Συστηματική Βοτανική 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΟΡΙΣΜΟΙ.

Παρουσίαση με θέμα: "Συστηματική Βοτανική 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΟΡΙΣΜΟΙ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Συστηματική Βοτανική 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΟΡΙΣΜΟΙ

2 Συστηματική Βοτανική 1 (Εισαγωγή-Ορισμοί)
Βιολογία: Εξετάζει τα έμβια όντα (ζωντανούς οργανισμούς) από κάθε άποψη Κατηγορίες έμβιων όντων: Φυτά, Ζώα, Μύκητες Βοτανική: Κλάδος της Βιολογίας που μελετά τα φυτά Μορφολογία φυτών Φυσιολογία φυτών Συστηματική Βοτανική Φυτογεωγραφία (Γεωβοτανική) Συστηματική Βοτανική: μελετά την ποικιλότητα των φυτών, την φυλογενετική τους εξέλιξη, ονοματίζει και ταξινομεί τα φυτά με βάση τις μεταξύ τους συγγένειες Φυτό: Ζωντανός οργανισμός που περιέχει χλωροφύλλη και είναι αυτότροφος (παρασκευή οργανικών ενώσεων από ανόργανες) Εξαιρέσεις: ολοπαράσιτα (Οροβάγχη, Κουσκούτα) Elysia chlorotia (ετερότροφο, φωτοσυνθετικό σαλιγκάρι)

3 Συστηματική Βοτανική 1 (Εισαγωγή-Ορισμοί)
Orobanche sp. Οροβάγχη ή λύκος Elysia chlorotia (φωτοσυνθετικό σαλιγκάρι) Cuscuta epithymum-κουσκούτα

4 Συστηματική Βοτανική 1 (Εισαγωγή-Ορισμοί)
Ανώτερα φυτά (Κορμόφυτα ή Τραχειόφυτα): φυτά ορατά με γυμνό μάτι, με οργανωμένο αγγειακό σύστημα και ρίζα, με κορμό, φύλλα (π.χ. ένα δέντρο αποτελείται από υπέργειο και υπόγειο τμήμα)(a) αθροίσματα Ανώτερων φυτών: Πτεριδόφυτα, Σπερματόφυτα (Γυμνόσπερμα, Αγγειόσπερμα) Κατώτερα φυτά (Θαλλόφυτα): φυτά που δεν έχουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά και ο κορμός τους λέγεται θαλλός (b) αθροίσματα Κατώτερων φυτών: Φύκη, Βρυόφυτα (ενδιάμεσα ανώτερων-κατώτερων) (b) (a) Θαλλός: χωρίς συγκεκριμένη μορφή, συνήθως νηματοειδής ή φυλλοειδής Κορμός: έχει συμμετρία, συνήθως κυλινδρικός, με ηθμαγγειώδεις δεσμίδες Υπέργειο τμήμα φυτού: βλαστός, φύλλα και άνθη Υπόγειο τμήμα φυτού: ριζικό σύστημα (στήριξη, τροφή, νερό) Φυτοζωικά μέρη/όργανα: βλαστός, φύλλα, ρίζα (απαραίτητα για ζωή) Αναπαραγωγικά μέρη/όργανα: μόνο τα άνθη (παραγωγή σπερμάτων)

5 Συστηματική Βοτανική 1 (Εισαγωγή-Ορισμοί)
Αειθαλή φυτά: Φυτά που δεν ρίχνουν όλο το φύλλωμα τους κατά την διάρκεια του χειμώνα (χάνουν κάποια φύλλα στη διάρκεια του χρόνου που όμως αντικαθιστούν αμέσως με καινούργια) π.χ. κωνοφόρα είδη, τροπικά είδη Ημιαειθαλή: Χάνουν τα φύλλα τους και τα ξαναβγάζουν σύντομα Φυλλοβόλα: Ρίχνουν όλο το φύλλωμα τους κατά την διάρκεια του χειμώνα για προστασία από το κρύο π.χ. είδη από ψυχρές η εύκρατες περιοχές. Τα φρύγανα μπορούν να ρίξουν τα φύλλα τους το καλοκαίρι, για περιορισμό της διαπνοής, και το φθινόπωρο βγάζουν καινούργια Αγενής πολλαπλασιασμός: Παράγεται γνήσιο αντίγραφο του μητρικού (ιστοκαλλιέργεια, μοσχεύματα, καταβολάδες, εμβολιασμοί, βολβοί κ.α.) Εγγενής πολ/σμός: Έχουμε συγχώνευση δύο γαμετών (θηλυκού και αρσενικού) π.χ. η δημιουργία σπέρματος στα Σπερματόφυτα Είδος: Είναι η βασική μονάδα των όντων, είναι όμοια μεταξύ τους, ανταλλάσουν γόνους, με κληρονομούμενα χαρακτηριστικά. Ένα είδος χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένο αριθμό χρωμοσωμάτων που είναι σταθερά (λόγω της μείωσης στο μισό του γενετικού υλικού σε διπλοειδή κύτταρα από τα οποία προκύπτουν οι γαμέτες) Αρτίγονο: κάθε ζωντανός οργανισμός (ζώο ή φυτό) που είναι εν ζωή και μπορεί να πολλαπλασιασθεί (ευδοκιμήσει σ΄ένα τόπο)

6 Συστηματική Βοτανική 1 (Εισαγωγή-Ορισμοί)
Φυτοκοινωνία: Συνδυασμός φυτικών ατόμων που προέκυψε από ανταγωνισμό και επιλογή και έχουν τις ίδιες περιβαλλοντικές απαιτήσεις (βιότοπο) π.χ. η βλάστηση των αμμοθινών Χλωρίδα: Το σύνολο των φυτικών ειδών μιας περιοχής. Απαιτείται να αναφέρεται η χρονική περίοδος Βλάστηση: Το σύνολο των φυτών μιας περιοχής. Η μορφή και ο τρόπος διάταξης τους στο χώρο δίνουν την εικόνα της βλάστησης (σύνολο φυτοκοινωνιών της περιοχής) Τύποι βλάστησης (παραδείγματα) Μακκία: είναι αειθαλή σκληρόφυλλα φυτά Μεσογειακών περιοχών, ύψους 1-2 μ. π.χ. κουμαριά, ρείκι, σκίνος, αγριελιά Φρυγανική βλάστηση: αποτελείται από χαμηλούς ξυλώδεις ξηροφυτικούς θάμνους (φρύγανα) Μεσογειακών περιοχών ύψους 0,30-1 μ. π.χ. ρίγανη, θυμάρι. Τα φρύγανα ελαττώνουν την φυλλική τους επιφάνεια το καλοκαίρι (μικρά φύλλα, αγκάθια), για περιορισμό της διαπνοής, ενώ τον φθινόπωρο-χειμώνα (βροχές) την αυξάνουν με νέα φύλλα μεγαλύτερα (Εποχιακός διμορφισμός) Λιβάδι: χαμηλή ποώδης βλάστηση, κυρίως με αγρωστώδη και ψυχανθή Χασμοφυτική βλάστηση: αποτελείται από φυτά που ευδοκιμούν σε γκρεμνούς και απόκρημνα βράχια (εκεί δεν επικρατεί μεγάλος ανταγωνισμός) Δάσος: αποτελείται από μεγάλη έκταση αυτοφυών δέντρων πάνω από 3 μέτρα

7 Συστηματική Βοτανική 1 (Εισαγωγή-Ορισμοί)
Ηθμός (φλοίωμα ή ηθμώδεις σωλήνες): εξειδικευμένα αγγεία που μεταφέρουν τα θρεπτικά συστατικά (οργανικές ενώσεις) σε όλο το φυτό Ξύλο (ξυλώδεις σωλήνες): εξειδικευμένα αγγεία που μεταφέρουν νερό και ανόργανα θρεπτικά συστατικά από τη ρίζα προς τα φύλλα Οργανωμένο αγγειακό σύστημα: όταν ο ηθμός και το ξύλο βρίσκονται μαζί αποτελούν ένα οργανωμένο αγγειακό σύστημα (ηθμαγγειώδεις δεσμίδες). Τέτοιο σύστημα έχουν μόνο τα ανώτερα φυτά (κορμόφυτα), ενώ τα κατώτερα (θαλλόφυτα) δεν έχουν εξειδικευμένα κύτταρα αλλά βρίσκονται χωρίς σύστημα (ανακατεμένα) στο φυτό Λήθαργος σπερμάτων: η ιδιότητα που έχουν τα σπέρματα να μην βλαστάνουν αμέσως αν και βρίσκονται σε ιδανικές συνθήκες φύτρωσης Κρυπτόγαμα: Είναι τα φυτά που τα πολλαπλασιαστικά τους όργανα δεν διακρίνονται με γυμνό οφθαλμό (π.χ. Κατώτερα φυτά, Πτεριδόφυτα) Φανερόγαμα: Είναι τα φυτά που τα πολλαπλασιαστικά τους όργανα είναι ορατά με γυμνό οφθαλμό (π.χ. Ανώτερα φυτά εκτός Πτεριδόφυτα)

8 Συστηματική Βοτανική 1 (Εισαγωγή-Ορισμοί)
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΩΤΕΡΩΝ –ΚΑΤΩΤΕΡΩΝ ΦΥΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΠΟΡΙΟΥ-ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ ΑΝΩΤΕΡΑ (ΚΟΡΜΌΦΥΤΑ ή ΤΡΑΧΕΙΟΦΥΤΑ) Φανερόγαμα & Πτεριδόφυτα ΚΑΤΩΤΕΡΑ (ΘΑΛΛΟΦΥΤΑ) Κρυπτόγαμα (εκτός Πτεριδόφυτα) Κορμός Θαλλός (χωρίς καθορισμένο σχήμα π.χ. Φύκη) Φύλλα - Οργανωμένο αγγειακό σύστημα Οργανωμένη ρίζα Λήθαργος ΣΠΟΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑ Όργανο πολλαπλασιασμού Κρυπτόγαμων Όργανο πολλ/μού Φανερόγαμων (Σπερματόφυτων) Μονοκύτταρα Πολυκύτταρα Απλοειδή(n) Διπλοειδή (2n) & Τριπλοειδή (3n) Δεν έχουν λήθαργο Έχουν λήθαργο Βλαστάνουν και δίνουν γαμετόφυτο Βλαστάνουν και δίνουν φυτάριο

9 Συστηματική Βοτανική 1 (Εισαγωγή-Ορισμοί)
Αυτοφυές φυτό: το φυτό που φυτρώνει μόνο του στη φύση χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση Ιθαγενές φυτό: το αυτοφυές φυτό που υπάρχει σε μια περιοχή από πολύ παλιά, χωρίς να έχει επηρεαστεί από τον άνθρωπο Επιγενές ή ξενόφυτο: αυτοφυές, μη ιθαγενές φυτό, που ήρθε εξαιτίας του ανθρώπου π.χ. οξαλίδα (καταγωγή Ν. Αφρική), αθάνατος (Κ. Αμερική) Ενδημικό: ιθαγενές φυτό που φύεται σε μια περιοχή και πουθενά αλλού στον κόσμο, και πρέπει να καθορίζεται ο τόπος και ο χρόνος π.χ. Ο έρωντας ή δίκταμο (Origanum dictamnus) ενδημικό Κρήτης Υποκατηγορίες ενδημισμού: Ευρύτοπο ενδημικό: Υπάρχει σε μια μεγάλη περιοχή ή χώρα, π.χ. Ελλάδα Στενότοπο ενδημικό: Υπάρχει σε μια πολύ περιορισμένη περιοχή, π.χ. σε ένα βουνό της Κρήτης Υποενδημικό: Ενδημικό είδος που μπορεί να βρεθεί και σ΄ ένα ή δύο τόπους εκτός από τη γνωστή περιοχή που φυτρώνει π.χ. ο φοίνικας του Βάι (Phoenix theophrasti) ενδημικό Κρήτης που βρέθηκε πρόσφατα και στις ακτές της Μ. Ασίας

10 Συστηματική Βοτανική 1 (Εισαγωγή-Ορισμοί)
Αλληλοπάθεια: το φαινόμενο όπου ορισμένα φυτά παράγουν τοξικές ουσίες με τις οποίες αναστέλλουν ή παρεμποδίζουν την ανάπτυξη γειτονικών φυτών π.χ. το θυμάρι Ξυλώδη φυτά: φυτά που όταν λυγίσουμε τα κλαδιά τους ή το βλαστό, σπάνε Ποώδη φυτά: χαμηλά φυτά που τα κλαδιά τους δεν σπάνε ακόμα κι αν τα λυγίσουμε (δεν ξυλοποιείται ο βλαστός τους) Μονοετή ή Ετήσια: φυτά που κλείνουν τον βιολογικό τους κύκλο μέσα σε ένα χρόνο Διετή φυτά: φυτά που τον πρώτο χρόνο παράγουν φύλλα και ρίζωμα και τον δεύτερο βγάζουν τον βλαστό και άνθη, στη συνέχεια παράγουν καρπό π.χ. είδη καμπανούλων Πολυετή: ζουν πολλά χρόνια και παράγουν άνθη και σπέρματα κάθε χρόνο (εξαιρέσεις π.χ. τα πεύκα χρειάζονται τρία χρόνια για τη δημιουργία ‘καρπού’) Μονοκαρπικά η Απαξανθή: φυτά που παράγουν φύλλα και ρίζωμα αλλά δεν ανθίζουν, απλά αποθηκεύουν θρεπτικές ουσίες και τον τελευταίο χρόνο παράγουν το βλαστό, το άνθος και τον καρπό και μετά πεθαίνουν π.χ. ο αθάνατος (Agave americana)