Η ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΙΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

Παρουσίαση με θέμα: "Η ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΙΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΙΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
Σεμινάριο Επιμόρφωσης Δικαστών και Εισαγγελέων «Τα οικονομικά του Δικαίου Ανταγωνισμού της Ε.Ε.» Λευκωσία Οκτωβρίου 2017 Δρ. Παναγιώτης Αγησιλάου Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου 1

2 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Υπερβολική τιμολόγηση (excessive pricing)
Επιθετική τιμολόγηση (predatory pricing) Συμπίεση περιθωρίου (margin squeeze) 2

3 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ
3-Sep-18 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ

4 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ
3-Sep-18 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Ορισμός υπερβολικής τιμολόγησης Η τιμή ενός προϊόντος είναι υπερβολική όταν δεν έχει λογική σχέση με την οικονομική του αξία (Υπόθεση General Motors) Υπόθεση Port of Helsingborg Η οικονομική αξία ενός προϊόντος δεν περιορίζεται στο κόστος του συν ένα εύλογο περιθώριο κέρδους  Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που προσδίδουν αξία σε ένα προϊόν που δεν αντικατοπτρίζονται στο κόστος του «η οικονομική αξία ενός προϊόντος/υπηρεσίας δεν μπορεί απλά να καθοριστεί από το άθροισμα του κόστους που συνδεόταν με την παροχή του εν λόγω προϊόντος/υπηρεσίας και ενός περιθωρίου κέρδους το οποίο θα είναι ένα προκαθορισμένο ποσοστό του κόστους παραγωγής. Η οικονομική αξία πρέπει να καθοριστεί σε σχέση με τις συγκεκριμένες περιστάσεις κάθε υπόθεσης και να λαμβάνει υπόψη επίσης παράγοντες εκτός από το κόστος όπως π.χ. η ζήτηση για το προϊόν/υπηρεσία» Λόγοι υπέρ παρέμβασης Υπερβολικές τιμές  προκαλούν κατανεμητική αναποτελεσματικότητα (allocative inefficiency)  αναγκαίος ο άμεσος έλεγχος των τιμών Άμεση εκμετάλλευση καταναλωτή Ρύθμιση τιμών  νομική βεβαιότητα Λόγοι κατά παρέμβασης Ρύθμιση τιμών Κόστος παρακολούθησης Κόστος λανθασμένων αποφάσεων Προσέγγιση ΗΠΑ Εστιάζει στις πρακτικές καταχρηστικού αποκλεισμού Δεν απαγορεύει την υπερβολική τιμολόγηση Μικρός αριθμός υποθέσεων σε ΕΕ  δημοφιλής σε κράτη μέλη χωρίς μεγάλη παράδοση

5 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ
Tο λιμάνι επέτρεπε στα φέριμποτ να διασταυρώσουν τον πορθμό του Øresund (συνδέει τη Σουηδία και τη Δανία) σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα Η γεωγραφική σύγκριση τιμών δεν είναι κατάλληλη  διαφορετικές συνθήκες και δομή κόστους λιμανιών Εξετάστηκε κατά πόσον οι τιμές είναι υπερβολικές από μόνες τους  θεώρησε την «οικονομική αξία» Η τοποθεσία του λιμανιού, η ζήτηση και το μη ανακτήσιμο κόστος προσδίδουν οικονομική αξία Κατά συνέπεια, η διαπίστωση θετικής διαφοράς μεταξύ της τιμής και του εκτιμώμενου κόστους παραγωγής που υπερβαίνει αυτό που ισχυρίζεται η Scandlines ότι αποτελεί ένα λογικό περιθώριο κέρδους, δεν οδηγεί απαραιτήτως στο συμπέρασμα ότι η τιμή είναι αθέμιτη, δεδομένου ότι η τιμή έχει λογική σχέση με την οικονομική αξία του προσφερόμενου προϊόντος/υπηρεσίας»

6 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ
3-Sep-18 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Υπόθεση British Horseracing Ιστορικά δεδομένα σε σχέση με τα αποτελέσματα των ιπποδρομιών στη ΜΒ  είχαν αξία για τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς που τα αγόραζαν  τα χρησιμοποιούσαν προκειμένου να δίνουν προγνώσεις και να παρέχουν άλλες υπηρεσίες σε πελάτες τους που ενδιαφέρονταν να στοιχηματίσουν Οικονομική αξία > κόστος δημιουργίας και επικαιροποίησης + εύλογο κέρδος

7 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Τεστ United Brands
Τεστ υπερβολικής τιμολόγησης Θα πρέπει να διαπιστωθεί κατά πόσο υφίσταται υπερβολική δυσαναλογία μεταξύ των δαπανών που πράγματι έγιναν και της τιμής που ζητήθηκε και, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, να εξεταστεί εάν επιβλήθηκε δίκαιη τιμή, είτε κατά απόλυτη έννοια είτε σε σύγκριση με τα ανταγωνιστικά προϊόντα (Υπόθεση United Brands)

8 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Τεστ United Brands
3-Sep-18 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Τεστ United Brands ΣΤΑΔΙΟ 2 ΣΤΑΔΙΟ 1 Καταχρηστική υπερτιμολόγηση ΝΑΙ Μη εύλογη τιμή από μόνη της; Υπάρχει υπερβολική δυσαναλογία μεταξύ της τιμής και του κόστους παραγωγής; Δεν υπάρχει καταχρηστική υπερτιμολόγηση ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Καταχρηστική υπερτιμολόγηση ΟΧΙ Μη εύλογη τιμή κατόπιν σύγκρισης με ανταγωνιστικά προϊόντα; Δεν υπάρχει καταχρηστική υπερτιμολόγηση Δεν υπάρχει καταχρηστική υπερτιμολόγηση ΟΧΙ

9 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Τεστ United Brands
Πρώτο στάδιο (Υπερβολικές τιμές) Σύγκριση τιμής και πραγματικού κόστους (συμπεριλαμβανομένου του κόστους κεφαλαίου) Εάν η απόκλιση κριθεί υπερβολική  εφαρμογή δεύτερου σταδίου Δεύτερο στάδιο (Αθέμιτες / μη δίκαιες τιμές) Μη εύλογη τιμή από μόνη της ή Μη εύλογη τιμή κατόπιν σύγκρισης με ανταγωνιστικά προϊόντα

10 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Τιμές μη εύλογες από μόνες τους
Μη εύλογες τιμές από μόνες τους Διαφορά τιμής και οικονομικής αξίας Οικονομική αξία  στοιχεία πέραν του κόστους και εύλογου κέρδους π.χ. ζήτηση, θέση, αξία για αγορές επόμενου σταδίου Υπόθεση Merci convenzionaliporto di Genova SpA v. Siderurgica Gabrielli SpA (C-179/90 P) Μία τιμή μπορεί να κριθεί ως μη εύλογη από μόνη της όταν οι πελάτες της δεσπόζουσας επιχείρησης δεν λαμβάνουν κάποιο προϊόν / υπηρεσία ως αντιπαροχή για την τιμή που πληρώνουν σε αυτήν Υπόθεση Der Grüne Punkt - Duales System Deutschland GmbH v. Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (C-385/07 P) Μία τιμή μπορεί να κριθεί ως μη εύλογη από μόνη της όταν η δεσπόζουσα επιχείρηση απαιτεί να καταβληθεί τιμή από τους πελάτες της για ένα προϊόν / υπηρεσία που δεν ζήτησαν να λάβουν

11 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Τεστ United Brands
3-Sep-18 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Τεστ United Brands Σύγκριση με ανταγωνιστικά προϊόντα Δεν υπάρχει συγκεκριμένο ποσοστό απόκλισης στις τιμές χρέωσης μεταξύ των ανταγωνιστικών προϊόντων Διαφορές στις τιμές μεταξύ γεωγραφικών περιοχών  δεν συνεπάγονται κατ’ ανάγκην υπερβολική τιμολόγηση Υπόθεση C- 177/16, Biedrība ‘Autortiesību un komunicēšanās konsultāciju aģentūra – Latvijas Autoru apvienība’ v. Konkurences padome Οι τιμές μπορεί να διαφέρουν για αντικειμενικούς λόγους (π.χ. φορολογία, προτιμήσεις καταναλωτών, οικονομική αξία για αγοραστές, κουλτούρα, ιστορική / πολιτιστική κληρονομιά) Δεν υπάρχει υποχρέωση εφαρμογής ενιαίας / ομοιόμορφής τιμολόγησης εκ μέρους της δεσπόζουσας επιχείρησης

12 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ
3-Sep-18 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Υπόθεση United Brands Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βασίστηκε σε γεωγραφικές συγκρίσεις τιμών (οι τιμές επώνυμων μπανανών σε Ιρλανδία ήταν 20-40% πιο κάτω από τις τιμές σε Γερμανία, Δανία, BENELUX) Το ΔΕΕ έκρινε ότι η Επιτροπή απέτυχε να αναλύσει το κόστος παραγωγής μπανανών  οι συγκρίσεις τιμών είναι ανεπαρκείς Πρέπει πρώτα να συλλεγούν/εξεταστούν τα κόστη της δεσπόζουσας επιχείρησης και συγκριθούν με τις τιμές της Μόνον όταν είναι ανέφικτο να γίνει αυτό μπορεί να εξεταστούν οι τιμές άλλων προϊόντων αναφοράς H κατάχρηση θα πρέπει να κριθεί βάσει ενός κατάλληλου σημείου αναφοράς Σύγκριση τιμής και κόστους Σύγκριση τιμών του ίδιου προϊόντος σε διαφορετικές γεωγραφικές αγορές ή μεταξύ ανταγωνιστών στην ίδια γεωγραφική αγορά Διαχρονική σύγκριση/εξέταση τιμών United Brands Continental BV  ήταν υπεύθυνη για το συντονισμό των πωλήσεων μπανανών στα κράτη μέλη της ΕΕ (εκτός από ΗΒ και Ιταλία)  Μεγαλύτερος προμηθευτής μπανανών παγκοσμίως Αντικείμενο καταγγελίας (μεταξύ άλλων) υπερβολική τιμολόγηση (επιβολή τιμών σε ορισμένους διανομείς 138% πιο πάνω από ότι σε άλλους) Δεσπόζουσα θέση μερίδιο αγοράς 45%, κατακερματισμένη αγορά κάθετα ολοκληρωμένη (παραγωγή, μεταφορά, ωρίμανση) προτίμηση καταναλωτών σε μπανάνες Chiquita αναγκαίος εμπορικός εταίρος διανομέων ισχυρή επίδραση σε ανεξάρτητους παραγωγούς ποικιλία προϊόντων  μπορεί να αντιμετωπίσει φυσικές καταστροφές Αξιολόγηση τιμών της United Brands σε σύγκριση με άλλες επώνυμες μπανάνες παρόμοιας ποιότηταΤιμές μπανανών Chiquita 20-40% πιο πάνω από τις τιμές των μη επώνυμων μπανανών στην Δανία, Γερμανία, Βέλγιο και Λουξεμβούργο 7% πιο πάνω από αυτές των επώνυμων μπανανών των βασικών ανταγωνιστών Οι τιμές στη Γερμανία, Δανία και BENELUX ήταν υπερδιπλάσιες από τις τιμές της UB στην Ιρλανδία Σημείο αναφοράς η Ιρλανδία καθώς η United Brands πραγματοποιούσε κέρδη εκεί  αμφισβητήθηκε από την United Brands Κρίθηκε ότι η United Brands έπρεπε να μειώσει τις τιμές της κατά 15% ς

13 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ
3-Sep-18 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Υπόθεση Deutsche Post II Διαπιστώθηκαν προβλήματα με τη συλλογή πληροφοριών: Μη ύπαρξη αξιόπιστων πληροφοριών σε σχέση με το κόστος της DP  δεν υπήρχε διαφανές λογιστικό σύστημα Δεν υπήρχε σημείο αναφοράς λόγω μονοπωλίου DP  σε μία αγορά με ανταγωνισμό το τεστ θα ήταν να συγκριθούν οι τιμές της δεσπόζουσας επιχείρησης με τις τιμές των ανταγωνιστών της Ως σημείο αναφοράς για τις συγκρίσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα περιθώρια κέρδους της DP σε άλλες αγορές όπου υπάρχει ανταγωνισμός Ισχυρισμοί ότι η DP καταχράστηκε τη δεσπόζουσα της θέση μέσω της επιβολής υπερβολικών τιμών σε σχέση με τη διανομή εισερχόμενης διεθνούς αλληλογραφίας Η DP ταξινόμησε την εισερχόμενη διεθνή αλληλογραφία ως εγχώρια αλληλογραφία και επέβαλε το εθνικό τέλος (ύψους €0,56) Αξιολόγηση κόστους DP Η DP είχε ισχυριστεί στο παρελθόν ότι το μέσο κόστος διανομής διεθνούς εισερχόμενης αλληλογραφίας ήταν περίπου το 80% των εθνικών τελών Άλλοι παρόχοι ισχυρίζονται ότι ανέρχεται σε περίπου 70% των εθνικών τελών Μέσο κόστος διανομής εισερχόμενης αλληλογραφίας €0,56 x 80% = €0,45  κόστος διάθεσης €0,56 - €0,45 =0,11  διαφορά τέλους και κόστους €0,11 ÷ €0,45 = 25%  καταχρηστικό λαμβάνοντας υπόψη ότι η DP κατέχει μονοπωλιακή θέση στην αγορά

14 3-Sep-18 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ

15 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Η δεσπόζουσα επιχείρηση θέτει πολύ χαμηλή τιμή για ένα χρονικό διάστημα Εκτοπισμός / πειθάρχηση ανταγωνιστών Αποτροπή εισόδου Ανάκτηση απώλειας κέρδους στο μέλλον μέσω υψηλών τιμών Συστατικά στοιχεία Βραχυπρόθεσμα  απώλεια κερδών Πρόθεση εξόντωσης ανταγωνιστών Μακροπρόθεσμα  ανάκτηση απολεσθέντων κερδών

16 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Κέρδη πριν την είσοδο Κέρδη μετά την έξοδο Ζημίες
3-Sep-18 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Μονοπωλιακή τιμή Κέρδη πριν την είσοδο Κέρδη μετά την έξοδο Κόστος Ζημίες Επιθετική τιμή Στάδιο 1 Στάδιο 2 Στάδιο 3 Είσοδος Έξοδος Χρόνος Χρόνος

17 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Κρίσιμα ερωτήματα Υπάρχει απώλεια κέρδους;
3-Sep-18 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Κρίσιμα ερωτήματα Υπάρχει απώλεια κέρδους; Είναι δυνατή η εξόντωση των ανταγωνιστών; Υπάρχει πρόθεση εξόντωσης των ανταγωνιστών; ΗΠΑ  απαιτείται η τεκμηρίωση της ανάκτησης ΕΕ  επιχειρήσεις με δεσπόζουσα θέση έχουν την ικανότητα να ανακτήσουν τις βραχυπρόθεσμες απώλειες κέρδους

18 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Κριτήριο Akzo Περιορισμένη η σημασία της πρόθεσης
3-Sep-18 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Κριτήριο Akzo Τιμές κάτω του μέσου μεταβλητού κόστους θεωρούνται καταχρηστικές  η εφαρμογή τέτοιων τιμών δεν εξυπηρετεί άλλον οικονομικό σκοπό πλην του εξοβελισμού των ανταγωνιστών (per se παράβαση) Τιμές άνω του μέσου μεταβλητού κόστους και κάτω του μέσου συνολικού κόστους  δύνανται να θεωρηθούν καταχρηστικές εφόσον αποτελούν μέρος ενός σχεδίου εκτοπισμού των ανταγωνιστών από την αγορά Περιορισμένη η σημασία της πρόθεσης Υποκειμενικό στοιχείο Επιβεβαίωση υποψιών Έμφαση σε ενοχοποιητικά στοιχεία (ιδιαίτερα όταν η τιμή είναι μεταξύ του μέσου μεταβλητού και του μέσου συνολικού κόστους) π.χ. «Να σκοτώσουμε τον ανταγωνισμό!»

19 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Ταξινόμηση AKZO Τιμή
3-Sep-18 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Ταξινόμηση AKZO Τιμή Τιμές πάνω από το μέσο συνολικό κόστος μπορεί να θεωρηθούν καταχρηστικές σε συγκεκριμένες περιπτώσεις π.χ. στοχευμένες/επιλεκτικές Μέσο συνολικό κόστος Τιμές πάνω από το μέσο μεταβλητό κόστος και κάτω από το μέσο συνολικό κόστος θεωρούνται καταχρηστικές όταν αποτελούν μέρος ενός σχεδίου εξόντωσης των ανταγωνιστών Μέσο μεταβλητό κόστος Τιμές κάτω του μέσου μεταβλητού κόστους θεωρούνται καταχρηστικές per se

20 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Νόμιμοι λόγοι για τιμολόγηση κάτω του κόστους
3-Sep-18 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Νόμιμοι λόγοι για τιμολόγηση κάτω του κόστους Εισαγωγή ενός νέου προϊόντος στην αγορά Προϊόν με ισχυρές επιδράσεις δικτύου (network effects) Προσφορά ποικιλίας προϊόντων (π.χ. συμπληρωματικά προϊόντα) Απόκτηση εμπειρίας σε νέα αγορά Απαξίωση προϊόντων λόγω τεχνολογικής μεταβολής ή αλλαγής των προτιμήσεων των καταναλωτών

21 Αγορά βιομηχανικών πλαστικών
3-Sep-18 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ECS Αγορά υπεροξειδίου του βενζολίου ΑΚΖΟ (δεσπόζουσα θέση) Επιθετική τιμολόγηση Αγορά βιομηχανικών πλαστικών Αγορά αλευριού

22 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Δήλωση πρόθεσης Akzo να προχωρήσει σε γενική μείωση τιμών πέραν του υπεροξειδίου του βενζολίου καθώς και την απόφασή της να πωλεί κάτω του κόστους ακόμη και εάν αυτή η ενέργεια θα της προκαλούσε ζημίες Επιβεβαιώθηκαν και από εσωτερικό σημείωμα στελέχους της Akzo στο οποίο διευκρινιζόταν ότι η Akzo θα προχωρούσε στη λήψη επιθετικών μέτρων στον τομέα των προϊόντων για αλευρόμυλους εάν η ECS δεν έπαυε να προμηθεύει τα προϊόντα της σε βιομηχανίες πλαστικών H Akzo άρχισε να προμηθεύει τους μεγαλύτερους πελάτες της ECS που δραστηριοποιούνταν στη βιομηχανία του αλευριού με υπεροξείδιο βενζολίου σε πολύ χαμηλές τιμές

23 ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Η Επιτροπή έκρινε ότι η Akzo εφάρμοσε επιθετική τιμολόγηση  εστίασε στις απειλές και τις προθέσεις της «Το άρθρο 86 [νυν άρθρο 102 ΣΛΕΕ] δεν θεσπίζει κανένα νομικό κανόνα βασιζόμενο στο κόστος για να προσδιορίζεται το ακριβές σημείο στο οποίο η, εκ μέρους δεσπόζου­σας επιχείρησης, μείωση των τιμών μπορεί να θεω­ρηθεί καταχρηστική, και όντως η ευρεία εφαρμογή του όρου “κατάχρηση” σε διάφορες μορφές συμπε­ριφοράς αποκλεισμού των ανταγωνιστών παρέχει επιχειρήματα εναντίον της αποδοχής ενός τέτοιου αυστηρού κριτήριου» Το ΔΕΕ επικύρωσε την απόφαση της Επιτροπής  σε αντίθεση με την Επιτροπή καθόρισε ένα διττό κανόνα (Κριτήριο Akzo) που βασίζεται στο κόστος

24 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ
3-Sep-18 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ

25 Περιθώριο = Λιανική τιμή – χονδρική τιμή < λιανικό κόστος
ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Συμπίεση περιθωρίου υπάρχει όταν μια κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση η οποία κατέχει δεσπόζουσα θέση σε μια αγορά προηγούμενου σταδίου εμποδίζει ένα μη κάθετα ολοκληρωμένο ανταγωνιστή της στην αγορά του επόμενου σταδίου, που είναι εξίσου/ εύλογα αποτελεσματικός με αυτήν, να επιτύχει ικανοποιητικό περιθώριο κέρδους με κάποια χρονική διάρκεια Α Επιχείρηση 1 w Κ1 Κ2 Επιχείρηση 1 Επιχείρηση 2 p1 p2 Κρίνεται το περιθώριο των τιμών μεταξύ της αγοράς επόμενου σταδίου και της αγοράς προηγούμενου σταδίου  όχι το ύψος των τιμών καθ’ αυτό π.χ. υπερβολική τιμολόγηση, επιθετική τιμολόγηση Καταναλωτές Περιθώριο = Λιανική τιμή – χονδρική τιμή < λιανικό κόστος

26 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Αγορά επόμενου
Τιμή λιανικής πώλησης δεσπόζουσας επιχείρησης Τιμή λιανικής πώλησης δεσπόζουσας επιχείρησης Περιθώριο κέρδους λιανικής = λιανικό κόστος Περιθώριο κέρδους λιανικής < λιανικό κόστος Αγορά επόμενου σταδίου Η λιανική τιμή μειώθηκε και η τιμή της εισροής αυξήθηκε  το περιθώριο λιανικής συμπιέστηκε Χονδρική τιμή εισροής Χονδρική τιμή εισροής Αγορά προηγούμενου σταδίου Πριν τη συμπίεση περιθωρίου Μετά τη συμπίεση περιθωρίου

27 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Σωρευτικές προϋποθέσεις
Κατοχή δεσπόζουσας θέσης στην αγορά προηγούμενου σταδίου Κάθετη ολοκλήρωση δεσπόζουσας επιχείρησης  δραστηριοποίηση και σε αγορά επόμενου σταδίου (δεν απαιτείται κατοχή δεσπόζουσας θέσης στην αγορά επόμενου σταδίου) Αντικειμενική αναγκαιότητα συνεργασίας ανταγωνιστών στην αγορά επόμενου σταδίου με τη δεσπόζουσα επιχείρηση Αντικειμενική αναγκαιότητα  δυνατότητα ανταγωνιστών στην αγορά επόμενου σταδίου να ασκήσουν αποτελεσματική ανταγωνιστική πίεση στο τμήμα της δεσπόζουσας επιχείρησης που δραστηριοποιείται στην αγορά επομένου σταδίου Το κόστος προμήθειας της εισροής από την δεσπόζουσα επιχείρηση συνιστά σχετικά ψηλό ποσοστό του κόστους δραστηριοποίησης στην αγορά επόμενου σταδίου

28 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Σωρευτικές προϋποθέσεις
Τεστ εξίσου αποτελεσματικού ανταγωνιστή (as- efficient competitor test) Η τιμολόγηση της δεσπόζουσας επιχείρησης στην αγορά προηγούμενου σταδίου και στην αγορά επόμενου σταδίου δεν επιτρέπει σε εξίσου αποτελεσματικούς ανταγωνιστές στην αγορά επόμενου σταδίου να ασκήσουν αποδοτικές δραστηριότητες  Ικανοποίηση τεστ συμπίεσης περιθωρίου κέρδους Για σκοπούς απόδειξης χρησιμοποιούνται τα στοιχεία κόστους της δεσπόζουσας επιχείρησης Μέτρο κόστους Μέσο αποφεύξιμο κόστος (average avoidance cost) Μέσο επαυξητικό κόστος (average long-run incremental cost) Εάν το μέσο έσοδο που έχει η δεσπόζουσα επιχείρηση από τη δραστηριοποίησή της στην αγορά του επόμενου σταδίου είναι μικρότερο από το κόστος που η επιχείρηση θα μπορούσε να αποφύγει εάν τερμάτιζε αυτή της την δραστηριότητα, τότε θα μπορούσε να ήταν σε καλύτερη οικονομική κατάσταση. Εάν η δεσπόζουσα επιχείρηση τιμολογεί κάτω του ΜΑΚ, τότε αυτή η τιμολογιακή πρακτική συνεπάγεται την πραγματοποίηση βραχυχρόνιων ζημιών σε σχέση με το εναλλακτικό σενάριο της μη δραστηριοποίησης της στην αγορά του επόμενου σταδίου. Εξίσου αποτελεσματικός ανταγωνιστής  ανταγωνισμός βάσει επιδόσεων, ανταγωνισμός ως μηχανισμός επιλογής, προστασία ανταγωνισμού όχι ανταγωνιστών

29 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Σωρευτικές προϋποθέσεις
Αποφεύξιμο κόστος: κόστος που θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν η επιχείρηση δεν είχε παράξει μια συγκεκριμένη ποσότητα προϊόντος (αντικείμενο κατ’ ισχυρισμό καταχρηστικής συμπεριφοράς) Μέσο αποφεύξιμο κόστος: μέσος όρος του κόστους που θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν η επιχείρηση δεν είχε παράξει μια συγκεκριμένη ποσότητα προϊόντος (αντικείμενο κατ’ ισχυρισμό καταχρηστικής συμπεριφοράς) Μακροπρόθεσμο επαυξητικό κόστος: το κόστος με το οποίο επιβαρύνεται μία επιχείρηση για την παραγωγή ενός συγκεκριμένου προϊόντος Μέσο μακροπρόθεσμο επαυξητικό κόστος: το μέσο κόστος με το οποίο επιβαρύνεται μία επιχείρηση για την παραγωγή ενός συγκεκριμένου προϊόντος Τεστ συμπίεσης περιθωρίου κέρδους  η τιμή δεν καλύπτει το μέσο αποφεύξιμό κόστος / μέσο μακροπρόθεσμο επαυξητικό κόστος η δεσπόζουσα επιχείρηση θυσιάζει βραχυπρόθεσμα κέρδη  το έσοδο της επιχείρησης είναι μικρότερο από το κόστος που θα μπορούσε να αποφύγει εάν τερμάτιζε τη δραστηριοποίησή της στην αγορά επόμενου σταδίου ένας εξίσου αποτελεσματικός ανταγωνιστής δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τους πελάτες τους χωρίς να υποστεί ζημιά  αποκλεισμός

30 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Σωρευτικές προϋποθέσεις
Πρόσθετες μέθοδοι μέτρησης κερδοφορίας δεσπόζουσας επιχείρησης στην αγορά επόμενου σταδίου Κερδοφορία ανά περίοδο (μήνα, τρίμηνο, έτος)  ώριμες / σταθερές αγορές Κερδοφορία σε διάρκεια επένδυσης  δυναμικές / ασταθείς αγορές (η αρχική επένδυση αναμένεται να καλυφθεί σε βάθος χρόνου από τις μελλοντικές ροές κερδών) Δυνατότητα εξάλειψης αποτελεσματικού ανταγωνισμού στην αγορά επόμενου σταδίου Ενδεχόμενο πρόκλησης βλάβης στους καταναλωτές  θεωρία ανταγωνιστικής ζημίας Δεν υπάρχει αντικειμενική αιτιολόγηση

31 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Υπόθεση Telefonica
Διέθετε σταθερό δίκτυο που κάλυπτε ολόκληρη την επικράτεια της Ισπανίας Όσοι πάροχοι ήθελαν να παρέχουν υπηρεσίες ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο θα έπρεπε να συμβληθούν με την Telefonica Σχετικές αγορές χονδρικής προμήθειας περιφερειακή πρόσβαση εθνική πρόσβαση αδεσμοποίητη πρόσβαση στον τοπικό βρόχο

32 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Η Telefonica κατείχε δεσπόζουσα θέση στις σχετικές αγορές της χονδρικής πρόσβασης σε εθνικό επίπεδο (μονοπώλιο) και σε περιφερειακό επίπεδο (όλιγοπώλιο) Οι ανταγωνιστές της στη χονδρική αγορά ευρυζωνικής πρόσβασης σε περιφερειακό επίπεδο βασίζονταν σε υπηρεσίες της Telefonica (2004  98%, 2006  87%)

33 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ H τιμολογιακή πολιτική της Telefonica είχε ως αποτέλεσμα να συμπιεστεί το περιθώριο κέρδους των ανταγωνιστών της 09/2001 – 12/2006  το περιθώριο κέρδους μεταξύ των λιανικών τιμών της Telefonica και των χονδρικών τιμών που πλήρωναν σε αυτήν οι ανταγωνιστές της προκειμένου να αποκτήσουν ευρυζωνική πρόσβαση σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο δεν επαρκούσε για να καλυφθεί το πρόσθετο κόστος ενός εξίσου αποτελεσματικού ανταγωνιστή με αυτήν Α Κ1 Κ2 Καταναλωτές w p1 p2 Telefonica Wanadoo Espana Telefonica

34 ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Επιδράσεις στον ανταγωνισμό
Αποδυναμώθηκε ο ανταγωνισμός Οι ανταγωνιστές της Telefonica θα έπρεπε να τιμολογήσουν πιο χαμηλά από αυτήν προκειμένου να προσελκύσουν πελάτες Δεν υπήρχε εναλλακτική επιλογή όσον αφορά την πρόσβαση στην περιφερειακή και εθνική αγορά χονδρικής ευρυζωνικής πρόσβασης  μειώθηκε η ένταση ανταγωνισμού (πραγματικός και δυνητικός ανταγωνισμός) Επιβραδύνθηκε ο ρυθμός μεγέθυνσης της αγοράς Ο ρυθμός διείσδυσης της ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο ήταν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ Οι καταναλωτές πλήρωναν τουλάχιστον 20% πιο ψηλές λιανικές τιμές από τον μέσο όρο στην ΕΕ Ορθολογική και επικερδής η στρατηγική της Telefonica τα κέρδη που πραγματοποίησε από τις υψηλές λιανικές τιμές υπερέβαιναν κατά πολύ τα αποφευχθέντα κέρδη λόγω την μη πραγματοποιούμενων πωλήσεων χονδρικής, ως αποτέλεσμα των υψηλών τιμών χονδρικής (σε σχέση με τις λιανικές τιμές πώλησης)

35 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!