Παρουσίαση με θέμα: ""— Μεταγράφημα παρουσίασης:

399 9. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΘΑ ΖΩΟΤΡΟΦΩΝ
Θρεπτική αξία (ΘΑ) Σιτηρέσιο: Ανάγκες και Ζωοτροφές Ισοζύγιο μεταξύ χορηγούμενων ΘΣ (ζωοτροφών) και αναγκών (σε Ενέργεια, Ν-ούχες ουσίες, βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία) Προτεραιότητα δίνεται στην Ενέργεια Υπήρξε προβληματισμός για την έκφραση της ΘΑ Περιεκτικότητα σε ΘΣ Συνολική συμβολή της τροφής στη θρέψη Επειδή: α. Ο μεταβολισμός της ύλης είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το μεταβολισμό της ενέργειας β. Οι ανάγκες θρέψης ενός οργανισμού είναι πρωταρχικά ανάγκες σε ενέργεια

400 Η ΘΑ των ζωοτροφών εκφράζεται με το ενεργειακό τους περιεχόμενο, με την προϋπόθεση ότι καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες του ζωικού οργανισμού στα διάφορα ΘΣ. Η ενέργεια αποτελεί προϋπόθεση διεξαγωγής του μεταβολισμού. Οι φορείς ενέργειας (υδατάνθρακες, λίπη, πρωτεΐνες) αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό σε μια ζωοτροφή. Όταν δεν καλύπτονται οι ενεργειακές ανάγκες ενός οργανισμού, οι ανάγκες στα άλλα ΘΣ τροποποιούνται και η παραγωγικότητα μειώνεται.

401 Περίσσεια ενέργειας και επαρκής ποσότητα πρωτεϊνών και εφόσον δεν έχει εξαντληθεί η παραγωγική ικανότητα του οργανισμού αύξηση της παραγωγής μόνο αύξηση ΣΒ (λίπους) εφόσον δεν πληρούνται οι δύο παραπάνω προϋποθέσεις. Η οριακή πενία ή η περίσσεια κάποιου άλλου ΘΣ δεν επηρεάζει την παραγωγικότητα. Η περίσσεια ενέργειας αυξάνει τις αντίστοιχες ανάγκες σε ανόργανα στοιχεία και βιταμίνες που εμπλέκονται στη λιποσύνθεση.

402 Πρέπει λοιπόν να υπάρχει ισόρροπη σχέση μεταξύ ενέργειας και λοιπών ΘΣ.
ΘΑ (nutritive value) είναι η ΠΕ, ΜΕ ή ΚΕ την οποία αποδίδει στον οργανισμό η μονάδα βάρους μιας ζωοτροφής όταν χορηγείται με ένα πλήρες από κάθε άποψη και στα μονογαστρικά, υψηλής πεπτικότητας σιτηρέσιο.

403 Ενεργειακά Συστήματα Ενεργειακό σύστημα = σύνολο κανόνων που συσχετίζουν την προσληφθείσα ενέργεια από έναν ζωικό οργανισμό με τις αποδόσεις ή την παραγωγικότητά του. Αποβλέπει στην ανεύρεση ασφαλών σχέσεων μεταξύ σύστασης των ζωοτροφών και παραγωγής (αναγκών) των ζώών, ούτως ώστε με τη βοήθεια κατάλληλης συνάρτησης να είναι δυνατή από τα χαρακτηριστικά της τροφής η πρόβλεψη της ποσότητας και της σύστασης της παραγωγής, από δε τα χαρακτηριστικά της παραγωγής ο υπολογισμός των αναγκών των ζώων σε ενέργεια και ΘΣ.

404 Άρα οι ανάγκες του ζωικού οργανισμού και η ΘΑ των τροφών είναι αλληλένδετα μεγέθη και εκφράζονται με την ίδια μονάδα Γι’ αυτό οι χρησιμοποιούμενες μέθοδοι προσδιορισμού τους χαρακτηρίζονται ως συστήματα. Π.χ. Αύξηση ΣΒ μοσχαριού 1kg /ημέρα με εναπόθεση 16 MJ ενέργειας ενεργειακές ανάγκες ανάπτυξης= 16 MJ /kg αύξησης ΣΒ. Αν το ενεργειακό περιεχόμενο της τροφής είναι 4 MJ /kg τότε η απαιτούμενη ποσότητα είναι 4 kg. Αν η ενέργεια εκφράζεται σε ΚΕ τότε το σύστημα χαρακτηρίζεται ως σύστημα ΚΕ.

405 Η ΘΑ παραλλάσσει ανάλογα με το είδος και την ηλικία του ζώου, τη φυσιολογική του κατάσταση, το είδος της παραγωγής κλπ. (διαφορετικό k). Ανάγκες σε ΚΕ, τροφές σε ΜΕ : δεν μπορούν να εξισωθούν, χρειάζεται ειδική σχέση (interface). Αν προχωρήσουμε σε περισσότερες λεπτομέρειες (π.χ. εναπόθεση λίπους, πρωτεΐνης κ.ά. βιοχημικές διαδικασίες) τότε το σύστημα καλείται «μοντέλο». Με το μοντέλο δεν προσδιορίζεται μόνο η ΘA αλλά η RE, ο ρυθμός ανάπτυξης των ζώων, η κατανομή της RE στους διάφορους ιστούς και όργανα.

406 Η ΘΑ των ζωοτροφών δεν γίνεται σε επίπεδο παραγωγού εκμετάλλευσης
Η ΘΑ των ζωοτροφών δεν γίνεται σε επίπεδο παραγωγού εκμετάλλευσης. Γι’ αυτό γίνεται μια χημική ανάλυση μιας τροφής από την οποία προσδιορίζεται η ΘΑ (σύστημα). Η ΘΑ (συστήματα) για τις ζωοτροφές των μηρυκαστικών υπολογίζεται πολυπλοκότερα σε σχέση με τα παμφάγα λόγω της χρησιμοποίησης και ΧΖ, οι οποίες παρουσιάζουν μεγάλη παραλλακτικότητα στη σύνθεσή τους.

407 Τα συστήματα πρέπει να θεμελιώνονται σε επιστημονικά δεδομένα, να εφαρμόζονται με ευχέρεια στην πράξη και να προσαρμόζονται ευχερώς στα νέα δεδομένα. Απαιτούνται προσδιορισμοί των απωλειών με την κόπρο, τα ούρα, τα αέρια κλπ. Μέχρι τη βαθμίδα της ΜΕ δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των συστημάτων όσον αφορά τις απώλειες (ΕΚ, ΕΚΑ, ΕΟ). Η ΜΕ υπολογίζεται σχετικά εύκολα από τα πεπτά ΘΣ με προσδιορισμό της πεπτικότητας στο αντίστοιχο είδος ζώου. Εξαίρεση αποτελούν τα βοοειδή (προσδιορισμός σε πρόβατα).

408 Συστήματα ΘΑ για Μηρυκαστικά
Ξεκίνησαν το πρώτο ήμισυ του 19ου αιώνα. Το 1900 ο H. P. Armsby (USA) o Kellner (Γερμανία) Χρησιμοποίησαν την ΚΕ των τροφών ΚE σε calories (θερμίδες) ΚΕ σε ισοδύναμο αμύλου (starch equivalent) π.χ. ΚE 1 kg κριθής = 1,91 Mcal ΚΕ 1 kg αμύλου = 2,36 Μcal άρα ισοδύναμο αμύλου 1 kg κριθής 1,91: 2,36 = 0,81 kg

409 Τα δύο συστήματα είχαν διαφορές ως προς τις διάφορες φυσιολογικές καταστάσεις (συντήρηση, γαλακτοπαραγωγή, ανάπτυξη κλπ.). Το ισοδύναμο του αμύλου χρησιμοποιήθηκε μέχρι το ’70 στην Ευρώπη και το σύστημα του Armsby στις ΗΠΑ που μετακινήθηκε στο σύστημα των ΟΠΘΣ (ολικά πεπτά ΘΣ) που μετατρέπονται εύκολα σε ΜΕ

410 Το σύστημα της ΜΕ Χρησιμοποιείται στη Μ. Βρετανία για μηρυκαστικά από το 1965 με τροποποιήσεις το 1990 και 1993. Κατηγορίες ζώων: βοοειδή και πρόβατα- αναπτυσσόμενα, κυοφορούντα και γαλακτοπαραγωγά Ενεργειακό περιεχόμενο της τροφής σε ΜΕ υπολογισμός μεταβολικότητας Μ = ΜΕ: ΣΕ Η Μ μετατρέπεται σε ΜΕ (MJ /kg ΞΟ) με πολλαπλασιασμό της x18,4 (μέση τιμή ΣΕ / kg ΞΟ).

411 Συντελεστές Κ αποτελεσματικής χρησιμοποίησης της ΜΕ από τα μηρυκαστικά ζώα για συντήρηση, ανάπτυξη και γαλακτοπαραγωγή Μεταβολικότητα , qm 0,4 0,5 0,6 0,7 ΜΕ, MJ/Kg ΞΟ 7,4 9,2 11,0 12,9 Συντήρηση , Қm 0,643 0,678 0,714 0,750 Ανάπτυξη και πάχυνση, Қg 0,318 0,396 0,474 0,552 Γαλακτοπαραγωγή, Қl 0,560 0,595 0,630 0,665 Εξισώσεις: Қm. = 0,35qm + 0,503 Қg = 0,78qm + 0,006 Қl = 0,35qm + 0,420

412 Με το σύστημα αυτό, είτε γίνεται πρόβλεψη της παραγωγικότητας των ζώων από ένα δεδομένο σιτηρέσιο ή καταρτίζεται ένα σιτηρέσιο για ένα συγκεκριμένο επίπεδο παραγωγής. Αν και κάθε σύστημα έχει δικούς του συντελεστές, η φιλοσοφία των συστημάτων είναι σχεδόν ίδια.

413

414

415

416

417 Η ΚΕ που απαιτείται για τη γαλακτοπαραγωγή εξαρτάται από τη λιποπεριεκτικότητα (λ) του γάλακτος π.χ. αν λ= 4% ΚΕ= 3,13 MJ/kg γάλακτος

418 Η τροποποίηση της σωματικής κατάστασης των αγελάδων κατά τη γαλακτοπαραγωγή (εναπόθεση ή καταβολισμός λίπους) περιπλέκει τα πράγματα. Η Μ επηρεάζεται από το ΕΔ (ΕΔ Μ ) ΕΔ= η καταναλισκόμενη ποσότητα τροφής, το ενεργειακό επίπεδο της οποίας (ΜΕ) καλύπτει τις ανάγκες συντήρησης π.χ. αν προσλαμβάνονται με την τροφή 60 MJ ΜΕ και οι ανάγκες συντήρησης είναι 33 MJ ΜΕ τότε το ΕΔ = 60: 33 = 1,82. Το ΕΔ υπολογίζεται στη ΜΕ, ενώ το επίπεδο παραγωγής στην ΚΕ.

419 Αναπτυσσόμενα βοοειδή: ΕΔ = 2,0 – 2,5
Γαλακτοπαραγωγές αγελάδες: 3 – 4 για κάθε αύξηση του ΕΔ (>1) κατά μια μονάδα οι ανάγκες αυξάνονται κατά 1,8 % αν ΕΔ= 3 τότε οι ανάγκες θα αυξηθούν κατά (3-1) x1,8= 3,6% για να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες λειτουργικές ανάγκες του οργανισμού και οι επιδράσεις της αυξημένης κατανάλωσης τροφής στη ΜΕ του σιτηρεσίου. Ο Κg έχει κανονική τιμή για ΕΔ= 2 αν ΕΔ>2 ο Κg μειώνεται αν ΕΔ<2 ο Κg αυξάνεται Επίσης, ανάλογα με τις ζωοτροφές (ΣΖ ή ΧΖ) τροποποιείται ο Κg .

420 Στο σύστημα της Αυστραλίας λαμβάνεται υπόψη η ποιότητα των ΧΖ (βοσκή) και όχι το ΕΔ.
Οι ανάγκες όμως συντήρησης προσαυξάνονται κατά 10% όταν το ΕΔ = 2. Το k μαλλιού = 0,18 Το Ολλανδικό σύστημα χρησιμοποιεί ως παραγωγικό επίπεδο το 1,5 με kmp = kl για τις αναπτυσσόμενες μοσχίδες. Οι Σκανδιναβικές χώρες χρησιμοποιούν την ΚΕ που βασίζονται στις μονάδες αμύλου του Kellner ή τις μονάδες πάχυνσης.

421 Οι Αμερικάνοι από το σύστημα των ΟΠΘΣ πέρασαν στο σύστημα της ΚΕ για τις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής και τα παχυνόμενα βοοειδή. ΜΕ = 0,82 ΠΕ ΠΕ = 4,409 Mcal /kg ΟΠΘΣ ΠΕ = 18,45 MJ /kg OΠΘΣ Για τα παχυνόμενα βοοειδή υπάρχουν δύο τιμές για κάθε ζωτροφή. Συντήρησης ΚΕm = 1,37 ME – 0,138 ME2+0,0105 ME3-1,12 Ανάπτυξης ΚΕg = 1,42 ME – 0,174 ME2+0,0122 ME3-1,65 Όπου ΜΕ = το ενεργειακό περιεχόμενο της ΞΟ σε ΜE σε Mcal /kg Οι τιμές αυτές <ARC – 1980 (Μ. Βρετανία)

422 Τα ενεργειακά συστήματα για τις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής έχουν υποστεί σημαντική βελτίωση σε σχέση με τα υπόλοιπα. Η αποτελεσματικότητα χρησιμοποίησης της ΜΕ παραλλάσσει λιγότερο στις αγελάδες όπως και το ενεργειακό περιεχόμενο του γάλακτος σε σχέση με την αύξηση του ΣΒ των μοσχαριών.

423 Εκτίμηση ΘΑ ζωοτροφών στην Ελλάδα για τα μηρυκαστικά
Κl = 0,60 όταν Μ= 0,57 (Μ= RE: ME) Κl = 0,60 [1+0,004 (M-57] Κm= 0,00287 M + 0,554 (για Μ= 0,57 Km=0,72) Km = Kl σχετικά σταθερός Οι ενεργειακές δαπάνες συντήρησης μπορούν να εκφραστούν σε μονάδες ΚΕl με ακρίβεια ΚΕl = Καθαρή ενέργεια γαλακτοπαραγωγής

424 Συστήματα ενέργειας για Χοίρους και Πτηνά
Λιγότερο πολύπλοκα από εκείνα των μηρυκαστικών διότι δεν πέπτουν τα κυτταρικά τοιχώματα, οπότε χρησιμοποιείται ένα περιορισμένος αριθμός ζωοτροφών με μικρή σχετικά παραλλακτικότητα. Διατροφή κατά βούληση και ως εκ τούτου έκπτυξη παραγωγικού δυναμικού και σχετικά σταθερή ποσότητα ενέργειας (ποσότητα – ενεργειακή πυκνότητα). Γι΄ αυτό τα άλλα ΘΣ προσαρμόζονται στο συγκεκριμένο ενεργειακό περιεχόμενο (π.χ. αμινοξέα, βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία).

425 Χοίροι Αρχικά ΠΕ τελευταία ΜΕ ή ΚΕ με k Kp (πρωτεΐνης) = 0,56 Kf (λίπους) = 0,74 Το γενετικό υλικό επηρεάζει τον k Όταν το σιτηρέσιο έχει πολλές ΙΟ τότε υπολογίζεται μικρότερη ΜΕ ή ΚΕ ΜΕ = 0,96 ΠΕ αν οι ΙΟ είναι πολλές ΜΕ= 0,90 ΠΕ (λόγω CH4) ΠΕ: ΜΕ = επηρεάζεται κυρίως από τις πρωτείνες (ΕΟ) και λιγότερο από τις ΙΟ.

426 Πτηνά ΚΕ με πείραμα συγκριτικής σφαγής = παραγωγική ενέργεια Σήμερα χρησιμοποιείται η ΜΕ (=ΣΕ – Ε περιττωμάτων) Μόνοπλα Το INRA της Γαλλίας εισήγαγε σύστημα που στηρίζεται στην ΚΕ. Λόγω των ΧΖ που χρησιμοποιούνται παράγεται CH4 και q μεγαλύτερη παραλλακτικότητα στις τιμές ΠΕ, ΜΕ, ΚΕ Km = 0,6 (ΧΖ) έως 0,8 (ΣΖ) αμυλώδεις

427 Πρόβλεψη ενεργειακής αξίας ζωοτροφών
Ανάλογα με την πρώτη ύλη και τη διαδικασία παραγωγής μιας ζωοτροφής προκύπτει το ενεργειακό περιεχόμενο. π.χ. ενσίρωμα: από 8-12 MJ ΜE /kg ME (ΜJ /kg ΞΟ ενσιρώματος)= 15,31-0,0152 MADF τροποποιημένο ADF σε g/kg ΞΟ Αν προσδιοριστεί η ΠΟΟ in vitro τότε η ενέργεια των ΧΖ υπολογίζεται για τα μηρυκαστικά με την εξίσωση: ΜΕ (ΜJ /kg ΞΟ)= 0,016 ΠΟΟ (g/kg ΞΟ) NIRS για ΠΕ, ΜΕ η ΘΑ των συμπυκνωμένων υπολογίζεται πολύ ευκολότερα.

428 Πτηνά ΜΕ (ΜJ /kg τροφής) = 0,0155 ΟΑΟ + 0,03431 ΟΛΟ + 0,01169 Α + 0,01301 Σ Χοίροι ΠΕ (MJ/kg ΞΟ) = 17,47 + 0,0079 ΟΑΟ + 0,0158 ΟΛΟ – 0,0331 Τ – 0,0140 NDF Μηρυκαστικά ΜΕ (MJ /kg ΞΟ) = 0,014 Π + 0,025 ΟΛΟ Α= άμυλο Σ= ολικά σάκχαρα σε g/kg ΞΟ Τέφρα= τέφρα Π= πεπτικότητα που προσδιορίζεται στο εργαστήριο με ένζυμα

429 Η εξίσωση των πτηνών λαμβάνει υπόψη, αναλογικά, περισσότερο τις ΟΛΟ και τη συμμετοχή τους στη ΜΕ.
Η εξίσωση για τους χοίρους κάνει διορθώσεις ανάλογα με την περιεκτικότητα σε ΟΑΟ (+), ΟΛΟ (+), Τ (-) και NDF (-). Η εξίσωση για τα μηρυκαστικά στηρίζεται περισσότερο σε βιολογικά στοιχεία παρά σε αναλυτικά με μια διόρθωση για ΟΛΟ.

430 Στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται οι εξισώσεις: Μηρυκαστικά (γαλακτοπαραγωγά) ΚΕl (MJ /kg ΞΟ) = (0,463+0,0024 Μ) ΜΕ με Μ= 100 ΜΕ/ΣΕ όπου ΣΕ (MJ /kg ΞΟ)= 0,0242 Ζ1+0,0366 Ζ2+0,0209 Ζ3+0,017 Ζ4-0,0007 Ζ5 Ζ1, Ζ2, Ζ3, Ζ4, Ζ5 = ΟΑΟ (Νx6,25), ΟΛΟ, ΙΟ, ΕΝΕΟ και σάκχαρα σε g/kg ΞΟ (όταν Ζ5 > 80 g/kg ΞΟ) Παχυνόμενα – αναπτυσσόμενα μηρυκαστικά ΜΕ (MJ/kg ΞΟ)= = 0,0312 X2+ 0,0136 X3 +0,0147 (ΠΟΟ-Χ2-Χ3) +0,0234 Ζ1 Χ2 και Χ3 = πεπτές ΛΟ και πεπτές ΙΟ, Ζ1= ΟΑΟ σε g/kg ΞΟ

431 Χοίροι ΠΕ (MJ /kg ΞΟ) = 0,0242Χ1+0,0394Χ2+0,0184Χ3+0,017Χ4-0,0014 Ζ5 Χ1, Χ2, Χ3, Χ4= ΠΑΟ, ΠΛΟ, ΠΙΟ, ΠΕΝΕΟ σε g/kg ΞΟ και Ζ5 σάκχαρα όταν >8 % ΞΟ Η ΜΕ χρησιμοποιείται όταν χρησιμοποιούνται συστηματικά ΧΖ και διάφορα υποπροϊόντα πλούσια σε ΙΟ (λόγω CH4 και q καθώς και ΠΛΟ)

432 Για μίγματα ζωοτροφών του εμπορίου χρησιμοποιείται η εξίσωση ΜΕ (MJ /kg ΞΟ)=0,0223 Ζ1+0,0341Ζ2+0,017Α+0,0168Σ+0,0074Υ-0,0109Ζ3 Ζ1, Ζ2, Ζ3= ΟΑΟ, ΟΛΟ, ΙΟ Α= άμυλο Σ= σάκχαρα Υ= οργανικό υπόλειμμα Υ= (g/kg ΞΟ) = ΟΟ-(Ζ1+Ζ2+Ζ3+Α+Σ) σε g/kg ΞΟ

433 Πτηνά Για έτοιμα μίγματα ΜΕ (MJ /kg ΞΟ)= = 0,0155Ζ1+ 0,0342Ζ2 + 0,0167Α + 0,013Σ ± 0,315 ΜΕ απλών ζωοτροφών ΔΜΕ (MJ/kg ΞΟ)= 0,018 Δ1+ 0,0388Δ2 + 0,0173Δ4 ΔΜΕ = διορθωμένη ΜΕ σε κατακράτηση Ν= 0 Δ1, Δ2, Δ4 = η διαφορά Τ- (k+0) αντίστοιχα των ΟΑΟ, ΟΛΟ και ΕΝΕΟ σε g/kg