Έρευνα για τη δημιουργία στέγης συνταξιούχων δημοσίων υπαλλήλων ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΩΝ, ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ.

Παρουσίαση με θέμα: "Έρευνα για τη δημιουργία στέγης συνταξιούχων δημοσίων υπαλλήλων ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΩΝ, ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Έρευνα για τη δημιουργία στέγης συνταξιούχων δημοσίων υπαλλήλων ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΩΝ, ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΕΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΩΝ, ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΕΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ» Ιούνιος 2007 Αρχή κατά του Ρατσισμού και των Διακρίσεων Αρχή Ισότητας

2 2 2 "This survey is supported by the European Community Action Programme to combat discrimination (2001-2006). This programme was established to support the effective implementation of new EU anti-discrimination legislation. The six-year Programme targets all stakeholders who can help shape the development of appropriate and effective anti- discrimination legislation and policies, across the EU-25, EFTA and EU candidate countries. The Action Programme has three main objectives. These are:  To improve the understanding of issues related to discrimination  To develop the capacity to tackle discrimination effectively  To promote the values underlying the fight against discrimination For more information see: http://ec.europa.eu./comm/employment_social/fundamental_rights/index_en.htm The contents of this publication do not necessarily reflect the opinion or position of the European Commission Directorate-General Employment, Social Affairs and Equal Opportunities. Neither the European Commission nor any person acting on its behalf is responsible for the use which might be made of the information in this publication."

3 3 3 Ανάθεση: Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως Θέμα: «Οι απόψεις και αντιλήψεις των Ελληνοκυπρίων, έναντι των ατόμων με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις που διαμένουν στην Κύπρο» Εκτέλεση: Κέντρο Ερευνών Cyprus College Μέθοδος:Τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία Συλλογή πληροφοριών: Προσωπικές συνεντεύξεις στα σπίτια Πληθυσμός: Όλοι οι κάτοικοι της Κύπρου ηλικίας 18 χρονών και άνω που διαμένουν σε αστικές και αγροτικές περιοχές Αριθμός πετυχημένων επισκέψεων: 735 Αρνήθηκαν συμμετοχή: 85 (11.5%) Μέγεθος δείγματος;655 Περίοδος διεξαγωγής: 14 – 31 Μαίου Στατιστικό σφάλμα:3.8 % Ταυτότητα της έρευνας

4 4 4 ΦΥΛΟ Άντρας -> 49 % Γυναίκα -> 51 % ΗΛΙΚΙΑ 18-24 -> 14% 25-44 -> 41% 45-59 -> 25% 60+ ->20% ΜΟΡΦΩΣΗ Μέχρι και δημοτικό -> 21% Μέση εκπαίδευση -> 50% Κολέγιο/ Πανεπιστήμιο -> 28% ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ Α-Β -> 13% C1 ->24% C2 -> 26% D-E -> 14% Άνεργος/ Φοιτητής -> 5% Συνταξιούχος / Νοικοκυρά -> 18% ΕΠΑΡΧΙΑ Λευκωσία -> 39% Λεμεσός -> 29% Λάρνακα -> 17% Αμμόχωστος -> 5% Πάφος -> 9% ΠΕΡΙΟΧΗ Αστική -> 69% Αγροτική -> 31% ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Ελεύθερος -> 22% Συζώ με κάποιο άτομο -> 3% Παντρεμένος -> 65% Χωρισμένος -> 5% Χήρος -> 4% Έχετε παιδιά; Ναι -> 70% Όχι -> 30% Δομή δείγματος Η δομή του δείγματος δείχνει τα ποσοστά που έγιναν σε κάθε υποκατηγορία του πληθυσμού και την αντιπροσώπευση ανάμεσα στις κατηγορίες του φύλου, των ηλικιών, της μόρφωσης, του επαγγέλματος, της επαρχίας και της περιοχής.

5 5 5 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ Στα πλαίσια της λειτουργίας του ως Αρχή κατά του Ρατσισμού και των Διακρίσεων και Αρχή Ισότητας, το Γραφείο του Επιτρόπου Διοικήσεως διεξήγαγε, μέσω του Κέντρου Ερευνών του Cyprus College, παγκύπρια ποσοτική έρευνα με αντικείμενο τις αντιλήψεις των κυπρίων πολιτών για άτομα με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις. Η έρευνα έγινε από τις 14 μέχρι 31 Μαίου 2007 με δείγμα 650 άτομα ηλικίας 18 χρονών και άνω. Τα κυριότερα ευρήματα της έρευνας παρουσιάζονται συνοπτικά πιο κάτω. Φιλίες με άτομα διαφορετικής θρησκείας Δύο στους τρεις περίπου Ε/Κύπριους, δεν είχαν ούτε έχουν στενές φιλίες με άτομα άλλης θρησκείας. Το ερώτημα είναι αν πρόκειται για συνειδητή επιλογή τους ή δεν έτυχε να βρεθούν σε κοινό περιβάλλον με άτομα άλλης θρησκείας. Πιο εξοικειωμένοι με άτομα άλλης θρησκείας εμφανίζονται οι κάτοχοι τριτοβάθμιας παιδείας, προφανώς λόγω γνωριμιών κατά την διάρκεια των σπουδών τους. Επίσης οι κάτοικοι της Πάφου μάλλον διότι στην επαρχία αυτή τα ποσοστά μετανάστευσης είναι υψηλότερα σε σύγκριση με άλλες περιοχές. Έκταση των διακρίσεων στην Κύπρο Όσον αφορά την έκταση του φαινομένου των διακρίσεων εις βάρος ατόμων με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις, οι απόψεις των πολιτών μάλλον αποφεύγουν τις ακραίες απαντήσεις. Αποτελούν μειοψηφία όσοι θεωρούν ότι οι διακρίσεις αυτές είναι είτε πολύ διαδεδομένες είτε πολύ σπάνιες. Αντιθέτως, οι μισοί περίπου πολίτες τις θεωρούν «σχετικά διαδεδομένες». Τα πιο πάνω συγκλίνουν προς την εντύπωση ότι υπάρχει το φαινόμενο αυτό στην Κύπρο αλλά δεν είναι πολύ διαδεδομένο. Σύγκριση με την Ευρώπη Παρά το γεγονός ότι σε διάφορα ζητήματα οι αντιλήψεις των Κυπρίων φαίνεται να είναι τουλάχιστον το ίδιο ανεκτικές, αν όχι πιο ανεκτικές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επικρατεί με μικρή σχετικά πλειοψηφία η εντύπωση ότι η Ευρώπη είναι πιο ανεκτική από την Κύπρο σε ζητήματα διακρίσεων με βάση τις θρησκευτικές πεποιθήσεις.

6 6 6 Αλλαγή στη στάση απέναντι σε άτομα διαφορετικής θρησκείας Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο έχει αλλάξει η στάση των Κυπρίων απέναντι σε άτομα από διαφορετικές θρησκείες, οι ίδιοι οι πολίτες εκτιμούν στην πλειοψηφία τους (64%) ότι η στάση τους δεν έχει αλλάξει. Αυτοί όμως που αποδέχονται τα άτομα άλλων θρησκειών τώρα πιο πολύ είναι αριθμητικά περισσότεροι, από αυτούς που αποδέχονται τα άτομα άλλων θρησκειών λιγότερο (28% έναντι 8%). Πιο πολύ θεωρούν ότι έχουν αλλάξει προς πιο δεκτική στάση τα άτομα που έχουν φιλίες με άτομα από άλλες θρησκείες, και προφανώς γιατί έχουν άμεση εμπειρία από τη συνύπαρξη με άτομα από άλλες θρησκείες. Χρειάζεται η Κύπρος περισσότερα άτομα διαφορετικής θρησκείας; Τρεις στους τέσσερις πολίτες δηλώνουν ότι η Κύπρος δεν χρειάζεται περισσότερα άτομα με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις. Η άποψη αυτή είναι ακόμη πιο έντονη στα άτομα με μόρφωση μέχρι δημοτικό, δηλαδή τους πιο ηλικιωμένους και εκείνους που ασκούν χειρονακτικά επαγγέλματα. Υπάρχει η πιθανότητα η ερώτηση αυτή να έχει εκληφθεί ως πρόταση για αύξηση της μετανάστευσης στην Κύπρο και κατά συνέπεια οι απαντήσεις να εκφράζουν κατά κύριο λόγο εναντίωση στην αύξηση της μετανάστευσης. Επαρκείς οι προσπάθειες κατά των θρησκευτικών διακρίσεων; Οι τοποθετήσεις της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών μοιράζονται ανάμεσα στην εντύπωση ότι οι προσπάθειες που γίνονται για την καταπολέμηση διαφόρων διακρίσεων είναι στο «σωστό βαθμό» και στην εντύπωση ότι γίνονται πιο λίγες προσπάθειες από όσες πρέπει. Πολύ λίγοι πολίτες θεωρούν ότι στην Κύπρο σήμερα οι προσπάθειες αυτές είναι υπερβολικές. Στο στρατόπεδο αυτών που θα ήθελαν να δουν περισσότερες προσπάθειες καταπολέμησης των διακρίσεων, υπεραντιπροσωπεύονται τα άτομα με πανεπιστημιακή μόρφωση καθώς και εκείνοι οι οποίοι κατέχουν υψηλές επαγγελματικές θέσεις.

7 7 7 ΘΕΜΑΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Διαφορετικό θρήσκευμα: Πλεονέκτημα ή μειονέκτημα; Οι μισοί περίπου πολίτες εκτιμούν ότι το να μην ανήκεις στην Ορθόδοξη εκκλησία αποτελεί μειονέκτημα στη διεκδίκηση μιας επαγγελματικής θέσης, ενώ τέσσερις στους δέκα πολίτες πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Αξιοσημείωτο είναι ότι στη Λεμεσό, Λάρνακα, ελεύθερη Αμμόχωστο και Πάφο η πλειοψηφία των πολιτών απαντά ότι δεν υπάρχει επαγγελματικό μειονέκτημα για τα άτομα άλλων θρησκειών. Ίσως οι απαντήσεις αυτές να οφείλονται στην παρουσία περισσότερων ατόμων με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις στις παραλιακές πόλεις. Γνώση των νόμων κατά των θρησκευτικών διακρίσεων Η πλειοψηφία των πολιτών δεν γνωρίζει ότι στην Κύπρο υπάρχουν νόμοι που απαγορεύουν τις διακρίσεις στις προσλήψεις στη βάση θρησκευτικών πιστεύω. Τούτο ισχύει ακόμα και ανάμεσα στους πολίτες που εργάζονται στην ανώτερη κοινωνικοοικονομική κατηγορία (η οποία συμπεριλαμβάνει τους περισσότερους εργοδότες) μόνο 41% γνωρίζουν την ύπαρξη σχετικών νόμων. Σημειώνεται επίσης ότι ανάμεσα στους νέους 18-24 χρονών μόνο το 12% γνωρίζει την ύπαρξη των νόμων αυτών. Υπάρχει κατά συνέπεια μεγάλο περιθώριο ενημέρωσης γύρω από το θέμα αυτό. Εφαρμογή θετικών διακρίσεων Ένα ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας είναι το γεγονός ότι σημαντικό ποσοστό Κυπρίων (40%) υποστηρίζει την εφαρμογή θετικών διακρίσεων υπέρ των ατόμων από άλλη θρησκεία ή δόγμα στον εργασιακό τομέα, δηλαδή να υποχρεώνονται με νόμο οι εργοδότες να προσλαμβάνουν ένα ελάχιστο αριθμό ατόμων από διαφορετική θρησκεία ή δόγμα. Μάλιστα στους νέους 18-24 χρονών το ποσοστό συμφωνίας με την εφαρμογή θετικών διακρίσεων φτάνει το 47%, παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή ενός τέτοιου νόμου ίσως επηρεάσει τους ίδιους αρνητικά στις πιθανότητες πρόσληψης τους. Σημειώνεται επίσης ότι ανάμεσα στα άτομα με ανώτερη παιδεία το ποσοστό συμφωνίας με την εφαρμογή θετικών διακρίσεων στις προσλήψεις ανήκει το 45%.

8 8 8 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ Γάμοι με αλλόθρησκους και ετερόδοξους Η πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι δεν θα παντρευόταν μουσουλμάνο και επίσης ότι θα τους ενοχλούσε να παντρευτεί το παιδί τους άτομο άλλης θρησκείας. Χαρακτηριστικά, 86% δηλώνουν ότι δεν θα παντρεύονταν μουσουλμάνο, ενώ το ποσοστό όσων θα ενοχλούνταν αν παντρευόταν το παιδί τους αλλόθρησκο ανέρχεται στο 61%. Το ποσοστό αυτών που δεν θα παντρεύονταν καθολικό ανέρχεται στο 47%. Πιο «ανοικτοί» στην ιδέα του γάμου με ετερόδοξο άτομο (δηλαδή στο συγκεκριμένο ερώτημα, καθολικό) εμφανίζονται οι άντρες, τα πιο νεαρά άτομα και τα άτομα με το υψηλότερο επίπεδο μόρφωσης. Επισημαίνεται επίσης ότι με βάση την ανάλυση των απαντήσεων στο ερωτηματολόγιο, όσο πιο θρήσκο είναι ένα άτομο και όσο πιο συχνά εκκλησιάζεται, τόσο πιο πιθανόν είναι να διαφωνεί με γάμους με αλλόθρησκους ή ετερόδοξους. Τέλος, άτομα που είχαν ή έχουν στενές φιλίες με άτομα από άλλες θρησκείες εμφανίζονται να είναι πιο αποδεκτά στην ιδέα του γάμου με άτομα από άλλες θρησκείες. Ζητήματα ανεξιθρησκίας Οι απόψεις της πλειοψηφίας των Κυπρίων σε κάποια ζητήματα ανεξιθρησκίας είναι μάλλον αρνητικές. Το 68% διαφωνεί με την κατάργηση της υποχρεωτικής προσευχής στο σχολείο και το στρατό. Το 51% διαφωνεί με την κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος στις αιτήσεις για εργασία στο δημόσιο τομέα. Επίσης το 50% διαφωνεί με την ιδέα να γίνει ουδέτερο το μάθημα των θρησκευτικών. Όσο για τη μειοψηφία που συμφωνεί με τα πιο πάνω πρόκειται κυρίως για νέους ανθρώπους με υψηλή μόρφωση που δηλώνουν μάλλον άθρησκα άτομα και σπανίως εκκλησιάζονται. Γενικά, στην ανάλυση των απαντήσεων είναι εμφανές ότι τα πιο θρήσκα άτομα τοποθετούνται σαφώς κατά των πιο πάνω ιδεών. Θρησκεία και ευτυχία Οι μισοί περίπου Κύπριοι πιστεύουν ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να είναι αληθινά ευτυχισμένοι αν δεν πιστεύουν σε κάποια θρησκεία. Η πεποίθηση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη ανάμεσα στα πιο ηλικιωμένα άτομα και γενικά στα άτομα που είναι ιδιαίτερα θρήσκα. Αντίθετα η πλειοψηφία των νέων δεν ασπάζεται αυτήν την άποψη. Ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας είναι το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Κυπρίων θεωρεί την Ορθόδοξη Χριστιανική θρησκεία ως την ανώτερη όλων των θρησκειών. Τούτο ισχύει ακόμα και για τα άτομα που είχαν ή έχουν στενές φιλίες με άτομα άλλων θρησκειών. Δηλαδή, ο θρησκευτικός συγκρητισμός δεν βρίσκει υποστήριξη στην Κυπριακή κοινωνία.

9 9 9 Αντιλήψεις για τους Μουσουλμάνους Μια άποψη η οποία προβάλλεται κατά καιρούς σε δυτικά μέσα ενημέρωσης, ότι η μουσουλμανική θρησκεία οδηγεί από τη φύση της σε ακραίες συμπεριφορές γίνεται αποδεκτή στην Κύπρο από όλες σχεδόν τις ομάδες του πληθυσμού. Ακόμα και τα άτομα με πανεπιστημιακή μόρφωση υιοθετούν στην πλειοψηφία τους την πεποίθηση αυτή. Οι μόνοι οι οποίοι δεν την ασπάζονται είναι όσοι δηλώνουν άθρησκοι. Οι μισοί επίσης Κύπριοι συμφωνούν με την άποψη ότι οι μουσουλμάνοι πρέπει να εμποδίζονται να καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις σε οργανισμούς που εργάζονται λόγω του ότι τείνουν να είναι φανατικοί για την θρησκεία τους. Και σ’ αυτή την ερώτηση μόνο τα άτομα που αυτοχαρακτηρίζονται ως «άθρησκοι» τείνουν στην πλειοψηφία τους να διαφωνούν. Τέλος η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δηλώνουν «πολύ άθρησκοι» διαφωνεί έντονα με την άποψη ότι ένας Μουσουλμάνος, έστω κι’ αν είναι καλός άνθρωπος δεν θα πάει στον παράδεισο. Τα πιο πάνω υποδηλώνουν ότι η αρνητική στάση των πολιτών σε σχέση με τις αντιλήψεις τους για τη μουσουλμανική θρησκεία οφείλεται σε υιοθέτηση στερεότυπων που ταυτίζουν το μουσουλμανισμό με τον εξτρεμισμό και τη βία, και όχι σε θρησκευτικό φανατισμό εκ μέρους των πολιτών. Άλλα θέματα Περίπου ένας στους πέντε Κύπριους αντιδρά αρνητικά όταν ακούσει ανέκδοτα που κατακρίνουν άλλες θρησκείες. Στην πλειοψηφία τους αυτοί που αντιδρούν απέναντι σε τέτοια ανέκδοτα είναι άτομα πολύ θρήσκα και προχωρημένης ηλικίας. Επίσης, η μεγάλη πλειοψηφία των Κυπρίων τάσσεται κατά των διακρίσεων εις βάρος αλλόθρησκων ατόμων σε θέματα στέγασης, όπως για παράδειγμα η ενοικίαση σπιτιού.

10 10 ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΜΕ ΑΤΟΜΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ Τόσο στην παρέα όσο και στην εργασία η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι δε νοιώθει άβολα από τη συνύπαρξη με άτομα διαφορετικής θρησκείας. Η παρατήρηση αυτή ισχύει για όλες τις κατηγορίες του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δηλώνουν πολύ θρήσκοι και όσων εκκλησιάζονται τακτικά. Επιπλέον οι Κύπριοι, δηλώνουν στην πλειοψηφία τους ότι δε θα ενοχλούνται από την παρουσία θρησκευτικών συμβόλων διαφορετικής θρησκείες σε γραφείο συναδέλφων τους. Το θέμα της επίδειξης θρησκευτικών συμβόλων έχει συζητηθεί έντονα σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, στην Κύπρο όμως φαίνεται ότι δεν αποτελεί ζήτημα. Συνύπαρξη με Μουσουλμάνους Όσον αφορά διάφορες μορφές συνύπαρξης με τους Μουσουλμάνους η μεγάλη πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι δε θα είχε πρόβλημα να έχει γείτονα ή συνάδελφο Μουσουλμάνο, ούτε θα τους ενοχλούσε αν ο γιατρός τους ήταν Μουσουλμάνος. Επίσης η πλειοψηφία δηλώνει ότι δεν θα είχε πρόβλημα αν το παιδί τους έκανε παρέα με Μουσουλμάνους, αν και μια ισχυρή μειοψηφία στην τελευταία περίπτωση δηλώνει ότι θα είχε πρόβλημα. Σε δύο όμως από τις καταστάσεις τις οποίες περιέγραψε το ερωτηματολόγιο, η πλειοψηφία δηλώνει ότι θα είχε πρόβλημα στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο δάσκαλος του παιδιού τους ή αυτός που προσέχει το παιδί τους θα ήταν Μουσουλμάνος. Οι απαντήσεις των Κυπρίων στις τελευταίες δύο καταστάσεις υποδηλώνουν μάλλον φόβο επηρεασμού ή προσηλυτισμού του παιδιού. Επίσης η πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι θα τους ενοχλούσε να λειτουργήσει στη γειτονιά τους μωαμεθανικό τέμενος (τζαμί).

11 11 Συνύπαρξη με Μάρτυρες του Ιαχωβά Την ίδια στάση περίπου όπως με αυτή στις περιπτώσεις συνύπαρξης με Μουσουλμάνους καταγράφει η έρευνα και στις περιπτώσεις συνύπαρξης για τους Μάρτυρες του Ιαχωβά. Μάλιστα σε αυτές τις περιπτώσεις ο φόβος του προσηλυτισμού, από δάσκαλο, φροντιστή του παιδιού ή και φίλους Μάρτυρες του Ιαχωβά είναι πιο έντονος. Αντίθετα, η πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι δε θα είχε πρόβλημα αν γείτονες τους ή ο συνάδελφος τους ήταν Μάρτυρας του Ιαχωβά. Συνύπαρξη με Καθολικούς Σε καμιά από τις πιο πάνω περιπτώσεις δεν εμφανίζεται πρόβλημα συνύπαρξης με τους Καθολικούς. Υπάρχει μια μειοψηφία (περίπου ένας στους πέντε) που λένε ότι θα είχαν πρόβλημα αν στην γειτονιά τους λειτουργούσε καθολική εκκλησία ή αν ο δάσκαλος του παιδιού τους ήταν Καθολικός. Σημειώνεται σε αυτή την μειοψηφική ομάδα η οποία δεν είχε πρόβλημα στις δύο αυτές καταστάσεις κυριαρχούν τα άτομα χωρίς ιδιαίτερη πίστη και όχι τα άτομα που είναι πολύ θρήσκα. Αισθήματα απέναντι σε άτομα διαφόρων θρησκειών Όσον αφορά τα γενικότερα αισθήματα των πολιτών απέναντι σε άτομα διαφόρων θρησκειών, όπως είναι φυσικό καταγράφονται πολύ θετικά αισθήματα για τους Χριστιανούς Ορθόδοξους καθώς η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού ανήκει σε αυτό το δόγμα. Θετικά είναι επίσης τα αισθήματα για τους Καθολικούς και τους προτεστάντες, ενώ για τους βουδιστές και άτομα που δηλώνουν άθεοι οι απόψεις είναι μάλλον ουδέτερες, καθώς σε μια κλίμακα από το 1=πολύ αρνητικά μέχρι το 5= πολύ θετικά, οι πολίτες δηλώνουν κατά μέσο όρο αισθήματα που βρίσκονται στη μέση της κλίμακας. Για τους Μουσουλμάνους και τους Μάρτυρες του Ιαχωβά, ο μέσος όρος των απαντήσεων βρίσκεται ανάμεσα στο «ούτε θετικά ούτε αρνητικά αισθήματα» και στο «κάπως αρνητικά αισθήματα». Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αισθήματα αυτών που δηλώνουν πολύ θρήσκοι και εκκλησιάζονται τακτικά δε διαφέρουν πολύ από τα αισθήματα των υπολοίπων πολιτών απέναντι σε αλλόθρησκα ή ετερόδοξα άτομα. Δεν καταγράφεται δηλαδή το φαινόμενο της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας.

12 12 ΑΝΑΛΥΣΗ

13 13 ΜΕΡΟΣ Α’ Είχατε ή έχετε επί του παρόντος στενές φιλίες με άτομα που είναι διαφορετικά από εσάς και συγκεκριμένα άτομα με διαφορετική θρησκεία; Πιο εξοικειωμένοι με άτομα άλλης θρησκείας εμφανίζονται οι κάτοχοι τριτοβάθμιας παιδείας, προφανώς λόγω γνωριμιών κατά την διάρκεια των σπουδών τους. Επίσης οι κάτοικοι της Πάφου μάλλον διότι στην επαρχία αυτή τα ποσοστά μετανάστευσης είναι υψηλότερα σε σύγκριση με άλλες περιοχές. Σημειώνεται ότι δύο στους τρεις περίπου Ε/Κύπριους, δεν είχαν ούτε έχουν στενές φιλίες με άτομα άλλης θρησκείας. Το ερώτημα είναι αν πρόκειται για συνειδητή επιλογή τους ή δεν έτυχε να βρεθούν σε κοινό περιβάλλον με άτομα άλλης θρησκείας.

14 14 Θα λέγατε ότι το φαινόμενο των διακρίσεων εις βάρος ατόμων με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις στην Κύπρο είναι... Όσον αφορά την έκταση του φαινομένου των διακρίσεων εις βάρος ατόμων με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις, οι απόψεις των πολιτών μάλλον αποφεύγουν τις ακραίες απαντήσεις. Αποτελούν μειοψηφία όσοι θεωρούν ότι οι διακρίσεις αυτές είναι είτε πολύ διαδεδομένες είτε πολύ σπάνιες. Αντιθέτως, οι μισοί περίπου πολίτες τις θεωρούν «σχετικά διαδεδομένες». Τα πιο πάνω συγκλίνουν προς την εντύπωση ότι υπάρχει το φαινόμενο αυτό στην Κύπρο αλλά δεν είναι πολύ διαδεδομένο.

15 15 Θα λέγατε ότι στην Κύπρο χρειαζόμαστε ή δεν χρειαζόμαστε περισσότερα άτομα με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις (εκτός από Χριστιανούς Ορθόδοξους) στην κοινωνία που ζούμε; Τρεις στους τέσσερις πολίτες δηλώνουν ότι η Κύπρος δεν χρειάζεται περισσότερα άτομα με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις. Η άποψη αυτή είναι ακόμη πιο έντονη στα άτομα με μόρφωση μέχρι δημοτικό, δηλαδή τους πιο ηλικιωμένους και εκείνους που ασκούν χειρονακτικά επαγγέλματα. Υπάρχει η πιθανότητα η ερώτηση αυτή να έχει εκληφθεί ως πρόταση για αύξηση της μετανάστευσης στην Κύπρο και κατά συνέπεια οι απαντήσεις να εκφράζουν κατά κύριο λόγο εναντίωση στην αύξηση της μετανάστευσης.

16 16 Γενικά πως αξιολογείτε τις προσπάθειες που γίνονται για καταπολέμηση διαφόρων διακρίσεων στην Κύπρο; Πολύ λίγοι πολίτες θεωρούν ότι στην Κύπρο σήμερα οι προσπάθειες που γίνονται για την καταπολέμηση διαφόρων διακρίσεων είναι υπερβολικές. Οι τοποθετήσεις της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών μοιράζονται ανάμεσα στην εντύπωση ότι οι προσπάθειες αυτές είναι στο «σωστό βαθμό» και στην εντύπωση ότι γίνονται πιο λίγες προσπάθειες από όσες πρέπει. Στο στρατόπεδο αυτών που θα ήθελαν να δουν περισσότερες προσπάθειες καταπολέμησης των διακρίσεων, υπέρ αντιπροσωπεύονται τα άτομα με πανεπιστημιακή μόρφωση καθώς και εκείνοι οι οποίοι κατέχουν υψηλές επαγγελματικές θέσεις.

17 17 Γενικά θα λέγατε ότι το να ανήκει κάποιος σε άλλη θρησκεία από την πλειοψηφία των Κυπρίων Χριστιανών Ορθόδοξων είναι πλεονέκτημα, μειονέκτημα ή τίποτα από τα δύο στην σημερινή κοινωνία της Κύπρου; Μόνο ένας στους είκοσι πολίτες εκτιμά ότι αποτελεί κοινωνικό πλεονέκτημα στην Κύπρο το να ανήκεις σε άλλη θρησκεία ή δόγμα πέρα από το πλειοψηφικά κυρίαρχο δόγμα των Χριστιανών Ορθόδοξων. Οι απόψεις των πολιτών μοιράζονται ανάμεσα στην εκτίμηση ότι το να ανήκεις σε άλλη θρησκεία δεν επηρεάζει κοινωνικά (53%) και την εντύπωση ότι αυτό είναι μειονέκτημα στη σημερινή κοινωνία (39%).

18 18 Ας υποθέσουμε ότι μια επιχείρηση ή οργανισμός έχει να επιλέξει μεταξύ δύο υποψηφίων για δουλειά και τα δύο αυτά άτομα κατέχουν ισότιμα προσόντα και δεξιότητες. Αν ένας εκ των δύο έχει διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις, δηλαδή δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, πιστεύετε ότι θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση; Οι μισοί περίπου πολίτες εκτιμούν ότι το να μην ανήκεις στην Ορθόδοξη εκκλησία αποτελεί μειονέκτημα στη διεκδίκηση μιας επαγγελματικής θέσης, ενώ τέσσερις στους δέκα πολίτες πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Αξιοσημείωτο είναι ότι στη Λεμεσό, Λάρνακα, ελεύθερη Αμμόχωστο και Πάφο η πλειοψηφία των πολιτών απαντά ότι δεν υπάρχει επαγγελματικό μειονέκτημα για τα άτομα άλλων θρησκειών. Ίσως οι απαντήσεις αυτές να οφείλονται στην παρουσία περισσότερων ατόμων με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις στις παραλιακές πόλεις.

19 19 Είστε υπέρ ή εναντίον στο να υποχρεώνονται με νόμο οι εργοδότες να εργοδοτούν ένα ελάχιστο ποσοστό ατόμων από άλλη θρησκεία ή δόγμα (εκτός από Χριστιανούς Ορθόδοξους) Ένα σημαντικό ποσοστό Κυπρίων (40%) υποστηρίζει την εφαρμογή θετικών διακρίσεων υπέρ των ατόμων από άλλη θρησκεία ή δόγμα στον εργασιακό τομέα, δηλαδή να υποχρεώνονται με νόμο οι εργοδότες να προσλαμβάνουν ένα ελάχιστο αριθμό ατόμων από διαφορετική θρησκεία ή δόγμα. Μάλιστα στους νέους 18-24 χρονών το ποσοστό συμφωνίας με την εφαρμογή θετικών διακρίσεων φτάνει το 47%, παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή ενός τέτοιου νόμου ίσως επηρεάσει τους ίδιους αρνητικά στις πιθανότητες πρόσληψης τους. Σημειώνεται επίσης ότι ανάμεσα στα άτομα με ανώτερη παιδεία το ποσοστό συμφωνίας με την εφαρμογή θετικών διακρίσεων στις προσλήψεις ανήκει το 45%.

20 20 Γνωρίζετε αν, στην Κύπρο υπάρχουν νόμοι που απαγορεύουν διακρίσεις στις προσλήψεις νεοπροσληφθέντων ατόμων στην βάση των θρησκευτικών του πιστεύω; Η πλειοψηφία των πολιτών δεν γνωρίζει ότι στην Κύπρο υπάρχουν νόμοι που απαγορεύουν τις διακρίσεις στις προσλήψεις στη βάση θρησκευτικών πιστεύω. Τούτο ισχύει ακόμα και ανάμεσα στους πολίτες που εργάζονται στην ανώτερη κοινωνικοοικονομική κατηγορία (η οποία συμπεριλαμβάνει τους περισσότερους εργοδότες) μόνο 41% γνωρίζουν την ύπαρξη σχετικών νόμων. Σημειώνεται επίσης ότι ανάμεσα στους νέους 18-24 χρονών μόνο το 12% γνωρίζει την ύπαρξη των νόμων αυτών. Υπάρχει κατά συνέπεια μεγάλο περιθώριο ενημέρωσης γύρω από το θέμα αυτό.

21 21 ΜΕΡΟΣ Β’ Με βάση αυτά που γνωρίζετε και πιστεύετε, παρακαλώ δηλώστε τον βαθμό που ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ ή ΔΙΑΦΩΝΕΙΤΕ με τις ακόλουθες δηλώσεις

22 22 Μέσοι όροι (κλίμακα 1-5, όπου 5= συμφωνώ και 1= διαφωνώ) Η πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι δεν θα παντρευόταν μουσουλμάνο και επίσης ότι θα τους ενοχλούσε να παντρευτεί το παιδί τους άτομο άλλης θρησκείας. Χαρακτηριστικά, 86% δηλώνουν ότι δεν θα παντρεύονταν μουσουλμάνο, ενώ το ποσοστό όσων θα ενοχλούνταν αν παντρευόταν το παιδί τους αλλόθρησκο ανέρχεται στο 61%. Το ποσοστό αυτών που δεν θα παντρεύονταν καθολικό ανέρχεται στο 47%. Πιο «ανοικτοί» στην ιδέα του γάμου με ετερόδοξο άτομο (δηλαδή στο συγκεκριμένο ερώτημα, καθολικού δόγματος) εμφανίζονται οι άντρες, τα πιο νεαρά άτομα και τα άτομα με το υψηλότερο επίπεδο μόρφωσης. Επισημαίνεται επίσης ότι με βάση την ανάλυση των απαντήσεων στο ερωτηματολόγιο, όσο πιο θρήσκο είναι ένα άτομο και όσο πιο συχνά εκκλησιάζεται, τόσο πιο πιθανόν είναι να διαφωνεί με γάμους με αλλόθρησκους ή ετερόδοξους. Τέλος, άτομα που είχαν ή έχουν στενές φιλίες με άτομα από άλλες θρησκείες εμφανίζονται να είναι πιο αποδεκτά στην ιδέα του γάμου με άτομα από άλλες θρησκείες.

23 23 Παρακαλώ δηλώστε τον βαθμό που συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις ακόλουθες δηλώσεις

24 24 Μέσοι όροι (κλίμακα 1-5, όπου 5= συμφωνώ και 1= διαφωνώ) Οι απόψεις της πλειοψηφίας των Κυπρίων σε κάποια ζητήματα ανεξιθρησκίας είναι μάλλον αρνητικές. Το 68% διαφωνεί με την κατάργηση της υποχρεωτικής προσευχής στο σχολείο και το στρατό. Το 51% διαφωνεί με την κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος στις αιτήσεις για εργασία στο δημόσιο τομέα. Επίσης το 50% διαφωνεί με την ιδέα να γίνει ουδέτερο το μάθημα των θρησκευτικών. Όσο για τη μειοψηφία που συμφωνεί με τα πιο πάνω πρόκειται κυρίως για νέους ανθρώπους με υψηλή μόρφωση που δηλώνουν μάλλον άθρησκα και σπανίως εκκλησιάζονται. Γενικά, στην ανάλυση των απαντήσεων είναι εμφανές ότι τα πιο θρήσκα άτομα τοποθετούνται σαφώς κατά των πιο πάνω ιδεών.

25 25 Παρακαλώ δηλώστε τον βαθμό που συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις ακόλουθες δηλώσεις

26 26 Μέσοι όροι (κλίμακα 1-5, όπου 5= συμφωνώ και 1= διαφωνώ) Οι μισοί περίπου Κύπριοι πιστεύουν ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να είναι αληθινά ευτυχισμένοι αν δεν πιστεύουν σε κάποια θρησκεία. Η πεποίθηση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη ανάμεσα στα πιο ηλικιωμένα άτομα και γενικά στα άτομα που είναι ιδιαίτερα θρήσκα. Αντίθετα η πλειοψηφία των νέων δεν ασπάζεται αυτήν την άποψη. Ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας είναι το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Κυπρίων θεωρεί την Ορθόδοξη Χριστιανική θρησκεία ως την ανώτερη όλων των θρησκειών. Τούτο ισχύει ακόμα και για τα άτομα που είχαν ή έχουν στενές φιλίες με άτομα άλλων θρησκειών. Δηλαδή, ο θρησκευτικός συγκρητισμός δεν βρίσκει υποστήριξη στην Κυπριακή κοινωνία.

27 27 Παρακαλώ δηλώστε τον βαθμό που συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις ακόλουθες δηλώσεις

28 28 Μέσοι όροι (κλίμακα 1-5, όπου 5= συμφωνώ και 1= διαφωνώ)

29 29 Μια άποψη η οποία προβάλλεται κατά καιρούς σε δυτικά μέσα ενημέρωσης, ότι η μουσουλμανική θρησκεία οδηγεί από τη φύση της σε ακραίες συμπεριφορές γίνεται αποδεκτή στην Κύπρο από όλες σχεδόν τις ομάδες του πληθυσμού. Ακόμα και τα άτομα με πανεπιστημιακή μόρφωση υιοθετούν στην πλειοψηφία τους την πεποίθηση αυτή. Οι μόνοι οι οποίοι δεν την ασπάζονται είναι όσοι δηλώνουν άθρησκοι. Οι μισοί επίσης Κύπριοι συμφωνούν με την άποψη ότι οι μουσουλμάνοι πρέπει να εμποδίζονται να καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις σε οργανισμούς που εργάζονται λόγω του ότι τείνουν να είναι φανατικοί για την θρησκεία τους. Και σ’ αυτή την ερώτηση μόνο τα άτομα που αυτοχαρακτηρίζονται ως «άθρησκοι» τείνουν στην πλειοψηφία τους να διαφωνούν. Τέλος η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δηλώνουν «πολύ άθρησκοι» διαφωνεί έντονα με την άποψη ότι ένας Μουσουλμάνος, έστω κι’ αν είναι καλός άνθρωπος δεν θα πάει στον παράδεισο. Τα πιο πάνω υποδηλώνουν ότι η αρνητική στάση των πολιτών σε σχέση με τις αντιλήψεις τους για τη μουσουλμανική θρησκεία οφείλεται σε υιοθέτηση στερεότυπων που ταυτίζουν το μουσουλμανισμό με τον εξτρεμισμό και τη βία, και όχι σε θρησκευτικό φανατισμό εκ μέρους των πολιτών.

30 30 Παρακαλώ δηλώστε τον βαθμό που συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις ακόλουθες δηλώσεις

31 31 Μέσοι όροι (κλίμακα 1-5, όπου 5= συμφωνώ και 1= διαφωνώ) Περίπου ένας στους πέντε Κύπριους αντιδρά αρνητικά όταν ακούσει ανέκδοτα που κατακρίνουν άλλες θρησκείες. Στην πλειοψηφία τους αυτοί που αντιδρούν απέναντι σε τέτοια ανέκδοτα είναι άτομα πολύ θρήσκα και προχωρημένης ηλικίας. Επίσης, η μεγάλη πλειοψηφία των Κυπρίων τάσσεται κατά των διακρίσεων εις βάρος αλλόθρησκων ατόμων σε θέματα στέγασης, όπως για παράδειγμα η ενοικίαση σπιτιού.

32 32 Παρακαλώ δηλώστε πως νοιώθετε στις ακόλουθες καταστάσεις:

33 33 Τόσο στην παρέα όσο και στην εργασία η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι δε νοιώθει άβολα από τη συνύπαρξη με άτομα διαφορετικής θρησκείας. Η παρατήρηση αυτή ισχύει για όλες τις κατηγορίες του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δηλώνουν πολύ θρήσκοι και όσων εκκλησιάζονται τακτικά. Επιπλέον οι Κύπριοι, δηλώνουν στην πλειοψηφία τους ότι δε θα ενοχλούνται από την παρουσία θρησκευτικών συμβόλων διαφορετικής θρησκείες σε γραφείο συναδέλφων τους. Το θέμα της επίδειξης θρησκευτικών συμβόλων έχει συζητηθεί έντονα σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, στην Κύπρο όμως φαίνεται ότι δεν αποτελεί ζήτημα.

34 34 Μέρος Γ’ - Πιστεύετε ότι η Κύπρος είναι περισσότερο, το ίδιο ή λιγότερο ανεκτική σε σχέση με την Ευρώπη όσον αφορά τις διακρίσεις βάση θρησκευτικών πεποιθήσεων; Η Κύπρος είναι... Παρά το γεγονός ότι σε διάφορα ζητήματα οι αντιλήψεις των Κυπρίων φαίνεται να είναι τουλάχιστον το ίδιο ανεκτικές, αν όχι πιο ανεκτικές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επικρατεί με μικρή σχετικά πλειοψηφία η εντύπωση ότι η Ευρώπη είναι πιο ανεκτική από την Κύπρο σε ζητήματα διακρίσεων με βάση τις θρησκευτικές πεποιθήσεις.

35 35 …. Όσον αφορά άτομα από άλλες θρησκευτικές ομάδες ή πεποιθήσεις από τις δικές σας, σε ποιο βαθμό θα είχατε πρόβλημα ….

36 36 …. Όσον αφορά άτομα από άλλες θρησκευτικές ομάδες ή πεποιθήσεις από τις δικές σας, σε ποιο βαθμό θα είχατε πρόβλημα ….

37 37 …. Όσον αφορά άτομα από άλλες θρησκευτικές ομάδες ή πεποιθήσεις από τις δικές σας, σε ποιο βαθμό θα είχατε πρόβλημα ….

38 38 Συνύπαρξη με Μουσουλμάνους Όσον αφορά διάφορες μορφές συνύπαρξης με τους Μουσουλμάνους η μεγάλη πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι δε θα είχε πρόβλημα να έχει γείτονα ή συνάδελφο Μουσουλμάνο, ούτε θα τους ενοχλούσε αν ο γιατρός τους ήταν Μουσουλμάνος. Επίσης η πλειοψηφία δηλώνει ότι δεν θα είχε πρόβλημα αν το παιδί τους έκανε παρέα με Μουσουλμάνους, αν και μια ισχυρή μειοψηφία στην τελευταία περίπτωση δηλώνει ότι θα είχε πρόβλημα. Σε δύο όμως από τις καταστάσεις τις οποίες περιέγραψε το ερωτηματολόγιο, η πλειοψηφία δηλώνει ότι θα είχε πρόβλημα στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο δάσκαλος του παιδιού τους ή αυτός που προσέχει το παιδί τους θα ήταν Μουσουλμάνος. Οι απαντήσεις των Κυπρίων στις τελευταίες δύο καταστάσεις υποδηλώνουν μάλλον φόβο επηρεασμού ή προσηλυτισμού του παιδιού. Επίσης η πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι θα τους ενοχλούσε να λειτουργήσει στη γειτονιά τους μωαμεθανικό τέμενος (τζαμί). Συνύπαρξη με Μάρτυρες του Ιαχωβά Την ίδια στάση περίπου όπως με αυτή στις περιπτώσεις συνύπαρξης με Μουσουλμάνους καταγράφει η έρευνα και στις περιπτώσεις συνύπαρξης για τους Μάρτυρες του Ιαχωβά. Μάλιστα σε αυτές τις περιπτώσεις ο φόβος του προσηλυτισμού, από δάσκαλο, φροντιστή του παιδιού ή και φίλους Μάρτυρες του Ιαχωβά είναι πιο έντονος. Αντίθετα, η πλειοψηφία των Κυπρίων δηλώνει ότι δε θα είχε πρόβλημα αν γείτονες τους ή ο συνάδελφος τους ήταν Μάρτυρας του Ιαχωβά. Συνύπαρξη με Καθολικούς Σε καμιά από τις πιο πάνω περιπτώσεις δεν εμφανίζεται πρόβλημα συνύπαρξης με τους Καθολικούς. Υπάρχει μια μειοψηφία (περίπου ένας στους πέντε) που λένε ότι θα είχαν πρόβλημα αν στην γειτονιά τους λειτουργούσε καθολική εκκλησία ή αν ο δάσκαλος του παιδιού τους ήταν Καθολικός. Σημειώνεται σε αυτή την μειοψηφική ομάδα η οποία δεν είχε πρόβλημα στις δύο αυτές καταστάσεις κυριαρχούν τα άτομα χωρίς ιδιαίτερη πίστη αν όχι τα άτομα που είναι πολύ θρήσκα.

39 39 Πως αισθάνεστε για άτομα που ανήκουν στις πιο κάτω θρησκευτικές ομάδες;

40 40 Πως αισθάνεστε για άτομα που ανήκουν στις πιο κάτω θρησκευτικές ομάδες; ( Μέσοι όροι όπου 5= πολύ θετικά και 1= πολύ αρνητικά)

41 41 Όσον αφορά τα γενικότερα αισθήματα των πολιτών απέναντι σε άτομα διαφόρων θρησκειών, όπως είναι φυσικό καταγράφονται πολύ θετικά αισθήματα για τους Χριστιανούς Ορθόδοξους καθώς η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού ανήκει σε αυτό το δόγμα. Θετικά είναι επίσης τα αισθήματα για τους Καθολικούς και τους προτεστάντες, ενώ για τους βουδιστές και άτομα που δηλώνουν άθεοι οι απόψεις είναι μάλλον ουδέτερες, καθώς σε μια κλίμακα από το 1=πολύ αρνητικά μέχρι το 5= πολύ θετικά, οι πολίτες δηλώνουν κατά μέσο όρο αισθήματα που βρίσκονται στη μέση της κλίμακας. Για τους Μουσουλμάνους και τους Μάρτυρες του Ιαχωβά, ο μέσος όρος των απαντήσεων βρίσκεται ανάμεσα στο «ούτε θετικά ούτε αρνητικά αισθήματα» και στο «κάπως αρνητικά αισθήματα». Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αισθήματα αυτών που δηλώνουν πολύ θρήσκοι και εκκλησιάζονται τακτικά δε διαφέρουν πολύ από τα αισθήματα των υπολοίπων πολιτών απέναντι σε αλλόθρησκα ή ετερόδοξα άτομα. Δεν καταγράφεται δηλαδή το φαινόμενο της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας.

42 42 Πως έχει αλλάξει η στάση σας σε σχέση με τα άτομα που έχουν διαφορετικό θρήσκευμα από το δικό σας τα τελευταία χρόνια;

43 43 Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο έχει αλλάξει η στάση των Κυπρίων απέναντι σε άτομα από διαφορετικές θρησκείες, οι ίδιοι οι πολίτες εκτιμούν στην πλειοψηφία τους (64%) ότι η στάση τους δεν έχει αλλάξει. Αυτοί όμως που αποδέχονται τα άτομα άλλων θρησκειών τώρα πιο πολύ είναι αριθμητικά περισσότεροι, από αυτούς που αποδέχονται τα άτομα άλλων θρησκειών λιγότερο (28% έναντι 8%). Πιο πολύ θεωρούν ότι έχουν αλλάξει προς πιο δεκτική στάση τα άτομα που έχουν φιλίες με άτομα από άλλες θρησκείες, και προφανώς γιατί έχουν άμεση εμπειρία από τη συνύπαρξη με άτομα από άλλες θρησκείες.

44 44 Ανεξάρτητα από το εάν ανήκετε σε κάποια συγκεκριμένη θρησκεία, θα περιγράφατε τον εαυτό σας ως...

45 45 Πόσο συχνά πηγαίνετε στην εκκλησία;

46 46 Η οικογένεια σας απασχολεί ξένη οικιακή βοηθό ή άλλο ξένο εργάτη/τρια, που δεν είναι Χριστιανή/ος Ορθόδοξος;

47 47 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ

48 48 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ