Προϊστορική Αρχαιολογία:

Παρουσίαση με θέμα: "Προϊστορική Αρχαιολογία:"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Προϊστορική Αρχαιολογία:
Εποχή του Λίθου και Εποχή του Χαλκού

2 I. Εποχή του Λίθου Παλαιολιθική εποχή (ΠΕ) Νεολιθική εποχή (ΝΕ) (στην Ελλάδα) Μεσολιθική εποχή (στην Ελλάδα) – 6.800 Κατώτερη ή Πρώιμη ΠΕ: Αρχαιότερη ΝΕ: Μέση ΝΕ: – 4.800 Μέση ΠΕ: – Ανώτερη ή Ύστερη ΠΕ: – χρόνια πριν Νεότερη ΝΕ: – 3.300 χρόνια πριν Τελική ΝΕ: Τα τελευταία 500 χρόνια της ΝΕ κατά ορισμένους ερευνητές

3 I. Η Εποχή του Λίθου

4 Ανθρώπειοι (Hominini)
Η εξέλιξη του ανθρώπου Πρωτεύοντα (π.χ. λεμούριοι, μαϊμούδες, πίθηκοι) Ανθρωποειδείς πίθηκοι (χιμπατζήδες, γορίλες, ουρακοτάγκοι, γίββωνες) (Hominidea) Πίθηκοι του Παλαιού και του Νέου Κόσμου (π.χ. γίββωνες) Aνθρωπίδες (Hominidae) Μεγάλοι πίθηκοι (ουρακοτάγκοι, γορίλες) Ανθρωπίνες (Homininae) Χιμπατζήδες Ανθρώπειοι (Hominini) Αυστραλοπίθηκοι Άνθρωπος (Homo)

5 ανθρώπου και μεγάλων πιθήκων
Γενετική διαφορά ανθρώπου και μεγάλων πιθήκων

6 Διαφορά δίποδης και τετράποδης βάδισης
(άνθρωπος- ανθρωπίδης – πίθηκος)

7 Βάδιση χιμπατζή

8 Όρθια βάδιση: Το πρώτο βήμα εξέλιξης

9 Αναπαράσταση δασώδους περιοχής στην Αφρική,
όπου έζησαν οι ανθρωποειδείς πίθηκοι και οι ανθρωπίνες

10 Τανζανία: Σαβάννα

11 Australopithecus afarensis: Lucy

12 Αυστραλοπίθηκος Afarensis
Lucy: Αυστραλοπίθηκος Afarensis Χαντάρ Αιθιοπίας

13 Lucy και Σύγχρονου ανθρώπου
Σύγκριση Lucy και Σύγχρονου ανθρώπου

14 australopitecus afarensis
Αποτυπώματα πελμάτων ατόμων είδους australopitecus afarensis

15 αυστραλοπιθήκου afarensis
Αναπαράσταση ζωής αυστραλοπιθήκου afarensis

16 Αυστραλοπίθηκος Anamensis (εύρωστος αυστραλοπίθηκος)

17 Ανθρώπειοι (Hominini)
Κοινός πρόγονος; Australopithecus: Homo Homo habilis (Επιδέξιος άνθρωπος): χρόνια πριν Homo erectus (Όρθιος άνθρωπος): – χρόνια πριν Αρχαϊκός Homo sapiens (Έμφρων άνθρωπος): χρόνια πριν Homo sapiens Homo sapiens neanderthalensis sapiens= Σύγχρονος άνθρωπος – χρόνια πριν χρόνια πριν έως σήμερα Australopithecus anamensis (Λίμνη Τουρκάνα – Β. Κένυα) Australopithecus afarensis (Λετόλι _ Τανζανία Χαντάρ – Αιθιοπία Lucy: ):

18 Ωστόσο: Ακόμα και ένα μεμονωμένο νέο εύρημα θέτει ερωτήματα εξαρχής
Αριστερό τμήμα γνάθου και πέντε δόντια του είδους homo από την περιοχή Αφάρ της Αιθιοπίας: χρόνια πριν (2015)

19 Εξέλιξη σχήματος κρανίου και μεγέθους εγκεφάλου

20 Σύγκριση οδοντοστοιχίας
Homo sapiens sapiens και Australopithecus. Η όρθια βάδιση μπορεί να είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του κρανίου, την στρογγυλοποίηση του προσώπου και την σμίκρυνση των δοντιών (η τελευταία λόγω και της διατροφής)

21 Homo habilis

22 Australopitecus anamensis
Homo habilis

23 Λιθοτεχνία Homo habilis

24 Λαξευμένες κροκάλες

25 Το φαράγγι Ολντουβάι στην Ανατολική Αφρική, όπου βρέθηκαν μερικά από τα παλαιότερα απολιθώματα του Homo habilis ( χρόνια πριν)

26 Λαξευμένες κροκάλες: Chopping tools

27 Εργαλεία homo habilis: Φολίδες

28 Φολίδα Λιθοτεχνία Ολντουβάι Φολίδα

29 Αναπαράσταση ζωής homo habilis

30 Παλαιολιθική εποχή (ΠΕ)
Κατώτερη ή Πρώιμη ΠΕ ( – ) Μέση ΠΕ ( – ) Ανώτερη ή Ύστερη ΠΕ ( – ) χρόνια πριν Homo habilis Homo erectus Αρχαϊκός Homo sapiens Homo sapiens neanderthalensis Homo sapiens sapiens Homo sapiens neanderthalensis Homo sapiens sapiens

31 Homo erectus (Όρθιος άνθρωπος) Αρχαϊκός Homo sapiens Homo sapiens neanderthalensis Homo sapiens sapiens

32 Διασπορά homo erectus

33 Το αγόρι της Τουρκάνα

34 Το αγόρι της Τουρκάνα

35 Λιθοτεχνία Homo sapiens sapiens Λιθοτεχνία Homo erectus
Λιθοτεχνία Homo sapiens neanderthalensis

36

37 Χειροπέλεκυς: Τυπικό εργαλείο του Homo erectus

38 Xειροπελέκεις

39 Χειροπέλεκυς από τη Σιάτιστα
Χειροπέλεκυς από τη Λευκάδα

40 Λίθινα εργαλεία βρέθηκαν σε γεωλογικά
Πλακιάς, Κρήτη: Λίθινα εργαλεία βρέθηκαν σε γεωλογικά στρώματα που περιείχαν επίσης θαλάσσια όστρεα. Τα παλαιοεδάφη και τα όστρεα χρονολογήθηκαν στο π.Χ.

41 Eξάπλωση χειροπελέκεων

42 Αναπαράσταση ζωής homo erectus

43 Παλαιολιθική εποχή (ΠΕ)
Κατώτερη ή Πρώιμη ΠΕ ( – ) Μέση ΠΕ ( – ) Ανώτερη ή Ύστερη ΠΕ ( – ) χρόνια πριν Homo habilis Homo erectus Αρχαϊκός Homo sapiens Κρανίο Πετραλώνων; Κρανία Απηδήματος; Homo sapiens neanderthalensis Σπήλαιο Θεόπετρας Σπήλαιο Κλεισούρας (Αργολίδα) Σπήλαιο στη Σελινίτσα Γυθείου Homo sapiens sapiens Homo sapiens neanderthalensis Homo sapiens sapiens

44 Kρανίο Πετραλώνων ( χρόνια πριν): Αρχαϊκός Homo sapiens

45 κρανίου Πετραλώνων και
Κρανίο Πετραλώνων Σύγκριση εκμαγείου κρανίου Πετραλώνων και κρανίου από το Μπόντο της Αιθιοπίας

46 Σπήλαιο Πετραλώνων Χαλκιδικής

47 Το σπήλαιο Απήδημα Δυτικής Μάνης

48 Κρανίο Αρχαϊκού Homo Sapiens από το σπήλαιο Απήδημα Δυτικής Μάνης (δεξιά)

49 Κρανία αρχαϊκού Homo sapiens από τον ελλαδικό χώρο

50 Παλαιολιθική εποχή (ΠΕ)
Κατώτερη ή Πρώιμη ΠΕ ( – ) Μέση ΠΕ ( – ) Ανώτερη ή Ύστερη ΠΕ ( – ) χρόνια πριν Homo habilis Homo erectus Αρχαϊκός Homo sapiens Homo sapiens neanderthalensis Homo sapiens sapiens Homo sapiens neanderthalensis Homo sapiens sapiens

51 Homo sapiens neanderthalensis
Homo sapiens sapiens Homo sapiens neanderthalensis

52 Homo sapiens neanderthalensis
και Homo sapiens sapiens

53 Γλωσσική ικανότητα Σύγχρονου ανθρώπου και ανθρώπου του Νεάντερταλ

54 Εξάπλωση homo sapiens neanderthalensis

55

56 Λιθοτεχνία Homo sapiens sapiens Λιθοτεχνία Homo erectus
Λιθοτεχνία Homo sapiens neanderthalensis

57 Τεχνική Levallois

58 Χελωνοειδής πυρήνας Τεχνική Levallois ( χρόνια πριν)

59

60 Αναπαράσταση ζωής homo sapiens neanderthalensis

61 homo neanderthalensis και homo sapiens sapiens: 4%
Γενετική διαφορά homo neanderthalensis και homo sapiens sapiens: 4% Αναπαράσταση homo neanderthalensis

62 Το σπήλαιο Καλαμάκια στον κόλπο του Οιτύλου (Μάνη)

63 Σπήλαιο Καλαμάκια (Μάνη)

64 ανθρώπου του Νεάντερταλ και
Αναπαράσταση ανθρώπου του Νεάντερταλ και Σύγχρονου ανθρώπου

65 Homo sapiens neanderthalensis
και Homo sapiens sapiens

66 Λιθοτεχνία Homo sapiens sapiens Λιθοτεχνία Homo erectus
Λιθοτεχνία Homo sapiens neanderthalensis

67 Tεχνολογία λεπίδων

68 Η τεχνική των λεπίδων

69 Σολουτραία λιθοτεχνία

70 Σολουτραία αιχμή

71

72

73

74 Κρανίο Homo Sapiens Sapiens από το σπήλαιο Απήδημα Δυτικής Μάνης (αριστερά)

75 Αναπαράσταση homo sapiens sapiens

76 Εξάπλωση homo sapiens

77 12Κ-6 "Προϊστορική Αρχαιολογία: Εποχή του Λίθου και Εποχή του Χαλκού"
Ακαδ. έτος Ι. ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Για την Παλαιολιθική εποχή Ελληνική ή μεταφρασμένη  Κουρτέση-Φιλιππάκη Γ. (επιμ.), "Η Παλαιολιθική εποχή στην Ελλάδα. Εισαγωγή στην Παλαιολιθική εποχή", Αρχαιολογία και Τέχνες 58 (Μάρτιος 2006), σσ (και στο δικτυακό τόπο www. αρχαιολογία.gr, " αρχείο τευχών")  Παπαευθυμίου-Παπανθίμου Α., Εισαγωγή στους πολιτισμούς της Προϊστορίας, Θεσσαλονίκη: Εκδ. Βάνιας, 2007 [Α: Η ανθρώπινη εξέλιξη και η παλαιολιθική ακολουθία, σελ ].  Σάμψων Α., Προϊστορία του Αιγαίου. Παλαιολιθική – Μεσολιθική – Νεολιθική, Αθήνα: Εκδ. Ατραπός, 2006 [Κεφάλαιο Ι: Η Παλαιολιθική περίοδος στο Αιγαίο, σελ ].  Σάμψων Α., Προϊστορική Αρχαιολογία της Μεσογείου, Αθήνα: Εκδ. Καρδαμίτσα, 2006 [Κεφ. 1: Οι απαρχές της προϊστορίας, σελ και Κεφ. 2: Η Παλαιολιθική περίοδος στην Ευρώπη, σελ ].  Stringer Chr. - Andrews P., HOMO. Η καταγωγή και η εξέλιξη του ανθρώπου, Αθήνα: Polaris Εκδόσεις, 2006. Ξενόγλωσση  Runnels C., “Review of Aegean Prehistory IV: The Stone Age of Greece from the Palaeolithic to the Advent of the Neolithic”, in T. Cullen (ed.) Aegean Prehistory. A Review, Boston: Archaeological Institute of America (American Journal of Archaeology Supplement 1), 2001, pp