Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Δασική Διαχειριστική Ι Διδάσκων Δημήτριος Καραμανώλης, Επίκουρος Καθηγητής Μάθημα 2 ο.

Παρουσίαση με θέμα: "Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Δασική Διαχειριστική Ι Διδάσκων Δημήτριος Καραμανώλης, Επίκουρος Καθηγητής Μάθημα 2 ο."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Δασική Διαχειριστική Ι Διδάσκων Δημήτριος Καραμανώλης, Επίκουρος Καθηγητής Μάθημα 2 ο

2 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Ανθρωποκεντρική άποψη (οτιδήποτε ενδιαφέρει τον άνθρωπο για ικανοποίηση του μακροπρόθεσμου στόχου) Βιοκεντρική ή οικολογική άποψη. Βασικός λοιπόν στόχος της άποψης αυτής είναι η εξασφάλιση της ακεραιότητας, της διατήρησης και της ποικιλότητας του περιβάλλοντος (οικόσφαιρας).

3 ΔΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Βιομηχανικά δάση Μη βιομηχανικά Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης

4 ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚ/ΜΑΤΩΝ α) Ξυλοπαραγωγή Μέτρα: 1) Προστασία και διατήρηση του οικο/ματος 2) Ικανοποίηση των αναγκών των δασόβιων και παραδασόβιων πλ. 3) Τροφοδοσία της εγχώριας αγοράς Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης

5 β) Αναψυχή γ) Βιότοποι: Η ποικιλομορφία, η σύνθεση, η δομή και η κατά χώρο διάταξη των οικο/ματων δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη των θηραμάτων. Στόχος της διαχείρισης: Η βελτίωση της κατάστασης των βιοτόπων και της ποιότητας του νερού έμμεσα κατά τη διαχείριση για ξυλοπαραγωγή 1) εισαγωγή νέων δασοπονικών ειδών κατάλληλων για την ανάπτυξη άγριας πανίδας 2) αποφυγή κοπής δένδρων μεγάλης ηλικίας ή διαμέτρων και κατάλληλα κατανεμημένα κατά χώρο (χωρική ανάλυση). Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης

6 Άμεσα κατά τη διαχείριση των ίδιων πόρων (βλέπε διαχείριση άγριας πανίδας) δ) Παραγωγή νερού και μείωση διαβρώσεων (βλέπε ΔΟΥ) Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης

7 Εισαγωγή στη διαχείριση των φυσικών πόρων Η διαχείριση ενός δασικού οικοσυστήματος προσπαθεί να οργανώσει, προγραμματίσει, συντονίσει και ελέγξει τους τρόπους, τις διαδικασίες και τους παράγοντες (βιολογικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς) οι οποίοι επηρεάζουν την ανάπτυξη ολόκληρου του οικοσυστήματος κατά χώρο και χρόνο, καθώς και τις χρήσεις αυτού, ώστε η κατάσταση των συστάδων σε σχέση με ολόκληρο το δασικό οικοσύστημα να είναι συνεχώς κατάλληλη να εξασφαλίσει τους σκοπούς και τους στόχους της διαχείρισης

8 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Ρύθμιση της κατά χρόνο ανάπτυξης των συστάδων με παράλληλη ρύθμιση της κατά χώρο κατανομής τους. ΣΤΟΧΟΣ της διαχείρισης δεν είναι η μεγιστοποίηση της αξίας μόνο μιας χρήσης ενός δασικού οικοσυστήματος αλλά κατά το δυνατόν αριστοποίηση πολλών χρήσεων ιδιαίτερα στα δημόσια οικοσυστήματα.

9 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Βασικό χαρακτηριστικό Ένα βασικό χαρακτηριστικό το οποίο αποτελεί και μια σημαντική ιδιαιτερότητα της διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων, είναι ότι εξαιτίας της βραδείας και πολύχρονης ανάπτυξης και προσαρμογής των οικοσυστημάτων αυτών σε συγκεκριμένες επεμβάσεις, οι προτάσεις διαχείρισης πρέπει να βασίζονται σε μακροχρόνιες προβλέψεις, ώστε να παρέχεται η χρονική δυνατότητα στα οικοσυστήματα να προσαρμόζονται στις προβλεπόμενες καταστάσεις και έτσι να καλύπτονται συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς, της οικολογίας κ.λπ.

10 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Αριστοποίηση Αριστοποίηση εννοείται η πραγματοποίηση του υψηλότερου επιπέδου εκ των συνολικών ωφελειών απ’τα δασικά οικοσυστήματα, αφού όμως εξεταστούν ως σύνολο.

11 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Ολοκληρωμένη διαχείριση Ως ολοκληρωμένη διαχείριση φυσικών πόρων ορίζεται η διαδικασία οργάνωσης, συντονισμού και ελέγχου των διαφορετικών χρήσεων των πόρων, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να παράγεται η μέγιστη αξία σε αγαθά και υπηρεσίες από τους συγκεκριμένους πόρους κατά τη διάρκεια καθορισμένης χρονικής περιόδου.

12 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Περιβαλλοντικό κόστος Το μέγεθος των δαπανών που πρέπει να επιβαρύνουν συγκεκριμένη ενέργεια ή δραστηριότητα, ώστε να διορθωθούν οι ζημιές που προκλήθηκαν σε κάποιους φυσικούς πόρους.

13 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Βασικό χαρακτηριστικό της ολοκληρωμένης διαχείρισης των φυσικών πόρων η διεπιστημονική αντιμετώπιση των προβλημάτων

14 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Σε μερικές περιπτώσεις η ανάλυση μπορεί να καταστήσει την κοινωνικά προτιμώμενη εναλλακτική λύση, προφανή. Σε άλλες όμως περιπτώσεις η ανάλυση από μόνη της βρίσκεται σε αδυναμία να προσδιορίσει τη δράση η οποία έχει τα περισσότερα πλεονεκτήματα. Σε τρεις περιπτώσεις είναι δυνατό να εμφανιστεί το πρόβλημα αυτό

15 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης - Πρώτο. Μια εναλλακτική λύση για να επιλεγεί ως η προτιμότερη, δεν πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με κριτήρια που προσδιορίζουν ποιες επιδράσεις (της εναλλακτικής λύσης) είναι κοινωνικά επιθυμητές και ποιες ανεπιθύμητες.

16 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης - Δεύτερο. Η ανάλυση δεν πρέπει να δείξει μόνο ποια θα είναι η συνολική ωφέλεια από την εναλλακτική λύση για την κοινωνία ως σύνολο, αλλά με ποιο τρόπο οι ωφέλειες και οι δαπάνες θα κατανεμηθούν μέσα στο κοινωνικό σύνολο.

17 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης - Τρίτο. Μερικές κοινωνικές ομάδες έχουν τη δύναμη περίπου της αρνησικυρίας (veto) πάνω σε κάποιες εναλλακτικές λύσεις τις οποίες δεν συμπαθούν.

18 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ - Παρατήρηση της πραγματικότητας - Αναγνώριση και λεπτομερής περιγραφή των αντικειμενικών σκοπών και στόχων (δηλαδή ορισμός του προβλήματος) - Σαφής προσδιορισμός των εναλλακτικών διαχειριστικών λύσεων ή σχεδίων ή τρόπων δράσης - Προσδιορισμός των κριτηρίων που θα χρησιμοποιηθούν στην αξιολόγηση των εναλλακτικών διαχειριστικών σχεδίων δράσης - Συλλογή και ανάλυση ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων και πληροφοριών - Αξιολόγηση των εναλλακτικών σχεδίων δράσης - Επιλογή ενός απ’τα εναλλακτικά σχέδια δράσης - Λεπτομερής επεξεργασία του εναλλακτικού σχεδίου δράσης που επιλέχθηκε και - Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και εξέταση του αν η εναλλακτική λύση που επιλέχθηκε είναι ικανοποιητική.

19 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Το Γενικό Πρότυπο του Γραμμικού Προγραμματισμού ένα σύνολο δραστηριοτήτων (n το πλήθος). Σε κάθε μία απο τις δραστηριότητες αυτές αντιστοιχούμε μια μεταβλητή xj ( j = 1,2,3,…, n ) η τιμή της οποίας προσδιορίζεται απο την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος ένα σύνολο πόρων ή μέσων ( m το πλήθος ) σε περιορισμένες ποσότητες για την εκτέλεση των παραπάνω δραστηριοτήτων ένα σύνολο τεχνολογικών περιορισμών οι οποίοι εκφράζουν τους νόμους λειτουργίας των δραστηριοτήτων ένα σύνολο θεσμολογικών περιορισμών οι οποίοι εκφράζουν διοικητικής και οργανωτικής φύσεως αποφάσεις ένα μέτρο z της αποδοτικότητας του συστήματος

20 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ - Παρατήρηση της πραγματικότητας - Αναγνώριση και λεπτομερής περιγραφή των αντικειμενικών σκοπών και στόχων (δηλαδή ορισμός του προβλήματος) - Σαφής προσδιορισμός των εναλλακτικών διαχειριστικών λύσεων ή σχεδίων ή τρόπων δράσης - Προσδιορισμός των κριτηρίων που θα χρησιμοποιηθούν στην αξιολόγηση των εναλλακτικών διαχειριστικών σχεδίων δράσης - Συλλογή και ανάλυση ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων και πληροφοριών - Αξιολόγηση των εναλλακτικών σχεδίων δράσης - Επιλογή ενός απ’τα εναλλακτικά σχέδια δράσης - Λεπτομερής επεξεργασία του εναλλακτικού σχεδίου δράσης που επιλέχθηκε και - Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και εξέταση του αν η εναλλακτική λύση που επιλέχθηκε είναι ικανοποιητική.

21 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Καθορισμός των αντικειμενικών σκοπών και στόχων Χαρακτηριτικά: 1) Υπάρχει ένα επιθυμητό σημείο στο οποίο κάθε δασικός φορέας επιθυμεί να φτάσει.

22 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 2) Οι αντικειμενικοί σκοποί και στόχοι μπορεί να μην είναι εντελώς σαφείς και ξεκάθαροι ή μπορεί να αλλάζουν ανάλογα με τους χρήστες του οικοσυστήματος.

23 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 3) Οι αντικειμενικοί σκοποί και στόχοι μπορεί να είναι αποτέλεσμα προσεκτικού σχεδιασμού καθώς και εμπεριστατωμένης ανάλυσης όλων των σχετικών παραγόντων.

24 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 4) Οι αντικειμενικοί σκοποί και στόχοι επηρεάζονται και διαφοροποιούνται, σε σημαντικό βαθμό, ανάλογα με τη φύση του εκάστοτε ιδιοκτήτη του δασικού οικοσυστήματος.

25 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 5) Οι αντικειμενικοί σκοποί και στόχοι της διαχείρισης ενός δασικού οικοσυστήματος σήμερα δεν είναι απλοί αλλά πολλαπλοί.

26 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Προσδιορισμός εναλλακτικών διαχειριστικών λύσεων ή σχεδίων δράσης. Κριτήρια αξιολόγησης και επιλογή 1. Κινείται μέσα στις οικολογικές (φυσικές και βιολογικές) δυνατότητεs της περιοχής. 1.αειφορική διαχείριση : συγκομιδή < παραγωγής 2.ανθρωπογενής επίδραση για τη βελτίωση ή αλλαγή κάποιων μεταβλητών του οικοσυστήματος 3.γνώση των διαθέσιμων αποθεμάτων του φυσικού πόρου

27 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 2. Είναι οικονομικά αποδοτικό για την κοινωνία ή το κοινωνικό σύνολο. α) έλεγχος εάν συμφέρει η εκμετάλευση ενός πόρου έναντι άλλου (π.χ ξυλοπαραγωγή-αναψυχή) β) ωφελείται ο πληθυσμός απο τις αναμενόμενες αποδόσεις;

28 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 3. Συμβάλλει στη δικαιότερη κατανομή του εθνικού εισοδήματος. Με άλλα λόγια στην εισοδηματική ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων τάξεων.

29 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 4. Είναι επιχειρησιακά και διοικητικά εφαρμόσιμο

30 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 5. Είναι σύμφωνο με τις κοινωνικές και τις πολιτισμικές αξίες των κατοίκων της περιοχής αλλά και ολόκληρης της επικράτειας ; Το προτεινόμενο διαχειριστικό σχέδιο πρέπει να λάβει υπόψη την ευαισθησία των πολιτών έναντι των προβλεπόμενων επεμβάσεων

31 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Μέθοδοι συνδυασμού και χρησιμοποίησης των κριτηρίων Πίνακες μητρών

32 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Κριτήρια (ομάδες) Eναλλακτικά διαχειριστικά σχέδια δράσης Α Β Γ Φυσικά-Βιολογικά Επιφάνεια (ha) 100 60 150 Αριθμός θηραμάτων 300 280 400 Οικονομικά οφέλη 5 7,5 3,5 (σε εκατομ. €) Διανομής εισοδήματος 0 0 0 Διοίκησης (άτομα) 15 15 15 Κοινωνικά-πολιτισμικά +7 +7 +6 (άριστα το +10

33 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Απλή ταξινόμηση κριτηρίων (σειρά σημαντικότητας)

34 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Σταθμική ταξινόμηση κριτηρίων

35 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Ανάλυση οφέλους-κόστους

36 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Μαθηματική αριστοποίηση

37 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Η επιλογή μεταξύ των παραπάνω μεθόδων χρησιμοποίησης των κριτηρίων στη λήψη των αποφάσεων εξαρτάται από: - τη δομή του προβλήματος - την ίση ή όχι σπουδαιότητα των κριτηρίων - την επιστημονική γνώση και εμπειρία του διαχειριστή και - την ύπαρξη ή όχι ικανού αριθμού δεδομένων και πληροφοριών.

38 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Υποδείγματα Ένα υπόδειγμα ή μοντέλο είναι μια κάποιας μορφής αναπαράσταση πραγματικών αντικειμένων, καταστάσεων ή διαδικασιών. Γενικότερα είναι μια απλοποίηση της πραγματικότητας

39 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Τύποι υποδειγμάτων Προφορικά υποδείγματα

40 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Σχηματικά υποδείγματα

41 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Εικονικά ή φυσικά υποδείγματα (υπο κλίμακα πιστή φυσική αντιγραφή αντικειμένων, προιόντων ή διαδκασιών)

42 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Αναλογικά υποδείγματα ( είναι μικρά φυσικά συστήματα τα οποία έχουν χαρακτηριστικά παρόμοια του προβλήματος)

43 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Μαθηματικά υποδείγματα στοχαστικά υποδείγματα προσδιοριστικά υποδείγματα

44 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Διαδικασία κατασκευής ενός υποδείγματος αναγνώριση των βασικών μεταβλητών και των επιδράσεών τους πάνω στο σύστημα που μελετάται.

45 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης απλοποίηση των συσχετίσεων μεταξύ των μεταβλητών.

46 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης εφαρμοσιμότητα του υποδείγματος