ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Δομή και Λειτουργία 4ο Γυμνάσιο Πύργου ( )

Παρουσίαση με θέμα: "ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Δομή και Λειτουργία 4ο Γυμνάσιο Πύργου ( )"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Δομή και Λειτουργία 4ο Γυμνάσιο Πύργου (2014-15)
Ελένη Νίκα, Βιολόγος

2 Το νευρικό σύστημα ρυθμίζει και ελέγχει τη λειτουργία
όλων των οργάνων του ανθρωπίνου σώματος καθώς και τη μεταξύ τους αρμονική συνεργασία Ελένη Νίκα, Βιολόγος

3 Το νευρικό σύστημα Αποτελείται από ένα είδος εξειδικευμένων κυττάρων, πού ονομάζονται νευρώνες Με τη γέννηση ενός ανθρώπου, στο νευρικό του σύστημα, ο αριθμός των νευρώνων υπερβαίνει τα 100 δισεκατομμύρια Η διάταξη των νευρώνων στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου δεν είναι τυχαία, αλλά σχηματίζουν αλυσίδες (οδούς) και ομαδοποιήσεις (κέντρα) που μεταξύ τους έχουν πολύ σταθερές συνδέσεις. Ελένη Νίκα, Βιολόγος

4 Δομή του νευρώνα Το νευρικό κύτταρο (νευρώνας) αποτελείται από:
τους δενδρίτες το κυτταρικό σώμα το νευράξονα τις συνάψεις Ελένη Νίκα, Βιολόγος

5 Δομή του νευρώνα 1. δενδρίτες για την υποδοχή πληροφοριών
2. το κυτταρικό σώμα για μετατροπή μηνυμάτων σε ηλεκτρικά σήματα – επιβίωση του νευρώνα 3. νευράξονα για την μεταφορά μηνύματος 4. τις συνάψεις για την μεταβίβαση μηνύματος στον επόμενο νευρώνα μεταβίβαση μηνύματος στον επόμενο νευρώνα Ελένη Νίκα, Βιολόγος

6 Διάκριση νευρώνων Ελένη Νίκα, Βιολόγος

7 Αισθητικοί νευρώνες Υποδέχονται τα εξωτερικά ερεθίσματα και τα διαβιβάζουν μέσω του νωτιαίου μυελού στον εγκέφαλο Οι νευράξονές τους εισέρχονται στο νωτιαίο μυελό, όπου συνάπτονται με διάφορους τοπικούς νευρώνες του νωτιαίου μυελού, είτε συνεχίζουν, μέσω της λευκής ουσίας, μέχρι τον εγκέφαλο, όπου συνάπτονται με νευρώνες διαφόρων εγκεφαλικών κέντρων Έχουν τους δενδρίτες τους στους διάφορους ιστούς του σώματος (επιδερμίδα, μύες κ.τ.λ.)

8 Κινητικοί νευρώνες διαβιβάζουν τις εγκεφαλικές εντολές από το ΚΝΣ μέσω των περιφερικών νεύρων προς τα εκτελεστικά όργανα τόσο από την περιφέρεια στο ΚΝΣ, όσο και από το ΚΝΣ στην περιφέρεια τα νευρικά ερεθίσματα ταξιδεύουν ως ηλεκτρικά σήματα διαμέσου των νευρώνων με χημικούς διαβιβαστές (νευροδιαβιβαστές) στους επόμενους νευρώνες

9 Νευρογλοία προστατεύει θρέφει και υποστηρίζει τους νευρώνες

10 Νευροδιαβιβαστές Είναι βιοχημικές ενώσεις που παράγονται από τους ίδιους τους νευρώνες με τη βοήθεια ενζύμων και συγκεντρώνονται στα συναπτικά κυστίδια του νευρικού κυττάρου Στην πορεία τους αυτή από νευρώνα σε νευρώνα, τα νευρικά ερεθίσματα, διασχίζουν μικροσκοπικά κενά, που ονομάζονται συνάψεις και βρίσκονται ανάμεσα στα διαδοχικά νευρικά κύτταρα. Το «ταξίδι» της σκέψης (των μηνυμάτων) δια μέσου του νευρικού συστήματος γίνεται αστραπιαία(τα ερεθίσματα κινούνται με μέγιστη ταχύτητα αυτή των 248 χιλιομέτρων την ώρα!

11 Οι συνάψεις Η επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων είναι ένα βιοχημικό γεγονός μεταξύ μικρών τμημάτων που ονομάζονται συνάψεις Οι σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας , οι πράξεις μας, οι αναμνήσεις μας και οι φαντασιώσεις μας είναι το αποτέλεσμα αυτού που συμβαίνει στις συνάψεις

12 Κατηγορίες Νευρικού Συστήματος
Κατηγορίες Νευρικού Συστήματος ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΠΝΣ) ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΟ Ελένη Νίκα, Βιολόγος

13 Λειτουργίες Νευρικού Συστήματος
Λειτουργίες Νευρικού Συστήματος Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ): αποτελείται από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό λαμβάνει τις πληροφορίες από το περιφερικό νευρικό σύστημα και τις αισθήσεις, συντονίζει την κίνηση και είναι το κέντρο της μνήμης, της συνειδητής σκέψης, των εκούσιων δραστηριοτήτων, όπως το βάδισμα και άλλων αυτόματων σωματικών λειτουργιών, όπως η έκκριση σάλιου Περιφερικό Νευρικό Σύστημα (ΠΝΣ): αποτελείται από όλα τα νεύρα, που εξέρχονται από το κεντρικό νευρικό σύστημα και διακλαδίζονται  σε όλο το σώμα. Τα νευρικά αυτά ερεθίσματα μεταδίδονται ως ωθήσεις νεύρων από και προς το κεντρικό νευρικό σύστημα και άλλα μέρη του σώματος.

14 Ο Εγκέφαλος Ο εγκέφαλος περιέχει πάνω από 100 δισεκατομμύρια νευρώνες και ζυγίζει 1,4 κιλά.

15 Γνωρίσματα του Εγκεφάλου
Έλικες: Υψώματα που “καλύπτουν” την εξωτερική επιφάνεια του φλοιού του εγκεφάλου. Αύλακες: Μικρά “αυλάκια” που διαχωρίζουν τις έλικες. Σχισμές: Βαθιά αυλάκια, που γενικά διαχωρίζουν μεγάλες περιοχές του εγκεφάλου, όπως είναι οι λοβοί του εγκεφάλου έλικα αύλακα σχισμή

16 Μέρη του Εγκεφάλου ημισφαίρια (εγκεφαλικός φλοιός)
Μέρη του Εγκεφάλου 1. Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια (εγκεφαλικός φλοιός) 2. Την παρεγκεφαλίδα 3. Τον διεγκέφαλο 4. Το στέλεχος

17 Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια
Ο εγκέφαλο ς χωρίζεται σε δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια, το δεξί και το αριστερό.

18 Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια αποτελούνται από τρεις δομές:
Βασικά γάγγλια αμυγδαλή ιππόκαμπος συστοιχία περιοχών που συνδέονται μεταξύ τους και βρίσκονται κάτω από το φλοιό, στο βάθος των εγκεφαλικών ημισφαιρίων. Συμμετέχουν στην ρύθμιση της εκτέλεσης της κίνησης αν και ο τρόπος με τον οποίο το επιτυγχάνουν, δεν είναι καθόλου σαφής. συντονίζει αυτόνομες και ενδοκρινικές αποκρίσεις σε συνδυασμό με συναισθηματικές καταστάσεις. Όσον αφορά τη μνήμη (δεδομένου ότι βρίσκεται πολύ κοντά στον ιππόκαμπο) σχετίζεται με τη μνήμη συναισθηματικά φορτισμένων γεγονότων. Έχει καταδειχθεί ότι επιδρά στην επιθετικότητα, το φόβο και το άγχος, τη σεξουαλική ζωή και γενικότερα στη διάθεση. σχετίζεται με πλευρές της αποθήκευσης της μνήμης, συμβάλλει τόσο στην καταχώρηση νέων πληροφοριών όσο και στην ανάκλησή τους.

19 Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια
Μετωπιαίος λοβός Βρεγματικός λοβός Κροταφικός λοβός Ινιακός λοβός

20 Μετωπιαίοι Λοβοί Έχει σχέση με την ομιλία τα περισσότερα γλωσσικά επίπεδα (σύνταξη, γραμματική, λεξιλόγιο) καθορίζονται από το αριστερό ημισφαίριο, ενώ οι μη λεκτικές πλευρές της ομιλίας (χιούμορ, υπονοούμενα, τόνος φωνής και συναίσθημα) από το δεξιό ημισφαίριο. Διαμορφώνονται τα σχέδια μίας κίνησης Η σημαντικότερη όμως λειτουργία τους και ιδιαίτερα των προμετωπιαίων λοβών (prefrontal lobes), δηλαδή το πρόσθιου τμήματος, έχει σχέση με την προσωπικότητα, την κρίση, τις συγκινήσεις και τη μετάφραση των σκέψεων σε πράξεις. Ο σχεδιασμός για το άμεσο ή απώτερο μέλλον καθορίζεται από τους μετωπιαίους λοβούς

21 Βρεγματικοί Λοβοί Είναι υπεύθυνοι για την εκδήλωση ηθελημένων κινήσεων, για χρήση αντικειμένων και για την σύνθεση πληροφοριών που προέρχονται από διάφορες αισθήσεις. Επίσης στο βρεγματικό λοβό βρίσκεται η θέση ελέγχου για την οπτική περιοχή και για την αντίληψη της αφής. Σε περίπτωση βλάβης στον βρεγματικό λοβό εμφανίζεται αδυναμία ονομασίας αντικειμένων, προβλήματα στην ανάγνωση, δυσκολία στην εκτέλεση μαθηματικών πράξεων, αδυναμία επικέντρωσης της οπτικής προσοχής, καθώς και αδυναμία αναγνώρισης μερών του σώματος ή του περιβάλλοντα χώρου ΕΝΤΟΠΙΖΕΤΑΙ Ο ΣΩΜΑΤΟΑΙΣΘΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

22 Κροταφικοί Λοβοί Είναι υπεύθυνοι για την ακοή, την αντίληψη σύνθετων εικόνων, την κατανόηση της ομιλίας (στο αριστερό ημισφαίριο) καθώς και συμπεριφορές που είναι υπεύθυνες για τα κίνητρα και το συναίσθημα. Βλάβη στην περιοχή του δεξιού κροταφικού λοβού, οδηγεί σε διαταραχές στην κατανόηση της συναισθηματικής ποιότητας του λόγου, π.χ. στην εκτίμηση από τον τόνο της φωνής αν αυτός που μιλά περιγράφει ένα λυπηρό ή ένα ευχάριστο γεγονός. Αντιθέτως, βλάβη στην αριστερή περιοχή του κροταφικού λοβού οδηγεί σε δυσκολία στην έκφραση των συναισθηματικών όψεων του λόγου.

23 Στον χάρτη αυτό…. Αντιπροσωπεύονται όλες οι περιοχές του σώματος Πχ αν ακουμπήσουμε κάτι με το δάχτυλο μας, το αίσθημα καταλήγει σε μια συγκεκριμένη περιοχή του σωματοαισθητικού χάρτη, όπου αναπαριστάται το δάχτυλο

24 Ινιακοί Λοβοί Η κύρια λειτουργία του σχετίζεται με την επεξεργασία, την ολοκλήρωση και ερμηνεία των οπτικών ερεθισμάτων δηλ. με την όραση. Πρωτοταγής Οπτικός Φλοιός: Αυτή η περιοχή είναι υπεύθυνη για την αναγνώριση του μεγέθους, του χρώματος, του φωτός, κίνησης, διαστάσεων κλπ. Οπτικός Δευτεροταγής Φλοιός: Ερμηνεύει τις πληροφορίες που προέρχονται από τον πρωτοταγή οπτικό φλοιό και τον θάλαμο. Οπτικός Τριτοταγής Φλοιός: Ολοκληρώνει οπτικές με άλλες αισθητικές πληροφορίες, συσχετίζει αυτές και καθιστά δυνατή την αναγνώριση των αντικειμένων (επεκτείνεται και προς βρεγματικό και προς κροταφικό λοβό).

25 βρίσκεται πίσω από τη γέφυρα
Στο ρομβοειδή εγκέφαλο …… Προμήκης μυελός Παρεγκεφαλίδα Γέφυρα βρίσκεται άνω του νωτιαίου μυελού και περιλαμβάνει κέντρα που είναι υπεύθυνα για λειτουργίες, όπως η πέψη, η αναπνοή, η μάσηση και ο έλεγχος του καρδιακού ρυθμού βρίσκεται πίσω από τη γέφυρα Τροποποιεί τη δύναμη και το εύρος της κίνησης και παίζει ουσιαστικό ρόλο στην εκμάθηση των κινητικών δεξιοτήτων. βρίσκεται άνω του προμήκους και από εκεί διέρχονται οι νευρικές οδοί του κινητικού συστήματος και συντονίζονται οι κινήσεις δεξιού και αριστερού τμήματος του σώματος. Η γέφυρα επίσης συντελεί στον έλεγχο του ύπνου.

26 Στέλεχος Αναπνοή καρδιακός ρυθμός Ύπνος προσήλωση της προσοχής
Από το στέλεχος περνάνε οι πληροφορίες που έρχονται από τον νωτιαίο μυελό και κατευθύνονται προς τον εγκέφαλο και την παρεγκεφαλίδα και αντίστροφα

27 Διεγκέφαλος θάλαμος υποθάλαμος υπόφυση

28 Διεγκέφαλος θάλαμος υποθάλαμος
Επεξεργάζεται τις περισσότερες πληροφορίες που φτάνουν στο φλοιό των ημισφαιρίων, προερχόμενες από το υπόλοιπο νευρικό σύστημα. Λόγω των πολλαπλών συνδέσεών του μέσα στον εγκέφαλο, συμμετέχει σε πολλές από τις λειτουργίες του, όπως η μνήμη, αίσθηση, ομιλία και προσοχή. βρίσκεται κάτω από τον θάλαμο. Ο ρόλος του αφορά γενικά τη ρύθμιση της ισορροπίας του εσωτερικού περιβάλλοντος του ανθρώπου. Η ρύθμιση των ορμονών, η διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος, η λήψη της τροφής, η ενυδάτωση του οργανισμού, η σεξουαλική αλλά και η συγκινησιακή συμπεριφορά εξαρτώνται από τον υποθάλαμο

29 Ο νωτιαίος μυελός Από τον νωτιαίο μυελό περνάνε όλες οι εντολές που στέλνει ο εγκέφαλος στα διάφορα μέρη του σώματος

30 Ο νωτιαίος μυελός Τριανταένα (31) ζεύγη νωτιαίων νεύρων αναφύονται από το νωτιαίο μυελό και επεκτείνονται μέσα από την προστατευτική οστέινη σπονδυλική στήλη. Τα νεύρα αυτά διαχωρίζονται για να νευρώσουν όλα τα τμήματα του κορμού και των άκρων. Πριν φθάσουν στα άκρα οι δέσμες των νεύρων συγκλίνουν, για να σχηματίσουν πλέγματα που ονομάζονται βραχιόνιο και οσφυϊκό πλέγμα, τα οποία κατόπιν διακλαδίζονται περαιτέρω Κάθε νωτιαίο νεύρο διαθέτει κινητικές και αισθητηριακές νευρικές ρίζες. Τα νευρικά ερεθίσματα που στέλνονται ανάμεσα στον εγκέφαλο και τα περιφερικά νεύρα ταξιδεύουν κατά μήκος των νευρικών ινών που περνούν μέσα από διόδους στο νωτιαίο μυελό. Εκεί είτε ενθαρρύνουν αντανακλαστικές κινήσεις είτε ταξιδεύουν μέχρι τον εγκέφαλο ώστε να πραγματοποιηθεί η ερμηνεία τους ως κινητικά ερεθίσματα.

31 Ο νωτιαίος μυελός Η λευκή ουσία είναι άξονες νευρώνων που διατρέχουν τον νωτιαίο μυελό μεταφέροντας πληροφορίες από τον εγκέφαλο στον νωτιαίο μυελό και αντίστροφα Η φαιά ουσία (φαιός= γκρι) αποτελείται από τα υπόλοιπα τμήματα ενός νευρώνα, δηλαδή το κυτταρικό σώμα και τους δενδρίτες.