Κατέβασμα παρουσίασης
Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε
1
M. PARKIN, M. POWELL, K. MATTHEWS
Αρχές οικονομικής
2
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μονοπώλια 8
3
Αφού μελετήσετε αυτό το κεφάλαιο, θα είστε σε θέση:
Να εξηγήσετε πώς δημιουργούνται τα μονοπώλια και να διακρίνετε μεταξύ μονοπωλίων ενιαίας τιμής και μονοπωλίων διάκρισης τιμών. Να εξηγήσετε πώς ένα μονοπώλιο ενιαίας τιμής καθορίζει την παραγωγή και τις τιμές του. Να συγκρίνετε την επίδοση και την αποτελεσματικότητα των μονοπωλίων ενιαίας τιμής με αυτή του ανταγωνισμού. Να εξηγήσετε πώς ένα μονοπώλιο διάκρισης τιμών αυξάνει το κέρδος του. Να εξηγήσετε τις συνέπειες της νομοθεσίας ελέγχου των μονοπωλίων.
4
Οι εταιρείες Google, Microsoft και eBay κατέχουν ηγετικό ρόλο στις αγορές όπου δραστηριοποιούνται.
Είναι προφανές ότι δεν είναι όπως οι επιχειρήσεις στον τέλειο ανταγωνισμό. Πώς συμπεριφέρονται τέτοιου είδους επιχειρήσεις; Πώς συγκρίνεται η συμπεριφορά τους με τη συμπεριφορά επιχειρήσεων που λειτουργούν σε συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού;
5
Τα μονοπώλια και πώς δημιουργούνται
Μονοπώλιο είναι μια αγορά στην οποία μία μόνο επιχείρηση παράγει ένα αγαθό ή μια υπηρεσία για τα οποία δεν υπάρχει στενό υποκατάστατο, και ταυτόχρονα η επιχείρηση προστατεύεται από κάποιο φραγμό που εμποδίζει άλλες επιχειρήσεις να πουλήσουν το εν λόγω αγαθό ή την υπηρεσία. Πώς δημιουργούνται τα μονοπώλια Δύο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των μονοπωλίων: Δεν υπάρχουν στενά υποκατάστατα Υπάρχουν φραγμοί στην είσοδο άλλων επιχειρήσεων
6
Τα μονοπώλια και πώς δημιουργούνται
Δεν υπάρχουν στενά υποκατάστατα Όταν υπάρχει στενό υποκατάστατο για ένα αγαθό, ακόμη κι αν το παράγει μόνο μία επιχείρηση, τότε υπάρχουν ανταγωνιστές – οι παραγωγοί του υποκατάστατου. Ένα μονοπώλιο πουλά αγαθά ή υπηρεσίες για τα οποία δεν υπάρχουν στενά υποκατάστατα. Φραγμοί εισόδου Ένα εμπόδιο που προστατεύει την επιχείρηση από τον δυνητικό ανταγωνισμό ονομάζεται φραγμός εισόδου. Υπάρχουν τρία είδη φραγμών: φυσικοί, ιδιοκτησιακοί και νομικοί.
7
Τα μονοπώλια και πώς δημιουργούνται
Φυσικοί φραγμοί εισόδου Οι φυσικοί φραγμοί δημιουργούν ένα φυσικό μονοπώλιο, μια αγορά στην οποία οι οικονομίες κλίμακας επιτρέπουν σε μία επιχείρηση να εξυπηρετεί ολόκληρη την αγορά με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Το Σχήμα 8.1 αναπαριστά ένα φυσικό μονοπώλιο.
9
Τα μονοπώλια και πώς δημιουργούνται
Μία επιχείρηση παράγει 4 μονάδες προς 5 πένες τη μία. Δύο επιχειρήσεις παράγουν 4 μονάδες (2 η καθεμιά) προς 10 πένες ανά μονάδα.
10
Τα μονοπώλια και πώς δημιουργούνται
Σε συνθήκες φυσικού μονοπωλίου, οι οικονομίες κλίμακας είναι τόσο ισχυρές που μία επιχείρηση μπορεί να εξυπηρετήσει ολόκληρη την αγορά με χαμηλότερο κόστος απ’ ό,τι δύο επιχειρήσεις.
11
Τα μονοπώλια και πώς δημιουργούνται
Ιδιοκτησιακοί φραγμοί εισόδου Ιδιοκτησιακοί φραγμοί υπάρχουν όταν σημαντικό μέρος ενός πόρου ανήκει σε μία επιχείρηση. Αυτό συνέβη για παράδειγμα στα τέλη του προηγούμενου αιώνα όταν η De Beers ήλεγχε σχεδόν το 90% της παγκόσμιας προσφοράς διαμαντιών.
12
Τα μονοπώλια και πώς δημιουργούνται
Νομικοί φραγμοί εισόδου Οι νομικοί φραγμοί δημιουργούν νομικά μονοπώλια. Ένα νομικό μονοπώλιο είναι μια αγορά στην οποία ο ανταγωνισμός και η είσοδος περιορίζονται λόγω της εκχώρησης ενός μονοπωλιακού δικαιώματος χρήσης, της εκχώρησης κρατικής άδειας, της κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας ή δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας.
13
Τα μονοπώλια και πώς δημιουργούνται
Μονοπωλιακές στρατηγικές καθορισμού των τιμών Για να καθορίσει ένα μονοπώλιο την ποσότητα που θα πουλήσει, πρέπει να επιλέξει την κατάλληλη τιμή. Υπάρχουν δύο είδη μονοπωλίων με δύο στρατηγικές τιμολόγησης: • Ενιαία τιμή • Διάκριση των τιμών
14
Τα μονοπώλια και πώς δημιουργούνται
Μονοπώλιο ενιαίας τιμής είναι αυτό που πρέπει να πουλήσει κάθε μονάδα της παραγωγής του στην ίδια τιμή σε όλους τους πελάτες. Όταν μια εταιρεία εφαρμόζει διάκριση τιμών, τότε πουλά διαφορετικές μονάδες ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας σε διαφορετικές τιμές. Πολλές είναι οι επιχειρήσεις που ακολουθούν αυτή τη μέθοδο αλλά δεν είναι όλες μονοπώλια.
15
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Τιμή και οριακό έσοδο Ένα μονοπώλιο καθορίζει την τιμή, δεν την αποδέχεται όπως μια επιχείρηση σε μια ανταγωνιστική αγορά. Αυτό συμβαίνει επειδή η ζήτηση του μονοπωλίου είναι η ζήτηση της αγοράς. Για να πουλήσει μεγαλύτερη ποσότητα, το μονοπώλιο πρέπει να μειώσει την τιμή.
16
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Τα συνολικά έσοδα (TR) είναι η τιμή (Ρ) επί την πωλούμενη ποσότητα (Q). Οριακό έσοδο (MR) είναι η μεταβολή των συνολικών εσόδων (ΔTR) που οφείλεται στην αύξηση της πωλούμενης ποσότητας κατά μία μονάδα. Για ένα μονοπώλιο ενιαίας τιμής, σε κάθε επίπεδο παραγωγής το οριακό έσοδο είναι χαμηλότερο από την τιμή. Δηλαδή: MR < P
17
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Το Σχήμα 8.2 απεικονίζει τη σχέση ανάμεσα στην τιμή και το οριακό έσοδο, και παρουσιάζει την καμπύλη οριακού εσόδου. Ας υποθέσουμε ότι το μονοπώλιο ορίζει την τιμή των £16 και πουλάει 2 μονάδες.
19
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Ας υποθέσουμε ότι η επιχείρηση μειώνει την τιμή στις £14 για να πουλήσει 3 μονάδες. Χάνει £4 συνολικού εσόδου από τις 2 μονάδες που πουλούσε με £16 τη μία και κερδίζει £14 συνολικού εσόδου από την 3η μονάδα. Έτσι το συνολικό έσοδο αυξάνεται κατά £10, που είναι το οριακό έσοδο.
20
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Η καμπύλη οριακού εσόδου, MR, περνάει ανάμεσα από τις 2 και 3 μονάδες προς £10. Μπορούμε να δούμε ότι MR < P σε κάθε ποσότητα.
21
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Οριακό έσοδο και ελαστικότητα Τα οριακά έσοδα ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής συνδέονται με την ελαστικότητα της ζήτησης για το αγαθό: Αν η ζήτηση είναι ελαστική, η μείωση της τιμής επιφέρει αύξηση των συνολικών εσόδων.
23
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Η αύξηση των εσόδων από την αύξηση της πωλούμενης ποσότητας υπερβαίνει τη μείωση των εσόδων από τη χαμηλότερη τιμή – και άρα τα οριακά έσοδα είναι θετικά. Όταν η ζήτηση είναι ελαστική, καθώς μειώνεται η τιμή, αυξάνονται τα συνολικά έσοδα.
25
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Αν η ζήτηση είναι ανελαστική, τότε η μείωση της τιμής επιφέρει μείωση των συνολικών εσόδων. Η αύξηση των εσόδων από την αύξηση της πωλούμενης ποσότητας υπολείπεται της μείωσης των εσόδων από τη χαμηλότερη τιμή – και άρα τα οριακά έσοδα είναι αρνητικά.
26
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Όταν η ζήτηση είναι ανελαστική, καθώς μειώνεται η τιμή, μειώνονται τα συνολικά έσοδα.
27
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Αν η ζήτηση έχει μοναδιαία ελαστικότητα, τα συνολικά έσοδα παραμένουν αμετάβλητα. Η αύξηση των εσόδων από την αύξηση της πωλούμενης ποσότητας αντισταθμίζεται από τη μείωση των εσόδων από τη χαμηλότερη τιμή – και τα οριακά έσοδα, MR, είναι μηδέν. Όταν MR = 0, το συνολικό εισόδημα είναι το μέγιστο σημείο.
28
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Όταν η ζήτηση έχει μοναδιαία ελαστικότητα, τα οριακά έσοδα είναι μηδέν και το συνολικό εισόδημα είναι το μέγιστο σημείο.
29
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Ένα μονοπώλιο που μεγιστοποιεί τα κέρδη του δεν παράγει ποτέ στο ανελαστικό εύρος της καμπύλης ζήτησης. Αν έκανε κάτι τέτοιο, θα μπορούσε να παράγει μικρότερη ποσότητα, να χρεώσει υψηλότερη τιμή και να αυξήσει το οικονομικό του κέρδος.
30
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης Ένα μονοπώλιο αντιμετωπίζει τους ίδιους τεχνολογικούς περιορισμούς με τις ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, αλλά το μονοπώλιο αντιμετωπίζει διαφορετικούς περιορισμούς στην αγορά. Ένα μονοπώλιο επιλέγει την ποσότητα που μεγιστοποιεί το κέρδος όπως και μια ανταγωνιστική επιχείρηση, όπου MR = MC. Ένα μονοπώλιο ορίζει την τιμή στο υψηλότερο σημείο στο οποίο μπορεί να πουλήσει την ποσότητα που μεγιστοποιεί το κέρδος.
31
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Το Σχήμα 8.4 απεικονίζει τις επιλογές μεγιστοποίησης του κέρδους ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής. Στο Διάγραμμα (α), το μονοπώλιο παράγει την ποσότητα που μεγιστοποιεί τα συνολικά έσοδα μείον το συνολικό κόστος.
33
Οι αποφάσεις παραγωγής και τιμολόγησης ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής
Στο Διάγραμμα (β) η επιχείρηση παράγει την ποσότητα στην οποία MR = MC και ορίζει την τιμή στην οποία μπορεί να πουλήσεις αυτή την ποσότητα. Η καμπύλη ATC δείχνει το μέσο συνολικό κόστος. Το οικονομικό κέρδος είναι το κέρδος ανά μονάδα επί την παραγόμενη ποσότητα – το σκιασμένο παραλληλόγραμμο.
35
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Σύγκριση τιμής και ποσότητας Το Σχήμα 8.5 συγκρίνει την τιμή και την ποσότητα σε συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού. Στον τέλειο ανταγωνισμό, η ισορροπία βρίσκεται εκεί όπου η καμπύλη προσφοράς της αγοράς, S, τέμνει την καμπύλη ζήτησης της αγοράς, D.
37
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Η καμπύλη προσφοράς της αγοράς σε συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού είναι το οριζόντιο άθροισμα των καμπυλών οριακού κόστους κάθε επιχείρησης, S = MC. Αυτή η καμπύλη είναι η καμπύλη οριακού κόστους του μονοπωλίου.
38
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Σε σύγκριση με τον τέλειο ανταγωνισμό, το μονοπώλιο ενιαίας τιμής παράγει μικρότερη ποσότητα και χρεώνει μεγαλύτερη τιμή.
39
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Σύγκριση αποτελεσματικότητας Το Σχήμα 8.6(α) παρουσιάζει την αποτελεσματικότητα του τέλειου ανταγωνισμού. Κατά μήκος της καμπύλης ζήτησης και οριακού κοινωνικού οφέλους (D = MSB) οι καταναλωτές είναι αποτελεσματικοί. Κατά μήκος της καμπύλης προσφοράς και οριακού κοινωνικού κόστους (S = MSC) οι παραγωγοί είναι αποτελεσματικοί. Σε συνθήκες ανταγωνιστικής ισορροπίας, η τιμή είναι PC, η ποσότητα QC και το οριακό κοινωνικό όφελος ισούται με το οριακό κοινωνικό κόστος.
41
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Το πλεόνασμα του καταναλωτή είναι το σκιασμένο τρίγωνο κάτω από την καμπύλη ζήτησης και επάνω από την τιμή. Το πλεόνασμα του παραγωγού είναι η σκιασμένη περιοχή πάνω από την καμπύλη προσφοράς και κάτω από την τιμή. Το συνολικό πλεόνασμα (το άθροισμα του πλεονάσματος του καταναλωτή και του πλεονάσματος του παραγωγού) μεγιστοποιείται και παράγεται η αποτελεσματική ποσότητα.
42
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Το Σχήμα 8.6(β) παρουσιάζει την αναποτελεσματικότητα του μονοπωλίου. Ένα μονοπώλιο παράγει QΜ και χρεώνει PΜ. Η χαμηλότερη παραγωγή και η υψηλότερη τιμή δημιουργούν μη αντισταθμιζόμενη απώλεια. Η τριγωνική περιοχή δείχνει τη μη αντισταθμιζόμενη απώλεια και το μέγεθός της αντανακλά την αναποτελεσματικότητα του μονοπωλίου.
44
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Ανακατανομή πλεονασμάτων Ένα μονοπώλιο ανακατανέμει ένα μέρος του πλεονάσματος του καταναλωτή μετατρέποντάς το σε πλεόνασμα του παραγωγού.
45
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Αναζήτηση προσόδου Το κοινωνικό κόστος ενός μονοπωλίου μπορεί να υπερβεί τη μη αντισταθμιζόμενη απώλεια στο πλαίσιο μιας δραστηριότητας που λέγεται αναζήτηση προσόδου. Η αναζήτηση προσόδου είναι η επιδίωξη πλούτου με την πραγματοποίηση οικονομικής προσόδου. Κάθε πλεόνασμα –πλεόνασμα του καταναλωτή, πλεόνασμα του παραγωγού ή οικονομικό κέρδος– λέγεται οικονομική πρόσοδος. Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι αναζήτησης προσόδου. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν: Να αγοράσουν ένα μονοπώλιο Να δημιουργήσουν ένα μονοπώλιο
46
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Ισορροπία αναζήτησης προσόδου Το Σχήμα 8.7 δείχνει την ισορροπία αναζήτησης προσόδου. Το κόστος της αναζήτησης προσόδου αυξάνεται μέχρι το σημείο όπου δεν υπάρχει πλέον οικονομικό κέρδος.
48
Σύγκριση μεταξύ μονοπωλίου ενιαίας τιμής και ανταγωνισμού
Η καμπύλη μέσου συνολικού κόστους, που περιλαμβάνει το σταθερό κόστος της αναζήτησης προσόδου, μετατοπίζεται προς τα επάνω μέχρι να αγγίξει την καμπύλη ζήτησης. Το οικονομικό κέρδος μηδενίζεται – χάθηκε στην αναζήτηση προσόδου.
49
Διάκριση τιμών Διάκριση τιμών είναι η πώληση ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας σε διαφορετικές τιμές. Ένα μονοπώλιο, για να μπορεί να κάνει διάκριση τιμών πρέπει: Να είναι σε θέση να διαγνώσει και να διαχωρίσει διαφορετικούς τύπους αγοραστών Να τους πωλήσει ένα προϊόν που δεν μπορεί να μεταπωληθεί Θα πρέπει όμως να γίνει σαφές ότι όλες οι διαφορές των τιμών δεν αποτελούν διάκριση τιμών.
50
Διάκριση τιμών Απορρόφηση του πλεονάσματος καταναλωτή
Η διάκριση των τιμών απορροφά το πλεόνασμα του καταναλωτή και το μετατρέπει σε οικονομικό κέρδος. Η διάκριση των τιμών γίνεται κατά βάση με δύο τρόπους: Μεταξύ ομάδων αγοραστών Μεταξύ μονάδων ενός αγαθού
51
Διάκριση τιμών Κέρδος από τη διάκριση τιμών Το Σχήμα 8.8 δείχνει την
καμπύλη ζήτησης (D) και την καμπύλη οριακού εσόδου (MR) της Global Air για έναν εξωτικό προορισμό. Επίσης δείχνει την καμπύλη οριακού κόστους (MC) και την καμπύλη μέσου συνολικού κόστους (ATC). Αρχικά η Global Air είναι μονοπώλιο ενιαίας τιμής και μεγιστοποιεί το κέρδος της όταν παράγει ταξίδια το χρόνο σε τιμή €1.200 το ένα.
53
Διάκριση τιμών Με τη διάκριση τιμών, η επιχείρηση μπορεί να αυξήσει το κέρδος της. Έτσι, μετατρέπει το πλεόνασμα του καταναλωτή σε οικονομικό κέρδος.
54
Διάκριση τιμών Τέλεια διάκριση τιμών υπάρχει όταν μια επιχείρηση είναι σε θέση να πουλά κάθε μονάδα προϊόντος στην υψηλότερη τιμή που είναι πρόθυμος ο πελάτης να πληρώσει. Το πλεόνασμα καταναλωτή τώρα ισούται με την τιμή και η καμπύλη αγοράς είναι επίσης η καμπύλη οριακών εσόδων.
55
Διάκριση τιμών Με τέλεια διάκριση τιμών:
Το οικονομικό κέρδος αυξάνεται πάνω από το κέρδος ενός μονοπωλίου ενιαίας τιμής. Η μη αντισταθμιζόμενη απώλεια μειώνεται.
56
Διάκριση τιμών Αποτελεσματικότητα και αναζήτηση προσόδου με διάκριση τιμών Όσο καλύτερα ένα μονοπώλιο εφαρμόζει διάκριση των τιμών, τόσο περισσότερο η παραγωγή του πλησιάζει στην ανταγωνιστική παραγωγή (P = MC) και τόσο πιο αποτελεσματικό είναι το αποτέλεσμα. Υπάρχουν όμως δύο διαφορές μεταξύ τέλειου ανταγωνισμού και τέλειας διάκρισης τιμών: Ο παραγωγός απορροφά όλο το πλεόνασμα του καταναλωτή. Η αναζήτηση προσόδου γίνεται κερδοφόρα.
57
Ρύθμιση μονοπωλίων Κανονιστική ρύθμιση: οι κανόνες που θέτει το κράτος για να ελέγχει τις τιμές, τις ποσότητες, την είσοδο και άλλες πτυχές της οικονομικής δραστηριότητας σε μια επιχείρηση ή έναν κλάδο. Υπάρχουν δύο θεωρίες για το πώς μπορεί να λειτουργήσει η κανονιστική ρύθμιση στην πράξη: Η θεωρία του κοινωνικού συμφέροντος: η πολιτική και κανονιστική διαδικασία διαρκώς ανιχνεύει την αναποτελεσματικότητα και εισάγει ρυθμίσεις που περιορίζουν τη μη αντισταθμιζόμενη απώλεια και κατανέμουν αποτελεσματικά τους πόρους. Η θεωρία της χειραγώγησης (capture theory) : η ρύθμιση εξυπηρετεί το ατομικό συμφέρον του παραγωγού, ο οποίος «χειραγωγεί» το νομοθέτη και μεγιστοποιεί το οικονομικό του κέρδος.
58
Ρύθμιση μονοπωλίων Αποτελεσματική ρύθμιση ενός φυσικού μονοπωλίου
Όταν οι συνθήκες ζήτησης και κόστους δημιουργούν φυσικό μονοπώλιο, η παραγόμενη ποσότητα είναι χαμηλότερη από την αποτελεσματική ποσότητα. Πώς μπορεί να επιβληθεί ρύθμιση για το φυσικό μονοπώλιο έτσι ώστε να παράγει την αποτελεσματική ποσότητα; Η απάντηση είναι ότι μπορεί να επιβληθεί ρύθμιση που να ορίζει τιμή ίση με το οριακό κόστος, γνωστή και ως κανόνας τιμολόγησης οριακού κόστους. Η ζητούμενη ποσότητα σε μια τιμή που ισούται με το οριακό κόστος είναι η αποτελεσματική ποσότητα.
59
Ρύθμιση μονοπωλίων Ένα μονοπώλιο μεγιστοποιεί το οικονομικό του κέρδος παράγοντας την ποσότητα στην οποία το οριακό έσοδο ισούται με το οριακό κόστος… και χρεώνοντας την υψηλότερη τιμή στην οποία αυτή η ποσότητα θα αγοραστεί.
60
Ρύθμιση μονοπωλίων Αποτελεσματική ρύθμιση ενός φυσικού μονοπωλίου Η επιβολή ρύθμισης σε ένα φυσικό μονοπώλιο στο κοινωνικό συμφέρον ορίζει την ποσότητα όπου MSB = MSC. Χωρίς εξωτερικό όφελος, η καμπύλη ζήτησης είναι η καμπύλη MSB. Χωρίς εξωτερικό κόστος, η καμπύλη οριακού κόστους είναι η καμπύλη MSC. Η αποτελεσματική ρύθμιση ορίζει τιμή ίση με το οριακό κόστος.
62
Ρύθμιση μονοπωλίων Η ρύθμιση που ορίζει τιμή ίση με το οριακό κόστος είναι γνωστή ως κανόνας τιμολόγησης οριακού κόστους. Ο κανόνας τιμολόγησης οριακού κόστους είναι αποτελεσματικός αλλά όταν το μέσο συνολικό κόστος υπερβαίνει την τιμή, η επιχείρηση έχει οικονομική ζημία.
63
Ρύθμιση μονοπωλίων Οι κρατικές επιδοτήσεις αποτελούν άμεσες πληρωμές προς την επιχείρηση ίσες με την οικονομική της ζημία. Το κράτος, για να καταβάλει την επιδότηση, θα πρέπει να εισπράξει το ποσόν της επιδότησης με φορολόγηση κάποιας άλλης δραστηριότητας. Ωστόσο, οι ίδιοι οι φόροι δημιουργούν μη αντισταθμιζόμενη απώλεια.
64
Ρύθμιση μονοπωλίων Η εφαρμογή της τιμολόγησης στο μέσο κόστος αποτελεί για το νομοθέτη μια πρόκληση επειδή δεν μπορεί να γνωρίζει το κόστος της επιχείρησης. Έτσι οι νομοθέτες χρησιμοποιούν μία από τις εξής δύο λύσεις: Ρύθμιση βάσει ποσοστού απόδοσης Ρύθμιση ανώτατου ορίου τιμής
65
Ρύθμιση μονοπωλίων Ρύθμιση βάσει ποσοστού απόδοσης
Σύμφωνα με τη ρύθμιση του ποσοστού απόδοσης του κεφαλαίου, μια επιχείρηση πρέπει να δικαιολογεί την τιμή που χρεώνει αποδεικνύοντας ότι η απόδοση που έχει στο κεφάλαιό της δεν υπερβαίνει έναν συγκεκριμένο στόχο. Αυτό το είδος ρύθμισης μπορεί τελικά να εξυπηρετεί το συμφέρον της ίδιας της επιχείρησης και όχι το κοινωνικό συμφέρον επειδή οι διευθυντές της επιχείρησης έχουν κίνητρο να διογκώνουν το κόστος και να χρησιμοποιούν περισσότερο κεφάλαιο από όσο είναι αποτελεσματικό.
66
Ρύθμιση μονοπωλίων Ρύθμιση ανώτατου ορίου τιμής
Η ρύθμιση ανώτατου ορίου τιμής είναι η ανώτατη τιμή που επιτρέπεται να χρεώσει η επιχείρηση. Αυτό το είδος ρύθμισης αποτελεί κίνητρο για την επιχείρηση να λειτουργεί αποτελεσματικά και να ελέγχει το κόστος της. Το Σχήμα 8.12 στην επόμενη διαφάνεια δείχνει πώς λειτουργεί το ανώτατο όριο τιμής.
67
Ρύθμιση μονοπωλίων Χωρίς τη ρύθμιση, η επιχείρηση μεγιστοποιεί το κέρδος της παράγοντας 2 εκ. κυβικά μέτρα την ημέρα και χρεώνοντας 20 πένες το κυβικό μέτρο. Αν τεθεί ανώτατο όριο στις 15 πένες, επιτρέπεται στην επιχείρηση να πωλήσει όποια ποσότητα επιθυμεί σε τιμή ίση ή χαμηλότερη απ’ αυτή.
69
τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με τον Ν. 100/1975)
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη, σύμφωνα με το Ν. 2121/1993 και τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με τον Ν. 100/1975)
Παρόμοιες παρουσιάσεις
© 2024 SlidePlayer.gr Inc.
All rights reserved.