ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ & ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Παρουσίαση με θέμα: "ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ & ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ & ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ 12Η ΠΑΡΑΣΙΤΑ ΠΡΩΤΟΖΩΑ

2 ΠΑΡΑΣΙΤΑ ΜΕΤΑΖΩΑ ΠΡΩΤΟΖΩΑ Μαστιγοφόρα Σπορόζωα Βλεφαριδοφόρα Ριζόποδα
Νηματώδη Ασκαρίδα Οξύουρος Νηματέλμινθες Κεστώδη Ταινία Εχινόκοκκος Πλατυέλμινθες ΠΡΩΤΟΖΩΑ Μαστιγοφόρα Λάμβλια Λεϊσμάνια Τριχομονάδα Τρυπανόσωμα Σπορόζωα Τοξόπλασμα Πλασμώδιο Πνευμοκύστη Κρυπτοσπορίδιο Βλεφαριδοφόρα Βαλαντίδιο Ριζόποδα Αμοιβάδα

3 Ελάχιστα είδη ιδιαιτέρως παθογόνα !
Τα Πρωτόζωα είδη Μονοκύτταροι οργανισμοί Κίνηση, διατροφή (ετερότροφα), Στην πλειονότητα αβλαβή, ελευθέρως ζώντα σε χώμα, νερό Ευκαρυωτική κατασκευή Ιδιαίτερα οργανύλια Ελάχιστα είδη ιδιαιτέρως παθογόνα ! Πολλά εκατομμύρια κρούσματα ετησίως Συχνότατα θανατηφόρα

4 Πρωτόζωα είδη, κατασκευή
Σπορόζωα Τα Πρωτόζωα Βλεφαριδοφόρα Πρωτόζωα είδη, κατασκευή ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Εκτόπλασμα Μεμβράνη Ενδόπλασμα Πυρήνας (μακρο-, μικρο-) Κενοτόπια Κυττόστομα Μαστίγιο Βλεφαρίδες Ψευδοπόδια Μαστιγοφόρα Ριζόποδα

5 Τροφοζωίτης (ενεργή φάση)
Κύκλος ζωής των πρωτοζώων Πρωτόζωα κύκλος Υγρασία, θρεπτικά στοιχεία Τροφοζωίτης (ενεργή φάση) Αντίξοο περιβάλλον Εγκύστωση Εκκύστωση Πρώιμη κύστη, σχηματισμός περιβλήματος Ώριμη κύστη (λανθάνουσα φάση) Απελευθέρωση ενεργής κυτταρικής μορφής Ολα τροφοζωίτες Όχι όλα κύστεις

6 Πρωτόζωα πολλαπλασιασμός
Ριζόποδα Βλεφαριδοφόρα Μαστιγοφόρα Σπορόζωα Πολλαπλασιασμός πρωτοζώων Διχοτόμηση Σύζευξη Μείωση Συνένωση γαμετών Διπλοειδικός ζυγώτης

7 Μαστιγοφόρα ΜΑΣΤΙΓΟΦΟΡΑ Λάμβλια Λεϊσμάνια Τρυπανόσωμα Τριχομονάδα

8 Λάμβλια Εντερο Giardia lamblia (duodenalis)

9 Κύκλος ζωής Λάμβλιας

10 στη χλωρίωση του ύδατος
Λαμβλίαση Υψηλή μεταδοτικότητα Αρκεί κατάποση κύστεων Ανθεκτικότητα στη χλωρίωση του ύδατος ΔΙΑΓΝΩΣΗ Ανίχνευση στα κόπρανα ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Διάρροια Κοιλιακά άλγη Μετεωρισμός Καταβολή Αυτοϊάται σε ημέρες Ασυμπτωματική φορία

11 Λεϊσμάνια Αίμα Ιστοί Καλλιέργεια

12 Κύκλος ζωής Λεϊσμάνιας
Φλεβοτόμος (σκνίπα)

13 Λεϊσμανίαση Σπλαχνική (Kalaazar) Δερματική L. donovani
Μολυσμένο μακροφάγο Μετανάστευση Παραμονή Ισημερινός Σπλαχνική (Kalaazar) L. donovani Δερματική L. Tropica (κοκκιώματα) L. Braziliensis (έλκη) Εμπύρετο Κακουχία Γαστρεντερικές διαταραχές Ηπατοσπληνομεγαλία Λεμφαδενοπάθεια Οιδήματα Θνητότητα 75-95% (Βλάβες αιμοποιητικού)

14 Λεϊσμανίαση αντιμετώπιση
Αντιμετώπιση ΔΙΑΓΝΩΣΗ  Βιοψία : μυελού, δέρματος  Ορολογικά ΘΕΡΑΠΕΙΑ Αντιμόνιο Πενταμιδίνη Αμφοτερικίνη Β Αλλοπουρινόλη ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ από ; Αιματολογικά νοσήματα Ηπατικά νοσήματα Λέπρα Σύφιλη ΠΡΟΛΗΨΗ Εμβολιασμός σκύλων Εντομοκτονία

15 Τρυπανόσωμα Ιστοί

16 Κύκλος ζωής Τρυπανοσώματος
T. cruzi T. brucei Στον καρδιακό μύ

17 Τρυπανοσωμίαση Ν. Chagas Ν. του ύπνου Κοριός Μύγα τσε-τσέ Πυρετός
T. cruzi Κεντρική & Νότιος Αμερική Κοριός Ν. του ύπνου T. brucei Αφρική Μύγα τσε-τσέ Πυρετός Λεμφαδενοπάθεια Ηπατοσπληνομεγαλία Προσβολή των μυών Μυοκαρδιοπάθεια Θάνατος εντός 2ετ. Πυρετός Λεμφαδενοπάθεια Σπληνομεγαλία Προσβολή Κ.Ν.Σ. Κώμα Θάνατος σύντομα

18 Τρυπανοσωμίαση αντιμετώπιση
Αντιμετώπιση ΠΡΟΛΗΨΗ Εντομοκτονία ΔΙΑΓΝΩΣΗ  Μικροσκόπηση αίματος, ΕΝΥ  Ορολογική  Βιοψία ιστών ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ν. Chagas N. ύπνου Νιφουρτιμόξ Μελαρσοπρόλη Αλλοπουρινόλη Σουραμίνη Βενζιμιδαζόλη Πενταμιδίνη

19 Τριχομονάδα Τριχομονάδα Ουρογεννητικό Έντερο Τ. Vaginalis
ουρογεννητικού T. Tenax ούλων (σπάνια) T. Hominis εντέρου

20 Αμεσο νωπό παρασκεύασμα  έντονη κίνηση !
Τριχομονάδωση  Κολπίτιδα Ουρηθρίτιδα  Ουρηθρίτιδα Προστατίτιδα Ευνοϊκό pH 6,0  Άφθονη, υδαρής κολπική υπερέκκριση  Κνησμός, καύσος  Συνήθως ασυμπτωματικά  Φορείς ΔΙΑΓΝΩΣΗ Αμεσο νωπό παρασκεύασμα  έντονη κίνηση ! ΘΕΡΑΠΕΙΑ Μετρονιδαζόλη

21 Βλεφαριδοφόρα ΒΛΕΦΑΡΙΔΟΦΟΡΑ Βαλαντίδιο

22 Βαλαντίδιο του κόλου Έντερο

23 Κύκλος ζωής Βαλαντιδίου

24 Βαλαντιδίαση ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Φυσική δεξαμενή : χοίροι
Φυσική δεξαμενή : χοίροι Και από άνθρωπο σε άνθρωπο ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ  Ασυμπτωματικά  Κοιλιακά άλγη Τεινεσμός Ανορεξία Ναυτία Διάρροια (υδαρής, αιματηρή, πυώδης) ΔΙΑΓΝΩΣΗ Άμεσο νωπό παρασκεύασμα κοπράνων Βαλαντίδιο = μεγάλος μικροοργανισμός ! ΘΕΡΑΠΕΙΑ Τετρακυκλίνη Ιωδοκινόλη Μετρονιδαζόλη

25 ΡΙΖΟΠΟΔΑ Αμοιβάδες

26 Αμοιβάδα ιστολυτική ΠΑΘΟΓΟΝΟΣ ! Τροφοζωίτης Κύστη

27 Κύκλος ζωής αμοιβάδας Αμοιβάδα κύκλος

28 Αμοιβάδωση ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Τεινεσμός Διάρροια (βλεννώδης)
 Κοιλιακά άλγη Τεινεσμός Διάρροια (βλεννώδης)  Εισβολική μορφή (βαρειά!) Αμοιβαδικά έλκη Αμοιβαδική δυσεντερία  Αμοιβαδικά αποστήματα Ηπαρ Πνεύμονες Καρδιά Εγκέφαλος Δέρμα Παντού μέχρι Αλάσκα! Τροπικές και υποτροπικές ζώνες (10-15%) Συνήθως μη λοιμογόνες Ελεύθερα στο περιβάλλον Παθογόνα η ιστολυτική Πηγή : Ασυμπτωματικοί φορείς

29 Αμοιβάδωση αντιμετώπιση
Αντιμετώπιση ΔΙΑΓΝΩΣΗ  Μικροσκόπηση κοπράνων (συχνά ψευδώς αρνητική ή θετική)  Ανίχνευση στα κόπρανα  Ορολογική  PCR ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ! ΘΕΡΑΠΕΙΑ  Μετρονιδαζόλη Ιωδοκινόλη  Φουροϊκή διλοξανίδη Παρομομυκίνη

30 Αμοιβάδα του κόλου ΜΗ ΠΑΘΟΓΟΝΟΣ Μεγαλύτερη Λιγότερο κινητή
Βραχέα, αμβλέα ψευδοπόδια

31 ΣΠΟΡΟΖΩΑ Τοξόπλασμα Πλασμώδια Κρυπτοσπορίδιο Πνευμοκύστη

32 Κρυπτοσπορίδιο Έντερο Στην κροσσωτή επιφάνεια του εντερικού επιθηλίου

33 Κύκλος ζωής Κρυπτοσποριδίου

34 Κρυπτοσποριδίαση ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ευρεία διάδοση παγκοσμίως
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ασυμπτωματικά  Υδαρής διάρροια Αυτοϊάται σε 10 ημέρες  HIV ! Εως και 50 κενώσεις ημερησίως Μήνες έως χρόνια ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κεχρωσμένο παρασκεύασμα κοπράνων Τρία δείγματα ! ΘΕΡΑΠΕΙΑ Συμπτωματική

35 Φυλογενετική συγγένεια με μύκητες
Πνευμοκύστη carinii Ιστοί Φυλογενετική συγγένεια με μύκητες HIV ! Βιοψία πνεύμονα

36 HIV ! Πνευμονία από Πνευμονοκύστη carinii Φιλάσθενα, εξασθενημένα,
ανοσοκατασταλμένα άτομα. Ασθενείς με AIDS. ΔΙΑΓΝΩΣΗ  Ανεύρεση ή  Ανίχνευση Ag σε : Βιοψία πνεύμονα Πτύελα (AIDS) Χρώση Ανοσοφθορισμός ΘΕΡΑΠΕΙΑ Κοτριμοξαζόλη Πενταμιδίνη

37 Ελη - κουνούπια ΕΛΟΝΟΣΙΑ

38 Ελονοσία γενικά Ελονοσία Αφρική: EΝΑ ΠΑΙΔΙ ΝΕΚΡΟ κάθε 30 sec

39 Πλασμώδια Δύο ξενιστές : Κώνωψ ανωφελής (κύριος) Άνθρωπος (ενδιάμεσος)
Είδη πλασμωδίων Πλασμώδια Αίμα Δύο ξενιστές : Κώνωψ ανωφελής (κύριος) Άνθρωπος (ενδιάμεσος) P. malariae (Τεταρταίου πυρετού) P. falciparum (Κακοήθους τριταίου πυρετού) P. vivax (Καλοήθους τριταίου πυρετού) P. οvale (Καλοήθους τριταίου πυρετού)

40 (γ) Κύρια συμπτώματα ελονοσίας.
                                                                                                                                                                              (α)                                                                                                                                (β)                                                                                                                (γ) (α) Κώνωψ ο ανωφελής (anopheles) κατά τη στιγμή "άντλησης αίματος". Η κοιλία του είναι γεμάτη αίμα το οποίο δρα ως θρεπτικό υγρό για τα αυγά του. Υπάρχουν περίπου 430 είδη κουνουπιών, από τα οποία είναι εκείνα που μπορούν να μεταδώσουν την ελονοσία μέσω του παρασίτου Plasmodium. (β) Το Plasmodium falciparum (από το λατινικό falx: δρεπάνι) και αιμοσφαίρια σε ορισμένα από τα οποία διακρίνεται το πλασμώδιο. Τα P. falciparum προκαλεί μια από τις επικίνδυνες μορφές ελονοσίας στον άνθρωπο. (γ) Κύρια συμπτώματα ελονοσίας.

41 Κύκλος ζωής Πλασμωδίου Ασυμπτωματικός (Επώαση)
Πλασμώδιο κύκλος Δύο ξενιστές : Κώνωψ ανωφελής (κύριος) Ανθρωπος (ενδιάμεσος) ΕΞΩΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Ασυμπτωματικός (Επώαση) ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ (Εκδήλωση νόσου) Σποροζωίτες (σίελος κώνωπος) Μεροζωίτης Είσοδος σε ερυθροκύτταρα, ΔΕΚ Παρεγχυματικά ηπατικά κύτταρα Τροφοζωίτης Σχιζογονία Σχιστό Ενδοκυτταρικό σχιστό (χιλιάδες πυρήνες) ΚΟΥΝΟΥΠΙ Γαμετοκύτταρα Ερυθροκυτταρικός μεροζωίτης Γαμέτες Μεροζωίτες Ζυγώτης Κυκλοφορία (παροξυσμική πυρετική κίνηση) Ηπαρ (υπνοζωίτες) Κυκλοφορία (σε 5-40 ημέρες) Ωοκινέτης (ωοκύστη) Σποροζωίτες

42 Ελονοσία Ελονοσία κλινικά ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (περιοδικότητα 24-72h)
 Αρχικά γριπώδης συνδρομή  Παροξυσμικά πυρετός, ρίγος (περιοδικότητα 24-72h)  Αθρόα καταστροφή ερυθροκυττάρων : Αναιμία Σπληνομεγαλία Τοξικότητα κυτταρικών υπολειμμάτων Αποφράξεις τριχοειδών Χρώση δέρματος Βλάβες εγκεφάλου, νεφρών κ.ά. ΘΑΝΑΤΟΣ Προσοχή σε μετανάστες και ταξιδιώτες από ύποπτες περιοχές

43 Πού υπάρχει ελονοσία ; Ελλάδα : Μέχρι μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο
Ελονοσία χάρτης Πού υπάρχει ελονοσία ; Ελλάδα : Μέχρι μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο

44 Ελονοσία Διάγνωση Ελονοσία διάγνωση Μικροσκόπηση
αιματικού παρασκευάσματος Ελονοσία διάγνωση Κύκλος P. vivax Ωριμο γαμετοκύτταρο Αλλαντοειδής μορφή ΠΑΘΟΓΝΩΜΟΝΙΚΟ ! Δακτ. μορφές Ρ. falciparum Ταιν. μορφή P. malariae Τροφ. P. vivax Τροφοζωίτες Τροφ. P. ovale

45 Ελονοσία θεραπεία Ελονοσία Θεραπεία Η πρώτη λοιμώδης νόσος που αντιμετωπίστηκε «σωστά» και επιτυχώς. Περού, 1600 μ.Χ. Χλωροκίνη Κινίνη και άλλα παράγωγα Κοτριμοξαζόλη Δοξυκυκλίνη Χημειοπροφύλαξη σε ταξιδιώτες

46 Κινίνη Η κινίνη είναι μια αντιπυρετική και μυοχαλαρωτική ουσία και είναι κύριο αλκαλοειδές του αποξηραμένου φλοιού του τροπικού δέντρου κιγχόνη (cinchona). Οι φαρμακευτικές ιδιότητες αυτού του φλοιού ήταν γνωστές εδώ και εκατοντάδες χρόνια στους Ινδιάνους Κέτσουα ('Ινκα) του Περού και της Βολιβίας, που το χρησιμοποιούσαν ως γενικό αντιπυρετικό φάρμακο και κυρίως για τη θεραπεία της ελονοσίας. Οι Ινδιάνοι άλεθαν τον φλοιό του κορμού και έπιναν το αιώρημα της λαμβανόμενης σκόνης σε νερό, αφού προηγουμένως προσέθεταν γλυκαντικές ουσίες για να εξουδετερώσουν την εξαιρετικά πικρή γεύση του.

47 (ταχυζωίτες, βραδυζωίτες)
Τοξόπλασμα Τοξόπλασμα Ιστοί Toxoplasma gondii Κύριος ξενιστής: Αιλουροειδή Ενδιάμεσος ξενιστής: Άνθρωπος Τροφοζωίτες (ταχυζωίτες, βραδυζωίτες) Κύστη (Κυστοζωίδια) Ωοκύστη

48 Εντεροεπιθηλιακή φάση
Κύκλος ζωής Τοξοπλάσματος Τοξόπλασμα κύκλος Εντεροεπιθηλιακή φάση Κύστεις, ωοκύστεις  Σχιζογονικός – Αμφιγονικός πολ/σμός Ωοκύστεις Αποβολή Ιστική φάση Κύστεις, ωοκύστεις  Σποροζωίδια Τροφοζωίτες Εγκατάσταση στους ιστούς (κύστεις)

49 Τοξοπλάσμωση επίκτητη
Επίκτητη Τοξοπλάσμωση επίκτητη Ασυμπτωματική Οξεία : Λεμφαδενίτιδα Πυρετός Κεφαλαλγία Μυαλγία Καταβολή Λεμφαδενίτιδα Χρόνια : Ηπατίτιδα Εγκεφαλομυελίτιδα Χοριοαμφιβληστροειδίτιδα Μυοκαρδίτιδα

50 Τοξοπλάσμωση συγγενής
Συγγενής Μόλυνση εμβρύου ~35% Νόσηση εμβρύου ~10% Τοξοπλάσμωση συγγενής Α΄ τρίμηνο : Αποβολή Προσβολή πλακούντος Β΄ τρίμηνο : Βλάβες αμέσως ή μήνες-χρόνια αργότερα Ηπατοσπληνομεγαλία, ίκτερος Αναιμία Εγκεφαλικές ασβεστοποιήσεις Βραδυψυχισμός ή/και πνευματική υστέρηση Επιληψία Υδροκεφαλία Μικροκεφαλία Αμφιβληστοειδοπάθεια (τύφλωση;) Κώφωση Τριάδα Sabin 1. Υδρο- ή μικροκεφαλία 2. Χοριοαμφιβληστροειδίτιδα 3. Νευρολογικό σύνδρομο

51 Τοξοπλάσμωση αντιμετώπιση
Αντιμετώπιση ΔΙΑΓΝΩΣΗ  Μικροσκόπηση βιολογικών εκκριμάτων  Απομόνωση σε πειραματόζωα ή κυτταροκαλλιέργειες  Παθολογοανατομική εικόνα  Ορολογική 4πλάσια αύξηση τίτλου Ab, IgM ΘΕΡΑΠΕΙΑ (κατά κανόνα απαιτείται μόνο στη χρόνια μορφή)  Πυριμεθαμίνη Σουλφαδιαζίνη  Υποστηρικτική

52 Τοξοπλάσμωση προφύλαξη
Προφύλαξη