Физика пәнінің мұғалімі: Сабаева Б. Н. Импульстің сақталу заңына есептер шығару Сабақ тақырыбы:

Παρουσίαση με θέμα: "Физика пәнінің мұғалімі: Сабаева Б. Н. Импульстің сақталу заңына есептер шығару Сабақ тақырыбы:"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1

2 Физика пәнінің мұғалімі: Сабаева Б. Н. Импульстің сақталу заңына есептер шығару Сабақ тақырыбы:

3 Сабақтың барысы Сабақтың барысы VIІ Қорытын - Қорытын -дылау ІV Үй тапсыр- Үй тапсыр-масы III Пән аралық Пән аралықбайланысАстрономия V Өткенді Өткендіқайталау VIІІ Бағалау Бағалау ІТақырыбы ІІ Мақсаты Мақсаты VI Ойын Жаттығу-лары

4 Сабақтың мақсаты: СТО дағдысын қалыптастыра отырып, оқушылардың теориялық білімін тәжірибемен ұштастыру Ма қ саты Күтілетін нәтиже: Дене импульсі мен күш импульсінің физикалық мағынасын ажырата біледі Импульстің сақталу заңының техникада қолданылуын түсіндіре алады Заңдылықтарды есеп шығаруда қолдана біледі

5 Ү й тапсырмасын тексеру 1.Дене импульсі дегеніміз не? Дене импульсіні ң векторы қ алай ба ғ ыттал ғ ан? 2.К ү ш импульсі дегеніміз не? К ү ш импульсіні ң векторы қ алай ба ғ ыттал ғ ан? 3.Дене импульсіні ң ө згеруі қ андай шама ғ а байланысты? 4.Т ұ йы қ ж ү йе деп қ андай ж ү йені айтамыз? 5.Импульсті ң са қ талу за ң ын т ұ жырымда ң дар.

6 Реактивті қозғалыстың қарапайым мысалы. Реактивті қозғалыс импульстің сақталу заңының қолданылуына жарқын мысал бола алады. Дененің бір бөлігі одан қандай да бір жылдамдықпен бөлінген кездегі қозғалысын осылай деп атайды.

7 Реактивтік қозғалыс принципі бойынша: сегізаяқ, кальмар, теңізқұрты, медуза сияқты теңіз жәндіктері қозғалады.

8 Реактивті қозғалыс принципі сағатына бірнеше мыңдаған километр жылдамдықпен қозғалатын ұшақтарды жасауға мүмкіндік туғызды.

9 Жердің жасанды серіктерін, планетааралық саяхат жасайтын ғарыш зымырандарын жасауға мүмкіндік туғызды. Планетааралық зымыран

10 Ғарышқа ең алғашқы қадам жасаған белгілі ғалым К. Э. Циолковский (1857-1935)

11 К. Э. Циолковскийдің идеялары орыс ғалымы С. П. Королевтің басшылығымен жүзеге асырылды.

12 С ұ ра қ Тұңғыш жасанды Жер серігі қай жылы ұшырылды?

13 Тұңғыш жасанды Жер серігі біздің еліміздегі “Байқоңыр” ғарыш айлағынан 1957 ж. ұшырылған болатын.

14 С ұ ра қ “Байқоңыр” ғарыш айлағы еліміздің қай облысында орналасқан?

15 С ұ ра қ Адамзаттың тұңғыш ғарышкері кім?

16 1961 ж. адамзаттың тұңғыш ғарышкері Ю. А. Гагарин ғарышқа қадам басты.

17 Ғарышқа сапар шегіп, ғылыми-зерттеу жұмыстарына қатысқан ғарышкерлердің ішінде біздің екі қазақ ғарышкерлеріміз де бар.

18 С ұ ра қ Қазақ ғарышкерлерін ата.

19 Тоқтар ӘубәкіровТалғат Мұсабаев

20 С ұ ра қ Зымыранның негізгі бөліктерін атап бер.

21 Қарапайым зымыран жану камерасы бар отын толтырылған қабықтан тұрады. Отынның жануы кезінде жоғары температураға дейін қызған жоғары қысымдағы газ сопло деп аталатын ерекше пішіні бар камерадан үлкен жылдамдықпен (4 км/с-қа дейінгі) атқылап шығады.

22 С ұ ра қ Реактивті қозғалыс дегеніміз не? Оған мысал келтір.

23 Есте са қ та Дененің бір бөлігі одан қандай да бір жылдамдықпен бөлініп шыққан кездегі қозғалысы реактивті қозғалыс деп аталады.

24 С ұ ра қ Қандай мақсатпен зымырандар көпсатылы болып жасалады?

25 Осы күнгі зымырандар көп сатылы болып жасалады, яғни оның әр сатысының отын қоры, тотықтандырғышы және реактивті қозғалтқышы бар болады.

26 1) Дене импульсі 1) Дене импульсіа) 2) Толық энергия ә) 3) Күш импульсі б) mgh 4) Ауырлық күші әсер еткен дене энергиясы в) 5) Кинетикалық энергия г) 6) Серпімділік күші әсер еткен дене энергиясы ғ) F∆ t

27 1 - Ә 4 Б 1 - Ә 4 Б 2 - Г 5 А 2 - Г 5 А 3 - Ғ 6 -В 3 - Ғ 6 -В 4–«3» 5–«4» 6-«5» 4–«3» 5–«4» 6-«5»

28 35 кгм/с 80Дж 10 кгм/с 2кДж 9 Дж 1ЖЙНБА 2БАСҒЛ 3МНҚЗС 4ДРТЕО 5ЫКУБЫ

29 35 кгм/с 80Дж 10 кгм/с 2кДж 9 Дж 1Б 2А 3С 4Т 5Ы

30 НКгм/сНсДжМ/ Импульстің өлшем бірлігі ЖМАЛС Энергияның өлшем бірлігі ЫОЕҰБ Күштің өлшемі РИПУК Күш импульсінің өлшем бірлігі ҒӨаСН Үдеудің өлшем бірлігі ТЖЙАТ

31 НКгм/сНсДжМ/ Импульстің өлшем бірлігі М Энергияның өлшем бірлігі Ұ Күштің өлшемі Р Күш импульсінің өлшем бірлігі а Үдеудің өлшем бірлігі Т

32 Импульс Энергия F∆t F∆t= ∆p

33

34 Массалары m бірдей екі шар модульдері тең жылдамдықпен қарама-қарсы қозғалған. Соқтығысқаннан кейін екі шарда тоқтаған. Соқтығысу нәтижесінде екі шардың импульстерінің қосындысы? Ауызша есеп

35 Есеп. Бірінші дененің массасы 2 кг, жылдамдығы 6 м/с, ал екінші дене тыныштықта тұр. Соқтығыстан кейін, екі дене бірге 2 м/с жылдамдықпен қозғалып кетті. Екінші дененің массасы?

36 1) Массасы 2 кг дене түзусызықты қозғала отырып, өзінің жылдамдығын 10 м/с-тен 15 м/с-ке дейін өзгертеді. Дененің импульсінің өзгерісін анықтау. 2) 5 м/с жылдамдықпен қозғалатын массасы 3 кг дененің кинетикалық энергиясы неге тең? 3) Массасы 6 кг денеге 10 Н күш 3 секундта әсер етті. Күш әсерінен кейінгі импульсті табыңыз. Бастапқы жылдамдығы 5 м/с

37 іКЗИМ m=500 г ӘПіКА F=20 Н ∆t=1 мин ЛДСФБ m=400 г МҚАіЖ F= 6 H ∆t=120 c ДБКСА m= 6 кг 16 кгм/с 12 м/с 1200 Нс 720 Н/с 15 кгм/с Тапсырма Тапсырма

38 М m=500 г і F=20 Н ∆t=1 мин Л m=400 г і F= 6 H ∆t=120 c Б m= 6 кг 16 кгм/с 12 м/с 1200 Нс 720 Н/с 15 кгм/с Тапсырма Тапсырма

39 1)Денені ң массасы мен қ оз ғ алыс жылдамды ғ ыны ң к ө бейтіндісі________ 2) К ү ш импульсі____________ 3)Денені ң немесе материялы қ н ү ктені ң к ү йін сипаттайтын шама_____________ 4)Сырт қ ы к ү штерді ң ә сері болма ғ ан кезде ішкі к ү штерді ң ә сері болатын ж ү йе_________деп аталады. 5)Денені ң ө зара ә серлесу энергиясы______ 6) Қ оз ғ алыста ғ ы денені ң энергиясы_______________ 7)Реактивті қ оз ғ алыс________________________ Физикалы қ диктант

40 1)Импульс 2)Дене импульсіні ң ө згерісіне те ң 3)Механикалы қ энергия 4)Т ұ йы қ тал ғ ан 5)Потенциалды қ 6)Кинетикалы қ 7)Денені ң бір б ө лігіні ң қ андай да жылдамды қ пен б ө лініп шы ққ ан кездегі қ оз ғ алысы 5 – «3» 6 – «4» 7 – «5» 5 – «3» 6 – «4» 7 – «5»

41 Сөзжұмбақты шешу 1.Импульстің... заңы 2.Ғарышты игеру мүмкіндігін теориялық түрде дәлелдеген ғалым. 3.Планетааралық саяхат жасайтын ғарыш... 4.Мұсабаевтің аты. 5.Ғарыш айлағы. 6.Циолковскийдің идеяларын жүзеге асырған орыс ғалымы. 7.Ішкі күштер арқылы ғана әрекеттесетін жүйе. 8.Зымыранның бір бөлігі. қозғалысқозғалыс

42 Ү йге тапсырма III тарауды қ айталау