15ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ & Λ.Τ. Πολιτιστικό Πρόγραμμα: Ιστορικά μνημεία της πόλης μας. Η αναβίωση της αρχαίας αγοράς των κλασικών χρόνων και η μετεξέλιξή της.

Παρουσίαση με θέμα: "15ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ & Λ.Τ. Πολιτιστικό Πρόγραμμα: Ιστορικά μνημεία της πόλης μας. Η αναβίωση της αρχαίας αγοράς των κλασικών χρόνων και η μετεξέλιξή της."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 15ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ & Λ.Τ. Πολιτιστικό Πρόγραμμα: Ιστορικά μνημεία της πόλης μας. Η αναβίωση της αρχαίας αγοράς των κλασικών χρόνων και η μετεξέλιξή της κατά τη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο βάσει των ιστορικών μνημείων που έχουν διασωθεί. Πολιτιστικό Πρόγραμμα: Ιστορικά Μνημεία της πόλης μας. Η αναβίωση της αρχαίας αγοράς των κλασικών χρόνων και η μετεξέλιξή της κατά τη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο βάσει των ιστορικών μνημείων που έχουν διασωθεί.

2 Ιστορικά Μνημεία της Λάρισας
Αρχαίο Θέατρο Βασιλική Αγίου Αχιλλίου Ρωμαϊκή Δεξαμενή Παλαιοχριστιανικά Λουτρά Μεγάλο Οθωμανικό Λουτρό Βυζαντινή Οχύρωση Αναθηματική Στήλη Ποσειδώνα Μπεζεστένι

3 ΑΡΧΑΙΑ ΛΑΡΙΣΑ Η αρχαία Λάρισα απλωνόταν, όπως και η σημερινή, στην καρδιά του βορεινού τμήματος της θεσσαλικής πεδιάδας, τριγυρισμένη απ’ όλες τις πλευρές της – πλην της νοτιαανατολικής – από τον Πηνειό. Σύμφωνα με το μύθο, το όνομά της το έλαβε από την κόρη του Πελασγού, τη νύμφη Λάρισα, που πνίγηκε στα νερά του ποταμού, ενώ ετυμολογικά η λέξη Λάρισα σημαίνει λίθινη πόλη (ακρόπολη). Από νωρίς η Λάρισα των ιστορικών χρόνων, λόγω θέσης και οικο-νομικής ευμάρειας οφειλομένης στο εύφορο του εδάφους της, πρωτοστάτησε ανάμεσα στις άλλες θεσσαλικές πόλεις. Πρωτεύουσα της Πελαγιώτιδας, ήταν έδρα της νομισματικής και πολιτικής ένωσης των Θεσσαλών, μιας μορφής συμμαχίας, που τον 4ο αι. π.Χ.- εξελίχθηκε στο ομόσπονδο Κοινό των Θεσσαλών. Τα σωζόμενα ιστορικά μνημεία που βρίσκονται διάσπαρτα στην πόλη μας γίνονται οι αδιάψευστοι μάρτυρες της μακραίωνης ιστορίας της.

4 ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΡΙΣΑΣ

5 ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΡΙΣΑΣ

6 ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΡΙΣΑΣ

7 ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΡΙΣΑΣ Το Α΄ αρχαίο θέατρο Λάρισας κατασκευάστηκε στις νότιες παρυφές του λόφου «Φρούριο» στις αρχές του 3ου αι. π.Χ., πιθανόν στη θέση κάποιας παλαιότερης θεατρικής κατασκευής. Συνέχισε να χρησιμοποιείται έως και το τέλος του 3ου αι μ.Χ. ως θεατρικός χώρος. Στα ρωμαϊκά χρόνια, μάλλον επί αυτοκράτορα Τιβερίου, μετατράπηκε σε αρένα, όπου εκτός των άλλων διεξάγονταν μονομαχίες και θηριομαχίες.

8 ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΡΙΣΑΣ Το μεγαλύτερο μέρος του είναι από λευκό μάρμαρο προερχόμενο από τα λατομεία Καστριού Αγιάς. Η σκηνή, χτισμένη από πωρολιθικούς κυβόλιθους και μαρμάρινη επένδυση, διαθέτει τέσσερα δωμάτια με τρεις διαδρόμους ανάμεσά τους καθώς και προσκήνιο.

9 ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΡΙΣΑΣ Από το κοίλο σώζεται σήμερα το κυρίως ή κάτω θέατρο, το διάζωμα και μικρό τμήμα του επιθεάτρου. Επίσης, σε πολύ καλή κατάσταση διατηρούνται οι δύο πάροδοι. Η ορχήστρα περιτρέχεται από αποχετευτικό αγωγό.

10 ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΡΙΣΑΣ

11 ΑΓΙΟΣ ΑΧΙΛΛΙΟΣ

12 ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΓΙΟΥ ΑΧΙΛΛΙΟΥ
Η βασιλική του Αγίου Αχιλλίου κτίστηκε μετά το 983 ή το 986, από τον τσάρο των Βουλγάρων Σαμουήλ, με σκοπό να στεγάσει το σκήνωμα του Αγίου Αχιλλίου, επισκόπου Λαρίσης, το οποίο είχαν μεταφέρει από τη Λάρισα τα βουλγαρικά στρατεύματα, μετά την κατάληψη της θεσσαλικής πόλης. Πρόκειται για μια τρίκλιτη ξυλόστεγη μεσοβυζαντινή βασιλική με νάρθηκα.

13 Στο διακονικό σώζεται κιβωτιόσχημος τάφος, πιθανώς του Αγίου Αχιλλίου, ενώ υπάρχουν και άλλες τέσσερεις μαρμάρινες λάρνακες, που φιλοξενούσαν τα οστά σημαντικών προσωπικοτήτων. Όλος ο χώρος χρησιμοποιήθηκε ως κοιμητήριο του βυζαντινού οικισμού από το 12ο έως τις αρχές του 15ου αιώνα.

14 ΡΩΜΑΪΚΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗ

15

16 Χρονολογείται κατά τον 3ο αι. μΧ. – στο τέλος ρωμαϊκής περιόδου.
ΡΩΜΑΪΚΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗ Πρόκειται για τρίχωρη, καμαροσκεπή δεξαμενή στην οδό Μανωλάκη 6-στο υπόγειο μιας οικοδομής. Ανακαλύφτηκε το 2003. Χρονολογείται κατά τον 3ο αι. μΧ. – στο τέλος ρωμαϊκής περιόδου. Στην πρόσοψή της διαμορφώνεται πολυτελές νυμφαίο με ορθογώνιες και ημικυκλικές κόγχες για την τοποθέτηση αγαλμάτων σχετικών με τα νερά και τη φύση.

17 ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ

18

19 ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ
Το Μάρτιο του 1979, όταν γίνονταν τα έργα ανάπλασης της κεντρικής πλατείας, αποκαλύφθηκε ένα τεράστιο οικοδόμημα, το οποίο χρονολογείται από τη Ρωμαιοκρατία και τους Βυζαντινούς χρόνους και η ανακατασκευή φθάνει ως την Τουρκοκρατία. Στην πρώτη φάση το κτίριο πρέπει να χρησιμοποιούνταν ως δημόσιο λουτρό. Τον 5ο π. Χ. αιώνα εμφανίζονται τα πρώτα δημόσια λουτρά τα οποία κυρίως στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια εξελίσσονται διαρκώς και γίνονται ιδιαίτερα αγαπητά. Παλαιοχριστιανικά λουτρά (βαλανεία) έχουν αποκαλυφθεί σε διάφορα σημεία του ιστορικού κέντρου της πόλης. Το Λουτρό της πλατείας Μπλάνα χρονολογείται στον 5ο αι. μ.Χ. Το Λουτρό της πλατείας Λαμπρούλη, χρονολογείται στον 6ο αι. μ.Χ.

20 ΜΕΓΑΛΟ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΛΟΥΤΡΟ
  Από το Αρχαίο Θέατρο μπορεί κανείς είτε να ανηφορίσει στο λόφο του Φρουρίου είτε να συ-νεχίσει την περιήγησή του στην Οδό Βενιζέλου και να εξερευνήσει το ιστορικό κέντρο της πόλης. Μερικές δεκάδες μέτρα πιο πέρα συναντάμε το Μεγάλο Οθωμανικό Λουτρό. Το μεγάλο λουτρό είναι ένα επίμηκες κτίσμα με δύο τρούλους, με χώρους που διατάσσονται γραμμικά κατά μήκος του άξονα ανατολής-δύσης. Σήμερα, όλο το συγκρότημα του λουτρού έχει ενσωματωθεί στα νεότερα εμπορικά καταστήματα.

21 ΙΟΥΣΤΙΑΝΕΙΟ ΤΕΙΧΟΣ

22 Η βυζαντινή οχύρωση περίκλειε το λόφο του Φρουρίου και μικρή έκταση στα νότια μέχρι και τη σημερινή κεντρική πλατεία. Η οχύρωση αυτή θα μπορούσε να αποδοθεί στον Ιουστινιανό, ο οποίος, σύμφωνα με τον Προκόπιο, έκτισε νέα τείχη, για να προστατέψει την σχεδόν ατείχιστη πόλη. Πρόκειται για ισχυρή οχύρωση, από τείχος πάχους 2,5 μέτρων και προτείχισμα πάχους ενός μέτρου, ενισχυμένα με πύργους. Μεταξύ του τείχους και του προτειχίσματος παρεμβάλλεται τάφρος 15 μέτρα. Το μεγαλύτερο τμήμα της οχύρωσης, μήκους 30 μέτρων αποκαλύφθηκε στην πλατεία Μπλάνα, ενώ ένα μικρότερο κομμάτι με δυο πύργους στην κεντρική πλατεία.

23 ΜΑΡΜΑΡΙΝΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ

24 Φέρει αετωματική επίστεψη και στην πρόσθια επιφάνειά της
Ένα μαρμάρινο μνημείο του Ποσειδώνα, του 4ου αιώνα π.Χ., θα ξαναβρεί μετά από αιώνες τη θέση του στη Λάρισα και μάλιστα θα τοποθετηθεί στο σημείο όπου αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά πριν 55 χρόνια, μέσα στην πόλη. Φέρει αετωματική επίστεψη και στην πρόσθια επιφάνειά της την τρίστιχη επιγραφή Ποτείδωνι Κραναίωι Πυλαίωι.

25 τειχών της αρχαίας Λάρισας. Η εύρεση σε κοντινή απόσταση στα ανατολικά
Η επιγραφή υποδηλώνει ότι η στήλη ήταν στημένη κοντά σε μία δημόσια κρήνη καθώς και σε πύλη των τειχών της αρχαίας Λάρισας. Η εύρεση σε κοντινή απόσταση στα ανατολικά τμήματος δρόμου ρωμαϊκών χρόνων επιβεβαιώνει το δεύτερο. Η αυθεντική στήλη σήμερα φυλάσσεται στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας και στη θέση της έχει τοποθετηθεί αντίγραφό της από μάρμαρο Κοζάνης. Η τοποθέτηση του αντιγράφου έγινε το 2010 από τον Όμιλο Φίλων Θεσσαλικής Ιστορίας σε συνεργασία με τον Δήμο Λαρισαίων.

26 ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙ

27 ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙ

28 ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙ

29 ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙ Το μπεζεστένι είναι ορθογώνιο κτίριο με τρία τοξωτά μνημειακά πρόπυλα στη νότια, ανατολική και δυτική πλευρά. Η χαμηλή θύρα της βόρειας πλευράς οδηγούσε σε μικρό καμαροσκεπή χώρο, πιθανότατα θησαυροφυλάκιο. Στεγαζόταν από έξι μολυβδοσκέπαστους θόλους που στηρίζονταν σε δύο ογκώδεις πεσσούς.

30 ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙ Σε ανοικτή στοά, περιμετρικά του κτιρίου και ανάμεσα στα πρόπυλα παρατάσσονταν δέκα εννέα καμαροσκεπή εμπορικά καταστήματα. Η ανέγερσή του χρονολογείται στα τέλη του 15ου αι. Λειτούργησε ως κλειστή αγορά υφασμάτων (bez) και πολύτιμων εμπορευμάτων. Για τρεις αιώνες αποτελούσε τον πυρήνα της οικονομικής δραστηριότητας της πόλης.

31 ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙ Γύρω του οργανώθηκε το εμπορικό κέντρο με το τσαρσί και το "τρανό παζάρι". Το 1799 καταστράφηκε από πυρκαγιά, ενώ κατά τον 19ο αι. μετατράπηκε σε πυριτιδαποθήκη.

32 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ

33 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ