ΔΙΑΛΕΞΗ 6 ΑΝΑΤΟΜΙΑ & ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΕΣ)

Παρουσίαση με θέμα: "ΔΙΑΛΕΞΗ 6 ΑΝΑΤΟΜΙΑ & ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΕΣ)"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΙΑΛΕΞΗ 6 ΑΝΑΤΟΜΙΑ & ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΕΣ)
ΑΙΤΙΕΣ & ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΟΓΚΟΙ ΤΗΣ ΥΠΟΦΥΣΗΣ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΥΠΟΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΥΠΕΡΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

2 ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

3 Όργανα και δομές του ενδοκρινικού συστήματος (1/2)
Η υπόφυση συνδέεται με τον υποθάλαμο μέσω του μίσχου της υπόφυσης (αποτελείται από δύο μέρη: πρόσθια και οπίσθια υπόφυση) Ο θυρεοειδής αδένας έχει δύο λοβούς και βρίσκεται πίσω από το λάρυγγα πάνω από το θυρεοειδή χόνδρο μπροστά της τραχείας Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι 4 μικροί αδένες = εντοπίζονται στην οπίσθια επιφάνεια του θυρεοειδούς αδένα (ρύθμιση της ισορροπίας του ασβεστίου στο αίμα) Τα επινεφρίδια βρίσκονται στην πρόσθια άνω επιφάνεια των νεφρών

4 Όργανα και δομές του ενδοκρινικού συστήματος (2/2)
Το πάγκρεας βρίσκεται στο ανώτερο αριστερό τμήμα της κοιλιακής χώρας (τα β κύτταρα = την ορμόνη ινσουλίνη) Οι ωοθήκες βρίσκονται στην πυελική κοιλότητα των γυναικών Οι όρχεις βρίσκονται στο όσχεο των ανδρών Το κωνάριο (επίφυση) = αδένας στο μέσο εγκέφαλο στον κρανιακό θόλο Ο θύμος αδένας βρίσκεται στη βάση του τραχήλου στο πρόσθιο τμήμα της θωρακικής κοιλότητας

5 Οι κύριοι Ενδοκρινείς αδένες και οι (κυριότερες) Ορμόνες τους
Αδένες Ορμόνη Υποθάλαμος Απελευθέρωση και αναστολή ορμονών Πρόσθιος λοβός υπόφυσης Αυξητική ορμόνη, θυρεοειδοτρόπος ορμόνη, ωχρινοτρόπος ορμόνη, προλακτίνη Οπίσθιος λοβός υπόφυσης Αντιδιουρητική ορμόνη, ωκυτοκίνη Θυρεοειδής αδένας Θυροξίνη, καλσιτονίνη Παραθυρεοειδής αδένας Παραθορμόνη Φλοιός των επινεφριδίων Αλατοκορτικοειδή, ανδρογόνα, οιστρογόνα Μυελός των επινεφριδίων Επινεφρίνη, νορεπινεφρίνη Πάγκρεας Ινσουλίνη Όρχεις Τεστοστερόνη Ωοθήκες Οιστρογόνα, προγεστερόνη Κωνάριο (επίφυση) Μελατονίνη Θύμος Θυμοσίνη

6 Ορμόνες Σωτήριες για τη Zωή
Χωρίς τα αλατοκορτικοειδή ένα άτομο μπορεί να πεθάνει σε 3-7 ημέρες επειδή οι ορμόνες αυτές ρυθμίζουν άμεσα: την ισορροπία των υγρών, τον όγκο του αίματος, την καρδιακή παροχή, την ανταλλαγή των θρεπτικών και των αποβαλλόμενων ουσιών σε κάθε κύτταρο και όλες τις χημικές διεργασίες και λειτουργίες των αδένων στον οργανισμό Για το λόγο αυτό, καλούνται «σωτήριες ορμόνες για τη ζωή»

7 ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (1/2)
ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (1/2) Τα προβλήματα του ενδοκρινικού συστήματος προκαλούνται από διαταραχή της ισορροπίας στην παραγωγή των ορμονών ή από μεταβολή στην ικανότητα του οργανισμού να χρησιμοποιεί τις ορμόνες που παράγονται Η δυσλειτουργία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του ρυθμιστικού κύκλου: παραγωγή-έκκριση-ανάδρομη ρύθμιση Οι πρωτοπαθείς ενδοκρινικές διαταραχές είναι εκείνες στις οποίες οι ενδοκρινείς αδένες είτε υπερεκκρίνουν είτε υποεκκρίνουν ορμόνες Οι όγκοι ή η υπερπλασία των αδένων μπορεί να οδηγήσουν σε υπερέκκριση

8 ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (2/2)
ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (2/2) Η υποέκκριση είναι συνήθως το αποτέλεσμα μιας φλεγμονώδους διεργασίας Οι δευτεροπαθείς ενδοκρινικές διαταραχές εμφανίζονται από παράγοντες εκτός των ίδιων των αδένων (φάρμακα, τραύματα, κα) Τέτοιες δυσλειτουργίες μπορεί να είναι παροδικές ή μόνιμες Συχνά η λειτουργία επανέρχεται στο φυσιολογικό αν η αιτία διορθωθεί (π.χ. αν διακοπεί η χορήγηση του υπεύθυνου φαρμάκου) Η πρόληψη των ενδοκρινικών μεταβολών δεν είναι δυνατή με την αλλαγή του τρόπου ζωής

9 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
Οι εξετάσεις του ενδοκρινικού συστήματος πραγματοποιούνται με δείγματα αίματος, ούρων, σπινθηρογράφημα, υπερήχους, ακτινογραφίες ή μαγνητική τομογραφία (MRI) Οι διαταραχές στη δραστηριότητα του θυρεοειδούς αδένα αποτελούν τις συχνότερες ενδοκρινικές διαταραχές Συνήθως πραγματοποιείται μια ομάδα εξετάσεων οι οποίες καλούνται θυρεοειδικό προφίλ Οι εργαστηριακές εξετάσεις που αφορούν στο ασβέστιο και στο φωσφόρο του αίματος συνήθως πραγματοποιούνται για να εκτιμηθεί η λειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων Η λειτουργία των επινεφριδίων εκτιμάται με τις εργαστηριακές εξετάσεις οι οποίες περιλαμβάνουν υπολογισμούς των επιπέδων των ηλεκτρολυτών, της γλυκόζης και των ορμονών Ένα ΗΚΓ 12 απαγωγών μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν υπάρχει υποψία καρδιακών αρρυθμιών

10 ΟΓΚΟΙ ΤΗΣ ΥΠΟΦΥΣΗΣ Αποτελούν το 10% περίπου των ενδοκράνιων όγκων
Μπορούν να προκαλέσουν τοπικά και συστηματικά συμπτώματα Τα τοπικά συμπτώματα είναι συνηθέστερο να συμβούν όταν ο όγκος είναι μεγάλος και προκαλεί πιεστικά φαινόμενα στον εγκέφαλο Οι μικρότεροι όγκοι μπορούν να προκαλέσουν πολλές ενδοκρινικές διαταραχές, ανάλογα με το αν διεγείρουν ή αναστέλλουν την παραγωγή συγκεκριμένων ορμονών Ένας όγκος της υπόφυσης συνήθως είναι κάποιο καλοήθες αδένωμα Ο όγκος αυτός εκκρίνει αυξητική ορμόνη (GH), οδηγώντας σε συνεχή αύξηση των οστών και των μαλακών μορίων Επιπλέον, ανταγωνίζεται τη δράση της ινσουλίνης, προκαλώντας αύξηση της γλυκόζης του αίματος και μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη

11 Συμπτώματα Τα τοπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν κεφαλαλγία από την πίεση που ασκεί ο όγκος και οπτικές διαταραχές από την πίεση που ασκείται στο οπτικό χίασμα Τα συστηματικά συμπτώματα μπορεί να είναι άτυπα και να εξελίσσονται αργά Αλλαγές στην προσωπικότητα, αδυναμία, κόπωση και άτυπα κοιλιακά άλγη μπορεί να υπάρχουν για χρόνια πριν τεθεί η διάγνωση Η υπερέκκριση της αυξητικής ορμόνης οδηγεί σε γιγαντισμό στα παιδιά Στους ενήλικες το αποτέλεσμα είναι η μεγαλακρία Το πρώτο σημάδι μπορεί να είναι το γεγονός ότι τα υποδήματα του ατόμου δεν του κάνουν πλέον Είναι δυνατό να εμφανιστεί μυϊκή αδυναμία και συχνές εκδηλώσεις είναι η οστεοπόρωση και ο πόνος στις αρθρώσεις

12 Διάγνωση Η διάγνωση ενός όγκου της υπόφυσης ξεκινάει με τη λήψη πλήρους ιστορικού και την αντικειμενική εξέταση Η μαγνητική (MRI) και η αξονική τομογραφία (CT) υψηλής ευκρίνειας με σκιαγραφικό μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αναγνωριστεί η θέση και η έκταση του όγκου Η διεξοδική οφθαλμολογική εξέταση πραγματοποιείται προκειμένου να εκτιμηθεί η πίεση στο οπτικό χίασμα ή στο οπτικό νεύρο 

13 Θεραπεία Σε ορισμένες περιπτώσεις ο ιατρός μπορεί να επιλέξει να αντιμετωπίσει τον όγκο συντηρητικά με ορμονοθεραπεία (σχεδιάζεται για τη μείωση των επιπέδων της αυξητικής ορμόνης) Αν ο όγκος εξακολουθεί να αυξάνεται ή εμφανίζονται σοβαρές ορμονικές διαταραχές, μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά ή με ακτινοβολία Ορισμένοι ειδικοί προτιμούν τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου και στη συνέχεια την εφαρμογή τοπικής ακτινοθεραπείας για να διασφαλιστεί ότι όλα τα κύτταρα του όγκου έχουν καταστραφεί Η αφαίρεση του αδένα της υπόφυσης, είναι μια χειρουργική διαδικασία η οποία τις περισσότερες φορές πραγματοποιείται μικροχειρουργικά

14 ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ Το άτομο με βρογχοκήλη έχει εξαιρετικά διογκωμένο θυρεοειδή αδένα Τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στον ορό μπορεί να είναι μέσα στα φυσιολογικά όρια ή και όχι Ένας τύπος βρογχοκήλης προκαλείται από τη μειωμένη πρόσληψη ιωδίου μέσω της διατροφής Μπορεί να προληφθεί με την πρόσληψη ιωδίου στη δίαιτα, όπως η χρήση του ιωδιούχου άλατος Παρόλο που η χορήγηση ιωδίου δε θα θεραπεύσει τη βρογχοκήλη, θα σταματήσει τη συνεχή αύξηση των διαστάσεων του αδένα Άλλος τύπος βρογχοκήλης εμφανίζεται ως αποτέλεσμα άγνωστης αιτιολογίας

15 Συμπτώματα – Διάγνωση – Θεραπεία
Είναι δυνατό να μην υπάρχουν συστηματικά συμπτώματα ή μεταβολές στο ρυθμό του μεταβολισμού των ασθενών με απλή βρογχοκήλη Το πρώτο σημείο το οποίο συνήθως παρατηρείται είναι μια διόγκωση στο πρόσθιο τμήμα του τραχήλου Αργότερα, αν ο αδένας συνεχίσει να αυξάνεται σε μέγεθος πιέζει τον οισοφάγο και προκαλεί δυσκολίες στην κατάποση Επίσης, η βρογχοκήλη μπορεί να πιέζει την τραχεία και να εμποδίζει τη φυσιολογική αναπνοή Η διάγνωση της βρογχοκήλης τίθεται με το ιστορικό και την αντικειμενική εξέταση Η βρογχοκήλη μπορεί να σχετίζεται με αυξημένη, φυσιολογική ή μειωμένη παραγωγή ορμονών Αν η βρογχοκήλη που οφείλεται σε ανεπάρκεια ιωδίου αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η αύξηση του αδένα μπορεί να περιοριστεί και σε μερικές περιπτώσεις η διόγκωση τελικά να εξαφανιστεί Τα φάρμακα που χορηγούνται περιλαμβάνουν σκευάσματα τα οποία περιέχουν ιώδιο Μια μεγάλη βρογχοκήλη (η οποία συνεχίζει να αυξάνεται) πρέπει να αφαιρείται χειρουργικά

16 ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ Οι ασθενείς οι οποίοι έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης υπερθυρεοειδισμού είναι ενήλικες γυναίκες ηλικίας ετών Ο πρωτοπαθής υπερθυρεοειδισμός είναι το αποτέλεσμα μιας δυσλειτουργίας (αύξηση των θυρεοειδικών ορμονών Τ3 και Τ4) Ο δευτεροπαθής υπερθυρεοειδισμός συνήθως είναι αποτέλεσμα της δυσλειτουργίας ενός άλλου αδένα (υπόφυση) η οποία μπορεί να παράγει μεγάλες ποσότητες TSH και έτσι να υπερδιεγείρει το θυρεοειδή αδένα Ο πρωτοπαθής υπερθυρεοειδισμός είναι γνωστός ως νόσος του Graves ή τοξική βρογχοκήλη Τα φάρμακα που περιέχουν ιώδιο μπορεί να οδηγήσουν σε υπερθυρεοειδισμό Επίσης, έχει ανακαλυφθεί πρόσφατα ότι γυναίκες οι οποίες καπνίζουν έχουν περίπου διπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν τη διαταραχή σε σχέση με τις γυναίκες οι οποίες δεν καπνίζουν

17 Συμπτώματα – Διάγνωση Τα πρώιμα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού μπορεί να είναι η απώλεια βάρους (παρά την καλή όρεξη) και η ευερεθιστότητα Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν από ήπια σε σοβαρά και περιλαμβάνουν αδυναμία, αϋπνία, τρόμο, ταραχή, ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών, δύσπνοια στην προσπάθεια, οίδημα σφυρών, δυσκολία συγκέντρωσης, διάρροια, αύξηση της δίψας και διούρηση, μείωση της libido, διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, και στειρότητα Σε ορισμένες περιπτώσεις =λάθος διάγνωση=καρδιαγγειακή νόσος Αν ο υπερθυρεοειδισμός δε διαγνωστεί σωστά και συνεχίσει να παραμένει αθεράπευτος για κάποιο χρονικό διάστημα, ο ασθενής είναι δυνατό να αναπτύξει πραγματική οργανική καρδιακή νόσο και μπορεί να υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου Εμφανίζεται συναισθηματική αναστάτωση ως αποτέλεσμα της δράσης των θυρεοειδικών ορμονών στο νευρικό σύστημα (αναφέρει επεισόδια ακραίων συναισθηματικών εκδηλώσεων με μη ελεγχόμενο κλάμα και κατάθλιψη) Ο ασθενής με υπερθυρεοειδισμό εμφανίζει επίσης διογκωμένο θυρεοειδή αδένα (τοξική βρογχοκήλη) και παθολογική προβολή των οφθαλμικών κογχών ή εξόφθαλμο Η διάγνωση βασίζεται στις κλινικές εκδηλώσεις υπερθυρεοειδισμού και τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων σχετικών με τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών

18 Θεραπεία Μπορεί να αντιμετωπιστεί φαρμακευτικά με τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου (αντενδείκνυται σε εγκύους και γυναίκες που θηλάζουν, καθώς μπορεί να επηρεάσει το θυρεοειδή αδένα του παιδιού) και αντιθυρεοειδικών φαρμάκων Το κύριο μειονέκτημα της θεραπείας αυτής είναι η πιθανότητα υποθυρεοειδισμού που προκαλείται από υπερβολικά δραστική θεραπεία Η δόση εξαρτάται από το μέγεθος του αδένα και την ευαισθησία του στην ακτινοβολία Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα χορηγούνται ως αρχική θεραπεία υπερθυρεοειδισμού στα παιδιά, τους νεαρούς ενήλικες και τις εγκύους Υπάρχουν επικίνδυνες παρενέργειες, όπως η ακοκκιοκυττάρωση (προκαλεί σοβαρή μείωση των λευκών αιμοσφαιρίων) και η ηπατοτοξικότητα (βλάβη του ήπατος), οι οποίες μπορεί να αναπτυχθούν πολύ γρήγορα

19 ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ Οι ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στην αντιθυρεοειδική θεραπεία με φάρμακα, δεν είναι σε θέση να λάβουν ραδιενεργό ιώδιο ή έχουν πολύ μεγάλους θυρεοειδείς αδένες είναι υποψήφιοι για θυρεοειδεκτομή Στην θυρεοειδεκτομή αφαιρούνται τα δύο τρίτα της μάζας του αδένα (το εναπομένον τμήμα του αδένα παραμένει ακέραιο ώστε να μπορεί να συνεχιστεί η παραγωγή και απελευθέρωση των θυρεοειδικών ορμονών) Η χειρουργική επέμβαση είναι η τελευταία επιλογή θεραπείας (αιμορραγία, υποπαραθυρεοειδισμός, παράλυση των φωνητικών χορδών) Η δίαιτα του ασθενούς πρέπει να περιλαμβάνει αρκετές θερμίδες για την κάλυψη των μεταβολικών αναγκών (απώλεια βάρους) Πολλοί ασθενείς θα καταλήξουν υποθυρεοειδικοί εξαιτίας χειρουργικής θεραπείας ή ακτινοθεραπείας (μεταβάλλουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς

20 ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ Μπορεί να προκληθεί από φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα (θυρεοειδίτιδα) ή από θεραπεία για υπερθυρεοειδισμό Τα γενετικά ελλείμματα μπορεί να προκαλέσουν συγγενή υποθυρεοειδισμό (κρετινισμό = προκαλείται από σοβαρή έλλειψη θυρεοειδικών ορμονών κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής και κατά τη βρεφική ηλικία) Η υποδραστηριότητα του θυρεοειδούς αδένα μπορεί επίσης να προκληθεί από δυσλειτουργία του υποθαλάμου ή της υπόφυσης, η οποία οδηγεί σε ανεπαρκή διέγερση του θυρεοειδούς, προκαλώντας δευτεροπαθή υποθυρεοειδισμό

21 Συμπτώματα – Διάγνωση – Θεραπεία
Το παιδί με υποθυρεοειδισμό θα έχει καθυστερημένη σωματική και διανοητική ανάπτυξη Οι ενήλικες έχουν μείωση όρεξης, αλλά αύξηση του βάρους (αργός μεταβολικός ρυθμός) Τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες υπάρχει μια τάση να είναι ληθαργικοί και να κοιμούνται για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύκτας Άλλα συμπτώματα είναι η δυσανεξία στο ψύχος, η δυσκοιλιότητα, η κοιλιακή διάταση, ο τυμπανισμός, η πληθωρικότητα, οι διαταραχές της μνήμης, η κατάθλιψη, η βραχνή φωνή, οι λεπτές βλεφαρίδες, η τριχόπτωση, τα εύθραυστα νύχια, οι εύκολοι μωλωπισμοί, η κόπωση, οι μυϊκές κράμπες, η βυθιότητα, το ξηρό και λεπιδώδες δέρμα Η διάγνωση βασίζεται στα συμπτώματα και στις εργαστηριακές εξετάσεις των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών και της TSH στον ορό Μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με υποκατάσταση των θυρεοειδικών ορμονών Η δόση αυξάνεται σταδιακά μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό επίπεδο και στη συνέχεια πρέπει να διατηρηθεί μια ισορροπία ώστε ο ασθενής να μην παρουσιάζει ούτε υπερθυρεοειδισμό ούτε υποθυρεοειδισμό

22 ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑ (1/2) Είναι μια φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα Υπάρχουν τρεις τύποι θυρεοειδίτιδας: η οξεία (λοίμωξη), η υποξία (ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος) και η χρόνια (είναι η συχνότερη) Η χρόνια θυρεοειδίτιδα καλείται και θυρεοειδίτιδα Hashimoto (γυναίκες ηλικίας ετών) Είναι μια αυτοάνοση διαταραχή κατά την οποία το σώμα παράγει αντισώματα έναντι του θυρεοειδούς που καταστρέφουν τον αδένα

23 ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑ (2/2) Ο ασθενής με θυρεοειδίτιδα Hashimoto θα εμφανίσει ανώδυνη διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα, δυσφαγία (η οποία προκαλείται από τη φλεγμονή) Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto βασίζεται σε εργαστηριακές εξετάσεις (μέτρηση θυρεοειδικών ορμονών, επίπεδα TSH και πρόσληψη ραδιενεργού ιωδίου) Μπορεί να πραγματοποιηθεί βιοψία του αδένα με βελόνη Ο ασθενής με θυρεοειδίτιδα Hashimoto λαμβάνει θυρεοειδικές ορμόνες για να προληφθεί ο υποθυρεοειδισμός και να κατασταλεί η έκκριση της TSH Πιθανόν να πραγματοποιηθεί χειρουργική εκτομή μέρους του αδένα

24 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ
Η επίπτωση του καρκίνου του θυρεοειδούς έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια Η συνηθέστερη μορφή είναι το θηλώδες καρκίνωμα (εμφανίζεται συχνότερα σε νεαρές γυναίκες) Ο καρκίνος χαρακτηρίζεται από έναν βραδέως αυξανόμενο όγκο, ο οποίος μπορεί να υπάρχει χρόνια πριν τη διάγνωσή του Το πρώτο σημείο του καρκίνου του θυρεοειδούς μπορεί να είναι η ανεύρεση ενός όζου κατά την πραγματοποίηση κλινικής εξέτασης ρουτίνας Ωστόσο, δεν υποδηλώνουν όλοι οι όζοι την ύπαρξη καρκίνου Μόλις το 5% με 10% των όζων είναι κακοήθεις Άλλα συμπτώματα είναι η κόπωση, η κατάθλιψη και οι μεταβολές του βάρους, τα οποία μπορούν εύκολα να αγνοηθούν ή να αποδοθούν σε άλλα αίτια

25 Διάγνωση – Θεραπεία Η διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση και τις διαγνωστικές δοκιμασίες Ο κλινικός ιατρός μπορεί να συστήσει την πραγματοποίηση υπερηχογραφήματος για την αξιολόγηση του μεγέθους του θυρεοειδούς και την εντόπιση των οζιδίων Επίσης, μπορεί να πραγματοποιηθούν μελέτες πρόσληψης ιωδίου για τον έλεγχο ύπαρξης όζων Η οριστική διαγνωστική δοκιμασία είναι η παρακέντηση με λεπτή βελόνη κατά την οποία λαμβάνεται και εξετάζεται δείγμα ιστού Η θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς είναι η θυρεοειδεκτομή Σε ορισμένες περιπτώσεις, η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί της χειρουργικής εκτομής για την αδρανοποίηση του αδένα

26 ΥΠΟΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ
Προκαλείται από ατροφία ή τραυματική βλάβη των παραθυρεοειδών αδένων Μπορεί να συμβεί εκ παραδρομής αφαίρεση ή τραυματισμός του παραθυρεοειδικού ιστού κατά τη διάρκεια θυρεοειδεκτομής, ακτινοβόλησης του θυρεοειδούς ή από ιδιοπαθή (χωρίς γνωστή αιτία) ατροφία των αδένων Η έλλειψη της παραθορμόνης έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του ασβεστίου του ορού και την αύξηση των επιπέδων του φωσφόρου Τα συμπτώματα της υπασβεστιαιμίας περιλαμβάνουν ήπιες αιμωδίες, μυϊκές κράμπες και μεταβολές της ψυχικής σφαίρας (ευερεθιστότητα) Η τετανία είναι ένα σοβαρό σημείο το οποίο οφείλεται σε χαμηλά επίπεδα ασβεστίου στον ορό Στην τετανία, οι μυϊκές συσπάσεις εμφανίζονται εξαιτίας έντονης ευερεθιστότητας του νευρομυϊκού ιστού Αν τα επίπεδα ασβεστίου συνεχίσουν να μειώνονται, ο ασθενής θα εμφανίσει σπασμούς, καρδιακές αρρυθμίες και λαρυγγόσπασμο

27 Διάγνωση – Θεραπεία Η διάγνωση τίθεται με βάση τα κλινικά σημεία και τα εργαστηριακά ευρήματα Tο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) μπορεί να καταδείξει ανωμαλίες (επιστρέφουν στο φυσιολογικό όταν διορθώνονται τα επίπεδα ασβεστίου) Η αξονική τομογραφία μπορεί να καταδείξει ασβεστώσεις στον εγκέφαλο Οι μεταβολές στην οστική πυκνότητα μπορεί να είναι ορατές στην ακτινογραφία Άλλες εργαστηριακές δοκιμασίες περιλαμβάνουν τη μέτρηση του ασβεστίου του ορού, του φωσφόρου, του μαγνησίου και της βιταμίνης D Ο οξύς υποπαραθυρεοειδισμός αντιμετωπίζεται με μέτρα αύξησης των επιπέδων του ασβεστίου του ορού στα φυσιολογικά επίπεδα (χορηγούνται peros ή παρεντερικά άλατα ασβεστίου) Στο χρόνιο υποπαραθυρεοειδισμό, η θεραπεία στοχεύει στην αποκατάσταση και διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων ασβεστίου στο αίμα

28 ΥΠΕΡΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ (ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ RECKLINGHAUSEN)
Είναι άλλη μια συχνή διαταραχή του ενδοκρινικού συστήματος Εμφανίζεται συχνότερα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες Η υπερβολική σύνθεση και έκκριση της παραθορμόνης συχνά οφείλεται σε καλοήθη διόγκωση των παραθυρεοειδών αδένων (αδένωμα) ή υπερπλασία δύο ή περισσότερων αδένων Με την υπερλειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων εμφανίζεται υπερασβεστιαιμία (επίπεδα ασβεστίου >10.5mg/dL) Τα συμπτώματα του υπερπαραθυρεοειδισμού μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρά και περιλαμβάνουν αφυδάτωση, σύγχυση, λήθαργο, ανορεξία, ναυτία, εμετό, απώλεια βάρους, δυσκοιλιότητα, δίψα, συχνουρία και υπέρταση Αν υπάρχει υπερασβεστιαιμία, είναι δυνατό να παρατηρηθούν σκελετικές διαταραχές (λέπτυνσης του οστού = κάταγμα)

29 Διάγνωση – Θεραπεία Πολλές περιπτώσεις πλέον διαγιγνώσκονται στα πρώιμα στάδια της νόσου, πριν γίνουν αντιληπτές οι κλινικές εκδηλώσεις της υπερασβεστιαιμίας Οι εργαστηριακές εξετάσεις προσδιορισμού των επιπέδων ασβεστίου και φωσφόρου στον ορό βοηθούν στην πιστοποίηση της διάγνωσης Η θεραπεία του υπερπαραθυρεοειδισμού εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τα οποία προκαλούνται από την υπερασβεστιαιμία και την υποφωσφαταιμία Οι μέθοδοι της θεραπείας περιλαμβάνουν την έγχυση ισότονου διαλύματος χλωριούχου νατρίου και τη χορήγηση διουρητικών για την προαγωγή απέκκρισης του επιπλέον ασβεστίου από το σώμα με τα ούρα, τη χορήγηση φωσφόρου για τη διόρθωση του ελλείμματος Η χειρουργική εκτομή ενός μεγάλου τμήματος των παραθυρεοειδών συνιστάται στους ασθενείς με σοβαρές συστηματικές διαταραχές (ο εναπομένον παραθυρεοειδικός ιστός συνεχίζει να λειτουργεί και προλαμβάνει το πρόβλημα του υποπαραθυρεοειδισμού)

30 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ