Ι. Ματσαγγούρας, Π. Νάστος και Δ. Νικολάκης

Παρουσίαση με θέμα: "Ι. Ματσαγγούρας, Π. Νάστος και Δ. Νικολάκης"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ι. Ματσαγγούρας, Π. Νάστος και Δ. Νικολάκης
ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΥ ΣΤΙΣ 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 2009 ΣΤΗΝ ΒΔ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ Ι. Ματσαγγούρας, Π. Νάστος και Δ. Νικολάκης Εργαστήριο Κλιματολογίας και Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1. Εισαγωγή Ο σίφωνας εκδηλώθηκε την 25 Μαρτίου 2009 και ώρα 12:33 (+/-2 λεπτά) τοπική ώρα, δημιουργήθηκε ΝΔ του χωριού Βάρδα και κινήθηκε Β-ΒΑ προς το χωριό Λάππα (Σχήμα 1). Το φαινόμενο διήρκησε λεπτά, διέσχισε τα χωριά Βάρδα, Νέα Μανωλάδα του Ν. Ηλείας και εξασθένησε στο χωρίο Λάππα του Ν. Αχαΐας, ενώ η ένταση του σίφωνα εκτιμάται της τάξεως F2 (κλίμακας Fujita) ή Τ4-Τ5 (κλίμακας Torro). Το μήκος της τροχιάς του σίφωνα εκτιμάται περίπου στα Ο σίφωνας δεν ήταν ο πρώτος ο οποίος εκδηλώθηκε στην ευρύτερη περιοχή, από μαρτυρίες των κατοίκων αλλά και από αρχεία έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, προκύπτει ότι στο παρελθόν άλλοι 2 καταστροφικοί σίφωνες δημιουργήθηκαν στην ίδια ευρύτερη περιοχή. Ο πρώτος σίφωνας εκδηλώθηκε το Σεπτέμβριο του 2001 και ο δεύτερος το Νοέμβριο του 2002 με σημαντικές επιπτώσεις στην τοπική κοινωνία. Στις (4 ημέρες πριν το καταστροφικό γεγονός) ένας άλλος σίφωνας εκδηλώθηκε στο Βαρθολομιό Ηλείας, 20Km ΝΔ του χωριού Βάρδα. a) b) c) d) e) f) Figure 1: Synoptic analysis : a) 500hPa :00UTC ECMWF (GH-T), b) MSL :00UTC ECMWF, c) χάρτης ημερήσιας ανωμαλίας στην στάθμη MSL ( ) NCEP/NCAR, d) χάρτης ημερήσιας ανωμαλίας στη στάθμη των 850hPa wind shear ( ) NCEP/NCAR, e) ECMWF analysis of vertical velocity at 700hPa and f) ECMWF analysis of vertical velocity at 850hPa. Figure 1 2. Δορυφορικές Εικόνες Η κίνηση και η περαιτέρω κατακόρυφη ανάπτυξη (Σχήμα 4) του καταιγιδοφόρου νέφους αποτυπώθηκε καλύτερα κοντά στο υπέρυθρο φάσμα (NIR 3.9 μm Channel 3), ενώ στο φάσμα των υδρατμών (WV 6.2 μm Channel 5) εντοπίσαμε μια περιοχή με χαμηλή υγρασία και σταδιακή ανατολική κίνηση. Η περεταίρω κατακόρυφη ανάπτυξη της καταιγίδας συμπίπτει χρονικά με την εισβολή αυτής της ξηρής ζώνης στην παράκτια περιοχή. Στο υπέρυθρο φάσμα (10,8 μm Channel 9) αποτυπώνεται ότι η θερμοκρασία της κορυφής του νέφους καθώς πλησίαζε την ακτή ήταν ίση με -25°C, ενώ 15 λεπτά αργότερα ήταν ίση με -40°C, στοιχείο που υποδηλώνει την βίαιη κατακόρυφη ανάπτυξη του νέφους (Σχήμα 5). Figure 2: Infrared satellite images (10,8 μm Channel 9) with 15 min. step. The red arrow indicates the Cb cloud which was associated with the formation of tornado. Figure 2 3. Εικόνες Radar Ανδραβίδας Η μικρή απόσταση μεταξύ του σημείου εκδήλωσης του σίφωνα και της θέση του Radar δεν μας έδωσαν την αποτύπωση του σίφωνα στα γραφικά δεδομένα. Η μελέτη των γραφικών δεδομένων του προϊόντος CAPPI (Constant Altitude Plan Position Indicator) με χρονικό βήμα 15 λεπτών και σε ύψος 1Κm (Σχήμα 6), αποτυπώνει την ΒΑ κίνηση του κατακορύφου αναπτύξεως νέφους. Στο τελικό στάδιο ανάπτυξης της καταιγίδα (περίπου στην περιοχή Λάππα), στην εικόνα του Radar αποτυπώνεται ένα χαρακτηριστικό σχήμα “V” (παρατηρείται ως διαχωρισμός της ανακλαστικότητας) ένδειξη των πολύ υψηλών κορυφών λόγω ισχυρών ανοδικών ρευμάτων (over shooting tops) και ισχυρής καταιγίδας (Μ.R.Kumjian, 2008). Μελετώντας και αναλύοντας τις ατμοσφαιρικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή, 30 λεπτά πριν την εκδήλωση του σίφωνα στην παράκτια ζώνη, εντοπίσαμε στην κατώτερη ατμόσφαιρα και σε ύψος 500 μέτρων, περιοχές συγκλίσεων αερίων μαζών (Σχήμα 7). Όμοιες συνθήκες επίσης εντοπίστηκαν 5-7 λεπτά πριν τον σχηματισμό του σίφωνα μέσω της κατανομής των ταχυτήτων ανέμων και σε ύψος 1 Κm. 10ο Διεθνές Συνέδριο Μετεωρολογίας, Κλιματολογίας, Φυσικής της Ατμόσφαιρας 25-29 Μαΐου 2010, Πάτρα Figure 3: Andravida’s Radar image of CAPPI at 1Κm with a 15 min step. A “V” shape was depicted at last image Figure 3 4. Συμπεράσματα Ο σίφωνας ο οποίος εκδηλώθηκε στις στη περιοχή Βάρδα Ηλείας λίγο πριν το μεσημέρι (12:33 ± 2λεπτά), προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές σε μήκος 9-10 Km και διήρκησε λιγότερο από 12 λεπτά. Στο παρελθόν στην ευρύτερη περιοχή έχουν εκδηλωθεί και άλλοι 2 σίφωνες με επίσης καταστρεπτικές συνέπειες. Η συνοπτική ανάλυση αποτύπωσε μια διαταραχή στην περιοχή του Ιονίου, ενώ ισχυρό ΝΔ ρεύμα υπήρχε στην κατώτερη ατμόσφαιρα (85hPa, 925hPa και SFC). Επίσης στα 500hPa εντοπίσαμε μια ανωμαλία σε σχέση με την μέση ημερήσια τιμή ( ) ενώ ανωμαλία επίσης εντοπίστηκε και στον διατμητικό άνεμο στην κατώτερη ατμόσφαιρα σε σχέση με την μέση ημερήσια τιμή. Το κατακορύφου αναπτύξεως νέφος εντοπίστηκε τόσο στο ορατό όσο και στο υπέρυθρο φάσμα με την βοήθεια των δορυφορικών εικόνων αποτυπώνοντας την σταδιακή ΒΑ κίνηση και κατακόρυφη εξέλιξη του. Παρουσιάστηκαν δεδομένα των όμορων μετεωρολογικών σταθμών καθώς επίσης και δεδομένα από το μετεωρολογικό Radar της Ανδραβίδας, αποτυπώνοντας την κίνηση και ανακλαστικότητα του καταιγιδοφόρου νέφους. Αναφορά έγινε τόσο από τον έντυπο όσο και από τον ηλεκτρονικό τύπο για την βιαιότητα φαινομένου και τις καταστροφές που προκάλεσε σε στέγες, θερμοκήπια και αυτοκίνητα στην ευρύτερη περιοχή. Βιβλιογραφία Κανελλόπουλος Ε., 1977: Ο θαλάσσιος σίφωνας τη 1/9/1973 στην Κέρκυρα. Δελτίο Ελληνικής Μετεωρολογικής Εταιρίας, Τεύχος 5ο , Τόμος 2ος Brooks H., Doswell A., 2001: Some aspects of international climatology of tornadoes by damage classification. Atmos. Res. 56, 191– 201. Fujita T., 1973: Tornadoes around the world. Weatherwise 26, 56– 83 Kumjian M., 2008: Interpretation of the “Flying Eagle” Radar Signature in Supercells, 24th Conference on Severe local Storms, Savannah, Georgia. Snow T., Wyatt L., 1997: Back to basics: the tornado, nature’s most violent wind. Part I worldwide occurrence and categorization. Weather 52, 298–304. Ευχαριστίες Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας προς την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία για την παροχή των δεδομένων σχετικά με την εκδήλωση σίφωνα στη Βάρδα Ηλείας την καθώς επίσης και το ECWF, NCEP/NCAR. Ιδιαίτερα θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους ανώνυμους πολίτες για τις μαρτυρίες τους, το προσωπικό του Μετ. Σταθμού Ανδραβίδας και τον Επγο (ΜΤ) Ποτηριάδη Γ. και Σγο (ΜΤ) Αλεξάκη Γ. της ΕΜΥ, για την πολύτιμη βοήθεια στην ερμηνεία των εικόνων Radar. Εργαστήριο Κλιματολογίας και Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών