ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

2 Επιλόχεια κατάθλιψη

3

4 ΝΕΥΡΩΝΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΟΥΝ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΑΘΕΣΗ
5-ΗΤ2A/2C

5

6 MRI ΑΠΕΙΚΟΝΗΣΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

7 ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Επιδημιολογία 17% του πληθυσμού των ΗΠΑ 10-12% των υπό νοσηλεία ασθενών Συνδέεται με κοινωνικές συνθήκες Ποιος ο ρόλος του υποθυρεοειδισμού? Ποιος ο ρόλος της νόσου Parkinson και της άνοιας?

8

9 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ STRESS ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΑΘΛΙΨΗΣ

10 CRF Συντονίζει Συμπεριφορά Ενδοκρινικό Αυτόνομο Ανοσοποιητικό

11 Σε γενετική προδιάθεση για κατάθλιψη
Stress  CRF  remodelling/μείωση στα νευρωνικά κυκλώματα του ιπποκάμπου  διάθεση, νοητικές λειτουργίες, συμπεριφορά

12 ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ
Λειτουργική διαταραχή στην μονοαμινεργική νευρομεταβίβαση του ΚΝΣ Χαμηλά επίπεδα νευρομεταβιβαστών (ΝΑ, 5-ΗΤ) Αύξηση έκφρασης μετασυναπτικών υποδοχέων νευρομεταβιβαστών Αύξηση έκφρασης προ-συναπτικών και σωματοδενδριτικών αυτοϋποδοχέων Ισχυρή ένδειξη διαταραχής στην 5-ΗΤ- και ΝΑ-νευρομεταβίβαση Αποσύνδεση υποδοχέων από G-πρωτεϊνες Μειωμένη σύνθεση cAMP CREBBDNF  μειωμένη νευροπροστασία και νευρωνική επιβίωση 7. Υπερέκκριση CRF  μειώνει νευρωνική πλαστικότητα (BDNF), νευρογένεση, 5-ΗΤ νευρομεταβίβαση 8. Η κορτιζόλη προκαλεί ντοπαμινεργική υπερδραστηριότητα  σοβαρή κατάθλιψη με στοιχεία ψύχωσης

13 ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

14 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΣΕΡΟΤΟΝΕΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΡΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
5-HT1B/D _

15 Αντικαταθλιπτικά φάρμακα (μακροχρόνια χορήγηση)
Βελτιώνουν την δομική και λειτουργική ακεραιότητα των νευρωνικών κυκλωμάτων που ρυθμίζουν την διάθεση Αυξάνουν την 5-ΗΤ- ή/και ΝΑ-εργική δραστηριότητα στο ΚΝΣ Ελέγχουν την λειτουργία των μονοαμινικών υποδοχέων Ελέγχουν την παραγωγή CRF Αυξάνουν την σύνδεση των Gs πρωτεϊνών με την αδενυλυλκυκλάση Μειώνουν την έκφραση των 5-HT2 υποδοχέων Αυξάνουν την σύνθεση BDNF  αυξημένη παραγωγή νευρώνων και επιβίωση νευρώνων 8. Ανταγωνίζονται τον NMDA  προστασία από τοξική γλουταμινεργική υπερδιεγερσιμότητα στον ιππόκαμπο και τον εγκεφαλικό φλοιό

16 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ
ΔΕΝ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΠΟΛΥ ΣΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΙΣ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ (ΔΟΣΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΕΣ) 1-2 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ

17 ΤΡΙΚΥΚΛΙΚΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ
Ιμιπραμίνη Δεσιπραμίνη Αμιτρυπτιλίνη Προτριπτιλίνη Νορτριπτιλίνη Δοξεπίνη Χλωριμιπραμίνη Μαπροτιλίνη Μιανσερίνη Αμινεπτίνη

18

19 Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή Κοινωνική φοβία Ψυχογενής ανoρεξία
ΤΡΙΚΥΚΛΙΚΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ Ενδείξεις Κατάθλιψη Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή Κοινωνική φοβία Ψυχογενής ανoρεξία Βουλιμία Χρόνιος πόνος Μετατραυματικό stress

20 Πιθανοί μηχανισμοί δράσης τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών
Αύξηση επιπέδων ΝΑ, DA και 5-ΗΤ στη συναπτική σχισμή (αναστολή επαναπρόσληψης) Down regulation μετασυναπτικών β-AR και 5-ΗΤ2 υποδοχέων Αύξηση στην ευαισθησία μετασυναπτικών α1-AR και 5-ΗΤ1Α υποδοχέων Μείωση ευαισθησίας α2-AR, β2-AR και 5-ΗΤ2 υποδοχέων

21 Άλλες ενέργειες τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών
Αντιχολινεργική Αντιισταμινική (Η1) Αντιαδρενεργική (α1)

22 Ανεπιθύμητες ενέργειες TCA
Αντιχολινεργική ενέργεια Ξηροστομία Αμβλυωπία Αύξηση ενδοφθάλμιας πίεσης Δυσκοιλιότητα Κατακράτηση ούρων Διανοητική σύγχυση Διαταραχές προσανατολισμού Αναπτύσσεται αντοχή και μείωση τους αν βαθμιαία αύξηση δόσης

23 Ανεπιθύμητες ενέργειες TCA
Παρατεταμένη καταστολή, υπνηλία Ορθοστατική υπόταση (α1-blockade), ζάλη Ταχυκαρδία, αρρυθμίες Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια Επιληπτοειδείς σπασμοί Παχυσαρκία (Η1-blockade) ή απώλεια βάρους Διαταραχή στην ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος Υπονατριαιμία  καταστολή, ζάλη, σύγχυση, σπασμούς

24 Αντενδείξεις τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών
Μανιοκατάθλιψη Επιληψία Γλαύκωμα κλειστής γωνίας Υπερτροφία προστάτη Επιβαρυμένη καρδιακή λειτουργία (έμφραγμα) Αλληλαντιδράσεις Όχι τρικυκλικά με συμπαθομιμητικά Όχι τρικυκλικά με αναστολείς ΜΑΟ (υπερτασική κρίση) Με γενικά αναισθητικά  αρρυθμίες Ανταγωνίζονται τα αντιεπιληπτικά Σοβαρές αρρυθμίες με σοταλόλη και αντιαρρυθμικά τύπου Ι Γλυκοκορτικοειδή, σιμετιδίνη, αντισυλληπτικά, σαλικυλικά, θυροξίνη αυξάνουν επίπεδα τρικυκλικών

25 Προσοχή!!! Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά Μπορούν σπάνια να επιδεινώσουν την κατάθλιψη  ιδέες αυτοκτονίας σε ευαίσθητους ή αγχώδεις ασθενείς Ενισχύουν την δράση αντιυπερτασικών φαρμάκων: διουρητικών, αναστολέων διαύλων ασβεστίου

26

27 Σε σχιζοφρένεια με κατάθλιψη
Περφαιναζίνη + αμιτριπτυλίνη

28 Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά
Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά έχουν λιγότερο ευνοϊκό προφίλ παρενεργειών σε σχέση με τα πιο σύγχρονα αντικαταθλιπτικά και γι' αυτό η χρήση τους είναι πλέον περιορισμένη. Πάντως, η σύγχρονη ψυχιατρική εξακολουθεί να τα χρησιμοποιεί καθώς είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στη μέτρια ή σοβαρή κατάθλιψη (ειδικά σε νοσοκομειακούς ασθενείς).

29 Τετρακυκλικά αντικαταθλιπτικά Μαπροτιλίνη Μιρταζαπίνη
Αναστέλλει τους προσυναπτικούς α2-AR  αύξηση ΝΑ και 5-ΗΤ Αναστέλλει τους 5-ΗΤ2 Κεντρική καταστολή (αναστολή Η1) Αύξηση βάρους σώματος

30 Αναστολείς ΜΑΟ Αναστέλλουν την ΜΑΟΑ (απαμινώνει 5-ΗΤ και ΝΑ)
Αναστέλλουν την ΜΑΟΒ (απαμινώνει DA)

31 Αναστολείς ΜΑΟ Παράγωγα υδραζίνης Μη υδραζινικά παράγωγα Φαινελζίνη Τρανυλσυπρομίνη Ισοκαρβοξαζίδη Παργυλίνη Ιπρονιαζίδη Αλληλεπιδράσεις Αναστολείς ΜΑΟ + υπερτασική κρίση Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά πυρετός σπασμοί κώμα Μοκλοβεμίδη (στερείται των κλασσικών ανεπιθύμητων ενεργειών των αναστολέων της ΜΑΟ)

32 Ανεπιθύμητες ενέργειες αναστολέων ΜΑΟ
Καταστολή Αϋπνία Ανησυχία Υπερθερμία Ηπατοτοξικότητα Υπερπυρεξία (+μεπεριδίνη ή ιμιπραμίνη) Ξηροστομία Υπερτασική κρίση Αλληλαντιδράσεις: με τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, γενικά αναισθητικά, ναρκωτικά, από το στόμα υπογλυκαιμικά

33 Τροφές και υπερδοσολογία φαρμάκων που πρέπει να αποφεύγονται με αναστολείς ΜΑΟ
Τυρί (εκτός από το φρέσκο και τυρί-κρέμα) Ποτά Μπύρα (ειδικά η μαύρη) Κόκκινα κρασιά Ψάρια Χαβιάρι Κατεργασμένα Αποξηραμένα Ρέγκα (αποξηραμένη ή παστή)

34 Φρούτα (ιδιαίτερα τα υπερώριμα)
Αβοκάντο Ώριμες μπανάνες Συσκευασμένα σύκα Κρέας Συκώτι μοσχαρίσιο >> κοτόπουλου Λουκάνικα Κατεργασμένα κρέατα Άλλες τροφές Εκχυλίσματα ζύμης Λαχανικά Φάβα

35 Φάρμακα Αντιαλλεργικά (εκτός χλωρφαινυραμίνης και βρωμοφαινυραμίνης)
Αντιβηχικά Εισπνεόμενα Αναλγητικά (εκτός ασπιρίνης, ακεταμινοφαίνης, ιβουπροφαίνης) Διεγερτικά Χάπια διαίτης (φαινυλπροπανολαμίνη)

36 Ειδικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs)
Φλουοξετίνη Παροξετίνη Σερτραλίνη Φλουβοξαμίνη Σιταλοπράμη Ε-σιταλοπράμη

37 SSRIs Ενδείξεις Κατάθλιψη Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή Διαταραχή πανικού Μηχανισμός δράσης 1. Αυξάνουν την 5-ΗΤ στη συναπτική σχισμή  μειώνουν τους μετασυναπτικούς 5-ΗΤ2 2. Απευαισθητοποιούν τους προσυναπτικούς ανασταλτικούς αυτοϋποδοχείς 5-ΗΤ1Α και 5-ΗΤ1Β/D

38 SSRIs Ανεπιθύμητες ενέργειες Ναυτία Νευρικότητα Κεφαλαλγία
Διαταραχές της libido Ανορεξία Πυροδότηση μανιακών επεισοδίων-επιθετικότητας Προσοχή! Σε διακοπή της αγωγής με SSRIs Κίνδυνος απόπειρας αυτοκτονίας Σεροτονινεργικό σύνδρομο: (υπερδιέγερση 5-ΗΤ1 υποδοχέων) (Υπέρταση, κοιλιακά άλγη, υπερπυρεξία, νευρικότητα, ανησυχία, μυοκλονικοί σπασμoί, κώμα, θάνατος) Αλληλαντιδράσεις Με αναστολείς ΜΑΟ Με σεροτονινεργικά φάρμακα Η φλουοξετίνη αναστέλλει το κυτόχρωμα P4502D6

39 Φλουοξετίνη Δεν είναι καρδιοτοξική Δεν προκαλεί ορθοστατική υπόταση
Προκαλεί διέγερση, νευρικότητα, αϋπνία καταστολή σεξουαλικής επιθυμίας Προσοχή! Σπάνια, η σκέψη για αυτοκτονία μπορεί να είναι έντονη τις πρώτες εβδομάδες της αγωγής Στενή παρακολούθηση στην αρχή της θεραπείας Σε επιληψία Σε σακχαρώδη διαβήτη Σε συγχορήγηση αντιαιμοπεταλιακών/αντιπηκτικών Έλεγχος νεφρικής, ηπατικής λειτουργίας

40 Διπολική διαταραχή (μανιοκατάθλιψη)

41 Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Άλατα λιθίου (Li) Ενδείξεις: Αντιμετώπιση και πρόληψη της μανιακής φάσης της μανιοκατάθλιψης Ανεπιθύμητες ενέργειες: Θεραπευτικά επίπεδα ( mEq/l) ναυτία, ανορεξία, διάρροια, πολυδιψία-πολυουρία, μυική αδυναμία ~2 mEq/l  έμετος, κοιλιακό άλγος, δυσαρθρία, ζάλη, υπνηλία >2mEq/l  μυϊκές ινιδώσεις, επιληπτοειδείς σπασμοί, αταξία, σύγχυση, υπόταση, αρρυθμίες, κυκλοφορική καταπληξία κώμα, θάνατος Επίσης: υποθειρεοειδισμός-βρογχοκήλη, τερατογόνος δράση

42 Άλατα Li Σημαντικός αριθμός ασθενών αναπτύσσει
πολυδιψία-πολυουρία, νεφρογενή άποιο διαβήτη Τοξικά επίπεδα Li  σοβαρή νεφρική βλάβη δευτερογενής βλάβη ΚΝΣ εγκεφαλοπάθεια, κώμα Καρβαμαζεπίνη ή βαλπροϊκό οξύ σε ασθενείς που δεν απαντούν στο Li

43 Μακροχρόνια χορήγηση Li
Υποθυρεοειδισμός - Βρογχοκήλη Αύξηση βάρους σώματος Υποκαλιαιμία Μεταβολές στο ΗΚΓ Νεφρικές βλάβες

44 Διπολική διαταραχή (μανιοκατάθλιψη)
Φάση μανίας: αντιψυχωσικό ή άλατα Li ή βαλπροϊκό νάτριο Φάση κατάθλιψης: αντικαταθλιπτικό Πρόληψη επεισοδίων: άλατα Li, αντιεπιληπτικά (βαλπροϊκό νάτριο, καρβαμαζεπίνη)

45 Αυξημένα επίπεδα Li Σε κατακράτηση Na
(κίρρωση ήπατος, καρδιακή ανεπάρκεια) Αυξημένα επίπεδα Li

46 Αλληλεπιδράσεις Θειαζιδικά διουρητικά και NSAIDs
Μείωση νεφρικής απέκκρισης Κίνδυνος τοξικών επιπέδων Li

47 Προσοχή Μέτρηση επιπέδων Li Όχι στην κύηση (τερατογόνο)
Έλεγχος νεφρικής, ηπατικής, θυρεοειδικής λειτουργίας Φυσιολογική ενυδάτωση-λήψη αλατιού Όχι ανθρακούχα ποτά

48 Άλλα αντικαταθλιπτικά Βενλαφαξίνη
Αναστέλλει επαναπρόσληψη 5-HT και ΝΑ Όχι αντιχολινεργική, αντιισταμινική και αδρενολυτική δράση Μεγάλες δόσεις  αύξηση Α.Π. Νεφαζοδόνη Αναστέλλει επαναπρόσληψη 5-HT και αποκλείει τους 5-HT2 υποδοχείς Όχι σεξουαλική δυσλειτουργία Όχι αύξηση βάρους Αναστολή κυτοχρωμάτων P450s

49 Τραζοδόνη Αναστέλλει επαναπρόσληψη 5-ΗΤ Αποκλείει τους 5-ΗΤ2 υποδοχείς
Ανεπιθύμητες ενέργειες Καταστολή Ορθοστατική υπόταση, ταχυκαρδία Ναυτία Αύξηση βάρους Πριαπισμός

50 Βουπροπιόνη Αναστολέας επαναπρόσληψης DA και NA Χορηγείται επικουρικά
στη προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος Ανεπιθύμητες ενέργειες Αϋπνία Διέγερση ΚΝΣ Ανησυχία Αναστολή των ηπατικών P450s