ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΧΩΡΟΙ ΦΥΛΑΚΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΕΙΔΗ ΦΥΛΑΚΩΝ

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΧΩΡΟΙ ΦΥΛΑΚΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΕΙΔΗ ΦΥΛΑΚΩΝ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΧΩΡΟΙ ΦΥΛΑΚΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΕΙΔΗ ΦΥΛΑΚΩΝ
ΑΚΡΑΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΣΩΦΡΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΕΛΛΑΔΑ-ΕΥΡΩΠΗ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Η πρώτη φυλακή, το πρώτο «σωφρονιστήριο», ιδρύθηκε στο Λονδίνο, το 1557 κι ακολούθησε η ίδρυση δύο σωφρονιστηρίων στο Άμστερνταμ, το 1596 και λίγο αργότερα στη Γερμανία και την Ελβετία. Μέχρι την ίδρυσή τους οι κρατούμενοι τοποθετούνταν σε διαφόρων ειδών ιδρύματα, χωρίς να εξυπηρετεί η κράτησή τους κάποιο συγκεκριμένο σκοπό.

3 Είναι χαρακτηριστικό ότι στα ιδρύματα αυτά οι κρατούμενοι συνυπήρχαν με ασθενείς με ανίατες νόσους, άστεγους, εγκαταλειμμένα παιδιά κι άλλες κατηγορίες ανθρώπων. Αργότερα, το 1704, εγκαινιάστηκε από τον πάπα Κλήμη 11ο το πρώτο σωφρονιστικό ίδρυμα για ανήλικους εγκληματίες. Στην Ελλάδα οι πρώτες φυλακές δημιουργήθηκαν περίπου το 1887, ενώ πριν από την ίδρυσή τους το σκοπό αυτό εξυπηρετούσαν κυρίως τα ενετικά φρούρια (Κουράκης, Αλεξιάδης, Χάιδου, ).

4

5 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
Η κατάσταση των ιδρυμάτων αναφέρεται στη μέθοδο οργάνωσής τους, ανάλογα με τους διαφορετικούς τρόπους έκτισης της ποινής. Οι δύο αυτοί παράγοντες, οδήγησαν στη διαμόρφωση συγκεκριμένων συστημάτων οργάνωσης της εκτέλεσης των ποινικών κυρώσεων, των «σωφρονιστικών συστημάτων». Τα σωφρονιστικά συστήματα μπορούν να διαχωριστούν σε δύο κατηγορίες: τα σωφρονιστικά συστήματα κλειστής μεταχείρισης και τα σωφρονιστικά συστήματα ανοιχτής μεταχείρισης

6 Φυλακές: Σωφρονιστικά Ιδρύματα ή Πανεπιστήμια Εγκληματιών;

7 Υπό ειδικές και αυστηρές συνθήκες θα κρατούνται στο εξής σε ξεχωριστές φυλακές αλλά και σε διαφορετικά κελιά, μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα, επικίνδυνοι υπόδικοι και κατάδικοι, διωκόμενοι για συμμετοχή σε εγκληματικές οργανώσεις και όσοι στασιάζουν οργανωμένα κατά τη διάρκεια της κράτησής τους.

8 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΦΥΛΑΚΩΝ Η πρώτη, τύπου Α, όπως την περιγράφει το νέο νομοσχέδιο, όπου θα κρατούνται υπόδικοι και κατάδικοι για χρέη και όσοι γενικά εκτίουν ποινές φυλάκισης έως πέντε χρόνια. Στη δεύτερη, τύπου Β, θα κρατούνται υπόδικοι αλλά και κατάδικοι με «μεσαίας» ποινικής αξιολόγησης παραβατική συμπεριφορά, κακουργήματα που επισύρουν καθείρξεις όχι όμως ισόβια. Και τις φυλακές τύπου Γ, με κρατουμένους, υποδίκους και καταδίκους με υψηλή επικινδυνότητα. Την κρίση για το πού θα κρατείται κάποιος θα κάνει, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, αρμόδιος εισαγγελέας.

9 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Έμφαση δίνεται στα τρία σημαντικότερα στοιχεία του χώρου, το φυσικό φως, το χρώμα και τον ήχο. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους και οι επιδράσεις τους;

10 Ακόμα μέχρι τον 19ο αιώνα η αρχιτεκτονική των φυλακών δεν είχε καταλήξει σε κάποια πρότυπα, λόγω του ότι η αρχιτεκτονική μορφή του κτιρίου απορρέει από το σύστημα φυλάκισης, το οποίο μέχρι τότε ήταν ακόμα ακαθόριστο. Τα διαφορετικά ποινικά συστήματα που παρατηρούνται από χώρα σε χώρα είναι ανάλογα με το μέγεθος και την κατανομή του πληθυσμού και με το αίσθημα ευθύνης που έχει κληρονομήσει η κάθε κοινωνία προς το πρόβλημα της ανάγκης για αναμόρφωση που παρουσιάζει ένα μέρος του συνόλου της. Συνεπώς, αφού κάθε σύστημα απαιτεί διαφορετικές διατάξεις, εγκαταστάσεις και τρόπους επιβολής, σύμφωνα με το κάθε ένα έχουμε και διαφορετικές αρχιτεκτονικές προσεγγίσεις

11

12 τέσσερις ή έξι ορόφους, και τον χώρο επιθεώρησης στο κέντρο αυτού.
ΠΑΝΟΠΤΙΚΟ Τύπος φυλακής βασισμένος στην ιδέα του Jeremy Bentham. Σκοπό είχε την αύξηση της επιτήρησης και την ελαχιστοποίηση του προσωπικού. Πρότεινε μια κυκλική διάταξη, με ατομικά κελιά διατεταγμένα στον περιμετρικό κυκλικό τοίχο του κτιρίου, σε τέσσερις ή έξι ορόφους, και τον χώρο επιθεώρησης στο κέντρο αυτού.

13 Η αρχιτεκτονική μορφή του συστήματος της Pennsylvania Η ακτινωτή δι-
Ακτινωτής μορφής Η αρχιτεκτονική μορφή του συστήματος της Pennsylvania Η ακτινωτή δι- άταξη των μονάδων των κελιών επέτρεπε την επιτήρηση όλων των μονάδων από ένα κεντρικό σημείο . Τα κελιά ήταν εξωτερικά και ευρύχωρα, έτσι ώστε να μπορεί ο κρατούμενος να εργαστεί.

14 κατασκευή φυλακών για τον επόμενο αιώνα.
Ευθύγραμμη μορφή Ευθύγραμμη μορφή Η αρχιτεκτονική μορφή του συστήματος του Auburn. Ήταν ορθογώνιου μακροσκε- λούς σχήματος, με πέντε ορόφους εσωτερικών κελιών. Γενικότερα, παρουσίασε το μο- ντέλο του μακροσκελούς, σκοτεινού διαδρόμου κελιών, το οποίο ήταν η «κατάρα» στην κατασκευή φυλακών για τον επόμενο αιώνα.

15 κατασκευή φυλακών για τον επόμενο αιώνα.
Δικτυακής μορφής Η αρχιτεκτονική μορφή του συστήματος του Auburn. Ήταν ορθογώνιου μακροσκε- λούς σχήματος, με πέντε ορόφους εσωτερικών κελιών. Γενικότερα, παρουσίασε το μο- ντέλο του μακροσκελούς, σκοτεινού διαδρόμου κελιών, το οποίο ήταν η «κατάρα» στην κατασκευή φυλακών για τον επόμενο αιώνα.

16 Εσώκλειστες φυλακές Διάταξη που χρησιμοποιεί τις κτιριακές μονάδες των κελιών ως μέρος του τοίχου πε- ρίφραξης. Οι φυλακές της μορφής αυτής παρουσιάζουν δυσκολία στη διαχείριση, στην ταξινόμηση και κατανομή των κρατουμένων και ο χώρος εντός της φυλακής είναι περιορισμένες.

17 Μονάδες κελιών τοποθετημένες γύρω από μια αυλή
Διάταξη που τοποθετεί τις μονάδες των κελιών γύρω από την κεντρική αυλή και τις υπόλοιπες βοηθητικές κτιριακές μονάδες έξω από αυτές. Οι λειτουργίες συνδέονται μέσω υπερβολικά μακροσκελών διαδρόμων, με αποτέλεσμα να απέχουν πολύ μεταξύ τους.

18 Μορφή Campus Διάταξη που τοποθετεί τις κτιριακές μονάδες διάσπαρτες γύρω από μεγάλη, κεντρική, ορθογώνια παραλληλόγραμμη αυλή. Είναι ένα πείραμα που συνδυάζει την ελευθερία των κτιρίων αυτής της μορφής με την υψηλή ασφάλεια. Αυτό επιτυγχάνεται περικλείοντας τη φυλακή σε έναν συνδυασμό από εξωτερικούς φράχτες και ψηλούς τοίχους. Με αυτόν τον τρόπο προσφέρεται σε κρατούμενους, που έχουν τεθεί σε υψίστης ασφαλείας περιορισμό, ένας πιο φυσιολογικός, βελτιωμένος τρόπος ζωής.

19 «ελεύθερης» ή ανοιχτής μορφής
Χρησιμοποιείται, κυρίως, για ιδρύματα ανηλίκων και η κτιριακή διάταξη δεν είναι τυποποιημένη. Αποτελείται από αυτόνομες, ξεχωριστές μονάδες, που βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους.

20 Μορφή ουρανοξύστη Διάταξη καθ’ ύψος. Η μορφή αυτή χρησιμοποιείται για κράτηση μικρού χρονικού διαστήματος, κυρίως σε δικαστήρια και αστυνομικά τμήματα. Τα γενικότερα πλεονεκτήματα είναι ότι παρέχεται ασφάλεια, λόγω του ύψους του κτιρίου, εύκολη κατανομή και διαχωρισμός των κρατουμένων, χωρίς να χάνεται ο κεντρικός έλεγχος. Σε πόλεις, όπου ο χώρος είναι περιορισμένος, χρειάζεται μικρό κομμάτι γης, αφού αναπτύσσεται καθ’ ύψος.

21

22

23 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΩΣ ΜΕΣΟ ΕΞΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ Περιβαλλοντική ψυχολογία

24 «Η φυσική διάσταση του περιβάλλοντος οπωσδήποτε δεν είναι ικανή να οριστεί μόνο από την άποψη των οργανωμένων χώρων και αντικειμένων ή πραγμάτων που είναι τοποθετημένα μέσα σε αυτούς τους ποικίλους τρόπους. Επίσης είναι δυνατό να οριστεί δια μέσου χαρακτηριστικών και συγκεκριμένων ιδιοτήτων – όπως εκείνες που εκδηλώνονται με τη μορφή φωτεινών, ακουστικών και θερμικών διεγέρσεων / ερεθισμάτων που πιο άμεσα εμπλέκουν τις αισθητήριες δραστηριότητές μας και, έτσι, συμβάλλουν προς τον προσδιορισμό της ποιότητας των περιβαλλόντων μέσα στα οποία ζούμε και εκτελούμε τις καθημερινές μας δραστηριότητες.»

25 Η έμφαση στις σχέσεις ανθρώπου – περιβάλλοντος, ή με άλλα λόγια, στους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι επηρεάζουν και επηρεάζονται από τον περίγυρό τους, άρχισε να απασχολεί τον κλάδο της περιβαλλοντικής ψυχολογίας, επίσημα πλέον, από το1970. Οι έρευνες επικεντρώθηκαν στους φυσικούς παράγοντες που έχουν την ικανότητα να παρεμβαίνουν στις διαδικασίες προσαρμογής στο περιβάλλον. Έρευνες έχουν διεξαχθεί για τον διασαφηνισμό των αλληλεπιδράσεων του ατόμου με το περιβάλλον του και των συνεπειών τους. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στις ενοχλητικές, αρνητικές επιδράσεις, οι οποίες καθιστούν τη διεκπεραίωση κάποιων ανθρώπινων λειτουργιών δύσκολη. Οι λειτουργίες αυτές μπορεί να είναι από κοινωνικές, πνευματικές έως εργασιακές.

26 Μελέτες για τα όρια ανοχής των ανθρώπων στις αισθητήριες διεγέρσεις από το φυσικό περιβάλλον έχουν ευνοήσει τις οπτικές (φως και χρώμα), θερμικές (ακραίες θερμοκρασίες) και πάνω από όλα τις ακουστικές (θόρυβος) διεγέρσεις. Πιο πρόσφατα στο πεδίο έρευνας έχει προστεθεί η ποιότητα του αέρα (ατμοσφαιρική ρύπανση). Σκοπός των ερευνών αυτών είναι να υπολογιστούν τα όρια των ποιοτικών παραμέτρων, που αφορούν αρκετές στοιχειώδεις λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού.

27 ΑΚΡΑΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΣΩΦΡΟΝΙΣΜΟΥ
Θανατική ποινή: είναι η ανώτερη ποινή που επιβάλλεται σε καταδικασμένους. Στην Ε.Ε έχει καταργηθεί, ενώ εφαρμόζεται ακόμη σε Η.Π.Α και Κίνα. Οι πρώτες χώρες που την κατήργησαν ήταν η Πορτογαλία, Βενεζουέλα, Βραζιλία ενώ μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο, η Γερμανία, η Αυστρία, η Ιταλία και η Αγγλία Από την αρχαιότητα είχαν αναπτυχθεί ως μέθοδοι εκτέλεσης πολλοί τρόποι όπως, ο ποδοβολισμός, η δηλητηρίαση, η καύση, ο αποκεφαλισμός, η σταύρωση, ο πνιγμός, ο βρασμός, ο τεμαχισμός, η εντοίχιση, η κατάσχιση, ο ενταφισμός ζώντος κ.α. ( Θεόδωρος Κοντέος, 1970 )

28 Αγχονη Η αγχόνη αποτελεί το μέσο εκτέλεσης της θανατικής ποινής διά βρόχου ( θηλιάς ) που επιφέρει πνιγμό. Το όργανο αυτό συνήθως αποτελείται από δύο βασικές δοκούς κάθετες μεταξύ τους σε σχήμα Γ όπου εκ του οριζοντίου σκέλους φέρεται ο βρόχος. Κατά καιρούς όμως έχουν χρησιμοποιηθεί και αγχόνες άλλων σχημάτων όπως σε σχήμα Π, όπου απ’ το οριζόντιο σκέλος μπορεί να φέρονται περισσότεροι του ενός βρόχοι, ή σε σχήμα Τ όπου ο απαγχονισμός εκτελείται από τις μασχάλες του κατάδικου.

29 Η ηλεκτρική καρέκλα σχεδιάστηκε για να προκαλεί άμεση απώλεια
Ηλεκτρική καρέκλα Η ηλεκτρική καρέκλα σχεδιάστηκε για να προκαλεί άμεση απώλεια αισθήσεων και ανώδυνο θάνατο. Αν και οι περισσότερες μελέτες αναφέρουν ότι ο θάνατος στην ηλεκτική καρέκλα είναι άμεσος, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το πάχος του ανθρώπινου κρανίου μπορεί να εμποδίσει το ισχυρό ρεύμα των ηλεκτροδίων στο κεφάλι από το να φτάσουν γρήγορα στον εγκέφαλο, οπότε το θύμα πεθαίνει τελικά από ασφυξία εξαιτίας της παράλυσης των αναπνευστικών μυών.

30 Θάλαμος αερίων Το γκάζι, ως τρόπος εκτέλεσης, προτάθηκε αρχικά από τον Dr Allen McLean Hamilton, έναν τοξικολόγο, ο οποίος πίστευε πως, ως μέθοδος εκτέλεσης, ήταν πιο ανθρωπιστική από τον απαγχονισμό ή τον τυφεκισμό.

31 Θανατηφόρα ένεση Η πρώτη είναι αναισθητική, ακολουθούμενη από παραλυτική που σταματάει την αναπνοή. Ακολουθεί η τρίτη ένεση που προκαλεί την παύση της καρδιακής λειτουργίας. Κάθε ένεση πρέπει να χορηγείται σε θανατηφόρα δόση, ώστε να επιταχυνθεί ο θάνατος. Ωστόσο, η δοσολογία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ανθρώπινο βάρος, που σημαίνει ότι μικρότερες δόσεις μπορεί να μην ενεργήσουν άμεσα στο θύμα, ειδικά η πρώτη αναισθητική ένεση. Η ουσία που χρησιμοποιείται για την αναισθησία του θανατοποινίτη είναι η νατριούχος θειοπεντάλη. Η κατασκευάστρια εταιρεία αυτής της ουσίας στις Η.Π.Α είναι η Hospira η οποία και έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι το προϊόν της χρησιμοποιείται για να εκτελεστεί η εσχάτη των ποινών.

32 Πολιτικός θάνατος Ο πολιτικός θάνατος είναι ένας όρος που αναφέρεται στην απώλεια του συνόλου ή σχεδόν του συνόλου των ατομικών δικαιωμάτων από ένα πρόσωπο. Επιβάλλεται σε Περιπτώσεις καταδίκης Για κακούργημα Ή Για Πράξη προερχόμενη απ’ την κυβέρνηση μιας χώρας που έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια των δικαιωμάτων των πολιτών. Στη μεσαιωνική Ευρώπη, οι εγκληματίες έχαναν όλα τα πολιτικά τους δικαιώματα. Αυτός ο πολιτικός θάνατος οδηγούσε συνήθως σε φυσικό θάνατο, καθώς οποιοσδήποτε θα μπορούσε να σκοτώσει το πρόσωπο που δεν έχει νομική υπόσταση, μένοντας ατιμώρητος.

33 Θανατική ποινή στον κόσμο
Σύμφωνα με τη διεθνή αμνηστία :  58 χώρες διατηρούν στη νομοθεσία τους και εφαρμόζουν τη θανατική ποινή. 25  92 χώρες κατήργησαν εντελώς τη θανατική ποινή  9 κράτη τη διατηρούν, όμως μόνο για εξαιρετικές περιπτώσεις (π.χ. για εγκλήματα σε εμπόλεμες περιόδους).

34 Ποινές στην Ελλαδα Η Ελλάδα επιβάλλει τις πιο υψηλές ποινές πανευρωπαϊκά. Η ελάχιστη ποινή για τα κακουργήματα είναι πέντε χρόνια, ενώ στις άλλες χώρες το ένα έτος. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 50% των δικαστικών αποφάσεων στην Ελλάδα επιβάλλουν καθείρξεις 5-20 χρόνων, όταν στη Γερμανία μόνο το 4% των αποφάσεων επιβάλλει ποινές 5-15 ετών! Η Ελλάδα έχει, επίσης, τη μεγαλύτερη διάρκεια προφυλάκισης στην Ευρώπη. Κατά μέσο όρο, διαρκεί ένα χρόνο, με αποτέλεσμα το 1/3 των εγκλείστων να είναι υπόδικοι. Στη Γερμανία περισσότεροι από τους μισούς υπόδικους παραμένουν προφυλακισμένοι για διάστημα μικρότερο των τριών μηνών. Μετά τις αποκαλύψεις για το παραδικαστικό κύκλωμα, οι αποφάσεις των δικαστηρίων αυστηροποιήθηκαν ακόμη περισσότερο. Ο πρόεδρος του ΔΣΑ Δημ. Παξινός κατήγγειλε πρόσφατα ότι η επίδειξη αυστηρότητας επηρεάζει περισσότερο τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

35 Στο Δομοκό ετοιμάζουν το σύγχρονο Αλκατράζ -Πώς θα είναι οι φυλακές υψίστης ασφαλείας για τρομοκράτες και μεγαλοκακοποιούς Σε ό,τι αφορά τα συστήματα ασφαλείας μέσα σε ένα τρίμηνο η φυλακή αναμένεται να μετατραπεί σε φρούριο. Θα ενισχυθεί με αλεξίσφαιρα τζάμια, με τη μετακίνηση ειδικά εκπαιδευμένου προσωπικού και τη δημιουργία βάσης των ΕΚΑΜ, άνδρες των οποίων θα επιτηρούν περιμετρικά το χώρο. Παράλληλα θα τοποθετηθούν ηλεκτρονικά συστήματα παρακολούθησης εντός και εκτός και θα ισχύσει ειδικό πρωτόκολλο αναφορικά με τα δικαιώματα των κρατουμένων, όπως οι συναντήσεις με συγγενείς και δικηγόρους.

36 Το προοδευτικό σωφρονιστικό σύστημα ( Ιρλανδικό )
Το προοδευτικό σωφρονιστικό σύστημα αποδέχεται τα χαρακτηριστικά των προηγούμενων αλλά τα αξιοποιεί πιο μεθοδικά. Πρωτοεμφανίστηκε στην Ιρλανδία μετά το 1850 όταν επικεφαλής της διοίκησης των φυλακών τοποθετήθηκε ο Ιρλανδός Walter Crofton. Κατά το σύστημα αυτό η διάρκεια της εκτέλεσης της ποινής διαιρείται σε τρία στάδια : Στο πρώτο πρώτο στάδιο, διάρκειας τουλάχιστον εννέα μηνών, ο κατάδικος παραμένει σε απομόνωση χωρίς εργασία.  Στο δεύτερο στάδιο οι συνθήκες διαβίωσης είναι πιο βελτιωμένες. Ο κατάδικος παραμένει σε απομόνωση τη νύχτα αλλά εργάζεται από κοινού με συγκρατούμενούς του τη μέρα. Η διάρκεια του σταδίου αυτού δεν είναι καθορισμένη αλλά ο κατάδικος πρέπει να διανύσει 4 τάξεις καθεμία από τις οποίες διακρίνεται από το διάφορο χρώμα στολής και η παραμονή του εξαρτάται από την εργατικότητα και τη διαγωγή του. Ενδεχομένη κακή διαγωγή σήμαινε υποβάθμιση σεκατώτερη τάξη  Τέλος στο τρίτο στάδιο εκτέλεσης της ποινής ο κρατούμενοςαπολύεται υπό τον όρο ότι δεν θα διαπράξει νέο έγκλημα στομέλλον.

37 ΠΗΓΕΣ http://www.tokeli.gr/2007/04/blog-post_4353.html

38 ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΑΡΓΑΛΙΑ ΣΟΦΙΑ ΚΟΥΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΡΙΜΠΟΥΖΑΣ
(ΝΙΚΟΣ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΣ) ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ: OFFER