ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΙ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΣΗΜΙΝΑ ΡΗΓΑ PHD.

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΙ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΣΗΜΙΝΑ ΡΗΓΑ PHD."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΙ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΣΗΜΙΝΑ ΡΗΓΑ PHD

2 2η Ενότητα: Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες – Τι είναι; (2)
Σημεία σύγκλισης και συμφωνίας ορισμών για τη φύση και την υπόσταση των ΜΔ. Ποιες είναι οι διαφορετικές μορφές – τύποι των Ε.Μ.Δ.; Πως εκδηλώνονται οι Ε.Μ.Δ. στις διαφορετικές ηλικιακές περιόδους; Αναφέρετε διαφορετικούς τύπους (μορφές) των Ε.Μ.Δ. (που εντοπίζονται σε 1 μόνο μαθησιακό τομέα). Πώς ονομάζονται οι Ε.Μ.Δ. που εντοπίζονται ταυτόχρονα σε περισσότερους από έναν μαθησιακούς τομείς (αναφέρετε 1 παράδειγμα). Ποια είναι η Ευθύνη των Παραδοσιακών Μεθόδων Διδασκαλίας (όσον αφορά το ποσοστό εμφάνισης των (Ε.).Μ.Δ. στον μαθητικό πληθυσμό); Με ποιους τρόπους μπορεί η Ειδική Παιδαγωγική Παρέμβαση (Ε.Π.Π.) να αποτρέψει ή να μειώσει την εμφάνιση Ε.Μ.Δ., αλλά και να ευνοήσει όλους τους μαθητές (με και χωρίς Ε.Μ.Δ.);

3 1. Μαθησιακές Δυσκολίες: Ορισμοί και βασικές έννοιες
Σημεία σύγκλισης και συμφωνίας ορισμών για τη φύση και την υπόσταση των ΜΔ: 1. Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ομάδα ετερογενών διαταραχών (δεν συνιστούν ένα ενιαίο σύνολο). 2. Οι ΜΔ έχουν νευροβιολογική βάση. 3. Στις ΜΔ εμπλέκονται γνωστικές διεργασίες. 4. Οι ΜΔ επηρεάζουν τη μάθηση. 5. Οι ΜΔ επιμένουν (με διάφορες μορφές εμφάνισης) σε όλη τη διάρκεια της ζωής. 6. Ενδείξεις και προγνωστικά σημεία εντοπίζονται πριν από την έναρξη της τυπικής εκπαίδευσης. 1/1/2018

4 1. Μαθησιακές Δυσκολίες: Ορισμοί και βασικές έννοιες
7. Οι ΜΔ συμβαίνουν ανεξάρτητα από περιβαλλοντικά ζητήματα, δηλαδή πολιτισμικές και κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, γλώσσα και φυλετικές διαφορές. Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι η εμφάνισή τους διαφοροποιείται από τη μια γλώσσα στην άλλη. 8. Οι ΜΔ μπορούν να συνυπάρχουν με άλλες διαταραχές. 9. Στον πυρήνα των ΜΔ εντοπίζονται διαταραχές σχετικά με τη γλώσσα και την επικοινωνία. 10. ΜΔ μπορεί να εμφανίσουν ακόμα και άτομα με ανώτερο νοητικό δυναμικό, οι δυσκολίες μπορεί να καλύπτονται από το δυναμικό αυτό, και να γίνονται εμφανείς αργότερα στη σχολική τους επίδοση. 1/1/2018

5 1. Μαθησιακές Δυσκολίες: Ορισμοί και βασικές έννοιες
11. Οι ΜΔ είναι υποκατηγορία των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, που αφορούν σε άτομα με μαθησιακή διαταραχή η οποία επιδρά σημαντικά στη σχολική επίδοση σε βαθμό που να χρήζει ειδικής εκπαίδευσης. 12. Οι μαθητές με ΜΔ χρειάζονται διαφοροποιημένη εκπαιδευτική υποστήριξη, σχετική με την ένταση, τη σοβαρότητα και τον τύπο των δυσκολιών που παρουσιάζουν.

6 1. Μαθησιακές Δυσκολίες: Ορισμοί και βασικές έννοιες
Για την διάγνωση των ΕΜΔ απαιτείται ο αποκλεισμός των άλλων καταστάσεων (πχ αισθητηριακά προβλήματα, νοητική καθυστέρηση, ιατρικές καταστάσεις, αυτισμός, σύνδρομα, ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές, κτλ) που οδηγούν σε δυσκολίες μάθησης - Διαφοροδιάγνωση.

7 Ιστορική αναδρομή της εξέλιξης του πεδίου των μαθησιακών δυσκολιών
Οι Hallahan και Mercer (2001) διαίρεσαν την ιστορία των μαθησιακών δυσκολιών σε πέντε περιόδους. 1. η περίοδος της ευρωπαϊκής θεμελίωσης (European Foundation Period) ( ), 2. η περίοδος της αμερικανικής θεμελίωσης (U.S. Foundation Period) ( ), 3. η περίοδος ανάδυσης του πεδίου (Emergent Period) ( ), 4. η περίοδος της σταθεροποίησης (Solidification Period) ( ), και τέλος 5. η ταραχώδης περίοδος (Turbulent Period) ( )» 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

8 Ιστορική αναδρομή της εξέλιξης του πεδίου των μαθησιακών δυσκολιών
Στην τελευταία περίοδο, την περίοδο του αναστοχασμού που εκτείνεται από το 2000 και φτάνει στο σήμερα (Τζουριάδου, 2011), επιχειρείται οι Μαθησιακές Δυσκολίες να εντοπίζονται πρώιμα και να αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο της πρώιμης παρέμβασης, δίνεται έμφαση στους λειτουργικούς ορισμούς των μαθησιακών δυσκολιών και υιοθετείται ως επιστημονικό κριτήριο αφενός η διακύμανση και αφετέρου η ανταπόκριση στην παρέμβαση. Παράλληλα, αναπτύσσονται εξειδικευμένα κριτήρια αξιολόγησης στο πλαίσιο της Παιδαγωγικής και της Ψυχολογίας, ενώ αποδίδεται ιδιαίτερη έμφαση στη συμμετοχή των γονέων και στο κοινωνικό και σχολικό περιβάλλον όπου το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες δραστηριοποιείται και αλληλοεπιδρά. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

9 Ιστορική αναδρομή της εξέλιξης του πεδίου των μαθησιακών δυσκολιών
Η ανάπτυξη των μαθησιακών δυσκολιών ως ιδιαίτερου πεδίου στην Ελλάδα με τη νομοθετική ρύθμιση υποκατάστασης των γραπτών εξετάσεων από προφορικές, στην περίπτωση της δυσλεξίας (Ν. 2817/2000 & Ν.3699/2008). 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

10 • δυσκολία με την ανάγνωση και/ή τη γραφή,
Κοινά στοιχεία που μπορεί να δείχνουν ότι ένα άτομο μπορεί να έχει μαθησιακές δυσκολίες ενδέχεται να είναι τα ακόλουθα: • δυσκολία με την ανάγνωση και/ή τη γραφή, • προβλήματα με μαθηματικές δεξιότητες, • δυσκολίες στη μνήμη, • προβλήματα διατήρησης της προσοχής, • δυσκολία στο να ακολουθεί οδηγίες, • φτωχή ικανότητα συντονισμού, • δυσκολία με έννοιες που σχετίζονται με τον χρόνο, • πρόβλημα στην οργάνωση. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

11 Στοιχεία που μπορεί να δείχνουν ότι ένα άτομο μπορεί να έχει ΜΔ να είναι τα ακόλουθα:
• παρορμητική συμπεριφορά, • ακατάλληλη ανταπόκριση σε σχολικές ή κοινωνικές περιστάσεις, • δυσκολία συγκέντρωσης στο έργο (εύκολη απόσπαση της προσοχής), • αδυναμία εύρεσης του κατάλληλου τρόπου για να εκφράσουν κάτι, • μη συνεπής σχολική απόδοση, • ανώριμος τρόπος ομιλίας, • δυσκολία στην καλή ακρόαση, • προβλήματα αντιμετώπισης νέων καταστάσεων στη ζωή τους, • προβλήματα στην κατανόηση λέξεων ή εννοιών. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

12 Αναγνωστικές δυσκολίες
• Υπερβολικά αργή ανάγνωση, • μονότονος αναγνωστικός ρυθμός, • δυσκολία στην ανάγνωση χειρόγραφης γραφής, ακόμη κι αν είναι δική τους, • συντόμευση λέξεων (αφαιρούν σημαντικά μορφήματα π.χ. τρέχω-τρέχοντας), • αντικατάσταση λέξεων, • παράλειψη άρθρων, • γραμματικά λάθη, • λάθος προφορά. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

13 Ορθογραφικές δυσκολίες
• Περίεργη ορθογραφία, • δυσανάγνωστη γραφή, • επίμονες αναστροφές και ασυνεπή ορθογραφία της ίδιας λέξης, ακόμη και στην ίδια πρόταση, • λάθη στη γραφή μεγάλων λέξεων, • στίξη, • πολύ αργό ρυθμό γραφής. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

14 Προβλήματα προφορικού λόγου
• Καθυστέρηση στον προφορικό λόγο, • παρόμοια λάθη κατά τη διάρκεια στον προφορικό λόγο και τον γραπτό λόγο, • περίπου 50% των δυσλεξικών παρουσιάζουν προβλήματα με τον προφορικό λόγο. Προβλήματα πρωταρχικά προσοχής/συγκέντρωσης • Μικρή διάρκεια προσοχής, • εύκολη απόσπαση προσοχής, • υπερκινητικότητα, • αυθορμητισμός. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

15 Προβλήματα βραχυπρόθεσμης μνήμης/ακολουθίας
• Συγκράτηση οδηγιών, • απαγγελία ποιημάτων ή τραγουδιών, • συγκράτηση μαθηματικών πινάκων, • αποστήθιση, • διάκριση δεξί-αριστερό, • παρακολούθηση (λεκτικών) οδηγιών. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

16 Δευτερεύοντα ψυχολογικά προβλήματα
• Ψυχολογικά προβλήματα που προκύπτουν από σχολική αποτυχία, • υπερευαισθησία στην κριτική, • χαμηλή αυτοεικόνα & αυτοεκτίμηση & αυτοπεποίθηση, • μη επιβράβευση για την επιτυχία, • εύκολη παραίτηση. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

17 Προβλήματα ακολουθίας
• Πιο αργός ρυθμός εκμάθησης αυτοματοποιημένης εφαρμογής ποικίλων δραστηριοτήτων ακολουθίας (π.χ. το να φορέσει τα ρούχα του, να δέσει τα κορδόνια), • αντιστροφές: γραμμάτων του αλφάβητου, ημερών της εβδομάδας μηνών του έτους γραμμάτων μέσα σε συλλαβές (on-no),συλλαβών μέσα σε λέξεις (was-saw), λέξεων μέσα σε μια πρόταση (σύνταξη), • ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα στην ανάκληση της αντίστροφης σειράς των παραπάνω δραστηριοτήτων, • αποδιοργάνωση. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

18 Προβλήματα συντονισμού
• Προβλήματα σε συντονισμένες/συγχρονισμένες δραστηριότητες, • προβλήματα στη διατήρηση ενός ρυθμού (χορός, παρέλαση, τραγούδι). Οι μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν είτε με βάση τον τύπο της επεξεργασίας των πληροφοριών που επηρεάζεται από τη δυσκολία του ατόμου είτε με βάση τις ειδικότερες δυσκολίες που προκαλούνται από μια ανεπάρκεια στην επεξεργασία. Οι ανεπάρκειες σε οποιαδήποτε περιοχή της επεξεργασίας πληροφοριών μπορούν να παρουσιαστούν σε μια ποικιλία ειδικών μαθησιακών δυσκολιών. Είναι πιθανό για ένα άτομο να έχει περισσότερες από μία από αυτές τις δυσκολίες. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

19 Βασικοί τύποι των Μαθησιακών Δυσκολιών 1. Δυσλεξία
Η δυσλεξία αποτελεί ειδική μαθησιακή διαταραχή νευρολογικής προέλευσης, η οποία χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην ακριβή και ευχερή αναγνώριση λέξεων, στην ορθογραφία και στις ικανότητες αποκωδικοποίησης (Lyon, Shaywitz & Shaywitz, 2003). Οι δυσκολίες αυτές μπορεί να προέρχονται από ανεπάρκειες στο φωνολογικό στοιχείο του λόγου, το οποίο αποκλίνει από τις υπόλοιπες γνωστικές λειτουργίες. Η δυσλεξία συνήθως δεν συνδέεται με τις μεθόδους διδασκαλίας της ανάγνωσης. Η νευρολογική της προσέγγιση αποκλείει να οφείλεται σε κοινωνικούς παράγοντες, νοητική ανεπάρκεια, διαταραχές του λόγου, ανεπάρκεια ακοής ή διγλωσσία, παρόλο που τέτοιοι παράγοντες θέτουν σε επικινδυνότητα τα παιδιά για δυσκολίες ανάγνωσης. 1/1/2018

20 Αναγνωστικές δυσκολίες
Οι μαθητές που έχουν δυσκολίες αποκωδικοποίησης, δηλαδή έχουν ειδική μαθησιακή δυσκολία τύπου δυσλεξίας εμφανίζουν δυσκολίες στην ανάγνωση, οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν σε αναγνωστική υποεπίδοση. 1/1/2018

21 Διαταραχή της γραπτής έκφρασης / Δυσορθογραφία / Δυσγραφία
Τα άτομα που έχουν διάγνωση δυσγραφίας συνήθως έχουν έναν συνδυασμό δυσκολιών στις ικανότητές τους με την γραπτή έκφραση, όπως αποδεικνύεται από τα γραμματικά λάθη και τα λάθη στη στίξη στο πλαίσιο των προτάσεών τους, τη φτωχή οργάνωση της παραγράφου, τα πολλαπλά ορθογραφικά λάθη και την υπερβολικά φτωχή καλλιγραφία. 1/1/2018

22 Δυσαριθμησία δυσκολίες όπως στην εκμάθηση μαθηματικών εννοιών (π.χ. ποσότητα, θεσιακή αξία, χρόνος), δυσκολία στη συγκράτηση μαθηματικών δεδομένων και στην κατανόηση του πώς οργανώνονται τα προβλήματα στο πλαίσιο της σελίδας φτωχή «αίσθηση των αριθμών» φτωχή κατανόηση των μαθηματικών συμβόλων, δυσκολία στην αποστήθιση και την οργάνωση των αριθμών, δυσκολία στο να πουν την ώρα ή έχουν πρόβλημα με τις μετρήσεις. προβλήματα με βασικές αριθμητικές έννοιες, όπως τα κλάσματα, τις γραμμές αριθμών, τους θετικούς και τους αρνητικούς αριθμούς 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

23 Εξελικτική διαταραχή συντονισμού / Δυσπραξία
• δυσκολίες αδρής κινητικότητας (περπάτημα, τρέξιμο, σκαρφάλωμα, κ.ά.), • προβλήματα από τη λεπτή κινητικότητα (δυσκολίες συντονισμού δακτύλων), • οπτικο-κινητικά προβλήματα (δυσκολίες στο πιάσιμο της μπάλας, στη γραφή, στη ζωγραφι- κή). 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

24 Ειδική διαταραχή του λόγου ή Δυσφασία
Τα παιδιά με τη δυσκολία αυτή εμφανίζουν ορχικά προβλήματα στο μορφοσυντακτικό μέρος του λόγου και αργότερα στην ανάγνωση και γραφή. Επίσης, δυσκολεύονται να βρουν την έννοια νέων λέξεων, να ονοματοποιούν ή να γενικεύουν μια νέα συντακτική δομή. Έχουν χαμηλή επίδοση στα περισσότερα σχολικά μαθήματα, αλλά και σε άλλους τομείς της καθημερινής ζωής, ενώ δεν παρουσιάζουν άλλες γνωστικές ανεπάρκειες ή ψυχοκοινωνικά προβλήματα. 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

25 Βασικοί τύποι των Μαθησιακών Δυσκολιών
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα Μη-λεκτικές ΜΔ (non verbal LD) Συσχετιζόμενες διαταραχές Irlen σύνδρομο 1/1/2018 3η ΟΣΣ-ΕΑΓ50-ΗΛΕ14

26 Σημαντικό… Προσοχή στη διάκριση ανάμεσα στον ευρύτερο όρο "δυσκολίες μάθησης ή σχολικές δυσκολίες" (που περιλαμβάνουν όλες τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και αφορούν έως και το 30% του συνολικού σχολικού πληθυσμού) και στον όρο "Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες" που αφορά στο % του σχολικού πληθυσμού.

27 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ προσχολική ηλικία
Ανάμεσα στα κύρια χαρακτηριστικά 'επικινδυνότητας' που συνήθως αναφέρονται στα παιδιά της προσχολική ηλικίας, είναι οι διαταραχές ή καθυστερήσεις στην ομιλία και το λόγο, η ανεπαρκής κινητική ανάπτυξη, η φτωχή γνωστική ανάπτυξη και οι οπτικο-αντιληπτικές διαταραχές.

28

29 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ προσχολική ηλικία
Καθυστέρησε να μιλήσει ή η ομιλία του δεν είναι καθαρή. Δυσκολεύεται να βρει τις κατάλληλες λέξεις για να εκφραστεί. Δυσκολεύεται να μάθει ποιήματα και δεν αναγνωρίζει την ομοιοκαταληξία. Υπάρχει μικρή καθυστέρηση στην κινητική ανάπτυξη του παιδιού (καθυστέρηση στο βάδισμα, αδεξιότητα, δυσκολία στις λεπτές κινήσεις των δακτύλων). Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί για πολύ ώρα, κινείται συνεχώς. Παρουσιάζει προβλήματα προσανατολισμού στο χώρο. Δυσκολεύεται να κατανοήσει τις έννοιες του χρόνου Δυσκολεύεται να ακολουθήσει ή να επαναλάβει έναν ρυθμό.

30 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ Προσχολική ηλικία
Δυσκολεύεται να θυμηθεί και να ακολουθήσει απλές οδηγίες. Η νηπιαγωγός αναφέρει ότι το παιδί δεν μαθαίνει εύκολα, δεν συγκεντρώνεται για πολύ ώρα, δεν εκφράζεται σωστά, δεν ακολουθεί οδηγίες, παρουσιάζει αδεξιότητα στις κινήσεις του, είναι επιθετικό με τα άλλα παιδιά ή απομονώνεται, κ.α.. 

31 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ Σχολική ηλικία
Με την είσοδο του παιδιού στο σχολείο, οι ΕΜΔ πλέον εκδηλώνονται μέσα από τα γνωστικά αντικείμενα της εκπαίδευσης, όπως είναι η ανάγνωση, η γραφή, η ορθογραφία, τα μαθηματικά, κλπ. Στην ανάγνωση: Δυσκολεύεται να μάθει τα γράμματα και τις συλλαβές και να διαβάζει απλές λέξεις. Όταν διαβάζει παραλείπει, προσθέτει, ή αντικαθιστά γράμματα, συλλαβές ή λέξεις, δυσκολεύεται να διαβάσει πολυσύλλαβες ή/και σύνθετες λέξεις, και λέξεις με συνδυασμούς, διστάζει ή 'κομπιάζει', δεν έχει ρυθμό, διαβάζει αργά ή μη εκφραστικά, δυσκολεύεται να κατανοήσει και να αποδώσει προφορικά αυτό που διαβάζει, κ.λ.π..

32 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ Σχολική ηλικία
Στη γραφή: Παραλείπει, προσθέτει, ή αντικαθιστά γράμματα, συλλαβές ή λέξεις, αφήνει κενά, κάνει πολλές μουντζούρες και πολλά ορθογραφικά λάθη ακόμη και στις πιο απλές λέξεις, δεν κάνει ευανάγνωστα γράμματα, παραλείπει τόνους και σημεία στίξης, αργεί πολύ να γράψει, κ.λ.π. Στον προφορικό λόγο: Δυσκολεύεται να περιγράψει αυτά που σκέφτεται, δε βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις, δυσκολεύεται να αφηγηθεί μια ιστορία με ολοκληρωμένη αλληλουχία, δεν μπορεί να οργανώσει τη σκέψη του. Στα μαθηματικά: Δυσκολεύεται να μάθει τα αριθμητικά σύμβολα, να κατανοήσει τους αριθμούς και να εκτελέσει απλές αριθμητικές πράξεις, δυσκολεύεται να απομνημονεύσει την προπαίδεια, παρουσιάζει δυσκολίες στην οργάνωση του συλλογισμού για επίλυση προβλημάτων, κ.λ.π..

33 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ Σχολική ηλικία
Άλλα πιθανά συνοδά χαρακτηριστικά: Παρουσιάζει κινητική αδεξιότητα (π.χ. δυσκολεύεται στο ντύσιμο). Δυσκολεύεται να προσανατολιστεί στο χώρο και το χρόνο. Δυσκολεύεται να οργανώσει τη μελέτη του, λόγω έλλειψης στρατηγικών. Δυσκολεύεται να ακολουθήσει σύνθετες οδηγίες. Έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και δε δείχνει να έχει εμπιστοσύνη στις ικανότητές του. Παρουσιάζει προβλήματα συμπεριφοράς.

34 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ Εφηβική ηλικία
 Κατά την εφηβική ηλικία, συνήθως παραμένουν κάποια υπολειμματικά στοιχεία των προγενέστερων μαθησιακών δυσκολιών στους επιμέρους μαθησιακούς τομείς, ενώ πιο έντονα είναι τα προβλήματα οργάνωσης της μελέτης και οι συναισθηματικές διαταραχές.

35 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ Εφηβική ηλικία
Διαβάζει αργά και μη εκφραστικά, κομπιάζει, διστάζει όταν συναντά δύσκολες λέξεις, επαναλαμβάνει λέξεις ή φράσεις και δεν τηρεί τα σημεία στίξης. Δυσκολεύεται να αποδώσει προφορικά ένα κείμενο που διαβάζει. Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη ακόμη και σε γνωστές λέξεις και τα γραπτά του είναι φτωχά σε δομή, εμφάνιση και περιεχόμενο. Δυσκολεύεται να μάθει και να εφαρμόσει τους κανόνες της γραμματικής και συντακτικού. Δυσκολεύεται να λύσει προβλήματα αριθμητικής, να μάθει την προπαίδεια και συχνά κάνει λάθη στις πράξεις. Γενικότερα αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στην οργάνωση της καθημερινής του μελέτης, των δραστηριοτήτων του και στην οργάνωση του χώρου και του χρόνου του σε καθημερινό επίπεδο.

36 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ Εφηβική ηλικία
Δυσκολεύεται να συγκρατήσει σύνθετες πληροφορίες στη μνήμη ή να κατανοήσει περίπλοκες συντακτικές δομές στον προφορικό ή το γραπτό λόγο. Δυσκολεύεται να προφέρει πολυσύλλαβες λέξεις. Παρουσιάζει διαταραχές χωρο-χρονικού προσανατολισμού. Έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη στις ικανότητές του. Δείχνει να μαθαίνει παθητικά, δεν φαίνεται να έχει κίνητρο για μάθηση. Έχει φτωχές κοινωνικές δεξιότητες.

37 Η εξελικτική πορεία των ΕΜΔ Ενήλικη ηλικία
Δεν υπάρχουν σημαντικά ερευνητικά δεδομένα. Αναφέρεται όμως ότι οι ενήλικες με ΜΔ μπορεί: να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση σταθερής εργασίας ή παραμονής στην ίδια εργασία, δυσκολίες στην οργάνωση και τον προγραμματισμό των καθημερινών δραστηριοτήτων, «φτωχές» κοινωνικές σχέσεις, χαμηλή αυτοεκτίμηση, προβλήματα στη διαχείριση χρημάτων έλλειψη αυτονομίας, δυσκολίες στην οργάνωση του προσωπικού και του επαγγελματικού χώρου και χρόνου, αγχώδεις διαταραχές (Lerner, 1993).

38 Διαφορετικοί τύποι (μορφές) των Ε. Μ. Δ
Διαφορετικοί τύποι (μορφές) των Ε.Μ.Δ. (που εντοπίζονται σε 1 μόνο μαθησιακό τομέα) ΕΜΔ στην ανάγνωση ΕΜΔ στην ορθογραφία ΕΜΔ στην οργάνωση, επεξεργασία και παραγωγή προφορικού λόγου-Έκφρασης (Ειδική Διαταραχή του Λόγου) ΕΜΔ στην οργάνωση, επεξεργασία και παραγωγή γραπτού λόγου-Έκφρασης ΕΜΔ στα μαθηματικά (στις πράξεις) ΕΜΔ στα μαθηματικά (στο συλλογισμό

39 ΕΜΔ στην ανάγνωση, τη γραφή, το γραπτό λόγο και την ορθογραφία.
Πώς ονομάζονται οι Ε.Μ.Δ. που εντοπίζονται ταυτόχρονα σε περισσότερους από έναν μαθησιακούς τομείς ΕΜΔ στην οργάνωση, επεξεργασία και παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου-Έκφρασης. ΕΜΔ στην ανάγνωση, τη γραφή, το γραπτό λόγο και την ορθογραφία. ΕΜΔ σε όλους τους βασικούς τομείς μάθησης ή αλλιώς Γενικευμένες Μαθησιακές Δυσκολίες.

40 Οι ΠΜΔ λένε στα παιδιά τι να μάθουν, όχι πώς να το μάθουν.
Ποια είναι η Ευθύνη των Παραδοσιακών Μεθόδων Διδασκαλίας (όσον αφορά το ποσοστό εμφάνισης των (Ε.).Μ.Δ. στον μαθητικό πληθυσμό); Οι ΠΜΔ λένε στα παιδιά τι να μάθουν, όχι πώς να το μάθουν. Ξεπερασμένες μέθοδοι και μέσα Έλλειψη βιωματικής μάθησης, παιχιδιού, ευχαρίστησης και σύνδεσης με τα ενδιαφέροντα του μαθητή

41 Με ποιους τρόπους μπορεί η Ε. Π. Π
Με ποιους τρόπους μπορεί η Ε.Π.Π. να αποτρέψει ή να μειώσει την εμφάνιση Ε.Μ.Δ., αλλά και να ευνοήσει όλους τους μαθητές (με και χωρίς Ε.Μ.Δ.); Συστηματική ένταξη των μεθόδων, στρατηγικών και τεχνικών που χρησιμοποιούνται στην ΕΠΠ μέσα στην καθημερινή εκπαιδευτική πράξη Εναλλακτικοί τρόποι διδασκαλίας που να ανταποκρίνονται στα διαφορετικά γνωστικά-μαθησιακά προφίλ του κάθε μαθητή, με ή χωρίς ΜΔ, οι οποίοι να στηρίζονται στις βασικές αρχές της Ε.Π.Π.

42 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Μπόντη, Ε. Ι. (2013). Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες: Μια εναλλακτική προσέγγιση... για όλους  - 1η έκδ. - Θεσσαλονίκη : Μέθεξις.

43 Ευχαριστώ για την προσοχή σας…