ΜΟΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗ

ΜΟΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗ
Φυσική Ανθρωπολογία ΙΙ Δρ Δέσποινα Μωυσίδου Ανθρωπολόγος Εργαστήριο Ιστολογίας - Εμβρυολογίας

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΟΥΜΙΕΣ Ανθρωπολογικό υλικό όπου έχει διατηρηθεί μαλακός ιστός Προέρχεται από την Περσική λέξη «mumiya», που σημαίνει πίσσα Η μορφολογία οφείλεται είτε σε περιβαλλοντικές συνθήκες, ή σε ανθρώπινη παρέμβαση (ταρίχευση) Αρχαίες (αρχαιολογικό ενδιαφέρον) και σύγχρονες (ιατροδικαστικό ενδιαφέρον)

ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΕΣ ΜΟΥΜΙΕΣ Φυσική μουμιοποίηση λόγω στεγνού και ζεστού κλίματος Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν πως το σώμα πρέπει να παραμείνει άφθαρτο για να μπορεί ο νεκρός να ταξιδέψει στον Κάτω Κόσμο Γύρω στο 3000π.Χ. οι πρώτες μούμιες Κάστα ταριχευτών, η γνώση περνούσε από γενιά σε γενιά

ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΕΣ ΜΟΥΜΙΕΣ Αφαίρεση οργάνων, με αριστερή τομή στην κοιλιακή χώρα Όλα εκτός της καρδιάς (κέντρο σκέψεων και λόγου) Αφαίρεση εγκεφάλου από το εθμοειδές οστό Πλύσιμο σωματικής κοιλότητας με κρασί και μπαχαρικά (αντισηπτική δράση) Γέμισμα και σκέπασμα σώματος με νάτριο για 30 μέρες

ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΕΣ ΜΟΥΜΙΕΣ Τα όργανα αφυδατώνονταν χωριστά σε νάτριο, τυλίγονταν με λινούς επιδέσμους και τοποθετούνταν σε κανοπικά δοχεία η σωματική κοιλότητα, και το κρανίο, γεμίζονταν με ζεστή ρυτίνη και αφού το σώμα τυλιγονταν με επιδέσμους, καλύπτονταν με ρυτίνη (αντιπαρασιτική δράση) Καμιά φορά υποδόριες τομές γίνονταν, και εισάγονταν επίδεσμοι για να δείχνει το σώμα πιο φυσικό

ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΕΣ ΜΟΥΜΙΕΣ H ταρίχευση ήταν βασιλικό προνόμιο
Μεταγενέστερα έγινε εμπορικό και λιγότερη προσοχή στη λεπτομέρεια (προς αποφυγή προχωρημένης αποσύνθεσης λόγω αύξησης των πτωμάτων) Προσθήκη ψευτικών μελών

Βόρεια Αμερική: Ηνωμένες Πολιτείες
Φυσική μουμιοποίηση σε ξηρές περιοχές της Βορείου Αμερικής Σπηλιές, βραχώδη «καταφύγια» Αφυδάτωση και άμεση μουμιοποίηση Οι περισσότερες ανήκουν σε αρχαίες Ινδιανικές φυλές (λίγες μελέτες λόγω παρέμβασης των σύγχρονων Ινδιάνων) Οι αρχαιότερες μούμιες βρέθηκαν στο Τέξας και ανήκουν στη Αρχαϊκή Περίοδο Ανήκουν σε κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών Ποικιλία στον τρόπο τοποθέτησης: συνήθως σφιχτά σε εμβρυακή στάση και κλήση της κεφαλής εμπρός (κάποια σε ευθεία τοποθέτηση)

Βόρεια Αμερική: Ηνωμένες Πολιτείες
‘Τεχνίτες καλαθιών’ (Basket makers: ημι-νομάδες, μ.Χ.) Κοντό ύψος με πυκνό σπαστό μαύρο μαλλί, καστανό δέρμα Οι μούμιες τοποθετούνταν σε λάκκους ή πετρόχτιστα ανοίγματα, που είχαν δημιουργηθεί για αποθηκευτικούς λόγους Περιπτώσεις όπου το σώμα τοποθετούνταν σε μια γωνία της σπηλιάς σχεδόν αμέσως μετά θάνατο. Συνήθως τα πτώματα τυλίγονταν σε γούνινα καλύματα Χαρακτηριστικό είναι η διατήρηση του μαλακού ιστού σε όλο το σώμα πλην της κεφαλής, λόγω της διαφοράς πάχους του μαλακού ιστού συγκριτικά με το υπόλοιπο σώμα

Οι μούμιες των Πάγων (Αλάσκα, Aleutian Islands, Γροιλανδία, Σιβηρία)
Περιοχές του Βορείου παγωμένου ημισφαιρείου και μεγάλα ορεινά υψόμετρα Χαμηλές θερμοκρασίες, δυνατοί άνεμοι, χαμηλή υγρασία 3 είδη μεταθανάτιων συνθηκών: - ψύξη (πρόσφατα πτώματα) - μουμιοποίηση (γενική κατάσταση) - «κυροποιημένη» κατάσταση ανθρώπινου σώματος (λόγω παρουσίας του πτώματος για αρκετό καιρό σε συνθήκη υγρασίας και αναερόβιου περιβάλλοντος)

Η Σιβηρία και οι Αρκτικές και (υπο)Αρκτικές περιοχές της Β. Αμερικής έχουν κατοικηθεί, αν και αραιά, από διάφορες εθνότητες κατά καιρούς. Η σημασία των πολλαπλών ανθρωπολογικών μελέτων σε αυτές της μούμιας είναι ιδιαίτερη, λόγω έλλειψης γραπτών ιστορικών στοιχείων (π.χ. Μούμιες του Qilakitsoq) Δύο κατηγορίες: φυσική μουμιοποίηση και ταρίχευση

ΣΙΒΗΡΙΑ Σκύθες (-Σιβηρικοί): νομάδες, εκτροφείς αλόγων, του 5ου- 3ου αι. π.Χ., που κάλυψαν τις στέππες της Ευρασίας, μέχρι και τη Β.Ελλάδα. Γνωστοί για τις μεθόδους ταριχεύσεις στις ανώτερα κοινωνικές τάξεις, παρόμοιες με των αρχαίων Αιγυπτίων, πλην της χρήσης του νατρίου: Αφαίρεση όλων των οργάνων Άνοιγμα του κρανίου και αφαίρεση εγκεφάλου Χρήση αρωματικών βοτάνων Γέμισμα του σώματος με γρασίδι Ράψιμο σώματος Ξύρισμα κεφαλής και τοποθέτηση νεκρικής «περούκας» (γυναίκες) και γενειάδων (άνδρες)

ΣΙΒΗΡΙΑ Οι τάφοι καλύπτονταν από πέτρα, και ο σχηματισμός πάγου κάτω από τις πέτρες δημιούργησε φυσικό ψυγείο Περιοχή μεταξύ Σιβηρίας-Μογγολίας (βουνά Αλτάι) – Pazyryk people «Η Βασίλισσα των Σκυθών» (Pazyryk Lady) 2.400 ετών Γυναίκα 25 περίπου ετών Δεν υπήρχε ίχνος βίας Παρουσία τατουάζ στους ώμους, καρπούς και αντίχειρες Γραμμικές αναπαραστάσεις μυθικών πλασμάτων, παρόμοιες με αυτών από παρόμοιες μούμιες Ρουχισμός από μετάξι και μαλλί, ενώ 6 άλογα βρέθηκαν γύρω από τον τάφο ως προσφορά

ΓΡΟΙΛΑΝΔΙΑ Ντόπιος πληθυσμός είναι Εσκιμώοι (Inuit) : πλήθινοι τάφοι ανακαλύφθησαν σε σπηλιές με καλοδιατηρημένες μούμιες ενηλίκων και βρεφών (16ος-17ος αι. μ.Χ.) Qilakitsoq: δύο τάφοι, γύρω στο 1475 μ.Χ., στη σχισμή ενός βράχου, 8 γυναικείες φυσικές μούμιες, διαφόρων ηλικιών και 2 παιδιά (3 κ 4 ετών) και ένα βρέφος 6 μηνών Συνθήκες διατήρησης: χαμηλή θερμοκρασία καθ’ολη τη διάρκεια των ετών, χαμηλά επίπεδα υγρασίας, μακριά από ζώα, χιόνι, βροχή και ήλιο, ενώ ο βράχος παρείχε και ένα είδος εξαερισμού. Τα αρχαιότερα ευρήματα των ανθρώπων Thule, προκάτοχοι των σημερινών Εσκιμώων του Καναδά και της Γροιλανδίας

ΓΡΟΙΛΑΝΔΙΑ Ρουχισμός από δέρματα φώκιας, ελαφιού και πουλιών, με φαρδιές ζακέτες, παντελόνια, ειδικά φτιαγμένα για τις κλιματολογικές συνθήκες Η τοποθέτηση του μωρού στον τάφο είναι πιθανή ένδειξη ότι μπορεί να θάφτηκε ζωντανό, σύνηθες για το συγκεκριμένο πολιτισμό: πράξη συμπόνοιας και όχι βίας, κατά πάσα πιθανότητα λόγω των περιορισμένων πηγών διαβίωσης Τυπολογική εξέταση του ιστού δείχνει πιθανή συγγένεια, αλλά άγνωστο εάν όλα τα άτομα τάφησαν την ίδια χρονική περίοδο.

ΑΛΑΣΚΑ Παρόμοιες συνθήκες με Γροιλανδία Φυσική μουμιοποίηση 1.600 ετών μούμια γυναίκας (μεγάλης ηλικίας) σε παραλιακό βράχο: τατουάζ στα χέρια, σκούρο καφέ δέρμα, εσωτερικά όργανα διατηρημένα 5 οικογενειακά μέλη σε γκρεμισμένο σπίτι, χρονολογίας 1510 μ.Χ., περίπου, 3 από αυτά σχεδόν σκελετωμένα. Τα άλλα δύο, πολυ καλά διατηρημένα, δείχνουν εμφανή θανάσιμα σημάδια, από την κατάρρευση της οικίας. Μούμια μικρού κοριτσιού (5-6 ετών), χρονολογίας περίπου 800 ετών, που πιθανολογείται πως πέθανε από ασιτία

Νήσοι που βρίσκονται μεταξύ Αλάσκας και Σιβηρικής χερσονήσου Η παρουσία πνευματικής δύναμης στο σώμα οδήγησε στην ταρίχευση Η γνώση της ανατομίας προήλθε από την ανατομική εξέταση της θαλάσσιας ενυδρίδας, τις νεκροψίες σε ανθρώπινα πτώματα και τη δημιουργία εκτενούς ανατομικού λεξιλογίου. Οι τεχνικές αναλογούσαν στην κοινωνική τάξη των θανόντων. Τα πτώματα των κυνηγών – αρχηγών φυλών ανοίγονταν με τομή στην λεκάνη ή στο στομάχι, για την αφαίρεση των οργάνων.

Το λίπος αφαιρούνταν από την κοιλιακή χώρα, η οποία γεμίζονταν με ξηρό χορτάρι. Το σώμα τοποθετούνταν σε τρεχούμενο νερό , το οποίο αφαιρούσε το υπόλοιπο λίπος, και άφηνε μόνο δέρμα και μυικό ιστό. Το σώμα δένονταν καμπτόμενο (στάση χαλάρωσης για τους Αλεούτιους) και στεγνώνονταν στον αέρα προσεχτικά και «διώχνοντας» συνεχώς την υγρασία, με αφαίρεση των κορδονιών και αλλαγές. Οι μούμιες ντύνονταν με τα καλύτερα ενδύματα και από πάνω αδιάβροχο κάλυμμα από εντόσθια θαλάσσιων ελεφάντων, ολοκληρώνοντας με δέρματα από θαλάσσιους ελέφαντες, φώκιες και ενυδρίδες. Στο τέλος, τοποθετούνταν πάνω σε πλατφόρμες, μέσα σε σπηλιές, ή τις κρεμούσαν από το ταβάνι, για να μην πάρουν υγρασία από το έδαφος

Οι μούμιες των Πάγων ( Άλπεις)
ΑΛΠΕΙΣ “Otzi” – ο άνθρωπος των Πάγων (Ice Man) 1991, σύνορα Ιταλίας – Αυστρίας, στα μ. υψόμετρο Το κεφάλι και οι ώμοι εξείχαν των πάγων, χρησιμοποιήθηκε τρυπάνι για να βγει το σώμα και προκλήθηκαν μικροζημιές. 5200 ετών περίπου, ετών, 1,60 ύψος, φυσική μουμιοποίηση, χωρίς κέρωση, λόγω κάλυψης του σώματος από λεπτό στρώμα χιονιού, αμέσως μετά θάνατον. Η μουμιοποίηση ολοκληρώθηκε πριν την ολική βύθιση στον πάγο. Η μούμια έχει αποθηκευτεί σε ειδικές συνθήκες των -6 βαθμών, σε απόλυτο σκοτάδι, υγρασία και αποστειρωμένο περιβάλλον. Ο θάνατος μάλλον προκλήθηκε από ατύχημα

Οι μούμιες της Νοτίου Αμερικής
Πλούσιο ανθρωπολογικό υλικό, από μούμιες, περίπου ετών Φυσικές και ταριχευμένες Κατά πάσα πιθανότητα η ταρίχευση ήρθε ως αποτέλεσμα δημιουργίας πολύπλοκων θεοκρατικών κοινωνιών, δηλώνοντας την ανάγκη προγονικής λατρείας. Τα μουμιοποιημένα σώματα των αρχηγών συνήθως χρησιμοποιούνταν ως φυλετικά φετίχ, ενώ στην περίπτωση των Ίνκας, ως ιστοικοί θεοί.

3 τύποι μουμιοποίησης: Ι. Φυσική, λόγω περιβαλλοντικών παραγόντων Ξηρό ή παγωμένο ταφικό περιβάλλον Ζεστή (παραλιακά) ή κρύα (υψίπεδα) θερμοκρασία καθ΄’ολη τη διάρκεια του έτους Αναερόβιο περιβάλλον (π.χ. Απευθείας θάψιμο στην άμμο) Τοπικά χαρακτηριστικά εδάφους (π.χ. Αλκαλικό) Υψηλή απορροφητικότητα παράγοντα, που έρχεται σε άμεση επαφή με το πτώμα (π.χ. άμμος)

ΙΙ. Σκόπιμα φυσική μουμιοποίηση Το πτώμα σκόπιμα εκτείθεται σε κρύες συνθήκες Το πτώμα σκόπιμα αφυδατώνεται στο ζεστό παραλιακό κλίμα Το πτώμα τυλίγεται σε υλικά με μεγάλη απορροφητικότητα (π.χ. Βαμβακερές ίνες, φύλλα) Επιλογή τοποθεσίας σε περιοχές που ευνοούν τη συντήρηση οργανικών υλικών

ΙΙΙ. Ταρίχευση Αφαίρεση των εσωτερικών οργάνων ή/και άλλων μαλακών ιστών Αντικατάσταση μαλακών ιστών με άλλα υλικά (π.χ. πηλός) Αφαίρεση του σκελετικού υλικού και αντικατάσταση με κλαριά, χορτάρι ή άλλα υποστηριχτικά υλικά Αφυδάτωση με τη χρήση φωτιάς «κάπνισμα» Χρήση ρυτίνης, ή άλλων ρετινοειδών υλικών Γέμισμα της σωματικής κοιλότητας με βότανα ή υλικά με αντισηπτικές και χημικές ιδιότητες.

Χαρακτηριστικά – Ιδιαιτερότητες Τύλιγμα των νεκρών σε δέσμες, ύψους 1,5 μέτρου, με κρανιακή παραμόρφωση Καθιστή θέση μέσα σε καλάθι και σκέπασμα με βαμβακερό σάβανο και τύλιγμα σε υφαντά με πολλά σχέδια. Σφιχτό τύλιγμα του σώματος με τα πόδια στο στήθος και τα χέρια με ανοιχτές παλάμες πάνω στο πρόσωπο και όλο το σώμα σφιχτά τυλιγμένο με κορδόνια, πλην της περιοχής του προσώπου και των δαχτύλων των ποδιών

Χαρακτηριστικά – Ιδιαιτερότητες Ανθρωποθυσίες, κυρίως νεαρών ατόμων, στην μετέπειτα προ-Ισπανική περίοδο Ευρήματα στις υψίπεδες ζώνες των Άνδεων (6000 μέτρα) – «Juanita» Συνήθως τα άτομα δηλητηριάζονταν με μπύρα, chica, και φύλλα κόκας, και είτε στραγγαλίζονταν, ή αφήνονταν να πεθάνουν. Άλλου είδους ανθρωποθυσίες, σε άλλα μέρη της Ν. Αμερικής, περιλάμβαναν αφαίρεση του δέρματος, δημιουργία τυμπάνων με εντόσθια, καθώς και συρίκνωση κεφαλών και κρέμασμά τους ως τρόπαια

Οι μούμιες των Chinchorro Ταριχευμένες «μαύρες» και «κόκκινες» μούμιες Οι ταριχευτές ήταν ειδικοί στην «κατασκευή» τους Οι «μαύρες» είναι πιο παλιές (5050 π.Χ.και για χρόνια) και πολύπλοκες Είχαν ανθρωπόμορφη εμφάνιση - Αποσάρκωση και αφαίρεση των οργάνων

Οι μούμιες των Chinchorro Ο ταριχευτής χρησιμοποιούσε κλαδιά και χόρτινα σχοινιά για ενίσχυση των βασικών κλειδώσεων του σκελετού Ο όγκος και η μορφή του σώματος αναπλάθονταν με τη χρήση χωμάτινης «πάστας». Το δέρμα αντικαθιστούνταν με σκούρα βαφή, και τα γεννητικά όργανα μοντελοποιούνταν Στο κεφάλι τοποθετούσαν κοντή ανθρώπινη περούκα και νεκρική μάσκα φτιαγμένη από χώμα Το δέρμα του προσώπου τοποθετούνταν προσεχτικά στη θέση του και καλύπτονταν με μαύρη βαφή

Οι μούμιες των Chinchorro Oι «κόκκινες» εμφανίστηκαν γύρω στο π.Χ., και διήρκεσαν 500 χρόνια περίπου Το σώμα δεν τεμαχίζονταν όσο στις μαύρες: τομές γίνονταν στους ώμους και στην κοιλιακή χώρα για αφαίρεση οργάνων και στέγνωμα των κοιλοτήτων. Το κεφάλι αφαιρούνταν για να αφαιρεθεί ο εγκέφαλος Κλαδιά τοποθετούνταν κάτω από το δέρμα και οι κοιλότητες γεμίζονταν με λίπασμα ή ίνες ζώων, για να πάρει το σώμα την αρχική του μορφή

Οι μούμιες των Chinchorro To κεφάλι επανατοποθετούνταν, με την προσθήκη μαύρης μακριάς περούκας Οι τομές ράβονταν και όλο το σώμα βάφονταν κόκκινη ώχρα, εκτός του προσώπου που συνήθως αφήνονταν μαύρο Και οι δύο μορφές ταρίχευσης εφαρμόζονταν σε όλα τα κοινωνικά στρώματα

Οι μούμιες των τυρφώνων (Bog Mummies)
Βορειοδυτική Ευρώπη και Δανία Αντανακλούν πρακτικές θυσίας ή τιμωρίας σε Γερμανικές φυλές (χρονολογικά γύρω στη γέννηση του Χριστού) Μοναδικές πληροφορίες για τον Άνθρωπο της εποχής του Σιδήρου Η διατήρηση των σωμάτων οφείλεται καθαρά σε περιβαλλοντικούς παράγοντες Η φυσική και βιοχημική σύσταση των τυρφώνων

Σημαντική η τοποθέτηση του σώματος, π.χ. άμεση απόκλειση αέρα Κρύο κλίμα (< 4ο C) Τυρφώνας: Έλος το οποίο περιλαμβλανει τύρφη. Η τύρφη είναι ένα χαλαρό, οργανογενές (οργανικής προέλευσης) και οργανικό (οργανικής σύστασης) καύσιμο ίζημα, που σχηματίζεται με συσσώρευση περισσότερο ή λιγότερο αποσυντεθειμένων και χουμιωμένων φυτικών συστατικών στα έλη και σε συνθήκες έλλειψης ατμοσφαιρικού αέρα.

3 είδη τυρφώνων: - υψηλοί ή ανω-τυρφώνες, των οποίων η επιφάνεια βρίσκεται υψηλότερα από τη μέση εδαφική στάθμη της γύρω περιοχής, διαθέτουν βλάστηση πενιχρή από πλευράς ειδών, και αποτελείται κυρίως από βρυόφυτα με κύριους εκπροσώπους τα σφάγνα. - χαμηλοί ή κατω-τυρφώνες, τοπογραφικά χαμηλές περιοχές, όπου συγκεντρώνονται και λιμνάζουν νερά. επιφανειακά και υπόγεια νερά, πλούσια σε ανόργανα, θρεπτικά για τα φυτά συστατικά - ενδιάμεσοι ή μεταβατικοί συνήθως στις όχθες δυστροφικών λιμνών ή στο τελευταίο στάδιο της εξέλιξης ενός τοπογενούς τυρφώνα, που λόγω ευνοϊκών κλιματικών συνθηκών μετατρέπεται σταδιακά σε ομβρογενή.

Στις άλλες δύο περιπτώσεις, το σώμα έχει βρεθεί είτε αποσκελετωμένο ή σε κατάσταση «κέρωσης».

ΔΑΝΙΑ - Οι περισσότερες μούμιες ανακαλύφθησαν κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου, αφού οι τυρφώνες σκάπτονταν για καύσιμα - 3 μούμιες: Borremose Man, Tollund Man, Grauballe Man Borremose Man - 2 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, σε δεμένα καθιστή θέση, με ένα κομμάτι ξύλο πάνω από το σώμα - 1,55 ύψος, αφαλατωμένα οστά λόγω του οξέος, αλλά διατήρηση του μαλακού ιστού.

Borremose Man - πρόσωπο, κοιλιακή χώρα, γεννητικά όργανα, χέρια και πόδια άριστα διατηρημένα Αριστερό μάτι με διατήρηση της ίριδας Μέρος του λεπτού εντέρου, ενώ από το σπάσιμο στο πίσω μέρος του κρανίου, ο εγκέφαλος είναι ορατός Σφιχτά δεμένο σχοινί γύρω από το λαιμό Γυμνός με δύο κάπες ριγμένες στα πόδια (Γερμανική ένδυση)

Tollund Man - ενήλικας άντρας, 1,66 ύψος, σε στάση ύπνου, στη δεξιά πλευρά, με γόνατα σφιχτά μπροστά στο στήθος. --- ετοιμάστηκε σε αυτή τη θέση πριν τοποθετηθεί στον τυρφώνα - μέρος των χεριών και ποδιών έχει διαλυθεί - το μεγαλύτερο μέρος της μούμιας, το πρόσωπο και τα γεννητικά όργανα είναι σε άριστη κατάσταση - κοντά μαλλιά, καρδιά, πνεύμονες και συκώτι διατηρημένα (δεν έχουν εξεταστεί περαιτέρω) - σχοινί γύρω από το λαιμό

Tollund Man - Συντήρηση της κεφαλής: αντικατάσταση με απιονισμένο νερό με διάλυμμα φορμόλης και ακετικού οξέος – διαδοχικά σε 30% αλκοόλη, μέχρι 99% και προσθήκη τολουόλης – Καθαρή τολουόλη και σταδιακή παραφινοποίηση Σταδιακή αντικατάσταση με κερί μέλισσας * συρίκνωση κεφαλής 12% *

Tollund Man - To υπόλοιπο σώμα αφέθηκε να στεγνώσει – καταστροφή μαλακών ιστών - το ένα πόδι τοποθετήθηκε σε παραφίνη, ενώ το άλλο σε φορμόλη και ξηρό πάγο (αρχικά έξοχα αποτελέσματα, αλλά παρουσιάζει ρώγμες)

Grauballe Man - πεσμένος πάνω στο στήθος του με ελαφρά παραμορφωμένο κεφάλι λόγω τύρφης - μεταφέρθηκε σε μουσείο, αφού δημιοργήθηκε κρατήρας γύρω από το σημείο που βρέθηκε, και η μούμια μαζί με τα περιεχόμενα του τυρφώνα μετακινήθηκαν (αεροστεγής βιτρίνα) - ματιά κλειστά και επίπεδα και σχετικά μεγάλο στόμα - βαθύ και σοβαρό τραύμα στο λαιμό – ο θάνατος προκλήθηκε από μακρύ κόψιμο - διατήρηση δακτυλικών αποτυπωμάτων

ΟΛΛΑΝΔΙΑ - Yde girl: 16 ετών, μεταξύ 170 π.Χ. – 230 μ.Χ., με σχεδόν ξυρισμένο κεφάλι και σχοινί περασμένο στο λαιμό της. (ανάπλαση προσώπου) ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ - Worsley Man/Lindow Man – κοντά στο Μάντσεστερ, μόνο τα κεφάλια με δεμένο λαιμό * Τιμωρία; Απλή ανθρωποθυσία; Τιμωρία/ανθρωποθυσία;

Διάφορες περιπτώσεις ΙΤΑΛΙΑ
- 315 λείψανα αγίων, μερικές χιλιάδες στις κατακόμβες των Καπουτσίνων στο Παλέρμο – από το Μεσαίωνα μέχρι και σήμερα Φυσική μουμιοποίηση (Τοσκάνη): 1. για κάποιους μήνες το πτώμα τοποθετούνταν σε μια κρύπτη της εκκλησίας και τα υγρά στραγγίζονταν σε ειδικά δοχεία (cantarelle) 2. Όντας ακόμα ελαστικό, τοποθετούνταν οριζόντια σε «σωλήνες» με ηφαιστειακή τέφρα για περαιτέρω αφυδάτωση 3. Τέλος, τοποθετούνταν στο φέρετρο, αφού το έντυναν αναλόγως

Διάφορες περιπτώσεις ΙΤΑΛΙΑ
- Ταρίχευση (βασιλικές μούμιες, San Domenico): Mακριά τομή από τη βάση του λαιμού ως την ηβική σύμφιση Κόψιμο του στέρνου (κυρίως σε βρέφη) ή αφαίρεση των πλευρών από τα πλάγια, ή τομή από την ξιφοειδή μοίρα μέχρι την ηβική και αφαίρεση των οργάνων μέσα από το διάφραγμα Αφαίρεση εγκεφάλου με οριζόντια κρανιοτομή Ταριχευτικά υλικά κυρίως ρυτίνες (μαλλι, φύλλα, σφουγγάρι)

Διάφορες περιπτώσεις ΚΑΝAΡΙΑ ΝΗΣΙΑ (GUANCHE MUMMIES)
Βορειοδυτική πλευρά της Αφρικής Βερβερικές φυλές (5ος αι. π.Χ.), μοναδική κουλτούρα μέχρι την κατάκτηση από τους Ισπανούς το 15ο -16ο αι. Ταριχευτικές μέθοδοι, δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία Υψηλά κοινωνικά στρώματα, και εξειδικευμένοι ταριχευτές (που θεωρούνταν «ακάθαρτοι»)

Διάφορες περιπτώσεις ΚΑΝΑΡΙΑ ΝΗΣΙΑ (GUANCHE MUMMIES)
- Θωρακικές και κοιλιακές τομές για την αφαίρεση οργάνων - Συντηρητικά: ορυκτά (τέφρα, κάρβουνο), φυτά, λίπος - γέμισμα με άμμο (βρέθηκε κατόπιν αναλύσεων, δεν περιγράφεται σε ιστορικά κείμενα) - τύλιγμα σε δέρματα ζώων, ανάλογα την κοινωνική θέση (οι βασιλείς τυλίγονταν σε πολλά) και τοποθέτηση σε σπηλιές (όχι επαφή με χώμα)

Διάφορες περιπτώσεις ΙΑΠΩΝΙΑ Εθελοντική αυτο-μουμιοποίηση:
11ος – αρχές 20ου Συμφωνα με τα Βουδιστικά πρότυπα, για να μπει το σώμα στη Νιρβάνα Εφαρμόστηκε από ιερείς, οι οποίοι αποκτώντας το «σώμα του Βούδα» λατρεύονταν όπως τα αγάλματα 12 μούμιες διατηρούνται και ανήκουν σε μια από τις πιο ισχυρές φατρίες της Ιαπωνίας (Fujiwara)

Διάφορες περιπτώσεις IAΠΩΝΙΑ
Η διαδικασία δεν είναι ακόμα απολύτως ξεκάθαρη Σταδιακή μείωση λήψεως τροφής για μεγάλο χρονικό διάστημα Μετά θάνατο, το σώμα τοποθετούνταν σε υπόγεια λίθινη κρύπτη για τρία χρόνια Εκταφή και «στέγνωμα» Οι μοναχοί βοηθούσαν τον εκλεκτό Καταστροφή από ποντίκια

Διάφορες περιπτώσεις ΚΙΝΑ - Διάφοροι τύποι
- Παραδοσιακή αντίληψη πως το σώμα πρέπει να επιστρέφει στον ουρανό ή τη γη χωρίς να καταστραφεί - Τύπος Mawangtui: (2100 ετών) – 20 μέτρα βάθος – 3 σετ ξύλινων φέρετρων, εφαρμοζόμενα τέλεια το ένα μέσα στο άλλο – το πτώμα βρίσκεται σφραγισμένο στο ενδότερο – λινό και μετάξι καλύπτουν το σώμα

Διάφορες περιπτώσεις Τύπος Mawangtui: το πτώμα είναι μισοβυθισμένο σε καφε-κίτρινο υγρό στο φέρετρο – έχει κρατήσει υγρασία – διατήρηση μαλακών ιστών και ευλιγισία στις αρθρώσεις – εσωτερικά όργανα αρκετά συρρικνωμένα αλλά καλή κατάσταση Όχι μουμιοποιημένο, μοναδικό στο είδος του Το σώμα πλένονταν με αρωματικά υγρά και κρασί Πολλαπλός ρουχισμός

Διάφορες περιπτώσεις Σφιχτό τύλιγμα με σάβανο
Παγωμένο νερό ρίχνονταν κάτω από το σώμα (βάση του φέρετρου) και το πτώμα τοποθετούνταν πάνω στο βρεγμένο «στρώμα» Αεροστεγές σφράγισμα του πρώτου φέρετρου (η αποσύνθεση λιπιδίων και πρωτεϊνών του σώματος, καθώς και αυτών του μεταξένιου ενδύματος, σχηματίζουν μεγάλη ποσότητα οργανικών οξέων, μετατρέποντας το εσωτερικό του φέρετρου σε όξινο)

Διάφορες περιπτώσεις Σπόροι βακτηριδίων δηλώνουν πως το μικροκλίμα του φέρετρου δε βοήθησε στην ανάπτυξη των βακτηριδίων, τα οοποία παρέμειναν σε μορφή σπόρων Mεγάλη ποσότητα ακόρεστων λιπαρών οξέων, που υποδηλώνει την έλλειψη οξυγόνου (αυτά τα οξέα είναι ασταθή και καταβολίζονται εύκολα) Σταθερότητα μοριακών δομών στους ιστούς

ΜΟΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗ

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "ΜΟΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια

Είσοδος

Σύνδεση μέσω των κοινωνικών δικτύων:

ΜΟΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗ

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "ΜΟΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια