ.Χ. η Αγία Ελένη έκτισε στον τόπο της φλεγομένης Βάτου ένα μικρό Ναό που τον αφιέρωσε στη Θεοτόκο και ένα πύργο για να χρησιμεύει ως καταφύγιο των μοναχών. Τον 4 ο αιώνα μ.Χ. υπήρχε ανθούσα μοναστική κοινότητα. Σ’ αυτόν τον αιώνα έζησε και αγίασε ο Σιναΐτης μοναχός, Άγιος Νείλος.

7 Ιουστινιανός Τον 6 ο αιώνα μ.Χ. ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός θέλοντας να προστατεύσει τους μοναχούς από τις επιδρομές των ληστών, διέταξε την κατασκευή ενός μεγάλου και ισχυρού φρουρίου που να περικλείει τα κτίσματα της Αγίας Ελένης. Κατασκεύασε και ένα μεγάλο Ναό που είναι σήμερα και το Καθολικό της Μονής(Καθολικό είναι ο κεντρικός Ναός μιας Μονής) και αφιέρωσε το Ναό και τη Μονή στη Θεοτόκο, όπως και η Αγία Ελένη, γιατί η φλεγόμενη Βάτος είναι ένα σύμβολο του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου: δηλ. όπως η Βάτος φλεγόταν και δεν καιγόταν, έτσι και η Παναγία συνέλαβε στα σπλάχνα της το πυρ της Θεότητος και δεν κάηκε. Τη δωρεά αυτή έκανε ο Ιουστινιανός για τη σωτηρία της ψυχής του και υπέρ αναπαύσεως της αυτοκράτειρας Θεοδώρας που είχε πεθάνει. Επομένως η δωρεά έγινε μετά το έτος 548 μ.Χ. που απεβίωσε η Θεοδώρα και προ του 565 μ.Χ., χρονολογίας του δικού του θανάτου. Επιγραφές με τα ονόματά τους βρίσκονται στις οριζόντιες δοκούς των ζευκτών της στέγης του Ναού ( «†ΥΠΕΡ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΣΕΒΕΣΤΑΤΟΥ ΗΜΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ», «†ΥΠΕΡ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΓΕΝΑΜΕΝΗΣ ΗΜΩΝ ΒΑΣΙΛΙΔΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΣ») και οι Πατέρες του Σινά από τότε έως σήμερα μνημονεύουν χωρίς διακοπή επί 1500 χρόνια τα ονόματά τους στις Ακολουθίες ως κτητόρων της Μονής. Ο Ιουστινιανός έκτισε και κελλιά για τους μοναχούς και εγκατέστησε 200 οικογένειες από τον Πόντο και την Αλεξάνδρεια για να φυλάσσουν τους μοναχούς. Οι σημερινοί Βεδουίνοι που ζουν πέριξ της Μονής είναι απόγονοι αυτών των οικογενειών που τον 7 ο αιώνα μ.Χ. εξισλαμίσθηκαν. Αποτελούν μία από τις έξι φυλές των Βεδουίνων του Σινά, τη φυλή των Ορεινών (Γκεμπελία). Οι Βεδουίνοι της Γκεμπελία δεν έπαυσαν να έχουν έως σήμερα συνείδηση της ελληνορωμαϊκής τους καταγωγής και θεωρούν τους εαυτούς τους "Ρωμιούς", καυχώμενοι μάλιστα για αυτήν την πολιτιστική τους ταυτότητα. Μέχρι σήμερα οι σχέσεις τους με τη Μονή είναι άριστες. Οι μοναχοί τους βοηθούν δίνοντάς τους δουλειά σε διάφορα έργα που γίνονται στο μοναστήρι(οικοδομικές εργασίες, φύλαξη κ.α.), φαγητό, ρούχα έως και ιατρική περίθαλψη. Αλλά και οι Βεδουίνοι θεωρούν τους μοναχούς προστάτες τους και όταν κινδυνεύει το μοναστήρι τρέχουν να βοηθήσουν, όπως στην πυρκαγιά του 1971 που αν δεν έτρεχαν οι Βεδουίνοι η πυρκαγιά θα είχε πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

8 Μωαμεθανισμός Αλλά δυστυχώς η ζωή της Μονής Σινά ολιγόχρονη θα είναι υπό τη Βυζαντινή πολιτική και διοικητική εξουσία. Νωρίς, τον 7 ο αιώνα, η εξάπλωση του Μωαμεθανισμού προχωρεί και στην Πετραία Αραβία και υποτάσσει τη Μονή. Όλοι οι Άραβες της Χερσονήσου αλλά και Χριστιανοί, εξισλαμίσθηκαν. Απέμεινε μόνο η Μονή με τους μοναχούς ως ισχυρό προπύργιο Χριστιανισμού εν μέσω αλλοδόξων και αλλοφύλων. Οι Μωαμεθανοί γενικώς σεβάστηκαν τη Μονή και δεν έγινε ριζική καταστροφή, αλλά μικρότερης εκτάσεως διαρπαγές. Σ’ αυτό συνετέλεσε η Διαθήκη (Αχτιναμές) που εξέδωσε ο ίδιος ο Μωάμεθ και την επικύρωσε με το αποτύπωμα της παλάμης του. Μ’ αυτήν παραχώρησε προνόμια στη Μονή: ζητά από τους μουσουλμάνους να υπερασπίζονται τους μοναχούς, να τους αφήνουν απερίσπαστους στα καθήκοντά τους και να μην εισπράττουν φόρους απ’ αυτούς. Διαθήκη Μωάμεθ

9 Φαίνεται ότι νωρίς, κατά τον 8 ο αιώνα μ.Χ. η Μονή Σινά αναδείχθηκε σε επισκοπή και κατόπιν αρχιεπισκοπή. Ήταν αναγκαία η ανάδειξη της Μονής Σινά σε επισκοπή (και αρχιεπισκοπή), γιατί ο ηγούμενός της απομονωμένος μέσα στην έρημο, υπό μωαμεθανική κατάκτηση, ήταν υποχρεωμένος να χειροτονεί και διακόνους και ιερείς για τις πνευματικές ανάγκες της Μονής και των μετοχίων της στη Χερσόνησο του Σινά και αλλού. Πρώτον επίσκοπο Σινά συναντούμε τον Κωνσταντίνο που μετέσχε στη Σύνοδο του Φωτίου το 869 μ.Χ. Τον 8 ο με 9 ο αιώνα μ.Χ. το Σινά και η Μονή γίνονται ευρύτερα γνωστά με την ανεύρεση του λειψάνου της Αγίας Αικατερίνης. Στις αρχές του 11 ου αιώνα μ.Χ. ο μοναχός του Σινά, Συμεών ο Πεντάγλωσσος μεταφέρει λείψανα της Αγίας Αικατερίνης στη Δύση και έτσι διαδίδεται η τιμή και η λατρεία της Αγίας στη Δύση και η Μονή Σινά αποκτά μεγαλύτερη φήμη. Τότε μετονομάζεται η Μονή του Σινά προς τιμήν της Αγίας Αικατερίνης. Η ζωή με τους Μωαμεθανούς, παρά την ύπαρξη του Αχτιναμέ δεν είναι εύκολη, ιδίως κατά τους διωγμούς των Χριστιανών επί του χαλίφη Χακήμ (996-1020μ.Χ.). Κατά την περίοδο 1101-1106 μ.Χ. φαίνεται ότι εξ ανάγκης μετατράπηκε παλαιό χριστιανικό κτίσμα, η τράπεζα (τραπεζαρία), σε τζαμί. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίστηκε η απειλή ιδίως των Μαμελούκων, αλλά και εκδόθηκαν νέοι ορισμοί ευνοϊκοί για το Σινά. Σταυροφόροι Η παρουσία των Σταυροφόρων στο Σινά (1099-1270 μ.Χ.) έδωσε την ευκαιρία στη Μονή να γίνει ξανά προσιτή στους Ευρωπαίους προσκυνητές μετά από μια περίοδο τριακοσίων πενήντα χρόνων. Η προστασία εκ μέρους των Παπών αυξήθηκε, και ένα ιδιαίτερο Τάγμα Σιναϊτών Σταυροφόρων ανέλαβε την προστασία της και την οικονομική της ενίσχυση, οσάκις υπήρχε ανάγκη. Κατά την περίοδο αυτή η στάση της Μονής προς τους Σταυροφόρους ήταν προσεκτική και αποστασιοποιημένη από τη συμπεριφορά τους προς τους Άραβες Μουσουλμάνους. Λατινικές επιγραφές και άλλα ιστορικά υπολείμματα και αφιερώματα συνδέονται με την περίοδο αυτή της Μονής.

10 Ι.Μ.Σινά

11 Οθωμανοί Τούρκοι Το 1517 η Αίγυπτος και το Σινά περιέρχονται στην κυριαρχία των Οθωμανών Τούρκων. Αξιόλογος Έλληνας που είχε ισχύ στο Σουλτάνο, ο Τσερνοτάμπεης, βοήθησε για την ανανέωση των προνομίων υπέρ της Μονής. Το 1517 ο Τσερνοτάμπεης ενήργησε ώστε οι Σιναΐτες να παρουσιάσουν στο Σουλτάνο Σελήμ, που βρισκόταν στο Κάιρο, τον Αχτιναμέ και έτσι να εξασφαλισθούν τα περαιτέρω προνόμια. Όμως ο Σελήμ παρέλαβε το πρωτότυπο του Αχτιναμέ στην Κωνσταντινούπολη και φαίνεται ότι σώζεται ακόμη στα εκεί Αρχεία. Η Οθωμανική κυριαρχία προσέθεσε στη Μονή ένα νέο προστάτη, το Σελήμ, ενώ παράλληλα την έφερε κάτω από κοινό κρατικό φορέα με τα υπόλοιπα πρεσβυγενή Πατριαρχεία της Ανατολής, όπως συνέβαινε και κατά τους χρόνους του Ιουστινιανού. Η Οθωμανική διοίκηση σεβάσθηκε τα δικαιώματα της Μονής, ο δε Αρχιεπίσκοπός της απελάμβανε ιδιαιτέρας τιμής. Το Μετόχι της Μονής στην Κωνσταντινούπολη ήταν σταθερά χώρος συναντήσεων των Πατριαρχών για την επίλυση διαφόρων εκκλησιαστικών θεμάτων. Χριστιανοί Βασιλείς της Ευρώπης ακολούθησαν το παράδειγμα του Σουλτάνου και έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Μονή, συνεισφέροντας χρηματικά ποσά και συμβάλλοντας στη διατήρηση των κτημάτων της Μονής σε διάφορες χώρες του κόσμου. Κατά τον 17 ο αιώνα η Μονή είχε εκτεταμένη πολιτιστική και εκπαιδευτική δράση και εκτός της Σιναϊτικής χερσονήσου κυρίως στην Ελλάδα. Παραλλήλως περίφημη ήταν η ακτινοβολία της Μονής Σινά στην αναγεννησιακή κοινωνία της Ενετοκρατούμενης πόλης του Ηρακλείου της Κρήτης. Το ίδιο συνέβαινε και στις άλλες χώρες όπου υπήρχαν Σιναϊτικά μετόχια και λειτουργούσαν ως αληθινά πνευματικά κέντρα με ιδιαίτερη άνθηση κατά τον 18 ο αιώνα (στην Αίγυπτο, την Τουρκία, την Παλαιστίνη, τη Ρουμανία, τη Ρωσία, τις Ινδίες κ.λπ.).

12 Ναπολέων Ο Ναπολέων που κατέκτησε την Αίγυπτο(1797-1804μ.Χ.) προστάτευσε τη Μονή: όχι μόνο βοήθησε στην ανοικοδόμηση του βόρειου τείχους της Μονής, που είχε καταπέσει ύστερα από μακρά και ραγδαία βροχή κατά το Δεκέμβρη του 1798, αλλά εξέδωσε την 8 η Δεκεμβρίου 1798 ειδικό θέσπισμα, με το οποίο διασφάλιζε τα προνόμια των Σιναϊτών και επέτρεπε σ’ αυτούς την ελευθεροκοινωνία και την απαλλαγή από τα διάφορα οικονομικά βάρη. 19 ος -20 ος αιώνας Το δεύτερο μισό του 19 ου αιώνα και το πρώτο του 20ού δεν ήταν περίοδοι ευνοϊκοί για τη Μονή, διότι έχασε όλη την περιουσία της στη Ρωσία, τη Ρουμανία, την Τουρκία, την Κύπρο και αλλού. Εν τούτοις, κατορθώνει να διατηρεί τη φιλανθρωπική και πνευματική της δράση. Το 1966 γιόρτασε την 1400 ή ν επέτειο της ιδρύσεώς της, παρουσί ᾳ αντιπροσώπων όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών ως και του Βασιλέως της Ελλάδος Κωνσταντίνου. Σήμερα Στις μέρες μας συνεργάζεται αρμονικά με τις Αρχές του Αιγυπτιακού και του Ελληνικού κράτους με τις οποίες σε κεντρικό υψηλό επίπεδο επιλύει τυχόν προβλήματα, απολαμβάνοντας ιδιαίτερης προστασίας, τις οποίες και κατατάσσει στους Μεγάλους Ευεργέτες της. Παράλληλα συνεργάζεται με τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και της αρχαιολογικής υπηρεσίας της χερσονήσου του Σινά, για την επίλυση όλων των κοινών θεμάτων τοπικής, πολιτιστικής ή οικολογικής πολιτικής στην περιοχή.

13 Η Μονή Σινά και το Συγκρότημα των Τριών Ορέων, Έργο του Δ. Θεοτοκόπουλου, 16 ος αιώνας μ.Χ. ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΞ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ Τρία Όρη περιβάλλουν το Μοναστήρι: το Όρος Χωρήβ, το Όρος της Αγίας Αικατερίνης και το Όρος της Αγίας Επιστήμης.

14 Όρος Χωρήβ Η Ιερά Μονή είναι κτισμένη στους πρόποδες του Όρους Χωρήβ.

15 Το Όρος Χωρήβ και η Αγία Κορυφή που λάμπει στο φως του ήλιου Στο όρος Χωρήβ βρίσκονται αρκετά προσκυνήματα: το πιο σπουδαίο είναι η Αγία Κορυφή, είναι ο ιερός τόπος όπου ο Μωυσής έλαβε από το Θεό το Νόμο, τις 10 Εντολές και συνομίλησε μαζί Του. Έχει ύψος 2.240 μ. και απέχει από τη Μονή 2 ώρες περίπου με τα πόδια. Στην Αγία Κορυφή βρίσκεται το Σπήλαιο της νηστείας, όπου ο Μωυσής έμεινε 40 μέρες και 40 νύχτες νηστεύοντας και μετά αφού είχε καθαριστεί με τη νηστεία, αξιώθηκε να λάβει το Νόμο. Το Σπήλαιο έχει έκταση 2 τετραγωνικών μέτρων περίπου.

16 Ο Μωυσής παραλαμβάνει το Νόμο, λεπτομέρεια από Ψηφιδωτό Καθολικού, 6 ος αιώνας μ.Χ.

17 Κατά την άνοδο προς την Αγία Κορυφή, σε υψόμετρο 950 μέτρων περίπου, σε μικρή κοιλάδα που αναπτύσσεται ανάμεσα στους ορεινούς όγκους, υπάρχει το παρεκκλήσιο του προφήτη Ηλία. Ο Προφήτης Ηλίας έζησε 600 χρόνια μετά το Μωυσή. Στο Σπήλαιο αυτό κατέφυγε όταν τον καταδίωκε η βασίλισσα Ιεζάβελ, γιατί την ήλεγχε για τις παρανομίες της. Ο Θεός του εμφανίστηκε σ’ αυτό το σπήλαιο και τον εμψύχωσε με τη φωνή λεπτής αύρας. Το σπήλαιο βρίσκεται μέσα στο Ιερό Βήμα του παρεκκλησιού που κτίστηκε προς τιμή του. Ο Προφήτης Ηλίας, λεπτομέρεια, εικόνα, 13 ος αιώνας μ.Χ.

18 Το Σπήλαιο και το Παρεκκλήσιο του Προφήτη Ηλία Το Σπήλαιο του Προφήτη Ηλία

19 Η Κορυφή και το Παρεκκλήσιο της Αγίας Αικατερίνης Όρος Αγίας Αικατερίνης Το δεύτερο Όρος είναι αυτό της Αγίας Αικατερίνης, είναι το υψηλότερο Όρος της χερσονήσου Σινά, με υψόμετρο 2.646 μέτρα και απέχει 5 ώρες με τα πόδια από τη Μονή.

20 Η Αγία Αικατερίνα μεταφέρεται από τους Αγγέλους, μεταλλική επένδυση από τη Λάρνακα της Αγίας Τον 9 ο αιώνα μ.Χ. ο Θεός αποκάλυψε σε όνειρο των μοναχών της Ι.Μ.Σινά πως στην κορυφή του Όρους βρίσκεται το λείψανο της Αγίας Αικατερίνης. Άγγελοι το μετέφεραν εκεί μετά τον αποκεφαλισμό της.

21 Το Παρεκκλήσιο της Αγίας Αικατερίνης, Εσωτερικό Στο μέρος αυτό κατασκευάστηκε παρεκκλήσι και η Αγία Τράπεζα κτίστηκε ακριβώς εκεί που βρέθηκε το λείψανο της Αγίας.

22 Οι μοναχοί μετέφεραν το λείψανο της Αγίας στην Ι.Μ.Σινά και το τοποθέτησαν στο Ιερό Βήμα του Καθολικού της Μονής σε μαρμάρινη Λάρνακα. Από την Αγία Κάρα της αναβλύζει και σήμερα Άγιο Μύρο. Όλοι οι προσκυνητές έχουν τη δυνατότητα να προσκυνήσουν τα τίμια λείψανα της Αγίας μετά το πέρας των Ακολουθιών. Τότε τα τίμια λείψανα εκτίθενται για προσκύνηση και δίδεται σε κάθε προσκυνητή ως ευλογία το αργυρό δακτυλίδι της Αγίας. Το δακτυλίδι αυτό συμβολίζει τον πνευματικό αρραβώνα της Αγίας με το Χριστό και το σύνδεσμο κάθε προσκυνητή με τη Μονή. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το όνομα Αικατερίνα σημαίνει Στεφανία ή Πολυστεφανία. Η Λάρνακα της Αγίας Αικατερίνης, στο Ιερό Βήμα του Καθολικού

23 Όρος Αγίας Επιστήμης Το τρίτο Όρος είναι αυτό της Αγίας Επιστήμης. Οι μάρτυρες Γαλακτίων και Επιστήμη ήταν αντρόγυνο και μαρτύρησαν για το Χριστό. Είναι οι πρώτοι Σιναΐτες Άγιοι που αναφέρονται (3 ος αιώνας μ.Χ.). Παρεμπιπτόντως αναφέρουμε ότι ο πιο γνωστός Σιναΐτης Άγιος, ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, έζησε τον 6 ο αιώνα μ.Χ. Η Σκήτη της Αγίας Επιστήμης

24 ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΣΙΝΑ Τείχος του Ιουστινιανού Η Μονή είναι χτισμένη στους πρόποδες του όρους Χωρήβ. Περιβάλλεται από τείχος που έχτισε ο Ιουστινιανός για να προστατέψει τους μοναχούς από τους ληστές. Αρχιτέκτονας είναι ο Στέφανος Αϊλίσιος. Το τείχος είναι κτισμένο από μεγάλους ορθογώνιους γρανιτόλιθους της περιοχής. Από τη Β πλευρά το τείχος έπαθε επανειλημμένως ζημιές από την υγρασία και μάλιστα κατά το 1798 το εξωτερικό του μέρος κατέπεσε τελείως ύστερα από καταρρακτώδη βροχή και ανοικοδομήθηκε εκ νέου το 1801 από τις δυνάμεις κατοχής του Ναπολέοντα. Το ύψος του τείχους ποικίλλει από 10 έως 20 μέτρα και το πάχος του φτάνει σε ορισμένα σημεία τα 2 έως 3 μέτρα.

25 Ι.Μ.Σινά Πάνω : Α πλευρά του τείχους, Εξωτερική Άποψη Κάτω : Ν πλευρά του τείχους, Εξωτερική Άποψη

26 Εντός των τειχών υπάρχουν το Καθολικό της Μεταμορφώσεως, το κωδωνοστάσιο που κτίστηκε το 1871 (αποτελεί την υψηλότερη κατασκευή από όλα τα κτίσματα στο εσωτερικό του φρουρίου και διακρίνεται), το παλιό κωδωνοστάσιο που μετατράπηκε σε μιναρέ, το φρέαρ του Μωυσή, ο πύργος της Αγίας Ελένης, πολλά παρεκκλήσια, η τράπεζα=τραπεζαρία (στα νοτιοανατολικά του Καθολικού), τα κελλιά των μοναχών (στην ανατολική πλευρά του εσωτερικού χώρου της Μονής), το σκευοφυλάκιο, όπου εκτίθενται για το κοινό τα πλέον αντιπροσωπευτικά Σιναϊτικά κειμήλια, εικόνες, λειτουργικά σκεύη, άμφια, χειρόγραφα, αρχέτυπα, παλαίτυπα, ιστορικά έγγραφα, χαλκογραφίες, και φωτογραφικό υλικό με απόψεις της Μονής του τέλους του 19 ου αιώνα. Στο σύνολό της η Νότια πτέρυγα καλύπτεται από το νέο κτίριο του 1951 : στο δυτικό τμήμα της είναι ενταγμένοι οι επίσημοι χώροι υποδοχής της Μονής, ενώ στην ανατολική της πλευρά στεγάζεται η βιβλιοθήκη. Στη Δυτική πλευρά το ορθογώνιο κτίσμα αποτελεί ξενώνα και χρησιμεύει ως χώρος φιλοξενίας. Η είσοδος της Μονής είναι στο δυτικό τείχος. Ο Μιναρές(Παλαιό Κωδωνοστάσιο) και το Νέο Κωδωνοστἀσιο

27 Ι.Μ. ΣΙΝΑ Νότια Δυτικά Βόρεια Ανατολικά Καθολικό

28 Το Φρέαρ του Μωυσή Φρέαρ του Μωυσή Βόρεια από το Καθολικό διατηρείται ως σήμερα το Φρέαρ, όπου ο Μωυσής συνάντησε τις 7 θυγατέρες του Ιοθώρ και τις βοήθησε στο πότισμα των προβάτων. Η Σεπφώρα, την οποία παντρεύτηκε ο Μωυσής, ήταν μία από τις κόρες του Ιοθώρ. 3.400 χρόνια μετά, η Μονή χρησιμοποιεί το ίδιο φρέαρ εξασφαλίζοντας οικονομία ύδρευσης

29 Παρεκκλήσιο της Αγίας Βάτου Πολύ κοντά στο Φρέαρ είναι η Βάτος, μέσα στην οποία είχε αποκαλυφθεί ο Θεός στο Μωυσή. Εκεί είχε κτίσει η Αγία Ελένη Ναό, αφιερωμένο στη Θεοτόκο. Όταν ο Ιουστινιανός έκτισε το Καθολικό της Μονής, ο Ναός που είχε κτίσει η Αγία Ελένη ενσωματώθηκε στην Α πλευρά του Καθολικού και αποτελεί σήμερα το Παρεκκλήσι της Αγίας Βάτου, πίσω ακριβώς από το Ιερό Βήμα του Καθολικού. Είναι ένα από τα 9 Παρεκκλήσια που είναι ενσωματωμένα στο Καθολικό.

30 Το Παρεκκλήσιο της Αγίας Βάτου, Εξωτερική Άποψη Κάτοψη Καθολικού

31 Το Παρεκκλήσιο της Αγίας Βάτου, Εσωτερική Άποψη Η Αγία Τράπεζα του Παρεκκλησιού της Αγίας Βάτου δε θεμελιώθηκε πάνω σε λείψανα Αγίων, αλλά στη ρίζα της Αγίας Βάτου.

32 Η Αγία Βάτος Το ίδιο το φυτό υπάρχει και σήμερα και είναι μεταφυτευμένο ανατολικότερα σε ανοικτό παρακείμενο χώρο. Το είδος της Βάτου αυτής είναι το μόνο που υπάρχει στη χερσόνησο του Σινά.

33 Θεοτόκος η Βάτος, από το Παρεκκλήσιο του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου Τοιχογραφία 15 ος αιώνας μ.Χ.

34 Ο Μωυσής λύνει το υπόδημα του προ της Βάτου, Τα 3 παρεκκλήσια στην Α πλευρά Ψηφιδωτό, 6 ος αιώνας μ.Χ. Το Παρεκκλήσιο της Αγίας Βάτου γιορτάζει στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και γίνεται Θεία Λειτουργία κάθε Σάββατο. Μπαίνει κανείς από τα διπλανά Παρεκκλήσια του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου και των εν Σινά και Ραϊθώ αναιρεθέντων Σιναϊτών Πατέρων. Ακόμα και σήμερα ο προσκυνητής που μπαίνει μέσα εισέρχεται ανυπόδητος, όπως ο Μωυσής που όταν του παρουσιάστηκε ο Θεός στη Βάτο του είπε να βγάλει τα παπούτσια του, γιατί ο τόπος είναι ιερός.

35 Καθολικό, Ν πλευρά Καθολικό Ο Ναός που έκτισε ο Ιουστινιανός τον 6 ο αιώνα είναι και Καθολικό της Μονής. Είναι αφιερωμένος στην Παναγία της Βάτου, αν και πολλές φορές αναφέρεται ότι συνδέεται με τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, λόγ ῳ του ψηφιδωτού που υπάρχει στην κόγχη του Ιερού.

36 Μεταμόρφωση του Σωτήρος, Ψηφιδωτό στην κόγχη του Ιερού Βήματος, 6 ος αιώνας μ.Χ. Ψηφιδωτό: Ο Κύριος ευρίσκεται στο κέντρο, με τον Προφήτη Ηλία στα δεξιά Του και τον Προφήτη Μωυσή στα αριστερά Του. Κάτω αριστερά Του γονατιστός σε αντικίνηση είναι ο Άγιος Ιωάννης, στο κέντρο πρηνηδόν ο Άγιος Πέτρος και δεξιά Του, επίσης γονατιστός σε αντικίνηση ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος. Στο ίδιο το ψηφιδωτό, στην παρυφή του μετώπου της αψίδας, απεικονίζονται σε μετάλλια: οι Δώδεκα Απόστολοι, οι Δώδεκα Προφήτες, ο Πρεσβύτερος Λογγίνος (Ηγούμενος στη Μονή κατά το χρόνο της κατασκευής του έργου), και ο Διάκονος Ιωάννης (ο της Κλίμακος; ).

37 Ψηφιδωτό στην κόγχη του Ιερού, 6 ος αιώνας μ.Χ. Ο Χριστός, Λεπτομέρεια ψηφιδωτού

38 Ο Ναός-Καθολικό κτίστηκε από το Στέφανο Αϊλίσιο που έκτισε και το φρούριο και η κατασκευή του κράτησε 9 έτη, ξεκίνησε το 542 μ.Χ. Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε είναι ο γρανίτης που υπάρχει άφθονος στην περιοχή. Ο ρυθμός του είναι τρίκλιτη βασιλική με Νάρθηκα, κυρίως Ναό και Ιερό Βήμα. Το κεντρικό κλίτος του Ναού διαμορφώνεται από δώδεκα κίονες μονόλιθους από γρανίτη, επιχρισμένους μεταγενέστερα. Ο αριθμός των κιόνων αντιστοιχεί προς τους μήνες κάθε έτους. Εντός θύλακα ανοιγμένου στον κορμό κάθε κίονα και σφραγισμένου με το σημείο του Σταυρού βρίσκονται Τίμια Λείψανα Αγίων σε αντιστοιχία προς κάθε μήνα. Κάθε κίονα κοσμεί από μία εικόνα Μηναίου με τους Αγίους ανά μήνα. Ο κίονας που αντιστοιχεί στο Μάρτιο για παράδειγμα κοσμείται από 1 εικόνα με τους Αγίους του Μαρτίου- Μηναίο και βρίσκονται μέσα σ’ αυτόν Λείψανα Αγίων του Μαρτίου.

39 Κάτοψη Καθολικού

40 Καθολικό, κεντρικό κλίτος

41 Καθολικό, Εσωτερική Άποψη κεντρικού κλίτους

42 Βόρειο κλίτος του Καθολικού, Εσωτερικό

43 Θεία Λειτουργία στο Καθολικό

44 Τη Βασιλική περιβάλλουν και είναι ενσωματωμένα μέσα σ’ αυτήν 9 παρεκκλήσια. Ανατολικά το Παρεκκλήσιο του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου, το Παρεκκλήσιο της Αγίας Βάτου και το Παρεκκλήσιο των εν Σινά και Ραϊθώ αναιρεθέντων Σιναϊτών Πατέρων. Βόρεια είναι τα Παρεκκλήσια του Αγίου Αντύπα, των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και της Αγίας Μαρίνης. Νότια είναι τα Παρεκκλήσια των Αγίων Ιωακείμ και Άννης του Αγίου Συμεών του Στυλίτη και των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού. Τα Παρεκκλήσια αυτά χρησιμοποιούνταν πρώτα ως καταλύματα προσκυνητών. Σήμερα αποτελούν Παρεκκλήσια. Στην κάτοψη που ακολουθεί οι αριθμοί που φαίνονται αντιστοιχούν στα εξής Παρεκκλήσια: Ανατολικά: 2=Παρεκκλήσιο Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου 13= Παρεκκλήσιο Αγίας Βάτου 3=Παρεκκλήσιο των εν Σινά και Ραϊθώ αναιρεθέντων Σιναϊτών Πατέρων Βόρεια: 5=Παρεκκλήσιο Αγίου Αντύπα 6=Παρεκκλήσιο Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης 10=Παρεκκλήσιο Αγίας Μαρίνας Νότια: 8=Παρεκκλήσιο Αγίων Ιωακείμ και Άννης 9=Παρεκκλήσιο Αγίου Συμεών του Στυλίτη 11=Παρεκκλήσιο Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού

45 Τα 3 παρεκκλήσια στην Α πλευρά, Εξωτερική Άποψη Β Ν Α Δ

46 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η Ιερά Μονή του Θεοβαδίστου Όρους Σινά υπάρχει αδιάκοπα επί 17 αιώνες στο Νότιο Σινά. Η UNESCO την έχει εντάξει στον Κατάλογο με τα Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής κληρονομιάς, όμως οι Πατέρες την υπηρετούν ως κιβωτό πίστεως και τη διαφυλάσσουν με αυτοθυσία. Ως καθαρώς θρησκευτικό καθίδρυμα, είναι αφιερωμένη στην προστασία των ιερών Σιναϊτικών Προσκυνημάτων. Παράλληλα οι Σιναΐτες Πατέρες είναι αφιερωμένοι μεν στη διαφύλαξη της Σιναϊτικής Ιστορίας, των αξιών της μεγάλης Θρησκευτικής Παράδοσης της Μονής, με την εξ' ίσου μεγάλη Ελληνορωμαϊκή Πολιτιστική της Κληρονομιά, αλλά κυρίως καλλιεργούν την ανάπτυξη τελειότερου ελεύθερου ηθικού βίου με την εξάσκηση της Χριστιανικής αρετής, που απορρέει από την πρώτη εντολή: "αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου...". Επίσης η προς τον πλησίον ενεργός και ανιδιοτελής αγάπη, όπως όρισε στους μαθητές Του ο Χριστός με τη δεύτερη εντολή Του, οδήγησε στη διάδοση του Ευαγγελικού κηρύγματος, και την ίδρυση σχολών, πτωχοκομείων, ορφανοτροφείων και κάθε άλλη κοινωνική φιλανθρωπία. Και τις δύο αυτές Χριστιανικές εντολές εφαρμόζουν οι Σιναΐτες έως σήμερα με θρησκευτική ευλάβεια ως βάση στην άσκηση και διακονία τους. Στον ιερό αυτό χώρο προστρέχουν πιστοί όχι μόνο του Χριστιανισμού, αλλά και των άλλων δύο μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών, του Ιουδαϊσμού, και του Μωαμεθανισμού. Ακόμη προστρέχουν απλοί άνθρωποι ή μεγάλοι Ηγέτες για πνευματική βοήθεια προσφέροντας δώρα, ή αναχωρητές προσφέροντας τον ίδιο τους τον εαυτό. Παράλληλα, οι Βεδουίνοι κάτοικοι της περιοχής αισθάνονται τη Μονή ως τη μεγάλη προστάτιδά τους, καθώς συνεχίζει το ενδιαφέρον της προς αυτούς.

47 Πηγές: 1)Σινά, Οι Θησαυροί της Ι. Μονής Αγίας Αικατερίνης, Γενική εποπτεία Κωνσταντίνος Μανάφης, εκδόσεις ‘ ‘Εκδοτική Αθηνών’’, 1990 2)Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, Αίγυπτος, Ένα φωτογραφικό δοκίμιο, εκδόσεις ‘‘ΑΜΜΟΣ’’ 3)Ι. Μ. Χατζηφώτη, Άγιοι Τόποι και Μονή Σινά, εκδόσεις ‘‘Αλκυών’’, με την εφημερίδα ‘‘ΤΑ ΝΕΑ’’ 4) www.sinaimonastery.com 5) www.impantokratoros.gr