ΒΟΗΘΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΕΚ Μυτιλήνης

Παρουσίαση με θέμα: "ΒΟΗΘΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΕΚ Μυτιλήνης"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΒΟΗΘΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΕΚ Μυτιλήνης
ΒΟΗΘΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΕΚ Μυτιλήνης Εξάμηνο Α΄ 2014 – Ερωτήσεις Προόδου Εισηγητής: Γρηγόριος Μαραβάς

2 1) Τι ορίζουμε ως πυκνότητα μιας ουσίας ή ενός υλικού και σε τι μονάδες εκφράζεται στο σύστημα SI;
Πυκνότητα (ρ) «Η πυκνότητα ορίζεται ως το πηλίκο της μάζας προς τον αντίστοιχο όγκο σε σταθερές συνθήκες πίεσης (όταν πρόκειται για αέριο) και θερμοκρασίας». Η μονάδα της πυκνότητας (παράγωγο μέγεθος) στο SI είναι το Kg/m3 𝜌= 𝑚 𝑉

3 2) Να αναφέρετε τις βασικές διαφορές μεταξύ των τριών καταστάσεων της ύλης (στερεά, υγρή, αέρια) ως προς: α) τις αποστάσεις μεταξύ των δομικών σωματιδίων β) το καθορισμένο όγκο και σχήμα (α) Στη στερεά κατάσταση τα δομικά σωματίδια (π.χ. μόρια) βρίσκονται σε μικρές αποστάσεις μεταξύ τους, είναι σχεδόν ακίνητα, οι δε ελκτικές δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους είναι ισχυρές. Στην υγρή κατάσταση τα δομικά σωματίδια βρίσκονται, συγκριτικά με τη στερεά κατάσταση, σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Επίσης οι ελκτικές δυνάμεις μεταξύ των σωματιδίων είναι ασθενέστερες, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγαλύτερη κινητικότητα. Στην αέρια κατάσταση, τα δομικά σωματίδια κινούνται άτακτα προς όλες τις διευθύνσεις, καθώς οι δυνάμεις συνοχής είναι αμελητέες.

4 (β) Το σχήμα και ο όγκος των στερεών πρακτικά δεν αλλάζει, εφ’ όσον οι συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας δε μεταβάλλονται. Τα υγρά έχουν καθορισμένο όγκο, δεν έχουν όμως καθορισμένο σχήμα και παίρνουν κάθε φορά το σχήμα του δοχείου στο οποίο τοποθετούνται. Στα αέρια δεν έχουμε ούτε καθορισμένο σχήμα, ούτε όγκο. Μάλιστα εδώ προκύπτουν σημαντικές μεταβολές των όγκων, όταν μεταβάλλεται η θερμοκρασία ή/και η πίεση.

5 3) Ποιά είναι η βασική διαφορά μεταξύ της «καθαρής ή καθορισμένης ουσίας» και του «μίγματος»; Δώστε ένα παράδειγμα από το καθένα. Οι καθαρές ή καθορισμένες ουσίες έχουν καθορισμένη σύσταση και ιδιότητες ανεξάρτητα από τον τρόπο παρασκευής τους, ενώ τα μίγματα έχουν μεταβλητή σύσταση, ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής και προέλευσής τους. Παράδειγμα καθαρής ουσίας είναι το νερό, το οποίο έχει καθορισμένη σύσταση, δηλαδή αποτελείται από υδρογόνο και οξυγόνο με αναλογία μαζών 1:8. Παράδειγμα μίγματος είναι το θαλασσινό νερό, το οποίο έχει διαφορετική σύσταση στη Μεσόγειο απ’ ότι στην Νεκρά θάλασσα (έως και 10 φορές περισσότερο αλάτι)

6 4) Ποιά είναι η βασική διαφορά των χημικών στοιχείων από τις χημικές ενώσεις;
Στοιχείο ή χημικό στοιχείο ονομάζεται η καθαρή ουσία που δε διασπάται σε απλούστερη και αποτελείται από ένα είδος ατόμων (άτομα με τον ίδιο ατομικό αριθμό). Χημικές ενώσεις είναι καθαρές ουσίες που μπορούν να διασπαστούν σε άλλες απλούστερες και αποτελούνται από δύο τουλάχιστον είδη ατόμων (άτομα με διαφορετικό ατομικό αριθμό).

7 5) Στα ετερογενή μίγματα δε μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά τους λόγω της ομοιομορφίας που παρουσιάζουν. Σωστό Λάθος Στα ετερογενή μίγματα διακρίνουμε αρκετές φορές τα συστατικά τους και τις διαφορετικές τους ιδιότητες, π.χ. λάδι με νερό. Τα ομογενή μέρη ενός μίγματος ονομάζονται φάσεις. Στο προηγούμενο παράδειγμα διακρίνουμε τη φάση του λαδιού (που επιπλέει) και τη φάση του νερού (που βρίσκεται κάτω).

8 6) Ένας  τενεκές όταν είναι άδειος ζυγίζει 800g, ενώ γεμάτος με λάδι ζυγίζει 15,2kg.  Αν η χωρητικότητα του ντενεκέ είναι 18 lt,  ποιά είναι η πυκνότητα του λαδιού; Το καθαρό βάρος του λαδιού χωρίς τον τενεκέ είναι 15,2-0,8=14,4 kg Η πυκνότητα του λαδιού θα είναι ρ = 14,4 kg/18 lt = 0,8 kg/lt ή σε μονάδες SI: 800kg/m3 Αν θερμάνουμε τον τενεκέ με το λάδι από θερμοκρασία δωματίου (25οC) στους 60οC, κατά πόσο θα μεταβληθεί η πυκνότητα του λαδιού; Καθόλου. Η πυκνότητα των υγρών σωμάτων μεταβάλλεται πολύ λίγο και αυτό συμβαίνει για μεγάλες μεταβολές πίεσης και θερμοκρασίας και γι’ αυτό μπορούμε να την θεωρούμε πρακτικά σταθερή.

9 7) Ποιά είναι τα 3 δομικά μέρη του ατόμου και ποιό είναι το αντίστοιχο ηλεκτρικό τους φορτίο;
Το άτομο αποτελείται από 3 μέρη: Ηλεκτρόνια (e-), τα οποία έχουν αρνητικό φορτίο Πρωτόνια (p), τα οποία έχουν θετικό φορτίο Νετρόνια (n), τα οποία δε φέρουν φορτίο, δηλαδή είναι ουδέτερα. 8) Τι πληροφορίες μας δίνει το σύμβολο C ; Ο αριθμός 6 είναι αριθμός των πρωτονίων του πυρήνα του ατόμου, ονομαζόμενος και ατομικός αριθμός (Ζ). Ο αριθμός 14 είναι ο αριθμός που δηλώνει το σύνολο των νετρονίων (n) και των πρωτονίων (p), που περιέχονται στον πυρήνα του ατόμου, ονομαζόμενος και μαζικός αριθμός (Α).

10 9) Επιλέξτε για τα παρακάτω στοιχεία την σωστή κατανομή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες στα άτομα τους.
Φθόριο 9F α) K:2, L:2, M:3 β) K:2, L:7 γ) K:8, L:1 Κάλιο 19Κ α) K:2, L:2, M:8, N:7 β) K:2, L:17 γ) K:2, L:8, M:8, N:1

11 10) Βρείτε αν η παρακάτω παράγραφος είναι αληθής ή όχι, κι αν όχι, εντοπίστε το λάθος.
«Ο αριθμός των ατόμων, που περιέχεται σε 1 mol Αζώτου 14Ν είναι ΝΑ= 6,022·1023 άτομα. Κατ’ αναλογία, 1 mol Πυριτίου 28Si θα περιέχει 2•ΝΑ= 12,044·1023 άτομα, καθώς έχει διπλασιο μαζικό αριθμό (Α=28) σε σχέση με το Άζωτο (Α=14).» Η δεύτερη πρόταση δεν είναι αληθής, καθώς ισχύει ότι «1 mol είναι η ποσότητα μιας ουσίας που περιέχει ΝΑ οντότητες. Κι όταν λέμε οντότητες εννοούμε τα άτομα, τα μόρια, τα ιόντα, κλπ.» Άρα, και το 1 mol Πυριτίου θα περιέχει τον ίδιο αριθμό ατόμων που περιέχει και το 1 mol Αζώτου, δηλαδή ΝΑ άτομα. Σημείωση: Ο διπλάσιος μαζικός αριθμός του Πυριτίου είναι υπεύθυνος για το γεγονός ότι 1 mol Πυριτίου θα έχει (περίπου) διπλάσιο ατομικό βάρος (Α.Β), άρα και μάζα, από 1 mol Αζώτου. Το Πυρίτιο είναι πιο βαρύ στοιχείο από το Άζωτο.

12 11) Το Βυρήλλιο (Be) και το Ασβέστιο (Ca) ανήκουν στη 2η ομάδα του Περιοδικού Πίνακα, το οποίο μας υποδεικνύει, ότι έχουν τον ίδιο αριθμό ηλεκτρονίων στην εξωτερική στιβάδα του ατόμου τους (2). Σωστό Λάθος Στοιχεία που ανήκουν στην ίδια κύρια ομάδα (κατακόρυφη στήλη) έχουν τον ίδιο αριθμό ηλεκτρονίων στην εξωτερική τους στιβάδα, ο οποίος ταυτίζεται με τον αύξοντα αριθμό της ομάδας. Ενώ, στοιχεία στην ίδια περίοδο (οριζόντιες στήλες) έχουν «χρησιμοποιήσει» τον ίδιο αριθμό στιβάδων για την κατανομή των ηλεκτρονίων τους. Ο αριθμός μάλιστα της περιόδου στην οποία ανήκει το στοιχείο, δείχνει τον αριθμό των στιβάδων στις οποίες έχουν κατανεμηθεί τα ηλεκτρόνια του. 1η περίοδος: Κ, 2η: L, 3η: L, κοκ.

13 12) Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι λάθος; α) Η στιβάδα Κ αντιστοιχεί σε n = 1. β) Η στιβάδα Ν αντιστοιχεί σε n = 2. γ) Η στιβάδα L περιέχει το πολύ 8 ηλεκτρόνια. δ) Για τις στιβάδες Κ και L ισχύει EK<EL. Λάθος: β Η στιβάδα Ν αντιστοιχεί σε κβαντικό αριθμό n=4.

14 13) Να αντιστοιχίσετε τα γράμματα με τους σωστούς αριθμούς.
Α-4, Β-6, Γ-5, Δ-3, Ε-1, Ζ-8, Η-2, Θ-7

15 14) Περιγράψτε τις βασικές διαφορές μεταξύ του ομοιοπολικού (ή μοριακού) δεσμού και του ετεροπολικού (ή ιοντικού) δεσμού. Κατά το σχηματισμό του ετεροπολικού δεσμού: ένα ή περισσότερα ηλεκτρόνια μεταφέρονται από τη στιβάδα σθένους ενός ατόμου στη στιβάδα σθένους του άλλου ατόμου. Το άτομο που χάνει ηλεκτρόνια γίνεται θετικά φορτισμένο (κατιόν), ενώ το άτομο που παίρνει ηλεκτρόνια γίνεται αρνητικά φορτισμένο (ανιόν). Η ηλεκτροστατική έλξη μεταξύ θετικών και αρνητικών ιόντων δημιουργεί τον ιοντικό δεσμό. Ομοιοπολικός δεσμός Σχηματίζεται μεταξύ δύο ατόμων, όταν τα άτομα μοιράζονται ένα ζεύγος ηλεκτρονίων. Κατά τη δημιουργία του ομοιοπολικού δεσμού η εξωτερική στιβάδα των ατόμων αποκτά δομή οκτάδας (δομή ευγενών αερίων).

16 15) Να διαλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις: 1. Τα 10 ΝΑ μόρια αμμωνίας είναι: α) 2 mol β) 0,1 mol γ) 10 mol δ) 100 mol 2. Τα 2,6 mol διοξειδίου του άνθρακα περιέχουν: α) 0,26 ΝΑ μόρια β) 260 ΝΑ άτομα συνολικά από όλα τα στοιχεία γ) 26 ΝΑ μόρια δ) 2,6 ΝΑ μόρια

17 3. Τα 112 L αερίου H2S σε STP συνθήκες είναι: α) 11,2 mol β) 0,5 mol γ) 5 mol δ) 112 mol Απαντήσεις 1 - γ 2 - δ 3 - γ

18 16) Θεωρούμε ιδανικό αέριο που περιέχεται σε δοχείο όγκου V και σε απόλυτη θερμοκρασία Τ ασκεί πίεση Ρ. α) Μέσω ενός εμβόλου τετραπλασιάζουμε την πίεση του αερίου σε σταθερή θερμοκρασία. Ο όγκος θα είναι: α) V β) 4V γ) 2V δ) 0,25V β) Διπλασιάζουμε την απόλυτη θερμοκρασία του αερίου υπό σταθερή πίεση. Ο όγκος θα είναι: α) 0,5V β) V δ) 10V Να διαλέξετε τη σωστή απάντηση σε κάθε περίπτωση, δείχνοντας τον τρόπο με τον οποίο φτάσατε στο αποτέλεσμα.

19 16) Απάντηση (α) Εφαρμόζουμε την καταστατική εξίσωση για την αρχική και τελική κατάσταση: P1V1=nRT1 και P2V2=nRT2 (τα mol και η σταθερά R δεν αλλάζουν) Διαιρούμε τις εξισώσεις κατά μέλη: P 2 V 2 P 1 V 1 = T 2 T 1 Από την εκφώνηση μας δίνεται ότι: P2=4P1 και Τ2=Τ1 Αντικαθιστούμε στην παραπάνω εξίσωση: 4P 1 V 2 P 1 V 1 = T 1 T V 2 𝑉 1 = 𝑉 2 = 1 4 𝑉 𝑉 2 =0,25𝑉 1 Σωστή απάντηση το (δ)

20 16) Απάντηση (β) Εφαρμόζουμε την καταστατική εξίσωση για την αρχική και τελική κατάσταση: P1V1=nRT1 και P2V2=nRT2 (τα mol και η σταθερά R δεν αλλάζουν) Διαιρούμε τις εξισώσεις κατά μέλη: P 2 V 2 P 1 V 1 = T 2 T 1 Από την εκφώνηση μας δίνεται ότι: P2=P1 και Τ2=2Τ1 Αντικαθιστούμε στην παραπάνω εξίσωση: P 1 V 2 P 1 V 1 = 2T 1 T V 2 𝑉 1 = 𝑉 2 =2 𝑉 1 Σωστή απάντηση το (γ)

21 17) Να κατατάξετε τα παρακάτω υλικά σα στοιχεία, χημικές ενώσεις και μίγματα: α. νερό,    β. σίδηρος,    γ. μπίρα,    δ. ζάχαρη,    ε. κρασί, στ. ατσάλι,    ζ. θείο,    η. γάλα,    θ. αέρας,    ι. θειικό οξύ. Στοιχεία β. σίδηρος ζ. θείο Χημικές ενώσεις α. νερό δ. ζάχαρη ι. θειικό οξύ Μίγματα γ. μπίρα ε. κρασί στ. ατσάλι η. γάλα θ. αέρας

22 18) Να διαλέξετε τη σωστή απάντηση. Ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι: α
18) Να διαλέξετε τη σωστή απάντηση. Ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι: α. ένα μίγμα β. ένα ομογενές μίγμα γ. ένα διάλυμα δ. ένα διάλυμα οξυγόνου σε άζωτο ε. όλα τα παραπάνω Απάντηση: (ε)

23 19) Εξηγήστε συνοπτικά τις έννοιες: α) διαλυτότητα και β) κορεσμένα, ακόρεστα διαλύματα α) Διαλυτότητα ορίζεται η μέγιστη ποσότητα μιας ουσίας που μπορεί να διαλυθεί σε ορισμένη ποσότητα διαλύτη, κάτω από ορισμένες συνθήκες (π.χ. θερμοκρασία). β) Τα διαλύματα που περιέχουν τη μέγιστη ποσότητα διαλυμένης ουσίας ονομάζονται κορεσμένα διαλύματα. Αντίθετα τα διαλύματα που περιέχουν μικρότερη ποσότητα διαλυμένης ουσίας από τη μέγιστη δυνατή ονομάζονται ακόρεστα.

24 20) Πόσα πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια περιέχει καθένα από τα επόμενα άτομα;
7 14 N 𝐹𝑒 𝐶𝑙 − 𝑆 2− α) Ζ=7, άρα 7 πρωτόνια Α=Ζ+Ν -> Ν=Α-Ζ=14-7=7, άρα 7 νετρόνια Εφόσον έχουμε ουδέτερο άτομο, ο αριθμός των ηλεκτρονίων θα είναι ίσος με τον αριθμό των πρωτονίων, άρα 7 ηλεκτρόνια β) Ομοίως, 26 πρωτόνια, 30 νετρόνια, 26 ηλεκτρόνια γ) Ομοίως, 17 πρωτόνια, 18 νετρόνια Αν το άτομο ήταν ουδέτερο θα είχαμε τόσα ηλεκτρόνια, όσα και πρωτόνια, δηλαδή 17. Εδώ έχουμε όμως το ανιόν χλωρίου (άτομο φορτισμένο με αρνητικό φορτίο) και συγκεκριμένα με 1 ηλεκτρόνιο παραπάνω, έχουμε 18 ηλεκτρόνια. δ) Ομοίως με (γ), 16 πρωτόνια, 16 νετρόνια, 18 ηλεκτρόνια

25 21) Η ένωση NaCl (χλωριούχο νάτριο) είναι ένωση ομοιοπολική ή ετεροπολική;
Είναι γιατί: α) βρίσκεται σε συνηθισμένες συνθήκες σε στερεά κατάσταση β) σχηματίζεται με μεταφορά ηλεκτρονίων από τα άτομα του χλωρίου στα άτομα του νατρίου γ) αποτελείται από μόρια που το καθένα έχει δύο ανόμοιους πόλους δ) αποτελείται από μόρια που το καθένα έχει δύο όμοιους πόλους ε) σχηματίζεται με μεταφορά ηλεκτρονίων από τα άτομα του νατρίου στα άτομα του χλωρίου Είναι ετεροπολική ένωση, λόγω του (ε)

26 22) Ποιοι από τους παρακάτω δεσμούς βρίσκονται στο μόριο του οξυγόνου; Για το οξυγόνο: Ζ=8.
α) απλός ομοιοπολικός δεσμός β) διπλός ομοιοπολικός δεσμός γ) τριπλός ομοιοπολικός δ) ιοντικός ε) δεν σχηματίζεται δεσμός, γιατί είναι μονοατομικό στοιχείο (β)

27 23) Το άτομο του φωσφόρου έχει 5 ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στιβάδα, η οποία είναι η Μ. Ποιος είναι ο ατομικός αριθμός του φωσφόρου; Η Μ στιβάδα έχει κύριο κβαντικό αριθμό n=3 κι εφόσον μας δίνεται ότι είναι εξωτερική στιβάδα, θεωρούμε συμπληρωμένες τις δυο προηγούμενες στιβάδες Κ και L. H K στιβάδα χωράει το πολύ 2 ηλεκτρόνια και η Μ το πολύ 8 ηλεκτρόνια και θα συμπληρωθούν εφόσον δεν υπάρχουν άλλοι περιορισμοί. Ζ=15

28 24) Να συμπληρώσετε τις παρακάτω αντιδράσεις ώστε να γίνει ισοστάθμιση της μάζας (αρχή Lavoisier). α) N2 + H2 → NH3 β) P4(s) + Cl2(g) → PCl3(s) γ) CH4(g) + O2(g) → CO2(g) + H2O(g) δ) Al(s) + HCl(aq) → AlCl3(aq) + H2(g) Απαντήσεις α) N2 + 3H2 → 2NH3 β) P4(s) + 6Cl2(g) → 4PCl3(s) γ) CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g) δ) 2Al(s) + 6HCl(aq) → 2AlCl3(aq) + 3H2(g)