Η γη που πατάμε Ζούμε στη Βέροια, μια πόλη με μεγάλη ιστορία και είναι τουλάχιστον αναγκαίο να ξέρουμε κάποια πράγματα για Η περίοδος που μας κέντρισε.

Παρουσίαση με θέμα: "Η γη που πατάμε Ζούμε στη Βέροια, μια πόλη με μεγάλη ιστορία και είναι τουλάχιστον αναγκαίο να ξέρουμε κάποια πράγματα για Η περίοδος που μας κέντρισε."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η γη που πατάμε Ζούμε στη Βέροια, μια πόλη με μεγάλη ιστορία και είναι τουλάχιστον αναγκαίο να ξέρουμε κάποια πράγματα για Η περίοδος που μας κέντρισε το ενδιαφέρον ήταν κυρίως οι βυζαντινοί χρόνοι. Ο λόγος ήταν ότι η Βέροια γνωρίζει μεγάλη ακμή στη διάρκεια της Παλαιοχριστιανικής περιόδου και αυτό επιβεβαιώνεται με την ύπαρξη 48 Βυζαντινών και μεταβυζαντινών ναών που βρίσκονται σήμερα στην πόλη, στους οποίους υπάρχουν θαυμάσιες τοιχογραφίες του 12ου έως και του 18ου αιώνα μ.Χ.

2 ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Οι μαθητές κινητοποιήθηκαν με την εμπλοκή τους σε δραστηριότητες, οι οποίες έχουν να κάνουν με τη ζωντανή ιστορία του τόπου τους, με εστίαση τη Βυζαντινή ιστορία. Σκοπός της εργασίας ήταν: Να εμβαθύνουν στην ιστορία του τόπου τους αναγνωρίζοντας γύρω τους απομεινάρια της, τα οποία δε βρίσκονται μόνο στα μουσεία αλλά και στο χώρο της καθημερινότητάς τους. Η αντιμετώπιση της ιστορίας με σύγχρονη ματιά ώστε να γίνει αντιληπτό ότι ο χώρος γύρω μας συνεχώς διαμορφώνεται και τίποτε δε μένει στατικό.

3 Υπεύθυνη καθηγήτρια: Αναστασία Καρακώστα, ΠΕ03 Οι ομάδες εργασίας με τα αντίστοιχα θέματα έρευνας ήταν:

4 «ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ»
Αργυρίου Βιργινία Βελέντζας Γεώργιος Μπέκας Αντώνιος Τσάμη Ιωάννα Γώτας Γεώργιος Χατζηθεοδώρου Ευσταθία «ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ» ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Παντελίδης Τάσος Τσιούπρου Γεωργία Τορλακίδης Γιάννης Φασίδης Γιώργος Χατζηκώστας Βασίλης Χατζηλιάδου Φωτεινή «ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ» ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ «ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΔΑΠΕΔΑ» Τεμιρτζόγλου Χρήστος, Φιλιππίδου Μαρία Φιλίππου Δάφνη Φουρκιώτης Χρίστος ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ «ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΑ» Αθανασιάδης Παναγιώτης Θωμαδάκης Αλέξης Παναγιωτίδου Βάσω Τολιοπούλου Ηρώ Τουμπουλίδου Αγγελική Τσιαβού Ραφαηλία ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ

5 Το εργαλείο επικοινωνίας μας: DROPBOX

6 ΤΟ DROPBOX ΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑΣ
6

7 ΤΟ DROPBOX ΜΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ, π.χ. της 4ης
6

8 Χατζηθεοδώρου Ευσταθία
ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ Ομάδα 1η Αργυρίου Βιργινία Βελέντζας Γεώργιος Μπέκας Αντώνιος Τσάμη Ιωάννα Γώτας Γεώργιος Χατζηθεοδώρου Ευσταθία

9 Τα τείχη της Βέροιας. Τα τείχη της Βέροιας, όπως σώζονται σήμερα, περιβάλλουν την πόλη από τη νοτιοδυτική, τη νότια, την ανατολική και τη βόρεια πλευρά της. Ακολουθούν τη διαδρομή που διαμορφώθηκε κατά την περίοδο της ύστερης αρχαιότητας, όταν η πόλη για να απωθήσει επιδρομές γερμανικών φυλών στα τέλη του 3ου αιών μ.Χ., προχώρησε σε μεγάλης κλίμακας ανοικοδομήσεις και ενισχύσεις των τειχών. Αυτές συμπεριέλαβαν στο εσωτερικό τους ή κατήργησαν προϋπάρχοντα ελληνιστικά υπολείμματα οχύρωσης. Η αρχαία πόλη της Βέροιας περιβαλλόταν από ισχυρά τείχη με πύργους και πύλες που αντιστοιχούσαν στις κύριες οδικές αρτηρίες με τις οποίες εξασφαλιζόταν η επικοινωνία με τα άλλα μεγάλα κέντρα του μακεδονικού βασιλείου. Μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση και τη σταδιακή παρακμή της Πέλλας, η Βέροια εξελίσσεται στη δεύτερη μετά τη Θεσσαλονίκη πόλη της Μακεδονίας. Αποτελεί την έδρα του Κοινού των Μακεδόνων και κέντρο αυτοκρατορικής λατρείας. Πρόκειται για μια πολυάνθρωπη πόλη με σημαντική εγκατάσταση ξένου, κυρίως ρωμαϊκού στοιχείου και με μια πλούσια τάξη εμπόρων και γαιοκτημόνων. Πλήθος ταφικών και τιμητικών μαρμάρινων μνημείων, επιβλητικά κτίρια με μωσαϊκά δάπεδα, δημόσιες θέρμες, αλλά και σημαντικό επιγραφικό υλικό, μαρτυρούν τη νέα οικονομική άνθηση της πόλης στα ρωμαϊκά χρόνια.

10 Ιστορία των τειχών Τα τείχη τα προσπερνάμε πολλές φορές στην καθημερινότητά μας. Εύκολα εντοπίζονται μαρτυρώντας τη σπουδαιότητα της πόλης. Ακόμα και πολλοί κάτοικοι της Βέροιας αγνοούν την ιστορία και τη προέλευση των τειχών αυτών. Κατά τον 3ο αιώνα μ. Χ. η απειλή επιδρομών από το βορρά, ανάγκασε τους κατοίκους να επιδιορθώσουν τις μεγάλες φθορές που είχαν συμβεί σε προϋπάρχον τείχος και να το δυναμώσουν με νέους πύργους. Αυτό έγινε με μεγάλη βιασύνη, αφού χρησιμοποιήθηκε οποιοδήποτε υλικό υπήρχε στον περιβάλλοντα χώρο, όπως μεγάλο πλήθος από επιτύμβιες στύλες, μνημεία, βωμούς, ηρώα και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη, όπως και σήμερα φαίνεται στο τμήμα του τείχους που βρίσκεται απέναντι από τα σημερινά νεκροταφεία,, κατά την έξοδο προς τη Θεσσαλονίκη (παλιός δρόμος). Στο πέρασμα των αιώνων πραγματοποιήθηκαν αλλεπάλληλες ανοικοδομήσεις και επισκευές (ανοικοδόμηση των τειχών από τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β' το 1016, επισκευή των τειχών από τον ηγεμόνα της Ηπείρου Θεόδωρο Κομνηνό Δούκα μετά την απελευθέρωση της Βέροιας, στα τέλη του 1214 ή τις αρχές του 1215). Ένας δυνατός σεισμός, το 896, συντάραξε την πόλη. Η Βέροια έγινε τόπος εκμετάλλευσης και ύστερα από επιδρομές και επιθέσεις των γειτονικών λαών έφτασε σε παρακμή, με συνέπεια και τη φθορά των τειχών της.

11 ΟΙ ΠΥΛΕΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ
Τρεις κύριες πύλες υπήρχαν στα τείχη, οι οποίες ανοίγονταν προς τους σημαντικότερους δρόμους που οδηγούσαν στη Βέροια: Από τη Βόρεια, γνωστή ως Βασιλική Πύλη (βόρεια του οικοδομικού τετραγώνου 173) ξεκινούσαν δύο μεγάλοι δρόμοι: Η οδός προς ΒΔ, προς την Έδεσσα, την Άνω Μακεδονία, την Ιλλυρία και εκείνη που οδηγεί προς ΒΑ, στην Πέλλα και την Θεσσαλονίκη. Το 1935 στον βόρειο τομέα του τείχους κατά τη διάρκεια λαθρανασκαφής ανακαλύφθηκε τμήμα τείχους κατασκευασμένο από υλικά σε δεύτερη χρήση, ανάμεσα στα οποία βρέθηκαν 9 επιτύμβιοι βωμοί, τμήματα επιστυλίου και κιόνων. Μία πρώτη συστηματική ανασκαφή διεξήχθη το 1940 στην ίδια ζώνη υπό την διεύθυνση του Ν.Κοτζιά, ο οποίος ανακάλυψε πραγματικό θησαυρό επιγραφών που είχαν χρησιμοποιηθεί ως οικοδομικό υλικό για την κατασκευή του τείχους (χαρακτηριστική είναι μια κολοσσιαία κεφαλή Μέδουσας ).

12 ΟΙ ΠΥΛΕΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ
Η Νοτιοδυτική πύλη ανοίγεται στον δρόμο που οδηγεί στην Ελήμια και την Ήπειρο. Βρίσκεται στην σημερινή θέση των Δικαστηρίων που ονομάζεται και πλατεία Ωρολογίου. Επιγραφή που ανακαλύφθηκε πρόσφατα μας αποκαλύπτει ότι κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Ευιαστική, από τα Εύια, την πρώτη πόλη δυτικά της Βέροιας, στην οποία οδηγούσε ο δρόμος που άρχιζε από αυτήν. Για τον Delacoulonche, η δυτική πλευρά είναι η πιο παράξενη και σημαντική συνάμα. Δύο πύργοι προσελκύουν την προσοχή: ανήκουν και οι δύο στους βυζαντινούς χρόνους. Ο πρώτος που σήμερα βρίσκεται μέσα στο τουρκικό κάστρο επισκευάσθηκε πρόσφατα. Του δευτέρου που είναι από καιρό ερειπωμένος, οι διαστάσεις είναι σημαντικές. Διακρίνονται κάθε είδους θραύσματα, μαρμάρινες στήλες, σπόνδυλοι κιόνων τμήματα επιστυλίων δωρικών και ιωνικών. Ο πύργος αυτός συνδεόταν με το τείχος και διατηρείται ακόμη μέχρι ύψους τουλάχιστον 15 μέτρων. Οι μεγάλες διαστάσεις αυτών των πύργων μας οδηγούν στην υπόθεση ότι μπορεί να πρόκειται για τα ρωμαϊκά θεμέλια της αρχαίας ακροπόλεως, ακόμη ορατά επί Κατακουζηνού . Η Nοτιοανατολική (ίσως η αργότερα γνωστή ως Οψικιανή) πύλη ανοίγεται στον δρόμο της Πιερίας. Πρέπει να βρισκόταν κοντά στο οικοδομικό τετράγωνο 34, εκεί όπου και σήμερα είναι η αφετηρία της οδού προς την Πιερία. Ένα τμήμα του ανατολικού αυτού τείχους, που πρόσφατα αποκαλύφθηκε, έχει θεμελίωση που μοιάζει να ανάγεται στην παλιότερη φάση των τειχών.

13 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ Ομάδα 2η Παντελίδης Τάσος Τσιούπρου Γεωργία Τορλακίδης Γιάννης Φασίδης Γιώργος Χατζηκώστας Βασίλης Χατζηλιάδου Φωτεινή

14 Οι βυζαντινές «κατοικίες» του Θεού
Σημαντικότερες είναι: η Παλιά Μητρόπολη, η Εκκλησία του Χριστού, η Εκκλησία του Θεολόγου και των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίτης.

15 Η Παλιά Μητρόπολη Η αρχαιότερη σωζόμενη βυζαντινή εκκλησία της
Βέροιας, κτίστηκε στα τέλη του 11ου αιώνα επί επισκόπου Νικήτα. Αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές μεσοβυζαντινές βασιλικές των Βαλκανίων με μοναδικές τοιχογραφίες στο εσωτερικό της. Είναι τρίκλιτη, ξυλόστεγη, με υποτυπώδες εγκάρσιο κλίτος. Με την κατάληψη της πόλης από τους Οθωμανούς, ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί (Hunkar-camii: του νικητή σουλτάνου) και προστέθηκε μιναρές, ο οποίος σώζεται σχεδόν ακέραιος στη βόρεια πλευρά του ναού. Η παλαιότερη τοιχογραφία που διασώζεται είναι ο Χριστός Χαλκίτης και χρονολογείται γύρω στο Οι υπόλοιπες τοιχογραφίες ανήκουν σε διάφορες εποχές από τα τέλη του 12ου έως τις αρχές του 14ου αιώνα, ένα στοιχείο ιδιαίτερα ενδιαφέρον, καθώς προβάλλει, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Θανάσης Παπαζώτος, «την προσωπική ικανότητα και γνώση» πολλών ζωγράφων που έβαλαν την σφραγίδα τους στο μνημείο.

16 Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΟΡΓΟΕΠΗΚΟΟΥ ΒΕΡΟΙΑΣ
Ο ναός της Παναγίας Γοργοϋπηκόου βρίσκεται στη συνοικία της Κυριώτισσας, ανατολικά του ναού του Αγίου Σάββα και πιθανότατα κτίστηκε πριν τον 15ο αιώνα. Ο πρώτος ναός ανήκε στον αρχιτεκτονικό τύπο της μονόκλιτης βασιλικής και η τοιχοποιΐα του μας παραπέμπει σε υστεροβυζαντινό κτίσμα. Η Αγία Τράπεζα του ναού είναι μία μαρμάρινη πλάκα η οποία στηρίζεται σε τμήμα παλαιού κίονα. Από το σωζόμενο μέχρι σήμερα τμήμα του ναού διαπιστώνουμε ότι δεν υπήρχαν παράθυρα, εκτός από ένα, στον ανατολικό τοίχο του. Αυτό συνηθιζόταν στους χρόνους της Τουρκοκρατίας και είναι ένα παράδειγμα το όποιο ακολουθούν και άλλοι ναοί. Οι τοίχοι αποτελούνται από πωρόλιθους διαφόρων διαστάσεων, θραύσματα πλίνθων και κεράμων, που τοποθετούνται άτακτα στους αρμούς, με συνδετικό κονίαμα τη λάσπη. Στο ανώτατο τμήμα του νότιου τοίχου του αρχικού ναού παρατηρείται εκτεταμένη επισκευή του τοίχου με ωμούς πλίνθους σε ύψος 1.00 μ. Αργότερα, πιθανότατα στις αρχές του 19ου αιώνα κατασκευάζεται ο σημερινός μεγαλύτερος ναός. Στη μορφή που διασώζεται σήμερα βλέπουμε ότι είναι τρίκλιτη, με στέγη ξύλινη, μεγάλων διαστάσεων. Στο ναό αυτό εντάχτηκαν τμήματα του παλαιότερου ναού και έτσι ο παλαιός ναός αποτελεί σήμερα το χώρο του διακονικού και τμήμα του νοτίου κλίτους του ναού. Ο χωρισμός ανάμεσα στα τρία κλίτη γίνεται με κιονοστοιχία από ξύλινες κολόνες. Όσον αφορά την είσοδο του, βρίσκεται στη δυτική πλευρά του ναού, ενώ παλαιότερα διατηρούνταν και στον Βόρειο τοίχο

17 ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΔΑΠΕΔΑ
Ομάδα 3η Τεμιρτζόγλου Χρήστος, Φιλιππίδου Μαρία Φιλίππου Δάφνη Φουρκιώτης Χρίστος

18 Βέροια... Περπατώντας ο επισκέπτης στα σοκάκια της Βέροιας διακρίνει από κάθε γωνιά μνημεία του παρελθόντος της πόλης, σημάδια ακμής μιας διαφορετικής εποχής. Η παρουσία της Βέροιας κατά τους ελληνιστικούς χρόνους ήταν έντονη και η ακμή της συνεχίστηκε και στην παλαιοχριστιανική περίοδο. Στη βυζαντινή περίοδο χτίστηκε ο Μητροπολιτικός ναός, που αποτελεί το σήμα κατατεθέν της ιστορίας της τέχνης στην πόλη, με τοιχογραφίες του 12ου και 13ου αιώνα. Βέβαια, στους βυζαντινούς χρόνους ανήκει και πλήθος άλλων ναών, οι οποίοι κοσμούνται με τοιχογραφίες υψηλής αισθητικής τέχνης και πνευματικότητας. Οι περισσότεροι είναι μικρών διαστάσεων, δρομικές ξυλόστεγες βασιλικές, διάσπαρτες σε όλο σχεδόν τον πολεοδομικό ιστό της παλιάς πόλης

19 Η βυζαντινή παράδοση συνεχίσθηκε και κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας από την οποία σώζονται πολλοί μεταβυζαντινοί ναοί και φορητές εικόνες. Κατά την απελευθέρωση της πόλης από την Οθωμανική κυριαρχία στις 16 Οκτωβρίου του 1912, οι εκκλησίες που καταγράφτηκαν ήταν 72. Δικαίως, επομένως, η Βέροια αναφέρεται συχνά ως «Μικρά Ιερουσαλήμ». Σήμερα, σώζονται 48 ναοί, οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα μνημεία, υψηλής ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας. Από τα στενά δρομάκια και τις κεντρικές οδούς ξεπροβάλλουν, παμπάλαιες μικρές βυζαντινές μορφές, απέριττες στην όψη, αλλά αξιοθαύμαστες στο εσωτερικό τους και μας καλούν για να μας διηγηθούν την πολύχρονη ιστορία τους, που, παρά τη φθορά του χρόνου διατηρούν ακόμα ζωντανή. Έτσι λοιπόν εμέις “ανταποκριθήκαμε” σ'αυτό το κάλεσμα των εικόνων κι αποφασίσαμε ομόφωνα να αναλάβουμε ως θέμα τη “Διακόσμηση των εκκλησιών της πόλης μας”. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας πάνω στο θέμα, επισκεφθήκαμε αρκετές εκκλησίες, μιλήσαμε με ειδικούς και διαβάσαμε πολλά όσον αφορά αρχικά την ιστορία της πόλης μας κι έπειτα την ιστορία της βυζαντινής τέχνης κι αρχιτεκτονικής των ναών

20 Μονή του Σωτήρος Χριστού του Καλοθέτου
Ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της Βέροιας, το μοναδικό με ενυπόγραφες τοιχογραφίες από τον περίφημο Θεσσαλονικέα ζωγράφο Γεώργιο Καλλιέργη. Κτίσθηκε στις αρχές του 14ου αιώνα από τον Ξένο Ψαλιδά και τη σύζυγό του Ευφροσύνη και κοσμήθηκε το από τον Καλλιέργη, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή, πάνω από την κεντρική είσοδό του. Είναι μονόχωρος, μικρών διαστάσεων ναός, με κεραμοπλαστικό διάκοσμο στην κόγχη του ιερού. Τοιχογραφίες του 1326 και 1355 με παραστάσεις κεκοιμημένων αρχόντων σώζονται στη δυτική και νότια όψη του, ενώ οι τοιχογραφίες στη βόρεια όψη του χρονολογούνται στο Οι τελευταίες παραστάσεις συνοδεύονται από σχετικές αφιερωτικές επιγραφές που μνημονεύουν ονόματα κατοίκων της πόλης.

21 Άγιοι Κήρυκος και Ιουλίττα
Η αρχική εκκλησία ήταν σταυροειδής εγγεγραμμένη με τρούλο. Από το 16ο αιώνα, οπότε κατέρρευσε ο τρούλος, έχει τη μορφή μονόχωρου πυρήνα που περιβάλλεται από στοά. Με εντυπωσιακό κεραμοπλαστικό διάκοσμο στην κόγχη του ιερού, ο ναός κτίστηκε γύρω στα μέσα του 14ου αι. Ο αρχικός ναός ήταν σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, ο οποίος κατέρρευσε τον 16ο αι. Ο μοναδικός ναός στη Βέροια που διατηρεί το μαρμάρινο τέμπλο του και σε μεγάλο ποσοστό τον άμεσο περιβάλλοντα χώρο του, περίκλειστο δηλαδή οικοδομικό τετράγωνο, στο εσωτερικό του οποίου βρίσκεται ο ναός. Διασώζονται τοιχογραφίες του 14ου, 15ου, 16ου και 17ου αι. Από τον τοιχογραφικό διάκοσμο της διατηρούνται υπολείμματα των μέσων του 14ου αιώνα στο χώρο της πρόθεσης, του τέλους του 15ου αιώνα στις εξωτερικές επιφάνειες του δυτικού και του νότιου τοίχου του αρχικού ναού και του 1589 στο μονόχωρο κεντρικό πυρήνα.

22 Παλιά Μητρόπολη Τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με υποτυπώδες εγκάρσιο κλίτος. Αποτελεί έναν από τους μεγάλους επισκοπικούς ναούς που χτίστηκαν στη Μακεδονία κατά τον 11ο αιώνα. Στη σημερινή μορφή δεν σώζεται το νότιο κλίτος. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο σωζόμενος τοιχογραφικός διάκοσμος, ο οποίος στο μεγαλύτερο μέρος του χρονολογείται στο 13ο αιώνα (1215/6-1224/5 και ). Οι τοιχογραφίες που κοσμούν τον ανατολικό τομέα του βόρειου κλίτους του ναού χρονολογούνται γύρω στο Κατά την οθωμανική περίοδο μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος με την επωνυμία Χουνκιάρ Τζαμί. Από τη φάση αυτή του κτίσματος σήμερα είναι ορατός ο μιναρές και μέρος των εσωτερικών και εξωτερικών επιχρισμάτων του ναού.

23 Ο ναός της Αγίας Παρασκευής
Η περιοχή εκείνη του παρακισκίου, όπου σήμερα υπάρχει ο ναός της Αγίας Παρασκευής, δεν ήταν τότε τίποτε παραπάνω από μια άγρια χαράδρα γεμάτη βράχους και χόρτα. Η χαράδρα αυτή ήταν γνωστή από πολύ παλιά για το δροσερό νερό μιας πηγής που τη διέτρεχε, το Αγίασμα. Σύμφωνα με την ιστορία, κάποιο βράδυ, μία γυναίκα που κατοικούσε εκεί κοντά, είδε στο όνειρό της την Αγία Παρασκευή, να της γνέφει και να της λέει πως πνίγεται. Τότε , και ύστερα από ανασκαφή που έγινε κοντά στην πηγή, βρέθηκε μία εικόνα της Αγίας Παρασκευής που φέρει τη χρονολογία 1889.

24 Ο ναός της Αγίας Παρασκευής
Έτσι το 1958 δόθηκε η ευκαιρία να κατασκευαστεί στη θέση της πηγής ένα Προσκυνητάρι, όπου ήταν και το πρώτο στάδιο του χτισίματος του ναού, μέχρι να φτάσει στο τωρινό στάδιο. Μετά από κάποιο καιρό, άρχισε η τότε περιοχή που πριν ήταν γεμάτη αγριόχορτα, να κατοικείται, έτσι με τη συμβολή των κατοίκων της περιοχής χτίστηκαν ένα Ναΐδριο δίπλα από το Προσκυνητάρι και μετά κατασκευάστηκε το ιερό μέρος του σημερινού Ναού, σε ρυθμό Βασιλικής, ώστε να λειτουργεί ως ναός. Προσφάτως κατασκευάστηκε και ο πρόναος (τέταρτο στάδιο και τελευταίο μέχρι στιγμής).

25 Ο ναός της Αγίας Παρασκευής Τελικά το 1980, ύστερα από την έντονη επιθυμία των κατοίκων της συνοικίας, με τη συγκατάθεση του Δήμου, ο ναός της Αγίας Παρασκευής έγινε ενοριακός.

26 Αρχιτεκτονικη Βυζαντινων Εκκλησιών
Ομάδα 4η Παναγιωτίδου Βασιλική Τολιοπούλου Αλεξάνδρα-Ηρώ Τουμπουλίδου Αγγελική Τσιαβού Ραφαηλία-Περσεφόνη Αθανασιάδης Παναγιώτης Θωμαδάκης Αλέξιος

27 Πολιτιστική κληρονομιά
Οι βυζαντινές εκκλησίες της Βέροιας ανήκουν στα ακίνητα πολιτιστικά αγαθά και συγκροτούν την πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. Αυτή περιέχει τα στοιχεία που απαρτίζουν την ιστορική μνήμη του λαού ή της κοινωνίας των ανθρώπων που την κατοικούν, δηλαδή οτιδήποτε δημιουργήθηκε στο παρελθόν και αποτελεί την πολιτιστική ταυτότητα του τόπου.

28 Με τον όρο Βυζαντινή τέχνη αναφερόμαστε γενικά στην καλλιτεχνική παραγωγή και έκφραση που αναπτύχθηκε την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μεταξύ του 4ου αιώνα και της άλωσης της Κωνσταντινούπολης το 1453. Περίοδοι Παλαιοχριστιανική τέχνη και πρωτοβυζαντινή περίοδος (4ος-7ος αιώνας) Εικονομαχία και μεσοβυζαντινή τέχνη (8ος-12ος αιώνας) Περίοδος των Παλαιολόγων και ύστερη βυζαντινή τέχνη (13ος-15ος αιώνας)

29 Ρυθμοι Ο ρυθμός Ροτόντας: 3ος αι. Ο ρυθμός της Βασιλικής: 4ος-5ος αι.
Ο ρυθμός Βασιλικής με τρούλο: 6ος-7ος αι. Ο Βυζαντινός ρυθμός: 10ος -12ος αι.

30 Άγιος Σάββας της ενορίας της Κυριώτισσας

31 Άγιος Σάββας της ενορίας της Κυριώτισσας

32 Χαρακτηριστικά Τρίκλιτη Βασιλική Η στέγη της είναι δίρριχτη Έχει γυναικωνίτη Τόξα και κίονες Τοιχογραφίες Νάρθηκα, Άμβωνα και Διακονικό Είναι χτισμένη από πλίνθο, τούβλο και ξύλο Η κόγχη του ιερού, εξωτερικά, φέρει πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο

33 Ιστορικά στοιχεία Από την παλαιότερη τρίκλιτη βασιλική του 14ου αιώνα διατηρούνται ο ανατολικός τοίχος και οι διαχωριστικοί τοίχοι της πρόθεσης και του διακονικού. Το υπόλοιπο τμήμα του ναού χρονολογείται στις αρχές του 19ου αιώνα.

34 Κεραμοπλαστικός διάκοσμος της κόγχης του ιερού λεπτομέρειες την τοιχοδομία

35 Κεραμοπλαστικός διάκοσμος της κόγχης του ιερού, φιαλοστόμια

36 Λεπτομέρειες από το διάκοσμο της κόγχης του ιερού

37 Τρίλοβο παράθυρο της κόγχης του ιερού

38 Άγιος Νικόλαος γνωστός και ως Άγιος Σπυρίδων

39

40 Χαρακτηριστικά Τρίκλιτη Βασιλική Η στέγη της είναι δίρριχτη και ξύλινη
Δεν έχει γυναικωνίτη Έχει κίονες και τοιχογραφίες Νάρθηκα Είναι χτισμένη από πέτρα , ξύλο και μάρμαρο

41 Ιστορικά στοιχεία - Ιδιομορφίες
Αξιοσημείωτο είναι ότι το υλικό κατασκευής του ναού προέρχεται από αρχαιότερα μνημεία της Βέροιας. Οι εντυπωσιακές τοιχογραφίες του ναού, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, χρονολογούνται στο έτος 1617. Ιδιαίτερη εντύπωση μας κάνει η φιλοξενία του Αβραάμ, που είναι μία φοβερή τοιχογραφία του ναού ζωγραφισμένη με έντονα χρώματα

42 Παναγία Περίβλεπτος

43 Χαρακτηριστικά Τρίκλιτη Βασιλική Έχει γυναικωνίτη Τοιχογραφίες Νάρθηκα
Είναι χτισμένη από πέτρα

44 Ιστορικά στοιχεία - Ιδιομορφίες
Η Τρίκλιτη βασιλική του 14ου αιώνα έχει ανοιχτή στοά στη νότια πλευρά, που χρονολογείται στα τέλη του 18ου ή τις αρχές του 19ου αιώνα. Επίσης διατηρούνται τοιχογραφίες του 16ου, 17ου και 18ου αιώνα.

45 Μεγάλοι Άγιοι Ανάργυροι

46 Χαρακτηριστικά Πεντάκλιτη Βασιλική Η στέγη της είναι δίρριχτη
Δεν έχει γυναικωνίτη Έχει κίονες και τοιχογραφίες Είναι χτισμένη από πέτρα

47 Ιστορικά στοιχεία - Ιδιομορφίες
Ο Πεντάκλιτος ναός χτίστηκε κατά τις αρχές του 19ου αιώνα. Διαδέχθηκε πρωιμότερο ναό από τον οποίο σώζεται μόνον ο ανατολικός τοίχος. Οι ελάχιστες ορατές, σήμερα, τοιχογραφίες του προχωρημένου 16ου αιώνα κοσμούν το σωζόμενο αρχικό τμήμα του ναού.

48 Ευχαριστούμε : Τη φιλόλογο καθηγήτρια του Σχολείου μας, κ. ΧΑΡΑ ΛΑΜΠΡΗ
Τη φιλόλογο καθηγήτρια του Σχολείου μας, κ. ΧΑΡΑ ΛΑΜΠΡΗ Τον τέως προϊστάμενο Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, κ. ΠΕΤΚΟ ΑΝΤΩΝΙΟ για τον χρόνο που μας διέθεσαν και τις πολύτιμες γνώσεις που μας προσέφεραν.

49